Winston Churchill

Sir Winston Leonard Spencer Churchill (Woodstock, Oxfordshire, 30 November 1874Londen, 24 Januarie 1965) was 'n Britse politikus, veral bekend as Eerste Minister van die Verenigde Koninkryk gedurende die Tweede Wêreldoorlog. Gedurende sy lewe het hy verskillende beroepe beoefen waaronder soldaat, joernalis, skrywer en politikus. Churchill word allerweë as een van Brittanje en die wêreld se belangrike leiers erken.

Winston Churchill
Winston Churchill

Ampstermyn
26 Oktober 1951 – 6 April 1955
Vise Anthony Eden
Monarg George VI
Elizabeth II
Voorafgegaan deur Clement Attlee
Opgevolg deur Anthony Eden
Ampstermyn
10 Mei 1940 – 26 Julie 1945
Vise Clement Attlee
Monarg George VI
Voorafgegaan deur Neville Chamberlain
Opgevolg deur Clement Attlee

Leier van die Opposisie
Ampstermyn
26 Julie 1945 – 26 Oktober 1951
Monarg George VI
Eerste minister Clement Attlee
Voorafgegaan deur Clement Attlee
Opgevolg deur Clement Attlee

Leier van die Konserwatiewe Party
Ampstermyn
9 November 1940 – 7 April 1955
Voorafgegaan deur Neville Chamberlain
Opgevolg deur Anthony Eden

Staatsekretaris vir Verdediging
Ampstermyn
28 Oktober 1951 – 1 Maart 1952
Voorafgegaan deur Emanuel Shinwell
Opgevolg deur Harold Alexander
Ampstermyn
10 Mei 1940 – 26 Julie 1945
Voorafgegaan deur Ernle Chatfield
Opgevolg deur Clement Attlee

Eerste Lord van die Admiraliteit
Ampstermyn
3 September 1939 – 11 Mei 1940
Eerste minister Neville Chamberlain
Voorafgegaan deur James Stanhope
Opgevolg deur Albert Victor Alexander
Ampstermyn
24 Oktober 1911 – 25 Mei 1915
Eerste minister Herbert Asquith
Voorafgegaan deur Reginald McKenna
Opgevolg deur Arthur Balfour

Kanselier van die Skatkis
Ampstermyn
6 November 1924 – 4 Junie 1929
Eerste minister Stanley Baldwin
Voorafgegaan deur Philip Snowden
Opgevolg deur Philip Snowden

Staatsekretaris vir die Kolonies
Ampstermyn
13 Februarie 1921 – 19 Oktober 1922
Eerste minister David Lloyd George
Voorafgegaan deur Alfred Milner
Opgevolg deur Victor Cavendish

Staatsekretaris vir Lugvaart
Ampstermyn
10 Januarie 1919 – 13 Februarie 1921
Eerste minister David Lloyd George
Voorafgegaan deur William Weir
Opgevolg deur Frederick Edward Guest

Persoonlike besonderhede
Gebore 30 November 1874
Woodstock, Engeland, Verenigde Koninkryk
Sterf 24 Januarie 1965 (op 90)
Londen, Engeland, Verenigde Koninkryk
Politieke party Konserwatiewe Party (1900–04, 1924–64)
Liberale Party (1904–24)
Eggenoot/-note Clementine Churchill
Kind(ers) 5
Alma mater Harrow School
Royal Military Academy, Sandhurst
Religie Kerk van Engeland

Militêre Diens
Lojaliteit Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk
Diens/Tak Britse leër
Jare in diens 1895–1900, 1902–24
Rang Luitenant-kolonel
Toekennings Nobelprys vir Letterkunde (1953)

Die meeste Britte onthou en bewonder hom as ’n goeie leier wat Brittanje se oorwinning in die oorlog verseker het. Hy is beroemd vir die toesprake wat hy tydens die oorlog gemaak het, veral oor radio, waarin hy die Britse volk aangemoedig het om te glo dat hulle sal seëvier. Churchill is dikwels met ’n hoed en ’n dik sigaar afgeneem. Hy is ook bekend as die een wat die V-teken gemaak het om sy geloof in ’n Britse oorwinning te wys.[1]

Churchill se volle van was Spencer-Churchill, maar sy vader, Lord Randolph Churchill, het weggedoen met die voorvoegsel en het altyd net die van Churchill gebruik in sy politieke loopbaan.

Belangrikste prestasies wysig

Winston Churchill het as politikus en staatsman vir meer as 'n halwe eeu 'n belangrike en dikwels kontroversiële rol in Brittanje gespeel. Dit was veral as Britse Eerste Minister tydens die Tweede Wêreldoorlog dat sy spesifieke leierskapstyl besonder effektief was.

Sy uitmuntende redenaarsvermoë en militêre insig het van hom 'n besielende oorlogsleier van Engeland en die Geallieerdes gemaak. Sy gevierde woorde, "We shall fight on the beaches...we shall never surrender" is alombekend as een van die mees oortuigende propaganda-toesprake ooit. Sy kennis van oorlogsake was soms beter as dié van Stalin en dikwels beter as dié van Roosevelt.

'n Kort lewensgeskiedenis wysig

 
Winston Churchill en genl. Jan Smuts, Suid-Afrikaanse eerste minister, tydens die Tweede Wêreldoorlog op die perseel van die Britse ambassade in Kaïro tydens een van die belangrike Midde-Oosterse konferensies van die oorlog.
 
Terugkeer van die Boereoorlog op die RMS Dunottar Castle, Julie 1900.[2] Van links na regs staan: Sir Byron Leighton, Claud Grenfel, majoor Frederick Russell Burnham, kaptein Gordon Forbes, Abe Bailey, volgende twee ongeïdentifiseerde, John Weston Brooke. Van links na regs sittend: majoor Bobby White, lord Downe, generaal Sir Henry Edward Colville, majoor Harry White, majoor Joe Laycock, Winston Churchill, Sir Charles Bentinck. Van links na regs sittend: ongeïdentifiseerde, Col. Maurice Gifford
 
Wapen van Winston Churchill

Sir Winston Leonard Spencer Churchill is gebore in Blenheim Palace in Oxfordshire. Hy is die seun van lord Randolph Churchill en Jeanette Jerome, 'n Amerikaner. Hy was 'n moeilike kind wie van jongs af oorlogspeletjies meer as skoolgaan geniet het.

Ná min sukses te Harrow word hy in 1893 'n kavallerie-kadet in Sandhurst. Hier het hy geblom. In 1896 het sy regiment in Brits-Indië gedien.

Churchill se tweede passie in die lewe was skryf en in 1898 skryf hy sy eerste boek, waarin hy openlik kritiek op die leërleiding uitspreek. In dieselfde jaar het hy as verslaggewer deelgeneem aan Kitchener se opmars na Khartoem en aan die slag by Omdoerman.

Met die uitbreek van die Tweede Vryheidsoorlog is hy deur die Morning Post as verslaggewer na Suid-Afrika gestuur waar hy deur die Boere in Natal gevang is maar op 'n gewaagde wyse weer ontsnap het.

Toe hy in 1900 na Engeland terugkeer, is hy as konserwatiewe lid tot die Laerhuis verkies. In 1904 gaan hy oor na die liberale party omdat hy as vryhandelaar dit nie eens was met die tariefplanne van Joseph Chamberlain nie.

Tussen 1905 en 1910 dien hy as onderminister van kolonies en minister van handel en binnelandse sake. In 1911 word hy hoof van die Britse Vloot.

Hy het 'n groot bydrae tot die opbou van die Britse vloot gemaak maar toe sy plan om deur 'n landing op Gallipoli die Turke te tref en die deurtog na Rusland moontlik te maak, misluk, moes hy in 1915 uittree.

In 1917 het Lloyd George hom as minister van munisie weer in die regering opgeneem. Daarna het hy as minister van kolonies saam met Lloyd George 'n vredesverdrag met die Ierse Sinn Fein leiers probeer sluit, 'n handeling wat die konserwatiewes woedend gemaak het. Nietemin het hy in 1924 teruggekeer na die konserwatiewes en was van 1924 tot 1929 minister van finansies. Churchill was te onafhanklik om partygebonde te wees en het telkens die party ondersteun wat sy oogmerke verteenwoordig het.

Van 1929–1939 was hy buite die kabinet. Hy het die konserwatiewe regerings, veral van Baldwin en Neville Chamberlain, herhaaldelik gewaarsku teen die opkomende mag van Hitler se Derde Ryk.

Aan die begin van die Tweede Wêreldoorlog is hy weer aangestel as hoof van die vloot en op 10 Oktober 1940 word hy met die Duitse inval in Nederland en België, eerste minister.

In Junie 1945 het sy party by die stembus verloor en word hy leier van die opposisie in die Laerhuis. In dié hoedanigheid het hy 'n belangrike rol gespeel in die politieke skommelinge van die na-oorlogse Europa.

Hy het byvoorbeeld teen Sowjet-imperialisme gewaarsku en aangedring op nouer samewerking met die VSA. Verder het hy wyslik die versoening van die verslane Duitsland met Engeland en Frankryk om die vorming van 'n verenigde Europa te bespoedig, bepleit.

In kragtige woorde het hy hom verset teen die "likwidasie" van die Britse ryk deur die arbeidersregering en het onder meer teen die nasionalisasie van die staalfabrieke te velde getrek. Op 25 Oktober 1951 het die konserwatiewe party die verkiesing gewen en het Churchill weer premier geword.

Hy is 1953 tot ridder geslaan. In 1955 het hy weens hoë ouderdom afgetree, maar het tot 1964 lid van die Laerhuis gebly. Kort daarna is hy op 24 Januarie 1965 oorlede.

Churchill was behalwe politikus ook 'n historikus, skrywer en amateurskilder. In 1953 is die Nobelprys vir Letterkunde aan hom toegeken[3] vir sy meesterlike hantering van historiese en biografiese beskrywing en vir die rol wat sy besondere redenaarsvermoëns gespeel het in die behoud van menslike waardes.

Verwysings wysig

  1. HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8
  2. (en) "FinestHour" (pdf). Journal of the Churchill Center and Societies, Summer 2005. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 8 Augustus 2007. Besoek op 2 Augustus 2007.
  3. "The Nobel Prize in Literature 1953" (in Engels). Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Julie 2018. Besoek op 7 Oktober 2017.

Eksterne skakels wysig

Voorafgegaan deur
Neville Chamberlain
(Konserwatiewe Party)
Eerste Minister van die Verenigde Koninkryk
(Konserwatiewe Party)

1940 – 1945
Opgevolg deur
Clement Attlee
(Arbeidersparty)
Voorafgegaan deur
Clement Attlee
(Arbeidersparty)
Eerste Minister van die Verenigde Koninkryk
(Konserwatiewe Party)

1951-1955
Opgevolg deur
Anthony Eden
(Konserwatiewe Party)