Willy Brandt

Willy Brandt (Duits: [ˈvɪliː ˈbʁant]; gebore as Herbert Ernst Karl Frahm; 18 Desember 1913 – 8 Oktober 1992) was 'n Duitse staatsman van Europese en wêreldformaat. As regeringsleier van 'n sosiaal-liberale koalisieregering, wat deur die Sosiaal-Demokratiese (SPD) en Vrye Demokratiese Party (FDP) gevorm is, het Brandt tussen 1969 en 1974 as vierde bondskanselier van die destydse Federale Republiek van Duitsland (Wes-Duitsland) gedien. Hy was die eerste sosiaal-demokratiese politikus sedert 1930 wat die pos van Duitse regeringsleier beklee het.

Willy Brandt
Willy Brandt in 1980
Bondskanselier van Duitsland
Ampstermyn 22 Oktober 1969 – 7 Mei 1974
Vise	Walter Scheel
President	Gustav Heinemann
Voorafgegaan deur	Kurt Georg Kiesinger
Opgevolg deur	Helmut Schmidt
Leier van die Sosiaaldemokratiese Party
Ampstermyn 16 Februarie 1964 – 14 Junie 1987
Voorafgegaan deur	Erich Ollenhauer
Opgevolg deur	Hans-Jochen Vogel
Adjunkpremier van Duitsland
Ampstermyn 1 Desember 1966 – 20 Oktober 1969
Eerste minister	Kurt Georg Kiesinger
Voorafgegaan deur	Hans-Christoph Seebohm
Opgevolg deur	Walter Scheel
Minister van Buitelandse Sake
Ampstermyn 1 Desember 1966 – 20 Oktober 1969
Eerste minister	Kurt Georg Kiesinger
Voorafgegaan deur	Gerhard Schröder
Opgevolg deur	Walter Scheel
Burgemeester van Wes-Berlyn
Ampstermyn 3 Oktober 1957 – 1 Desember 1966
Voorafgegaan deur	Otto Suhr
Opgevolg deur	Heinrich Albertz
President van die Bundesrat
Ampstermyn 1 November 1957 – 31 Oktober 1958
Voorafgegaan deur	Kurt Sieveking
Opgevolg deur	Wilhelm Kaisen
President van die Berlynse Huis van Verteenwoordigers
Ampstermyn 11 Januarie 1955 – 2 Oktober 1957
Voorafgegaan deur	Otto Suhr
Opgevolg deur	Kurt Landsberg
Persoonlike besonderhede
Gebore	Herbert Ernst Karl Frahm (1913-12-18)18 Desember 1913 Lübeck, Duitse Keiserryk
Sterf	8 Oktober 1992 (op 78) Unkel, Duitsland
Politieke party	Sosiaaldemokratiese Party (1930–1931, 1948–1992) Sosialistiese Werkersparty van Duitsland (1931–1946)
Eggenoot/-note	Carlotta Thorkildsen (1941–1948) Rut Hansen (1948–1980) Brigitte Seebacher (1983–1992)
Kind(ers)	4, insluitende Matthias
Alma mater	Universiteit van Hamburg
Religie	Lutheranisme
Handtekening

Voor sy verkiesing tot kanselier in 1969 het hy vanaf 1966 in die eerste Groot Koalisieregering tussen Sosiaal- en Christen-Demokrate, wat onder kanselier Kurt Georg Kiesinger (CDU) gevorm is, die ampte van Minister van Buitelandse Sake en Vise-kanselier beklee. Sy politieke loopbaan op federale regeringsvlak is voorafgegaan deur die amp van Regerende Burgemeester van Wes-Berlyn (vanaf 1957) in een van die moeilikste periodes van die stad se geskiedenis. Die Berlynse Muur is tydens sy ampstermyn opgerig. Op internasionale vlak het hy vir twee ampstermyne, tussen 1964 en 1967, en nog eens tussen 1976 en 1992, die amp van president van die Sosialistiese Internasionaal beklee.

Willy Brandt se historiese betekenis vir die na-oorlogse Duitse politiek en geskiedenis staan gelyk aan dié van Konrad Adenauer en Helmut Kohl. Terwyl Adenauer Duitse versoening met Wes-Europese lande bewerkstellig en die land vas veranker het in die ekonomiese en politieke integrasie van Wes-Europa en die trans-atlantiese militêre alliansie met die Verenigde State, het Brandt as politieke visioenêr brûe geslaan tussen Duitsland en Oos-Europa. Die ooreenkomste wat hy met Pole en die Sowjetunie gesluit het, het van Wes-Duitsland vir die eerste keer sedert 1949 'n erkende onderhandelaar vir beide die Weste en Ooste gemaak en die deur geopen vir die toetrede van beide Duitse state, die Federale Republiek van Duitsland en die Duitse Demokratiese Republiek (DDR), tot die Verenigde Nasies in September 1973.

Brandt se nuwe optrede teenoor Oosbloklande, insluitende die DDR, was 'n radikale ommeswaai in die buitelandse beleid van Wes-Duitsland. Onder sy voorgangers het die land aanspraak daarop gemaak dat dit die enigste verteenwoordiger van Duitsland sou wees. Hierdie beleid, wat in die sogenaamde Hallstein-doktrine geformuleer is, is vanaf 1955 toegepas en was daarop gemik om die Duitse Demokratiese Republiek internasionaal te isoleer. Die aanknoop van diplomatieke betrekkinge met die DDR is as "onvriendelike optrede" teenoor die Federale Republiek beskou en het ekonomiese sanksies of die verbreking van diplomatieke betrekkinge tot gevolg gehad. So het die meeste Westerse lande eers vanaf 1973 amptelike diplomatieke betrekkinge met Oos-Berlyn begin aanknoop.

Vir sy beleid van versigtige toenadering en versoening teenoor Oos-Europese lande (die destydse Oosblok), waarna as Neue Ostpolitik verwys is, het hy in 1971 die Nobelprys vir Vrede ontvang. 'n Tweede belangrike steunpilaar van sy buitelandse beleid was die voortgesette politieke en ekonomiese integrasie van die destydse Wes-Duitsland in die Europese Ekonomiese Gemeenskap (EEG) en die Noord-Atlantiese Verdragsorganisasie (NAVO), soos begin deur sy voorgangers.

Hy vlug na Noorweë en dan Swede gedurende die Nazi-regime en werk as 'n linkervleueljoernalis. Hy het ook die naam Willy Brandt as skuilnaam gebruik om opsporing deur die Nazi-agente te vermy. Hy het die naam formeel aangeneem in 1948.

Brandt is oorspronklik beskou as een van die leiers van die regtervleuel van die SPD. Brandt was omstrede op beide die regtervleuel, vir sy Ostpolitik, en op die linkervleuel, vir sy ondersteuning van die Amerikaanse beleid, insluitend die Viëtnamoorlog, en regse outoritêre regimes. Die Brandt-verslag het 'n erkende maatstaf vir die beskrywing van die algemene Noord-Suid-verdeling in die wêreldekonomie en die politiek tussen 'n welvarende Noorde en 'n arm Suide geword. Brandt was ook bekend vir sy streng anti-kommunistiese beleid op plaaslike vlak wat sy hoogtepunt in 1972 in die sogenaamde Radikalenerlass gevind het – 'n verordening waarvolgens lede en aanhangers van ekstremistiese partye van alle poste in die staatsdiens uitgesluit is.

Brandt bedank as kanselier op 6 Mei 1974, nadat Günter Guillaume, een van sy naaste medewerkers, ontbloot is as 'n agent van die Staatssicherheit, die Oos-Duitse geheime diens. Hy behou sy amp as SPD-partyvoorsitter.

Vroeë lewe en die Tweede Wêreldoorlog

Willy Brandt is op 18 Desember 1913 as Herbert Ernst Carl Frahm in 'n werkersklasgesin in Lübeck (Duitse Keiserryk) gebore.

Sy moeder was Martha Frahm (16 Maart 1894 – 3 Augustus 1969), 'n enkelouer wat as 'n winkelkassier werksaam was. Sy pa was 'n rekenmeester van Hamburg met die naam Heinrich Johannes Möller (1887–1958) wie Brandt nooit ontmoet het nie. Terwyl sy ma ses dae per week gewerk het, is hy hoofsaaklik opgevoed deur sy ma se stiefpa, Ludwig Frahm (1875–1935), en dié se tweede vrou, Dora.

Nadat hy in 1932 sy Abitur (matriekeksamen) by die Johanneum zu Lübeck afgelê het, het hy 'n leerling geword aan die skeepsmakelaar en skeepsagent F. H. Bertling. Hy sluit aan by die "Sosialistiese Jeug" in 1929 en die Sosiaal-Demokratiese Party (SPD) in 1930. Hy het die SPD verlaat om aan te sluit by die meer linkervleuel Sosialistiese Werkers Party (SAP), wat verbonde is aan die POUM in Spanje en die Onafhanklike Arbeidersparty in Brittanje. In 1933, met behulp van sy bande met die hawe en sy skepe, het hy Duitsland verlaat vir Noorweë om te ontsnap van die Nazi-vervolging. Dit was in hierdie tyd dat hy die skuilnaam Willy Brandt gekry het om opsporing te vermy deur die Nazi-agente. In 1934 was hy betrokke by die stigting van die Internasionale Buro van die Revolusionêre Jeugorganisasies, en is verkies tot die Sekretariaat.

Brandt was in Duitsland vanaf September tot Desember 1936, vermom as 'n Noorse student met die naam Gunnar Gaasland. Die werklike Gunnar Gaasland was getroud met Patricia Meyer van Lübeck in 'n huwelik van gerief om haar te beskerm teen deportasie. Meyer het by Brandt in Noorweë aangesluit in Julie 1933. In 1937, tydens die Burgeroorlog, het Brandt in Spanje as 'n joernalis gewerk. In 1938 het die Duitse regering sy burgerskap herroep, sodat hy aansoek gedoen het vir Noorse burgerskap. In 1940 is hy in Noorweë deur die Duitse besettngsmagte in hegtenis geneem, maar nie geïdentifiseer nie weens sy Noorse uniform. Ná sy vrylating het hy ontsnap na neutrale Swede. In Augustus 1940 het hy 'n Noorse burger geword met die ontvangs van sy paspoort van die Noorse afvaardiging in Stockholm waar hy gewoon het tot die einde van die oorlog. Willy Brandt het lesings in Swede op 1 Desember 1940 aangebied by Bommersvik Kollege oor die probleme wat ondervind word deur die sosiaal-demokrate in Nazi-Duitsland en die besette lande aan die begin van die Tweede Wêreldoorlog. Tydens sy ballingskap in Noorweë en Swede het Brandt Noors en Sweeds aangeleer. Brandt het Noors vlot gepraat, en het vir die res van sy Lewe 'n noue verhouding met Noorweë behou.

Aan die einde van 1946 het Brandt na Berlyn teruggekeer waar hy deur die Noorse Militêre Sending as persattaché aangestel is. In 1948 het hy by die Sosiaal-Demokratiese Party van Duitsland (SPD) aangesluit en sy Duitse burgerskap weer formeel aangeneem. Die oorspronklike skuilnaam Willy Brandt het hy as sy wettige naam behou.

Politikus

Brandt vergader met John F. Kennedy in 1961

In 1950 het Brandt, terwyl hy 'n lid van die federale parlement ("Bundestag") en die hoofredakteur van die dagblad "Berliner Stadtblatt" was, 'n geheime betaling van ongeveer 170 000 Deutsche Mark van die VSA-regering ontvang. Toe hy gekonfronteer word daarmee, het hy dit deurentyd ontken.

Vanaf 3 Oktober 1957 tot 1966 het Willy Brandt as die Burgemeester van Berlyn gedien, gedurende 'n tydperk van toenemende spanning in die Oos-Wes verhoudinge wat gelei het tot die bou van die Berlynse Muur. In Brandt se eerste jaar as burgemeester van Berlyn, het hy ook as die president van die Bundesrat in Bonn gedien. Brandt was 'n uitgesproke kritikus van die Sowjet-onderdrukking van die 1956 Hongaarse Opstand en van Nikita Chroesjtsjof se 1958-voorstel dat Berlyn die status van 'n "vrye stad" moet ontvang. Hy is ondersteun deur die invloedryke uitgewer Axel Springer.

As burgemeester van Wes-Berlyn het Brandt veel vermag op die gebied van stedelike ontwikkeling. Nuwe hotelle, kantoorblokke en woonstelle is gebou, terwyl beide die Charlottenburg-kasteel en die Reichstag gebou herstel is. Afdelings van die "Stadtring" Skool 100 binnestedelike snelweg is geopen, terwyl 'n groot behuisingsprogram uitgevoer is, met ongeveer 20 000 nuwe wonings elke jaar tydens sy ampstermyn.

Aan die begin van 1961 het die Amerikaanse President John F. Kennedy Brandt as die golf van die toekoms in Wes-Duitsland gesien en gehoop hy sou Konrad Adenauer as kanselier in die volgende verkiesing daardie jaar vervang. Kennedy het hierdie voorkeur duidelik gemaak deur Brandt te nooi na die Wes-Duitse leier van die opposisie – 'n amptelike vergadering by die Withuis, 'n maand voor die vergadering met Adenauer, die land se leier. Dit het die spanning tussen Kennedy en Adenauer verder gestrem tydens 'n besonder gespanne tyd vir Berlyn. Maar, na aanleiding van die bou van die Berlynse Muur in Augustus 1961, was Brandt teleurgesteld en kwaad vir Kennedy. Drie dae later ontmoet hulle in Berlyn,  en Brandt kritiseer Kennedy vir die handhawing van: "Berlyn verwag meer as woorde. Dit verwag politieke aksie." Hy het ook aan Kennedy 'n hoogs kritiese openbare brief geskryf waarin hy gewaarsku het dat die ontwikkeling aanspreeklik is om "twyfel te wek oor die vermoë van die drie [Aanvullende] Magte om te reageer en hul vasberadenheid" en hy het die situasie "'n toestand van volbragte afpersing" genoem.

Brandt word die voorsitter van die SPD in 1964, 'n pos wat hy behou het tot 1987, langer as enige ander party voorsitter sedert die stigting van die SPD deur Augustus Bebel. Brandt was die SPD kandidaat vir die kanselierskap in 1961, maar verloor teen Konrad Adenauer se konserwatiewe Christen-Demokratiese Unie van Duitsland (CDU). In 1965, staan Brandt weer, maar verloor teen die gewilde Ludwig Erhard. Erhard se regering was egter van korte duur, en in 1966 is 'n groot koalisie tussen die SPD en CDU gevorm, met Brandt wat dien as minister van buitelandse sake en later as die 5de Vise-Kanselier van Duitsland.

Kanselier

Tydens die 1969-verkiesings, weer met Brandt as die voorste kandidaat, het die SPD sterker geword en na drie weke van onderhandelings, het die SPD 'n koalisieregering met die kleiner Vrye Demokratiese Party van Duitsland (FDP) gevorm. Brandt is verkies tot Kanselier van die Federale Republiek van Duitsland.

Buitelandse beleid

Willy Brandt met die Franse president Georges Pompidou in Keulen, 3 Julie 1972

As kanselier, ontwikkel Brandt sy Neue Ostpolitik (Nuwe Oos-Beleid). Brandt was aktief in die skep van 'n mate tot toenadering met Oos-Duitsland, en ook in die verbetering van betrekkinge met die Sowjetunie, Pole, Tsjeggo-Slowakye en ander Oosblok- (kommunistiese) lande. 'n Seminale oomblik het gekom in Desember 1970 met die bekende Warschauer Kniefall  wat Brandt, blykbaar spontaan gekniel het by die monument vir die slagoffers van die Warskou Ghetto Opstand. Die opstand wat plaasgevind het tydens die Nazi-Duitse militêre besetting van Pole, en die monument is om diegene wat vermoor is deur die Duitse troepe en die oorblywende swart inwoners wat na konsentrasiekampe gestuur is.

Time-tydskrif in die VSA het Brandt as die "Man van die Jaar vir 1970" benoem, en verklaar: "Willy Brandt is in effek op soek na die einde van die Tweede Wêreldoorlog deur 'n nuwe verhouding tussen die Ooste en die Weste te bevorder. Hy is besig om die werklike situasie in Europa te aanvaar, wat 25 jaar lank geduur het, maar hy probeer ook om 'n nuwe werklikheid in sy benadering tot die Sowjetunie en die Oosblok te bring." President Richard Nixon was ook besig om détente namens die Verenigde State van Amerika te bevorder. Die beleid van Nixon en Henry Kissinger, na aanvanklike vermoede, het geblyk om Brandt se Ostpolitik te steun.

In 1971 ontvang Brandt die Nobelprys vir Vrede vir sy werk in die verbetering van verhoudings met Oos-Duitsland, Pole, en die Sowjetunie. Brandt onderhandel 'n vredesverdrag met Pole, en ooreenkomste op die grense tussen die twee lande lui die amptelike en lang-vertraagde einde van die Tweede Wêreldoorlog in. Brandt onderhandel parallele verdrae en ooreenkomste met Tsjeggo-Slowakye.

In Wes-Duitsland egter, was Brandt se Neue Ostpolitik omstrede, dit verdeel die bevolking in twee kampe. Een kamp omhels al die konserwatiewe partye, en veral die Wes-Duitse inwoners en hul families wat wes gedryf was ("die Heimatvertriebenen") deur Stalinistiese etniese reiniging van historiese Oos-Duitsland, veral die deel wat gegee is aan die Pole as gevolg van die einde van die oorlog; westerse Tsjeggo-Slowakye (die Sudetenland); en die res van Oos-Europa, soos in Roemenië. Hierdie groepe van verplaasde Duitsers en hul afstammelinge het hul teenkanting heftig uitgespreek teen Brandt se beleid; hulle noem dit "onwettig" en "hoogverraad".

'n Ander kamp ondersteun en moedig Brandt se Neue Ostpolitik aan met die oog op die "Wandel durch Annäherung" ("verander deur toenadering"), die bevordering van verandering deur middel van 'n beleid van betrokkenheid met die (kommunistiese) Oosblok, eerder as om te probeer om daardie lande diplomaties en kommersieel te isoleer. Brandt se ondersteuners beweer dat die beleid gehelp het om die Oos-Blok se "belegmentaliteit" af te breek, en ook gehelp het met die verhoging van die bewustheid van die teenstrydighede in die Sosialisme/Kommunisme, wat – saam met ander gebeure – uiteindelik gelei het tot die ondergang van die Oos-Europese Kommunisme.

Binnelandse beleid

Brandt se gewildheid

Willy Brandt praat by 'n SPD-vergadering in Dortmund, 1983

Brandt se voorganger as kanselier, Kurt Georg Kiesinger, was 'n lid van die Nazi-party, en was 'n outydse, konserwatief-liberale intellektueel. Brandt, wat voorheen die Nazi's beveg het, het nou 'n kommunistiese Oos-Duitsland in die gesig gestaar tydens verskeie krisisse. Terwyl hy burgemeester van Berlyn was, word hy 'n omstrede, maar geloofwaardige figuur in verskillende faksies. As die Minister van Buitelandse Sake in die kabinet van die Groot Koalisie, het Brandt gehelp om verdere internasionale goedkeuring te kry vir Wes-Duitsland, en het hy die grondslag gelê vir sy toekomstige Neue Ostpolitik. Daar was 'n wye openbare meningsgaping tussen Kiesinger en Brandt by die Wes-Duitse stembusse.

Die alternatiewe leefstyle van Duitsland se jonger generasie was 'n uitdaging vir albei politici. Kiesinger het na hulle verwys as "'n skandelike skare van langharige uitsakkers wat 'n bad benodig asook iemand wat hulle dissiplineer". Brandt moes wag om geloofwaardigheid te verdien onder die "Buite-parlementêre Opposisie" (Außerparlamentarische Opposition, kort APO) wat sy aanhangers onder meer by universiteite gevind het. Net soos in ander lande het ook Wes-Duitse studente begin om die samelewing in die algemeen te bevraagteken en op sosiale, wetlike en politieke hervormings aan te dring. Onder die indruk van ophitsende verslaggewing en kommentare in regsgesinde dagblaaie, veral dié wat deur die Wes-Berlynse Axel Springer-uitgewery gepubliseer is, het dele van die publiek 'n strenger optrede van die owerheid geëis. Daarnaas het die politieke onluste 'n herlewing van verregse partye in sommige van die Bundesländer tot gevolg gehad. So kon die Nasionaal-Demokratiese Party (NPD) enkele termyne lank setels in deelstaatparlemente verower.