Gereformeerde kerk Johannesburg (herstig)

Die Gereformeerde kerk Johannesburg (herstig) was 'n gemeente van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika (GKSA) in Johannesburg met 'n kortstondige bestaan van net 11 jaar. Die naam was amptelik Johannesburg, maar "herstig" word in die GKSA se Almanak se lys van ontbinde gemeentes bygevoeg om die gemeente te onderskei van die Gereformeerde kerk Johannesburg, wat van 1896 tot die opheffing van sy grense in 1943 bestaan het. Dié gemeente is ook herstig, en wel in 1950, maar dit het van 1952 tot sy ontbinding in 1986 as Johannesburg-Mayfair bekendgestaan.

Gereformeerde Kerk Johannesburg (herstig)
Sluit in	Johannesburg-Oos Middestad, Selby Braamfontein Sunnyside Johannesburg-Noord Bramley Sandringham Bruma Bedfordview (wes van N3)
Klassis	Johannesburg
Huidige predikant(e)	J.J. de Jager (laaste)
Belydende lidmate	241 (1996)
Dooplidmate	80 (1996)
Adres	Jutastraat (vanuit Rissikstraat), Wanderers View, Johannesburg
Geskiedenis
Stigtingsdatum	1986
Eerste predikant	G.A. Hattingh, H.J. van der Walt
Datum ingelyf	1997
Saamgesmelt met	Johannesburg-Noord

Die gemeentegrense het 'n reusegebied beslaan van die westelike voorstede van Bedfordview in die ooste tot Braamfontein in die weste en die noordelike voorstede suid van Chester-, Jellicoe- en Corlettrylaan. Die Almanak van die GKSA dui die ontstaan van Johannesburg (herstig) aan as 'n samesmelting van die Gereformeerde kerke Johannesburg-Mayfair, -Oos en -Sentraal, maar in werklikheid het die buurte waaruit Johannesburg-Mayfair bestaan het – Mayfair, Mayfair-Wes, Langlaagte, Homestead Park en Vrededorp met die ontstaan van Johannesburg (herstig) deel geword van Johannesburg-Wes. Ook was Johannesburg (herstig) se sieletal in die eerste jaar van sy bestaan 164 minder as die drie kerke wat in 1986 ontbind het, terwyl Johannesburg-Wes se sieletal in dieselfde tyd met 98 toegeneem het.

Ontstaan

Die Gereformeerde kerk Johannesburg-Sentraal se kerkgebou in Jutastraat was van 1986 tot 1997 die tuiste van Johannesburg (herstig).

In sy stigtingsjaar het die belydende lidmate 280 getel en die dooplidmate 47. Elf jaar later, toe die gemeente in 1997 met Johannesburg-Noord saamsmelt as Johannesburg-Melville, was hier 241 belydende lidmate en 80 dooplidmate. In daardie jaar het Johannesburg-Noord 186 belydende en 37 dooplidmate gehad. Ná die samesmelting was hier 296 belydende en 81 dooplidmate, onderskeidelik 131 en 36 minder as die samestellende dele se totaal 'n jaar vantevore.

Die stigting van Johannesburg (herstig) was die eerste van vier samesmeltings tussen 1986 en 2002 wat die getal Gereformeerde kerk met die naam Johannesburg in hul naam van ses tot een verminder het. Al het Johannesburg-Suid in 1997 met Klipriviersberg saamgesmelt en gebruik die lidmate van die saamgestelde gemeente sedertdien Klipriviersberg se kerkgebou in Oakdene en nie Johannesburg-Suid s'n in Turffontein nie, heet die saamgestelde gemeente Johannesburg-Suid, sedert 2002 die enigste "Johannesburgse" gemeente.

Voorgangers van Johannesburg (herstig)

Die eerste Gereformeerde kerk Johannesburg is op 23 Mei 1896 gestig en het die hele sentrale Witwatersrand, die Oos-Rand en die westelike dele van die Wes-Rand beslaan. Nadat die gemeente te groot geraak het, is Johannesburg-Oos op 29 Februarie 1924 afgestig en Johannesburg-Noord die volgende dag (1 Maart). Sowat ses jaar later is nog twee gemeentes kort ná mekaar afgestig: Johannesburg-Wes op 13 Desember 1930 en Johannesburg-Suid op 10 Januarie 1931. Binne net langer as ses jaar het die Johannesburgse gemeentes dis van een tot vyf toegeneem, maar op 1 April 1943 is die grense tussen Johannesburg en Johannesburg-Wes opgehef. Op 22 Oktober 1950 is Johannesburg herstig en vanaf 1952 het dit bekendgestaan as Johannesburg-Mayfair.

In dieselfde jaar, op Sondag 30 Maart, is Johannesburg-Sentraal van Johannesburg-Noord (met sy kerkgebou op die h.v. Eerstelaan en Derdestraat, Melville) en -Wes (Putneyweg 35, Brixton) afgestig. Die gedagte was dat Johannesburg-Sentraal deur middel van evangelisasie (veral in die digbevolkte woonstelbuurte om die middestad) sou uitgroei tot ’n selfstandige gemeente. Die grense is so getrek dat dit die volgende stadsgebiede sou insluit: New Canada in die weste, Langlaagte, Crown Mines, Mayfair, Goedehoop, Vrededorp, die middestad (Braamfontein, Hillbrow, Doornfontein) en ver in die noorde, Norwood. In die middestad was Eloffstraat die grens. Van dié voorstede oorvleuel egter met dié wat aangegee word by Johannesburg-Mayfair in die laaste uitgawe van die Almanak waarin dié gemeente voor die ontstaan van Johannesburg (herstig) voorkom, naamlik Mayfair, Langlaagte en Vrededorp.

Lidmaattalle

In die laaste jaar waarin die drie samestellende dele van Johannesburg (herstig) bestaan het, was die lidmaattalle van al drie soos volg:

Naam	Belydende lidmate	Dooplidmate	Totaal
Johannesburg-Mayfair	103	31	134
Johannesburg-Oos	129	27	156
Johannesburg-Sentraal	175	26	201
Totaal	407	84	491

In dieselfde jaar was Johannesburg-Wes se syfers:

Belydende lidmate	Dooplidmate	Totaal
285	62	347

In die Almanak van 1987 word die syfers van die nuwe Johannesburg (herstig) en Johannesburg-Wes soos volg aangedui (met die syfers van die vorige jaar tussen hakies):

Naam	Belydende lidmate	Dooplidmate	Totaal
Johannesburg (herstig)	280 (407)	47 (84)	327 (491)
Johannesburg-Wes	368 (285)	77 (62)	445 (347)

Uit hierdie syfers en die voorstede wat in 1986 se Almanak by Johannesburg-Mayfair aangegee word en in 1987 s'n by Johannesburg-Wes, is dit duidelik dat Johannesburg (herstig) grotendeels 'n samesmelting van Johannesburg-Sentraal en -Oos was, terwyl Johannesburg-Mayfair by Johannesburg-Wes ingelyf is. In die Almanak van 1987 word Johannesburg-Wes se stigtingsdatum dan juis as 1986 aangedui, pleks van 1930. Eers in die Almanak van 1992 is die "fout" reggestel en word Johannesburg-Wes se stigtingsdatum weer as 1930 aangedui, hoewel sy gegewens toe nog laaste in die chronologiese lys van gemeentes in Klassis Johannesburg was.

Johannesburg (herstig) ontbind

Terwyl Johannesburg-Sentraal se lidmaattal van 1986 tot 1997 taamlik konstant gebly het (die sieletal het afgeneem van 327 tot 321), was dit blykbaar die skerp afname in Johannesburg-Noord se sieletal van 381 tot 223 wat sou lei tot die samesmelting van die twee gemeentes in 1997. Terwyl Johannesburg-Oos se kerkgebou in Jeppestown/Fairview met die ontstaan van Johannesburg (herstig) in 1986 oorgegaan het na die Good News Community Church ('n Gereformeerde gemeente) en Johannesburg-Mayfair se kerk in Mayfair verkoop is, het Johannesburg (herstig) se kerk (die ou Johannesburg-Sentraal) se kerkgebou in Jutastraat in 1997 die tuiste van die Good News Community Church geword, terwyl die kerk in Jeppestown die tuiste van die Franstalige Eglise de la Bonne Nouvelle (gestig in 1997) geword het.

Nadat Johannesburg-Wes in 1998 met al sy wyke met Delarey saamgesmelt het as Bergbron, is ook Johannesburg-Wes se kerkgebou verkoop. Die agt Afrikaanse Johannesburgse gemeentes wat tussen 1986 en 2002 by samesmeltings betrokke was en tot twee verminder het, se kerkgeboue het die volgende nuwe doel gekry (bestaande Gereformeerde kerke in kursief):

Gemeentenaam	Gestig	Saamgesmelt	Adres van kerk	Huidige gebruik
Johannesburg	1896	1986/1997	Thorastraat, Mayfair	Woonhuis
Johannesburg-Oos	1924	1986	Princessstraat 4, Troyeville	Eglise de la Bonne Nouvelle
Johannesburg-Noord	1924	1997/2002	Eerstelaan 47, Melville	Sewendedagadventistekerk
Johannesburg-Wes	1930	1998	Putneyweg 35, Brixton	Woonhuis
Johannesburg-Suid	1931	1997	H.v. Stanton- en Haystraat, Turffontein	GIA Bedieninge/Ministries
Johannesburg-Sentraal	1952	1986	Jutastraat, Wanderer's View	Good News Community Church
Delarey	1954	1998	Schoongezichtweg 8, Bergbron	Bergbron
Klipriviersberg	1964	1997	Victoriastraat, Oakdene	Johannesburg-Suid

Predikante

Johannesburg (herstig) het met sy ontstaan die predikante van Johannesburg-Oos (ds. H.J. van der Walt) en van Johannesburg-Sentraal (ds. G.A. Hattingh) "geëerf". Ds. Hattingh, wat in 1974 predikant van Johannesburg-Sentraal geword het, het strykdeur in die gemeente gebly tot die samesmelting van 1997, waarna hy nog tot 2001 leraar van Johannesburg-Melville was. Ds. Van der Walt het in 1987 vertrek en is as medeleraar opgevolg deur ds. J.J. de Jager, wat saam met ds. Hattingh in die gemeente sou bly tot 1997. Ook hy het leraar van Johannesburg-Melville geword, maar net tot 1998, toe hy die bediening verlaat. Ds. M. Schalekamp was van 1993 tot 1994 Johannesburg (herstig) se derde medeleraar. Johannesburg-Melville is aanvanklik benewens di. Hattingh en De Jager ook deur ds. W.J.K. Saayman bedien, wat Johannesburg-Noord se leraar van 1981 tot die samesmelting van 1997 was. Aan die einde (2003) was hy alleen die leraar. Ná die inlywing van Johannesburg-Melville by Randburg in 2003, was hy medeleraar van dié gemeente tot hy sy emeritaat in 2009 aanvaar het. Sy enigste gemeente benewens die drie Johannesburgse kerke, was Upington van 1978 tot sy koms na Johannesburg-Noord in 1981.

Bronne

• (af) Kruger, dr. B.R. 1956. Die ontstaan, ontwikkeling en betekenis van die Gereformeerde Kerk op die Witwatersrand. Pretoria: Craft Drukpers.
• (af) Stals, prof. dr. E.L.P. (red.). 1986. Afrikaners in die Goudstad Deel 2 1924-1961. Pretoria: HAUM Opvoedkundige Uitgewery.
• (af) Harris, C.T., Noëth, J.G., Sarkady, N.G., Schutte, F.M. en Van Tonder, J.M. 2010. Van seringboom tot kerkgebou: die argitektoniese erfenis van die Gereformeerde Kerke. Potchefstroom: Administratiewe Buro.