NG Sinode van Midde-Afrika

Die Sinode van Midde-Afrika het in 1957 as derde streeksinode van die Transvaalse Kerk tot stand gekom en in 1963 ’n onafhanklik sinode geword binne die verband van die Algemene Sinode van die Nederduitse Gereformeerde Kerk.

Die kerkgebou van die NG gemeente Harare in die destydse Jamesonlaan, omstreeks 1965. Dit is ontwerp deur die Suid-Afrikaanse argitek Gerard Moerdijk vir wat tradisioneel die grootste gemeente in die NG Sinode van Midde-Afrika was.

'n Skets van die kerkgebou van die NG gemeente Mutare, ontwerp deur Wynand Louw.

Geskiedenis

Tot in 1957 was die gemeentes in Suid- en Noord-Rhodesië deel van die Vrystaatse Kerk, wat die werk noord van die Limpopo in 1929 oorgeneem het by die Kaapse Kerk, wat aanvanklik met die bediening van lidmate begin het. Dit was sedert 1962 ’n deelnemende sinode van die Algemene Sinode en het in ’n stadium 29 gemeentes met 11 834 lidmate in Noord- en Suid-Rhodesië, Kenia en Tanzanië gehad.

Tydens die Algemene Sinode van 1974 is die gemeentes in Zambië aan die Vrystaat en in Oos-Afrika aan Noord-Transvaal teruggegee. Tydens die Algemene Sinode 1978 is Malawi aan die Vrystaat (Lusaka) oorgegee en word Francistown by 'n te stigte sinode in Botswana ingeskakel, sodat Midde-Afrika toe net uit Zimbabwiese gemeentes bestaan het.

Inlywing by Noordelike Sinode

Die laaste moderator was ds. Dion van Dyk. In 2003, kort voor die Sinode van Midde-Afrika as ’n ring by die Sinode van Noord-Transvaal ingelyf is, het die sinode uit 16 gemeentes bestaan nadat Dutch Reformed Church in Zambia weer deel van die sinode geword het.

Die laaste leraars was di. J.G. Haasbroek, Dion van Dyk, M.J.D. Beukes, C.H. Hoffman, G.A. Breytenbach, P. Joubert, P.F. Janse van Vuuren, W.A. Pieters en Frans Maritz, saakgelastigde. Die totale getal belydende lidmate was 1 625, vergeleke met 2 000 in 1990, 5 585 in 1978 en 7 631 in 1972. Hoewel talle gemeentes jare laas getalle ingestuur het, het die totale getal lidmate in die Ring van Midde-Afrika teen 2012 waarskynlik tot minder as 1000 gedaal. Terwyl daar in 2003 nog nege leraars in Zimbabwe was, was daar in 2012, soos trouens sedert omstreeks 2008, net Breytenbach, Haasbroek, Beukes en Van Vuuren oor. Maritz is oorlede, Van Dyk is na Pretoria, Pieters is leraar in ’n ander kerkgenootskap, Hoffman is bestuurder van die Christelike Oudiovisuele Aksie (CAVA) in Harare en Joubert is van 2005 af ’n leraar aan die Oos-Rand. Van die oorspronklike 19 gemeentes in Zimbabwe was daar net 12 oor.

In 'n boodskap aan die Noordelike Sinode, wat in die nuusbrief "Verskil" van 16 April 2010 geplaas is, skryf ds. Johan Haasbroek dat gerugte die ronde doen oor hernieude probleme in Zimbabwe, maar dat die situasie kalm is. Hy beaam dit in 'n onderhoud op die Kaapse radiostasie Kfm en sê lidmate het goed aangepas en dat hy vol vertroue is die NG Kerk in Zimbabwe sal oorleef.

Saakgelastigdes

• Ds. Septimus Boshoof, 1963–1966
• Ds. Johan Theobold Hattingh, 1966–1973
• Mnr. P. Viljoen

Moderators

• Ds. Z.A.N. van den Heever
• Ds. Joz Theron
• Ds. Abraham Faure Louw jr.
• Ds. Dion van Dyk

Gemeentes van Sinode van Midde-Afrika

Ds. S.P. Olivier het die geskiedenis van die Sinode tot omstreeks 1950 saamgevat in Ons Kerk in Rhodesië.

Gemeentes in kursief bestaan nie meer nie.

Zambië:

• NG gemeente Lusaka (1919)
• NG gemeente Nkana (1933)
• NG gemeente Mufulira (1945, ingelyf by Nkana)
• NG gemeente Livingstone (1946)
• NG gemeente Fort Jameson (1946, ingelyf by NG gemeente Lusaka)
• NG gemeente Luanshya (1949, ingelyf by Nkana)
• NG gemeente Chingola (1950, ingelyf by Nkana)
• NG gemeente Ndola (1954, ingelyf by Nkana)
• NG gemeente Broken Hill (1954)
• Lusaka-Noord (omstreeks 1959, ingelyf by Lusaka)
• NG gemeente Mazabuka (geen nadere besonderhede beskikbaar)

Zimbabwe:

• NG gemeente Bulawayo (1895)
• NG gemeente Chivhu (1895, vroeër Enkeldoorn)
• NG gemeente Chipinge (1895, vroeër Melsetter)
• NG gemeente Harare (1901, vroeër Salisbury)
• NG gemeente Mutare (1917, vroeër Umtali)
• NG gemeente Gweru (1920, vroeër Gwelo, ingelyf by NG gemeente Bulawayo)
• NG gemeente Masvingo (1936, vroeër Fort Victoria)
• NG gemeente Kadoma (1943, vroeër Gatooma)
• NG gemeente Chinhoyi (1949, vroeër Sinoia)
• NG gemeente Rusape (1949, ingelyf by NG gemeente Marondera)
• NG gemeente Marondera (1950, vroeër Marandellas)
• NG gemeente Bulawayo-Noord (1952, ingelyf by Bulawayo)
• Harare-Suid (1954, ingelyf by Harare)
• NG gemeente Shabani (1954, in middel jare 70 ingelyf by Fort Victoria)
• NG gemeente Beatrice (1957)
• NG gemeente Wankie (1958, in middel jare 70 ingelyf by Bulawayo-Noord)
• NG gemeente Karoi (1967, ingelyf by NG gemeente Chinhoyi)
• NG gemeente Bindura (1970, waarskynlik ingelyf by Harare)
• NG gemeente Chegutu (1976, vroeër Hartley)
• NG gemeente Kwe Kwe (1976, vroeër Que Que, ingelyf by Kadoma)

Kenia en Tanzanië:

• NG gemeente Meru (1905, in jare 60 ontbind)
• NG gemeente Vergenoeg (1917, middel jare 70 ontbind)
• NG gemeente Loubser (1945, middel jare 70 ontbind)
• NG gemeente Nairobi (1858 tot kort daarna)

Bronne

• (nl) Maeder, ds. G.A. en Zinn, Christian. 1917. Ons Kerk Album. Kaapstad: Ons Kerk Album Maatschappij Bpkt.
• (af) Oberholster, prof. dr. J.J. 1964. Die Nederduitse Gerformeerde Kerk in die Oranje-Vrystaat. Bloemfontein: Die N.G. Kerk in die O.V.S.
• (af) Olivier, ds. P.L., 1952. Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers.

Eksterne skakels

• (af) Kleiner NG gemeentes, minder Afrikaans in kerke in Zim, Beeld, 31 Maart 2000. URL besoek op 11 November 2014.