Christendom in Sirië

Christene in Sirië maak sowat 10% van die bevolking uit.[1][2] Die land se grootste Christelike denominasie is die Grieks-Ortodokse Kerk van Antiogië en die Hele Ooste,[3][4] gevolg deur die Melkitiese Katolieke Kerk, een van die Oosters-Katolieke Kerke, wat ’n gemeenskaplike oorsprong met die Grieks-Ortodokse Kerk van Antiogië het,[5] en dan deur die Oriëntaal-Ortodokse Kerke soos die Siries-Ortodokse Kerk en die Armeens-Apostoliese Kerk. Daar is ook ’n minderheid Protestante asook lede van die Assiriese Kerk van die Ooste en Chaldeus-Katolieke Kerk. Die stad Aleppo het vermoedelik die grootste getal Christene in Sirië.[6]

In die laat tydperk van Ottomaanse heerskappy het ’n groot deel van Siriese Christene uit Sirië geëmigreer, veral ná die bloedige reeks voorvalle in 1840 waarin Christene spesifiek geteiken is, die slagting in 1860 en die Assiriese volksmoord. Volgens die Libanees-Amerikaanse historikus Philip Hitti het sowat 900 000 Siriërs tussen 1899 en 1919 in Amerika aangekom (meer as 90% van hulle Christene).[7] Die Siriërs waarna verwys is, is van die historiese Sirië of die Levant, wat insluit Sirië, Jordanië en Palestina. Siriese Christene is geneig om relatief ryk en opgevoed te wees.[8]

Oorsprong wysig

Sowat 10% van die Siriese bevolking is Christene.[1] Dit was 1,2 miljoen mense in 2010 voor die Siriese Burgeroorlog begin het. Ortodokse Christene is hoofsaaklik lidmate van die Grieks-Ortodokse Kerk van Antiogië (700 000), ’n Oosters-Ortodokse kerk, of die Siries-Ortodokse Kerk, ’n Oriëntaal-Ortodokse kerk. Die meeste Katolieke behoort tot die Melkitiese Grieks-Katolieke Kerk, wat gestig is ná ’n skeuring binne die Grieks-Ortodokse Kerk, grotendeels oor ’n betwiste verkiesing tot die patriargaat van Antiogië in 1724. Ander Christelike kerke in gemeenskap met Rome sluit in die Maroniete, Siriese Katolieke, Armeniërs, Chaldeuse en ’n klein aantal Latynse Rite-Katolieke. Nog ’n kerk is die Assiriese Kerk van die Ooste (of die "Nestoriaanse" Kerk). Lidmate van laasgenoemde kerk is hoofsaaklik Oos-Arameessprekende, etniese Assiriërs/Siriërs wat in Mesopotamië ontstaan het.

Hoewel elke groep ’n aparte gemeenskap is, werk Christene al hoe meer saam. Rooms-Katolisisme en Protestantisme is deur sendelinge na Sirië gebring, maar net ’n klein deel van Siriërs behoort tot Westerse denominasies.

Die skeurings wat die verskeie afsonderlike kerke veroorsaak het, was die resultaat van politieke en doktrinale verskille. Een van die leerstellings wat ’n groot invloed gehad het, was oor die natuur van Christus. In 431 het die Nestoriane (aanhangers van Nestorius) geskei geraak van die destydse Christelike hoofkerk omdat hulle geglo het Christus het ’n dubbele karakter: dus dat hy twee aparte, maar onskeibare entiteite was. Daarom het hulle geglo dat Maria nie die moeder van Christus die God was nie, maar net van Christus die mens. Die Konsilie van Chalcedon, wat die hoofstroom-Christene verteenwoordig het, het in 451 ’n ander mening gehandhaaf en bevestig dat Christus een persoon met ’n dubbele natuur is: die menslike Jesus en goddelike Logos – Maria was dus die moeder van ’n enkele persoon wat beide menslik en goddelik is. Die Miafisiete het geglo die Logos het op sy eie in een natuur ’n oomblik van menslikheid aangeneem. Hulle was die voorlopers van die hedendaagse Siries- en Armeens-Ortodokse kerke.

Teen die 13de eeu het skeurings ontwikkel tussen die Oosterse of Griekse Christendom en die Westerse of Latynse Christendom. In die volgende eeue, veral tydens die Kruistogte, het van die Oosterse kerke egter die outoriteit van die pous in Rome erken en in ’n herbevestigde gemeenskap met die Katolieke Kerk getree. Hulle word vandag die Oosters-Katolieke Kerke genoem en hulle het hulle eie taal, kerkwette en liturgie.

Oosterse Ortodoksie wysig

 
Sint Gregorius-katedraal in Hama, Sirië.

Die grootste Christelike denominasie in Sirië is die Grieks-Ortodokse Kerk van Antiogië (amptelik die Ortodokse Patriargaat van Antiogië en die Hele Ooste).

Lidmate van die kerk noem hulleself gewoonlik "al-Rûm", wat in Turks en Arabies "Oos-Romeins" of "Asiaties-Grieks" beteken. Die term "Grieks" verwys na die Griekse liturgie wat in tradisionele gebede en priesterlike rites gebruik word.

Lede van die gemeenskap verwys ook soms na hulleself as "Melkiete", wat in Semitiese tale letterlik "ondersteuners van die keiser" beteken – ’n verwysing na hulle getrouheid in die verlede aan die Romeinse en Bisantynse keisers. In moderne tye verwys die term egter gewoonlik na lidmate van die plaaslike Melkitiese Katolieke Kerk.

Siriërs van die Grieks-Ortodokse gemenskap word ook goed verteenwoordig in die provinsie Hatay in Suid-Turkye (wat aan Noord-Sirië grens), asook in die Siriese diasporas van Brasilië, Argentinië, Mexiko, die VSA, Kanada en Australië.

Oriëntale Ortodoksie wysig

 
Die aartsbiskop van Aleppo, Mor Gregorios Johanna Ibrahim (links) in 2012 saam met die Oostenrykse politikus Reinhold Lopatka.

Die tradisionele Christendom in Sirië word ook verteenwoordig deur die Oriëntaal-Ortodokse gemeenskappe, wat hoofsaaklik tot die Siries-Ortodokse Kerk, maar ook tot die Armeens-Apostoliese Kerk, behoort.

Die Siries-Ortodokse Kerk, waarvan die liturgie in Siries is, het weggeskeur van die Katolieke hoofkerk weens die omstredenheid van die Konsilie van Chalcedon in 451 n.C.

Die Armeens-Apostoliese Kerk is die tweede grootste Oriëntaal-Ortodokse groep in Sirië. Sy liturgie is in Armeens en sy leerstelling is miafisities (nie monofisities, soos soms verkeerdelik beweer word, nie).

Protestantse kerke wysig

Daar is ’n minderheid Protestante in Sirië. Protestantisme is deur Europese sendelinge na Sirië gebring en ’n klein aantal Siriërs behoort tot Protestantse denominasies. Die diaspora-agentskap Gustav-Adolf-Werk (GAW) van die Evangeliese Kerk in Duitsland steun Christene in Sirië wat vervolg word aktief met hulpprojekte.[9] Volgens ’n studie in 2015 het na raming 2 000 Moslems hulle tot die Christendom bekeer en die meeste van hulle behoort tot Protestantse kerke.[10]

Volgens ’n raming deur Elisabe Granli van die Universiteit van Oslo het sowat 1 920 Siriese Droese hulle tot die Christendom bekeer.[11] Volgens dieselfde studie het die bekeerde Droese hulleself steeds as Droese beskou[11] en het hulle beweer daar is geen teenstelling tussen om ’n Droes en ’n Christen te wees nie.[11]

Katolieke Kerk wysig

Die Maroniete is die oudste Oosters-Katolieke kerk in Sirië. Hulle het minstens sedert die 12de eeu bande met Rome. Hulle status voor dié tyd is onbekend; sommige mense beweer hulle het aanvanklik die dwaalleer monoteletisme aangehang tot in 1215, terwyl die Maroniete self beweer hulle was altyd in gemeenskap met Rome. Hulle liturgie is in Aramees (Siries).

Die Patriargaat van Antiogië het nooit die wedersydse ekskommunikasie van 1054 tussen Rome en Konstantinopel met die Oos-Wes-skisma erken nie en dit was dus steeds in gemeenskap met albei. Ná ’n betwiste patriargale verkiesing in 1724 het die kerk in twee groepe verdeel, een in gemeenskap met Rome en die ander met Konstantinopel. Vandag word die term "Melkiete" hoofsaaklik gebruik deur die Griekse Katolieke van Sirië en Libanon. Nes sy susterskerk die Grieks-Ortodokse Kerk van Antiogië gebruik die Melkitiese Grieks-Katolieke Kerk beide Grieks en Arabies in sy tradisionele liturgie.

 
Die klooster van die Franciskaanse Sendelinge van Maria in Aleppo.
 
Siriese Christene in 2017 in ’n kerk in Damaskus.
 
Die ou Christelike kwartier van Jdeydeh, Aleppo.
 
Die Grieks-Katolieke katedraal Maagd Maria in Aleppo.

Die meeste van die sowat 375 000 Katolieke in Sirië behoort tot die Melkitiese Rite, en die res tot die Latynse Rite, Maroniete, die Armeense en Siriese Rite.

Pouse van die Katolieke Kerk wysig

Sewe van die pouse van die Rooms-Katolieke Kerk was van Sirië.[12][13] Baie van hulle het in Italië gewoon. Gregorius III[14][15] was die laaste pous wat buite Europa gebore is totdat Franciskus in 2013 verkies is.

Numeriese volgorde Pousskap Portret Naam
Afrikaans · Pousnaam
Persoonlike naam Gebore Notas
1 33 - 64/67   Petrus
PETRUS
Simon Petrus

Betsaida, Galilea, Romeinse Ryk Petrus was van die dorpie Betsaida, Gaulanitis, Sirië, Romeinse Ryk
11 155 - 166   Sint Anicetus
ANICETUS
Anicitus Emesa, Sirië Feesdag 17 April
82 12 Julie 685
- 2 Augustus 686
(1 jaar+)
  Johannes V
Papa IOANNES Quintus
  Antiogië, Sirië  
84 15 Desember 687
- 8 September 701
(3 jaar+)
  Sint Sergius I
Papa Sergius
  Sisilië, Italië Sergius I is in Sisilië gebore, maar sy ouers was Siries[16]
87 15 Januarie 708
- 4 Februarie 708
(21 dae)
  Sisinnius
Papa SISINNIUS
  Sirië  
88 25 Maart 708
- 9 April 715
(7 jaar+)
  Konstantyn
Papa COSTANTINUS sive CONSTANTINUS
  Sirië Laaste pous wat Griekeland besoek het terwyl hy die amp beklee, tot Johannes Paulus II in 2001
90 18 Maart 731
- 28 November 741
(10 jaar+)
  Sint Gregorius III
Papa GREGORIUS Tertius
  Sirië Die derde pous wat dieselfde naam as sy voorganger gebruik het.

Status van Siriese Christene wysig

Damaskus was een van die eerste streke wat die Christendom in Petrus se tyd bereik het. Daar was meer Christene in Damaskus as op enige ander plek. Met die militêre uitbreiding van die Islamitiese Omajjadiese Ryk tot in Sirië en Anatolië moes nie-Moslems wat hulle eie geloof behou het ’n belasting betaal. Hulle kon land besit, maar kon nie soos Moslems aanspraak op welsyn maak nie.[17][18]

’n Aansienlike deel van die Christene in die land woon steeds in Damaskus, wat kerke oor die hele stad het, maar veral in die distrik Bab Touma. Misse word elke Sondag gehou en staatsdiensamptenare kry Sondagoggende af sodat hulle kerk toe kan gaan, al is Sondae ’n werkdag in Sirië. Skole in distrikte met baie Christene se naweke val op Saterdag en Sondag, terwyl die amptelike Siriese naweek op Vrydag en Saterdag val.

Integrasie wysig

Christene neem deel aan alle aspekte van die Siriese lewe en Siriese Christene is relatief ryk en goed opgevoed in vergelyking met ander godsdiensgroepe.[8] Hulle neem deel aan die ekonomie, akademiese lewe, wetenskappe, ingenieurswese, kunste, politiek en vermaak. Baie Christene is bestuurders en direkteure in die openbare en privaat sektor, en sommige is plaaslike administrateurs, parlementslede en ministers. Verskeie Christene is ook weermagoffisiere. Hulle verkies om met Moslems te meng eerder as om Christelike eenhede en brigades te hê, en het sy aan sy geveg in Arabies-Israeliese konflikte van die 20ste eeu.

In September 2017 is Hammouda Sabbagh, ’n Siriese Ortodokse Christen en lid van die Ba'ath-party, met 193 stemme uit 252 verkies tot speaker van die parlement.[19]

Siriese Burgeroorlog wysig

Tydens die Siriese Burgeroorlog, wat op 15 Maart 2011 begin het, het ISIS- of Koerdiese guerrillastryders op Siriese Christene toegeslaan; dit sluit die Al-Qamishli-bomme van Julie 2015 en die Qamishli-bomme van Julie 2016 in. In Januarie 2016 het volksbeskermingsvegters ’n verrassingsaanval op Assiriese kontrolepunte in Qamishli gedoen; ’n Assiriër is dood en verskeie gewond.[20][21]

’n Paar Christelike geestelikes is al ontvoer en het spoorloos verdwyn, onder andere die Aleppo-biskoppe Boelos Jazidji en Johanna Ibrahim.[22]

Sedert die burgeroorlog uitgebreek het, het tussen 300 000 en 900 000 Christene die land verlaat.[23] Namate die situasie sedert 2017 stabiliseer ná herowerings deur die regering en die herstel van elektrisiteit en water in baie gebiede wat deur die regering beheer word, het sommige Christene egter na Sirië begin terugkeer, veral na die stad Homs.[24]

Verwysings wysig

  1. 1,0 1,1 "CIA World Factbook, People and Society: Syria". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Desember 2017. Besoek op 6 Oktober 2020.
  2. Gulf/2000 Project (2018). "Syria Religious Composition 2018". Columbia University - School of International and Public Affairs.
  3. Bailey, Betty Jane; Bailey, J. Martin (2003). Who Are the Christians in the Middle East?. Grand Rapids, Michigan: William B. Eerdmans. p. 191. ISBN 0-8028-1020-9.
  4. "Syria". State.gov. Besoek op 6 September 2013.
  5. Syria: US State Department The July–December, 2010 International Religious Freedom Report
  6. Profile: Aleppo, Syria's second city
  7. Hitti, Philip (2005) [1924]. The Syrians in America. Gorgias Press. ISBN 1-59333-176-2.
  8. 8,0 8,1 Why Do So Few Christian Syrian Refugees Register With The United Nations High Commissioner For Refugees?, Marwan Kreidie: Adjunct Professor of Political Science, West Chester University.
  9. Lage- und Tätigkeitsbericht des Gustav-Adolf-Werkes für das Jahr 2013/14 Diasporawerk der Evangelischen Kirche in Deutschland (GAW-jaarverslag, in Duits)
  10. Johnstone, Patrick; Miller, Duane (2015). "Believers in Christ from a Muslim Background: A Global Census". IJRR. 11: 14. Besoek op 20 November 2015.
  11. 11,0 11,1 11,2 Granli, Elisabet (2011). "Religious conversion in Syria : Alawite and Druze believers". University of Oslo.
  12. John Platts (1825). A new universal biography, containing interesting accounts. Printed for Sherwood, Jones, and co. p. 479.
  13. Archibald Bower, Samuel Hanson Cox. The History of the Popes: From the Foundation of the See of Rome to A.D. 1758; with an Introd. and a Continuation to the Present Time, Volume 2. p. 14.
  14. John Platts. A New Universal Biography: Forming the first volume of series. p. 483.
  15. Pierre Claude François Daunou (1838). The Power of the Popes. Tims. p. 352.
  16. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/535547/Saint-Sergius-I
  17. al-Jawziyyah, Ibn Qayyim (2008). Ahkam Ahl al-Dhimmah. Vol. 1. Beirut: Dar Ibn Hazm. p. 121. Besoek op 12 Mei 2016.
  18. "Rules of Dhimmitude". Dhimmitude.org. Besoek op 12 Mei 2016.
  19. http://www.lefigaro.fr/flash-actu/2017/09/28/97001-20170928FILWWW00222-un-chretien-elu-a-la-tete-du-parlement-syrien.php
  20. http://www.aina.org/news/20160112034707.htm
  21. http://aa.com.tr/en/politics/syrias-christians-pressured-by-forced-pyd-assimilation/541614
  22. News Regarding the April 2013 Abductions of Bishops in Syria.
  23. http://www.aina.org/reports/utrmcfsi.pdf
  24. Syria: Homs Christians return to rebuild homes and lives - World Watch Monitor

Skakels wysig