Die Plaaslike Groep is die groep sterrestelsels wat ons Melkweg insluit. Dit bestaan uit meer as 50 stelsels (insluitende dwergsterrestelsels) en sy swaartekragmiddelpunt lê iewers tussen die Melkweg en die Andromeda-sterrestelsel. Die sterrestelsels van die Plaaslike Groep het ’n deursnee van 10 miljoen ligjare en ’n geraamde massa van 1,29±0,14 ×1012 sonmassas (M). Die groep is deel van die Plaaslike Superswerm, ook genoem die Virgo-superswerm.[1]

Die onreëlmatige sterrestelsel Sextans A is lid van die Plaaslike Groep en is 4,3 miljoen ligjare van die Aarde af. Die helder Melkweg-sterre op die voorgrond lyk hier geel. Agter hulle lê die sterre van Sextans A met jong, blou sterreswerms duidelik sigbaar.

Die grootste twee lede van die groep is die Melkweg en die Andromeda-sterrestelsel, albei spiraalvormige stelsels met ’n eie stelsel satellietgalaktikas.

Die ander lede van die groep is wat swaartekrag betref afgesonder van hierdie groot subgroepe: IC 10, IC 1613, Phoenix-dwerg, Leo A, Tucana-dwerg, Cetus-dwerg, Pegasus-dwerg, Wolf-Lundmark-Melotte, Aquarius-dwerg en Sagittarius-dwerg.

Geskiedenis wysig

Die term "Plaaslike Groep" is die eerste keer deur Edwin Hubble gebruik in hoofstuk VI van sy boek The Realm of the Nebulae.[2] Hy het aanvanklik 12 lede van die groep genoem, maar teen 2003 het dit tot 36 toegeneem nadat feitlik twee dosyn sterrestelsels met ’n lae ligsterkte ontdek is.[3]

Sterrestelsels wysig

Kaart wysig

 
Die Plaaslike Groep.

Verskillende stelsels wysig

Spiraalvormige sterrestelsels
Naam Soort Sterrebeeld Notas
Andromeda (M31, NGC 224) SA(s)b Andromeda Grootste lid van die groep. Het dalk ’n kleiner massa as die Melkweg.
Melkweg SBbc Tweede grootste, maar het dalk grootste massa.[4]
Triangulum (M33, NGC 598) SA(s)cd Driehoek Derde grootste, moontlik satelliet van Andromeda.
Ovaalvormige sterrestelsels
Naam Soort Sterrebeeld Notas
M110 (NGC 205) E6p Andromeda Satelliet van Andromeda
M32 (NGC 221) E2 Andromeda Satelliet van Andromeda
Onreëlmatige sterrestelsels
Naam Soort Sterrebeeld Notas
Wolf-Lundmark-Melotte (WLM, DDO 221) Ir+ Walvis
IC 10 KBm of Ir+ Cassiopeia
Klein Magellaanse Wolk (SMC, NGC 292) SB(s)m pec Toekan Satelliet van Melkweg
Canis Major-dwerg Irr Groot Hond Satelliet van Melkweg
Pisces-dwerg (LGS3) Irr Visse Satelliet van Triangulum?
IC 1613 (UGC 668) IAB(s)m V Walvis
Phoenix-dwerg Irr Feniks
Groot Magellaanse Wolk (LMC) Irr/SB(s)m Swaardvis Vierde grootste lid van die groep, satelliet van Melkweg
Leo A (Leo III) IBm V Leeu
Sextans B (UGC 5373) Ir+IV-V Sekstant
NGC 3109 Ir+IV-V Noordelike Waterslang
Sextans A (UGCA 205) Ir+V Sekstant
Ovaalvormige dwergsterrestelsels
Naam Soort Sterrebeeld Notas
NGC 147 (DDO 3) dE5 pec Cassiopeia Satelliet van Andromeda
Sagittarius-dwerg IB(s)m V Boogskutter
NGC 6822 (Barnard se Sterrestelsel) IB(s)m IV-V Boogskutter
Pegasus-dwerg (DDO 216) Irr Vlieënde Perd
Sferoïdale dwergsterrestelsels
Naam Soort Sterrebeeld Notas
Boötes I-dwerg dSph Veewagter
Cetus-dwerg dSph/E4 Walvis
Canes Venatici I en II dSph Jaghonde
Andromeda III dE2 Andromeda Satelliet van Andromeda
NGC 185 dE3 pec Cassiopeia Satelliet van Andromeda
Andromeda I dE3 pec Andromeda Satelliet van Andromeda
Sculptor-dwerg (E351-G30) dE3 Beeldhouer Satelliet van Melkweg
Andromeda V dSph Andromeda Satelliet van Andromeda
Andromeda II dE0 Andromeda Satelliet van Andromeda
Fornax-dwerg (E356-G04) dSph/E2 Oond Satelliet van Melkweg
Carina-dwerg (E206-G220) dE3 Kiel Satelliet van Melkweg
Antlia-dwerg dE3 Lugpomp
Leo I-dwerg (DDO 74) dE3 Leeu Satelliet van Melkweg
Sextans-dwerg dE3 Sekstant Satelliet van Melkweg
Leo II-dwerg (Leo B) dE0 pec Leeu Satelliet van Melkweg
Ursa Minor-dwerg dE4 Klein Beer Satelliet van Melkweg
Draco-dwerg (DDO 208) dE0 pec Draak Satelliet van Melkweg
Sagittarius-dwerg dSph/E7 Boogskutter Satelliet van Melkweg
Tucana-dwerg dE5 Toekan
Cassiopeia-dwerg (Andromeda VII) dSph Cassiopeia Satelliet van Andromeda
Pegasus-dwerg (Andromeda VI) dSph Vlieënde Perd Satelliet van Andromeda
Ursa Major I- en Ursa Major II-dwerg dSph Groot Beer Satelliet van Melkweg
Identifikasie onseker
Naam Soort Sterrebeeld Notas
Virgo-sterrestroom dSph (oorblyfsel)? Maagd Besig om met die Melkweg saam te smelt
Willman 1 Dwergsterrestelsel
of sterreswerm?
Groot Beer 147 000 ligjare ver
Andromeda IV Irr? Andromeda Waarskynlik nie ’n sterrestelsel nie
UGCA 86 (0355+66) Irr, dE of S0 Kameelperd
UGCA 92 (EGB0427+63) Irr of S0 Kameelperd
Moontlike nie-lede
Naam Soort Sterrebeeld Notas
GR 8 (DDO 155) Im V Maagd
IC 5152 IAB(s)m IV Indiër
NGC 55 SB(s)m Beeldhouer
Aquarius-dwerg (DDO 210) Im V Waterdraer
NGC 404 E0 of SA(s)0- Andromeda
NGC 1569 Irp+ III-IV Kameelperd
NGC 1560 (IC 2062) Sd Kameelperd
Camelopardalis A Irr Kameelperd
Argo-dwerg Irr Kiel
ESO 347-8 (2318–42) Irr Kraanvoël
UKS 2323-326 Irr Beeldhouer
UGC 9128 (DDO 187) Irp+ Veewagter
Sextans C
Voorwerpe in die Plaaslike Groep wat nie meer as sterrestelsels beskou word nie
Naam Soort Sterrebeeld Notas
Palomar 12 (Capricornus-dwerg) Steenbok ’n Sterreswerm voorheen ingedeel as ’n dwergsterrestelsel
Palomar 4 (oorspronklik Ursa Major-dwerg) Groot Beer ’n Sterreswerm voorheen ingedeel as ’n dwergsterrestelsel

Ander merkwaardige voorwerpe wysig

  • Smith se Wolk, ’n hoësnelheidswolk tussen 32 000 en 49 000 ligjare van die Aarde[5]
  • HVC 127-41-330, ’n hoësnelheidswolk 2,3 miljoen ligjare van die Aarde
  • Monoceros-ring, ’n ring van sterre om die Melkweg wat moontlik uit ’n sterrestroom bestaan wat van die Canis Major-dwergsterrestelsel weggeskeur is

Diagram wysig

’n Diagram van die Aarde se ligging in die sigbare heelal. (Klik hier vir ’n kleiner weergawe.)

Verwysings wysig

  1. R. B. Tully (1982). "The Local Supercluster". Astrophysical Journal. 257: 389–422. Bibcode:1982ApJ...257..389T. doi:10.1086/159999.
  2. Hubble 1936, ble. 124–151
  3. van den Bergh, Sidney (Mei 2003). "History of the Local Group". The Local Group as an Astrophysical Laboratory. Cambridge University Press: 5042. arXiv:astro-ph/0305042. Bibcode:2003astro.ph..5042V.
  4. "Milky Way 'bigger than thought'" (in Engels). BBC News. 6 Januarie 2009. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 November 2019. Besoek op 30 Junie 2012.
  5. Wakker, B. P.; York, D. G.; Wilhelm, R.; Barentine, J. C.; Richter, P.; Beers, T. C.; Ivezić, Ž.; Howk, J. C. (2008). "Distances to Galactic High‐Velocity Clouds. I. Cohen Stream, Complex GCP, Cloud g1". The Astrophysical Journal. 672 (1): 298–319. Bibcode:2008ApJ...672..298W. doi:10.1086/523845.

Eksterne skakels wysig

Die Aarde se posisie in die heelal