Pous Franciskus

Pous Franciskus
Pous Franciskus
Geboortenaam	Jorge Mario Bergoglio
Pontifikaat begin	13 Maart 2013
Pontifikaat eindig	21 April 2025
Voorganger	Benedictus XVI
Opvolger	Sedis vacatio
Gebore	17 Desember 1936; Buenos Aires, Argentinië
Sterf	21 April 2025 (op 88); Vatikaanstad

Pous Franciskus (Latyn: Franciscus PP., [franˈtʃiskus]; Italiaans: Francesco, [franˈtʃesko]; Spaans: Francisco; gebore as Jorge Mario Bergoglio^[1] op 17 Desember 1936 in Buenos Aires, Argentinië; oorlede op 21 April 2025 in Vatikaanstad) was die 266ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk, biskop van Rome en staatshoof van die Vatikaanstad.^[2] Hy is op 13 Maart 2013 verkies tydens die konklawe wat gehou is ná die aftrede van Pous Benedictus XVI. Tot sy verkiesing het Jorge Mario Bergoglio as aartsbiskop en kardinaal-priester van Buenos Aires gedien.^[3] Die naam Franciskus beteken "die vrye".

Franciskus was as Argentyn die eerste Latyns-Amerikaner en Jesuïet wat as hoof van die Rooms-Katolieke Kerk verkies is. Hy was ook die eerste pous vanuit die Amerikas, die Nuwe Wêreld en die Suidelike Halfrond. Die vorige pous wat van 'n nie-Europese afkoms was, was die Siriër pous Gregorius III wat vanaf 731 tot 741 gedien het. Franciskus het homself na Franciskus van Assisi, die "heilige van die armes", genoem,^[4] met sy slagspreuk Miserando atque eligendo ("Hy [God] het hom deur die oë van barmhartigheid gesien en gekies").^[5] Hy is op 19 Maart 2013 ingehuldig,^[6] en het tot en met sy sterwe op 21 April 2025 gedien.

Jorge Mario Bergoglio was van Italiaanse afkoms en was Italiaans, Spaans, Duits en Latyn magtig.^[7] Hy het ook kennis gedra van Engels, Frans en vermoedelik Portugees.^[8]

Franciskus is op Paasmaandag, 21 April 2025, om 07:35 MEST (UTC+02:00) in die ouderdom van 88 oorlede. Sy dood is deur kardinaal Kevin Farrell op die Vatikaan se TV-kanaal en in 'n videoverklaring aangekondig.^[9]^[10] Hy is aan 'n beroerte en daaropvolgende hartversaking dood.^[11]

Saligverklarings

Heiligverklarings

27 April 2014: Pous Johannes XXIII en Pous Johannes Paulus II.
4 September 2016: Moeder Teresa.
14 Oktober 2018: Pous Paulus VI.

Bulle, briewe, ensiklieke en konstitusies

Pous Franciskus se handtekening

Lande wat Pous Franciskus besoek het

Vatikaanstad

Italië

5 besoeke

4 besoeke

3 besoeke

2 besoeke

1 besoek

0 besoeke

Bulle

Misericordiae vultus ("Aangesig van Genade", 11 April 2015)

Briewe

Evangelii gaudium ("Vreugde van die Evangelie", 24 November 2013)
Fidelis dispensator et prudens ("Getroue en verstandige bestuurders", 24 Februarie 2014)
"Apostoliese brief vir die jaar van die gewyde lewe" (21 November 2014)
Amoris laetitia ("Die vreugde van liefde", 8 April 2016)
Gaudete et exsultate ("Wees bly en juig", 9 April 2018)
Christus vivit ("Christus leef", 25 Maart 2019)
Querida Amazonia ("Geliefde Amasone", 2 Februarie 2020)
Laudate Deum ("Loof die Here", 4 Oktober 2023)
C'est la confiance ("Dit is vertroue", 15 Oktober 2023)

Ensiklieke

Lumen Fidei ("Die lig van geloof", 29 Junie 2013)
Laudato si’ ("Geseënd is jy", 18 Junie 2015)
Fratelli tutti ("Almal is broers", 4 Oktober 2020)
Dilexit nos ("Hy het ons liefgehad", 24 Oktober 2024)

Konstitusies

Quo firmiores ("Hoe sterker is hulle", 1 Mei 2013)
Quo aptius spirituali ("Wat is meer geskik vir die geestelike", 23 Desember 2013)
Patrimonium Ecclesiarum ("Erfenis van die Kerke", 23 Desember 2013)
Cum ad aeternam ("Met die ewige", 28 Desember 2013)
Attenta deliberatione ("Met noukeurige oorweging", 12 Mei 2014)
Quo aptius ("Wat is meer geskik", 12 Mei 2014)
Christi voluntate ("Deur die wil van Christus", 9 Junie 2014)
Ad totius dominici gregis ("Aan die hele kudde van die Here", 25 Junie 2014)
Undecim abhinc annos ("Elf jaar gelede", 11 Julie 2014)
Contemplationi faventes ("Bevoordeel kontemplasie", 23 Oktober 2014)
Inter eximias ("Onder die uitsonderlike", 6 November 2014)
Cum ad provehendam ("Wanneer om te vorder", 22 Desember 2014)
Multum fructum ("Baie vrugte", 19 Januarie 2015)
Quae maiori ("Wat is groter?", 19 Januarie 2015)
Vultum Dei quaerere ("Op soek na die aangesig van God", 22 Julie 2016)
Veritatis gaudium ("Die vreugde van waarheid", 29 Januarie 2018)
Episcopalis communio ("Biskoplike Nagmaal", 15 September 2018)
Pascite gregem Dei ("Voed God se kudde", 23 Mei 2021)
Praedicate evangelium ("Preek die Evangelie", 19 Maart 2022)
In Ecclesiarum Communione ("In die Gemeenskap van Kerke", 6 Januarie 2023)

Verwysings

↑ Spaanse uitspraak [ˈxo̞rxe ˈmaɾjo β̞e̞rˈɣ̞oɣ̞ljo̞]; Italiaanse uitspraak [bɛrˈgɔʎːo]
↑ (en) vatican.va: Habemus Papam Franciscum
↑ (en) catholic-hierarchy.org: Pope Francis – Jorge Mario Bergoglio, S.J.
↑ (en) vatican.va: Audience to Represantives of the Communications Media – Address of the Holy Father Pope Francis
↑ (en) Scarsbrick, Veronica. "Pope Francis : "Miserando atque eligendo"..." Vatikaanse radio. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 Oktober 2017. Besoek op 6 Desember 2013.
↑ (en) vatican.va: Homily of the Holy Father Pope Francis
↑ (de) de.radiovaticana.va: Kardinal Lehmann: Humorvolle Gesten von Papst Franziskus
↑ (it) news.va: Briefing di padre Lombardi Geargiveer 18 Oktober 2017 op Wayback Machine
↑ (en) Joshua McElwee (21 April 2025). "Pope Francis has died, Vatican says in video statement". Reuters. Besoek op 21 April 2025.
↑ (en) Devin Watkins (21 April 2025). "Pope Francis has died on Easter Monday at age of 88". Vatican News. Besoek op 21 April 2025.
↑ (en) "Live updates: Vatican says Pope Francis died after cerebral stroke". AP News. 21 April 2025. Besoek op 21 April 2025.

Bronnelys

(en) 2010: Cardinal Argentin: Jorge Mario Bergoglio, Leonardo Sandri, Estanislao Esteban Karlic, Eduardo Francisco Pironio, Ral Primatesta, Livres Groupe, ISBN 978-1-159-40346-1
(es) Horacio Verbitsky: El silencio: de Paulo VI a Bergoglio: las relaciones secretas de la Iglesia con la ESMA. Sudamericana, Buenos Aires 2005, ISBN 978-950-07-2035-9.
(es) Sergio Rubín, Francesca Ambrogetti: El jesuita : conversaciones con el cardenal Jorge Bergoglio. Javier Vergara Editor, Buenos Aires 2010, ISBN 978-950-15-2450-5.
(es) Sergio Rubin, Francesca Ambrogetti: El Papa Francisco. Conversaciones con Jorge Bergoglio.

Eksterne skakels

(it) Amptelike webwerf van Pous Franciskus op vatican.va
- (en) Amptelike biografie van Jorge Mario Bergoglio Geargiveer 18 Oktober 2017 op Wayback Machine op news.va
(en) Pous Franciskus op Twitter
(en) Pous Franciskus op YouTube
(en) Pous Franciskus op Instagram

Voorafgegaan deur Antonio Quarracino	Aartsbiskop van Buenos Aires 1998–2013	Opgevolg deur Mario Aurelio Poli
Voorafgegaan deur Benedictus XVI	Pous (Pontifex Maximus) 2013–2025	Opgevolg deur Sedis vacatio

[1] Spaanse uitspraak [ˈxo̞rxe ˈmaɾjo β̞e̞rˈɣ̞oɣ̞ljo̞]; Italiaanse uitspraak [bɛrˈgɔʎːo]

[2] (en) vatican.va: Habemus Papam Franciscum

[3] (en) catholic-hierarchy.org: Pope Francis – Jorge Mario Bergoglio, S.J.

[4] (en) vatican.va: Audience to Represantives of the Communications Media – Address of the Holy Father Pope Francis

[5] (en) Scarsbrick, Veronica. "Pope Francis : "Miserando atque eligendo"..." Vatikaanse radio. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 Oktober 2017. Besoek op 6 Desember 2013.

[6] (en) vatican.va: Homily of the Holy Father Pope Francis

[7] (de) de.radiovaticana.va: Kardinal Lehmann: Humorvolle Gesten von Papst Franziskus

[8] (it) news.va: Briefing di padre Lombardi Geargiveer 18 Oktober 2017 op Wayback Machine

[9] (en) Joshua McElwee (21 April 2025). "Pope Francis has died, Vatican says in video statement". Reuters. Besoek op 21 April 2025.

[10] (en) Devin Watkins (21 April 2025). "Pope Francis has died on Easter Monday at age of 88". Vatican News. Besoek op 21 April 2025.

[11] (en) "Live updates: Vatican says Pope Francis died after cerebral stroke". AP News. 21 April 2025. Besoek op 21 April 2025.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]