NG gemeente Chivhu

Die NG gemeente Chivhu, met sy middelpunt op die dorp Chivhu, was tot omstreeks 2014 die tweede oudste gemeente van die Nederduitse Gereformeerde Kerk in Zimbabwe en ook buite die grense van Suid-Afrika. Dit het vroeër bekendgestaan as NG gemeente Enkeldoorn, maar die naam van die gemeente is saam met dié van die dorp ná Zimbabwe se onafhanklikwording in 1980 verander. Chivhu is by Beatrice ingelyf, hoewel dié gemeente eers in 1957 gestig is. Einde 2014 het die gekombineerde gemeente 2 doop- en 15 belydende lidmate gehad.

Ds. P.A. Strasheim, stigter van die gemeente.

Ds. Johannes van Wijk, leraar van 1934 tot 1943, toe hy weens verswakte gesondheid moes aftree.

Ds. F.J.C. van Heerden was leraar hier van 1944 tot 1945.

Die naam Enkeldoorn is gegee omdat hier 'n groot doringboom gestaan het waar die laer getrek is. In 1895 is ds. Pieter Adam Strasheim deur die Kaapse Kerk afgevaardig om kerke te gaan stig waar daar Voortrekkers was. Op 8 November kom hy met wa en ses osse op Enkeldoorn aan, op 9 November is 'n gemeente vergadering gehou met lidmate van die NG en Nederduitsch Hervormde Kerk. Aangesien lidmate van elke verband te min was om twee afsonderlike kerke te stig, is voorlopig, met toestemming van almal, 'n NG gemeente gestig. In 1896 breek 'n opstand onder die inheemse bevolking uit en daar is toe op Enkeldoorn laer getrek. Op 6 Januarie kom eerw. (later ds.) A.J. Liebenberg hier aan deur Cecil John Rhodes gestuur om 'n dorp te stig, op voorwaarde dat die plek hoog en droog moes wees.

Die eerste kerkie is in die laer van gras en pale gebou en het ook as skool vir die trekkerkinders gedien. Die tweede kerkie se hoeksteen is op 21 Desember 1897 gelê, het £1000 gekos, is later vergroot en het toe as kerksaal gedien. In 1896 vra die Kaapse Kerk vir eerw. Liebenberg om na Suid-Rhodesië toe te kom. Weens die Matabele-oorlog wat toe aan die gang was, moes hy eers op Salisbury bly. Daar het hy in die leër as sersant diens gedoen en kry later 'n medalje daarvoor. Hy gaan toe na Umtali waar ds. Strasheim hom as leraar van Enkeldoorn bevestig en het al die leraarswerk tot 1928 gedoen. Kort voor die Sinode van 1928 stuur die Kaapse Kerk vir ds. Kloppers om aan die gemeente te verduidelik dat al die predikantswerk wat eerw. Liebenberg gedoen het, onwettig was. Om alles in orde te bring, verleen die Sinode van daardie jaar aan hom die status van predikant uit erkenning vir sy karakter en werk.

Ds. Liebenberg lê die hoeksteen vir die derde kerk in 1930 en 'n pragtige gebou, wat £30 000 word opgerig. Drie jaar later sterf ds. Liebenberg en word op Enkeldoorn begrawe.

In die beginjare was dit 'n reuse-gemeente waarvan teen 1952 die volgende gemeentes afgestig het: Salisbury, Fort Victoria, Gwelo en Marandellas.

Ná ds. Liebenberg se dood in 1933 is ds. H.J. van Wyk beroep en hy is in 1934 op Enkeldoorn bevestig. Weens swak gesondheid verlaat hy die gemeente in 1943, waarna ds. F.J.C. van Heerden hom in 1944 opvolg. Na 'n lang vakature aanvaar ds. B.J. Viljoen die beroep.

Lidmaattal

Die gemeente het in 1933 'n volle 680 belydende lidmate gehad, in 1989 net 106 en teen 2008 38. Ds. G.A. Breytenbach van die Engelssprekende NG gemeente in Harare (Cornerstone Congregation) bedien sedert 2003 ook Chivhu en NG gemeente Beatrice. Saam het die drie gemeentes in 2008 maar 117 belydende lidmate gehad en teen 2011 114.

Enkele leraars

• Albertus Jacobus Liebenberg, 1897 - 6 Oktober 1933 (eerste leraar; eers in 1928 gelegitimeer; oorlede in die amp)
• Johannes Hendrik van Wijk, 1934 - 1943
• Francois Jacob Christoffel van Heerden, 1944 - 1945
• Barend Johannes Gildenhuys Viljoen, 1946 - 1957
• Pieter Eduard de Kock, 1957 - 1960
• Johannes Matthysen Kearny, 1963 - 1967
• David Eduard Steyn, 1968 - 1971
• Pieter Johannes Groenewald, 25 Maart 1972 - 1976
• Johan George Wasserman, 1977 - 1982
• Stephanus Johannes Herholdt, 1983 - 1988
• Willem Myburgh Verster, 1988 - 1994 (in kombinasie met Harare-Suid)
• Gerard André Breytenbach, 2003 - (in kombinasie met Cornerstone en Beatice)

Sien ook

• Sinode van Midde-Afrika

Bronne

• Olivier, ds. P.L. 1952. Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers.
• Dreyer, eerw. A. 1932. Jaarboek van die Nederduits-Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 1933. Kaapstad: Jaarboek-Kommissie van die Raad van die Kerke.
• Gaum, dr. Frits (red.) 1989. Jaarboek van die Nederduitse Gereformeerde Kerke 1990. Pretoria: Tydskriftemaatskappy van die Nederduitse Gereformeerde Kerk.