Wikipedia

Letterkunde

polisemiese term wat verwys na 'n geskrewe kunsvorm, en die stel literêre werke
(Aangestuur vanaf Letterkundige)

Letterkunde of literatuur (Latyn "Litterae" mv. van "letter") is geskrewe taalkunswerke wat op grond van gemeenskaplike taal of verwantskap, kultuur, periode, styl, lewensbeskouing of ander faktore met mekaar saamhang. Die estetiese waarde van letterkunde lê in die skoonheid van taalgebruik en/of die gevoel wat dit by die leser aanwakker.[1][2] Literatuur word onderskei van lektuur of leesstof, wat alle geskrewe werk insluit, deur die estetiese universele waarde wat dit besit.

Merton-kollege se biblioteek.

'n Letterkundige bestudeer tekste wat tot die literatuur gereken word, dus die fenomeen van literatuur in die breë sin. Iemand wat as letterkundige werksaam is, word ook 'n literator genoem, wat ook breedweg die betekenis kan dra van iemand wat homself algeheel aan die lettere wy. Ook kan 'n toegewyde skrywer, dus nie 'n ondersoeker nie maar 'n beoefenaar van die letterkunde, bekend staan as 'n letterkundige of literator.[3]

Literatuur kan algemeen opgedeel word in twee tegnieke, prosa en poësie en twee vorme, fiksie en nie-fiksie. Nie-fiksie as kategorie sluit onder andere polemiese werke, biografieë en nadenkende essays in terwyl verbeeldingswerke tekste insluit soos fiksie, drama of poësie). Literatuur in poësie benadruk die estetiese en ritmiese kwaliteite van taal – soos klank, simboliek, en metrum – om betekenisse op te roep addisioneel tot, of in stede van die oorspronklike betekenis, terwyl literatuur in prosa-formaat gewone grammatikale strukture en die natuurlike vloei van spraak gebruik. Letterkunde kan ook geklassifiseer word volgens historiese tydperke, genres en politieke invloede. Terwyl die konsep van genre oor die eeue heen verbreed het, bestaan 'n genre oor die algemeen uit kunswerke wat binne 'n spesifieke sentrale tema val; voorbeelde van genre sluit onder meer die ridderroman, raaiselroman, misdaadfiksie, fantasie, hygliteratuur en avontuurroman in.

Vername historiese tydperkte in die Nederlandse letterkunde, sluit in die Middeleeue, Laatmiddeleeue, die Renaissance, die Frans-klassisisme en barok, die 18de-eeuse verligting, die oorgangsfase, die romantiek van die vroeg 19de eeu, die later 19de-eeuse realisme en 20ste-eeuse Modernistiese en Postmodernistiese tydperke.[4] Belangrike intellektuele bewegings wat die literatuurstudie beïnvloed het sluit in feminisme, postkolonialisme, psigoanalise, poststrukturalisme, postmodernisme, romantiek en Marxisme.

Geskiedenis

wysig
Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Literatuurgeskiedenis.
 
Ou gebinde boeke by die Oxfordse Merton-kollegebiblioteek.

Die Heldedig van Gilgamesj is een van die oudste bekende literêre werke. Die Babiloniese heldedig se ontstaan spruit voort uit stories in Sumeries. Hoewel die Sumeriese stories ouer is (waarskynlik rondom 2100 v.C.), is die epiese gedig na skatting rondom 1900 v.C. saamgestel. Die epos behandel temas van heldemoed, vriendskap, verlies en die soeke na ewige lewe.

Verskillende geskiedkundige tydperke word in letterkunde weergegee. In die era voor verstedeliking oorheers nasionale en stamverwante sages, rekenskap van gebruike en die oorsprong van die wêreld, en mites wat soms morele en geestelike boodskappe vervat. Homeros se eposse dateer terug na die middel van die ystertydperk, en 'n groot aantal Indiese eposse van 'n effens latere periode bevat meer bewyse van doelbewuste literêre outeurskap wat vir lang periodes deur middel van mondelinge tradisies oorleef het voor dit neergepen is.

Met die ontwikkeling van 'n meer stedelike kultuur onder vroeë beskawings het akademies 'n platform geskep vir die oordrag van spekulatiewe en filosofiese literatuur, met die blywende vestiging van letterkunde in Antieke China, Persië, Antieke Griekeland en Rome tot gevolg. Baie werke uit die oudheid, selfs in verhalende vorm, bevat verborge morele of didaktiese doelstellings, soos die Sanskrit Panchatantra of Metamorfoses van Ovidius. Drama en satire, vir literêre produksie, het ontwikkel namate die stedelike kultuur 'n groterwordende openbare gehoor, en later lesers, verskaf het. Liriek was in teenstelling met epiek oor die algemeen die fokus van die howe en elite kringe, vernaam in Oos-Asië waar liedere deur die Chinese aristokrasie as gedigte versamel is, veral belangrik die Shih-ching of Boek van odes . Poësie van voorbeskawing ballades en liedere het oor 'n lang tydperk die literêre medium binnegedring en mettertyd beïnvloed.

In antieke China het vroeë letterkunde primêr gefokus op filosofie, geskiedskrywing, krygswetenskappe, landbou en digkuns. China, die oorsprong van papiervervaardiging en blokdruk, het een van die wêreld se eerste drukkerskulture opgelewer.[5] 'n Groot hoeveelheid van die Chinese literatuur dateer uit die Honderd skole van denke periode gedurende die Oostelike Zhou Dinastie (769-269 v.C.). Die belangrikste hiervan sluit die klassieke werke in van Konfusianisme, Taoïsme, Mohisme, Legalisme en werke van krygswetenskappe (byvoorbeeld Sun Tzu se Die kuns van oorlogvoering ) en Chinese geskiedenis (byvoorbeeld Sima Qian se Optekeninge van die hofgeskiedskrywer). Antieke Chinese letterkunde het geweldig klem gelê op geskiedskrywing, met soms uiters gedetailleerde hofrekords. 'n Uitstaande stuk verhalende geskiedenis oor Antieke China is die Zuo Zhuan, wat nie later as 389 v.C. saamgestel kon gewees het nie, en toegedeel word aan die blinde 5de eeu v.C. historikus Zuo Qiuming.

In Antieke Indië ontstaan letterkunde uit stories wat oorspronklik mondelings oorgedra is. Vroeë genres sluit in drama, fabels, soetras en heldedigte. Sanskrit-literatuur begin met die Vedas wat terugdateer na 1500-1000 v.C., en gaan voort met die Sanskrit-eposse van Ystertydperk-Indië. Die Vegas tel onder van die oudste heilige geskrifte. Die Samhitas (Vediese versamelings) dateer rofweg terug na 1500-1000 v.C., en die “sirkum-Vediese” tekste, asook die redigering van die Samhitas, dateer terug na circa 1000-500 v.C. wat gevolglik uitloop op 'n Vediese periode, wat strek vanaf die middel 2de tot middel 1ste eeu v.C., of die Laat-Bronstydperk en Ystertydperk.[6] In die tydperk van ongeveer die 6de tot die 1ste eeu v.C. geskied die samestelling en redigering van die twee invloedrykste Indiese eposse, die Mahabharata en die Ramayana, met latere redigering wat volg tot die 4de eeu n.Ch.

In Antieke Griekeland is die eposse van Homeros, wat die Ilias en Odussee geskryf het, asook Hesiodos se Werke en dae en Theogonia, van die vroegste en mees invloedryke Antieke Griekse literatuur. Klassieke Griekse genres sluit in filosofie, poësie, historiografie, komedie en drama. Plato en Aristoteles het filosofiese tekste neergepen wat die fondament van Westerse filosofie geword het, Sappho en Pindaros was invloedryke liriese digters en Herodotos en Thukydides was vroeë Griekse historici. Hoewel dramas baie populêr was bestaan van die honderde tragedies wat geskryf en opgevoer is in die klassieke oudheid, nog slegs 'n beperkte aantal opvoerings deur drie skrywers: Aeschylus, Sophokles en Euripides. Aristophanes se opvoerings verskaf die enigste werklike voorbeelde van 'n genre van komedie bekend as Ou komedie, die vroegste vorm van Griekse komedie, en word as’t ware gebruik om die genre te definieer.[7]

 
Johann Wolfgang von Goethe, Duitse skrywer en outeur van die Faust- boeke.

Romeinse geskiedenis en biografieë het die uitgebreide Middeleeuse literatuur oor die lewens van heiliges en wonderbaarlike kronieke vooruitgeloop, maar die mees kenmerkende vorm van die Middeleeue was die ridderroman, 'n avontuurbelaaide en soms magiese verhaal met 'n sterk populêre inslag. Kontroversiële, religieuse, politieke en instruktiewe literatuur het tydens die Renaissance vermenigvuldig as gevolg van die drukpers, terwyl Middeleeuse ridderfiksie ontwikkel het in 'n meer karaktergebaseerde en sielkundige verhaalvorm, die roman, waarvan vroeë vername voorbeelde die Chinese Aap en die Duitse Faust-boeke is.

Tydens die verligting is filosofiese verlope en spekulasies oor geskiedenis en die menslike natuur in die literatuur geïntegreer saam met sosiale en politieke verwikkelinge. Die onvermydelike gevolg was die ontploffing van Romantiek in die latere helfte van die 18de eeu wat die verbeeldingryke en fantastiese subjektiwiteit van die ou romantiek en volksliteratuur teruggebring het, en die voortreflikheid van individuele ondervinding en emosie bevestig het. Soos die 19de eeu uitgeloop het, het Europese fiksie egter ontwikkel tot realisme en naturalisme, die noukeurige dokumentering van die werklike lewe en sosiale neigings. Heelwat van die naturalistiese uitsette was implisiet polemies en het sosiale en politieke verandering beïnvloed. 20ste-eeuse fiksie en drama het weer teruggetree na die subjektiewe, met fokus op onderbewuste dryfvere en sosiale en omgewingsdruk op die individu. Skrywers soos Proust, Elliot, Joyce, Kafka en Pirandello vergestalt die neiging om interne eerder as eksterne realiteite neer te pen.

Genre-fiksie, ten spyte van sy vaste formules, bewys ook dat dit die werklikheid kan bevraagteken in sy 20ste-eeuse formaat, deur die ondersoeke en vrae van die skeptiese speurder en die alternatiewe realiteite van wetenskapsfiksie. Die skeiding tussen “hoofstroom”- en genrevorms (joernalistiek ingesluit) gaan voort om te vervaag tydens die periode tot vandag. William S. Burroughs, in sy vroeë werke, en Hunter S. Thompson verbreed dokumentêre verslaggewing tot sterk subjektiewe verklarings na die Tweede Wêreldoorlog, en postmoderne kritici bekritiseer oor die algemeen objektiewe realisme.

Poësie

wysig
Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Poësie.

'n Gedig is 'n komposisie wat in vers geskryf is (hoewel epiek en dramatiese fiksie ook al van die formaat gebruik gemaak het). Gedigte gebruik die estetiese aard van taal om veelvuldige betekenisse te belig en emotiewe reaksie te ontlok. Gedigte steun sterk op beeld en metafoor, en kan 'n ritmiese struktuur besit gebaseer op beklemtoonde patrone (metrum) of patrone van wisselvallige lettergreeplengtes (soos met klassieke prosodie); en kan van rym gebruik maak. Vanweë die uiteenlopendheid van poëtiese vorme en strukture, is poësie moeilik om te karakteriseer en omskryf. As 'n literatuursoort maak poësie egter tipies gebruik van die formele eienskappe van die woorde waarmee dit werk – die eienskappe van die geskrewe en gesproke vorms van die woorde, onafhanklik van hul betekenis. So byvoorbeeld kan ritme vasgelê word deur die aantal lettergrepe in die woorde, of hoe die lettergrepe beklemtoon word; rym en alliterasie is afhanklik van die klanke van die woorde.

Bes moontlik gaan digkuns enige ander vorme van literatuur vooruit. Vroeë voorbeelde sluit in die Sumeriese Gilgamesjepos (rondom 2700 v.C.), dele van die Bybel, die oorblywende werke van Homeros (die Ilias en die Odussee), en die Indiese eposse Ramayana en Mahabharata. By kulture wat vernaam van mondelinge tradisies gebruik maak het die formele eienskappe van digkuns baie maal 'n mnemoniese (geheuevaslegging) funksie, en belangrike tekste: regtelik, genealogies of moreel kan byvoorbeeld eerste in versvorm verskyn.

Sekere poësie gebruik baie spesifieke vorme, soos die haikoe, limeriek en sonnet. 'n Tradisionele haikoe in Japannees geskryf hou verband met die natuur, bevat sewentien onji (lettergrepe) wat oor drie reëls versprei is in groepe van vyf, sewe en vyf, en besit 'n kigo, 'n spesifieke woord wat seisoen aandui. 'n Limeriek het vyf versreëls, met 'n AABBA rymskema, en lengtes van 3,3,2,2,3 beklemtoonde lettergrepe. Dit het tradisioneel 'n minder eerbiedige houding jeens die natuur. Digkuns wat nie by die formele poëtiese strukture hou nie word “vrye vers” genoem.

Taal en tradisie dikteer sekere poëtiese norme. Persiese digkuns rym altyd, terwyl Griekse digkuns selde rym. Sekere tale bevat meer rymwoorde as ander. Italiaans is byvoorbeeld ryk aan rymstrukture wat 'n beperkte stel van rym toelaat deur 'n lang gedig. Die oorvloed is die gevolg van woorduitgange wat reëlmatige vorms volg. Tale met ongereelde woorduitgange, soos Engels met sy baie aangenome woorde, is minder talryk in rym. Moontlik is die mees paradigmatiese styl van Engelse digkuns die leë vers, soos dit voorkom in die werke van Shakespeare en Milton, wat bestaan uit nie-rymende jambiese pentameters. Sekere tale verkies langer versreëls; ander weer korter reëls. Van die konvensies is die gevolg van die gemak waarmee sekere tale se woordeskat en grammatika in sekere strukture pas eerder as in ander; dit kan byvoorbeeld voorkom as 'n taal tipies langer woorde het as ander, soos Grieks en Duits. Ander strukturele konvensies ontstaan weer as gevolg van historiese toeval, waar baie sprekers van 'n taal goeie poësie assosieer met 'n verssoort wat deur 'n baie goeie digter verkies is.

Teaterwerk (sien ondertoe) het tradisioneel versvorm aangeneem. Dit kom vandag egter byna glad nie buite opera en blyspele voor nie, hoewel baie sal argumenteer dat dramatiese taal intrinsiek poëties gebly het.

In die laaste jare het digitale poësie sy opwagting gemaak wat voordeel trek uit die artistieke, publisering en sintetiese waardes van die digitale media.

Essays

wysig
Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Essay.

'n Essay bestaan uit 'n bespreking van 'n onderwerp vanuit die skrywer se persoonlike oogpunt, soos vergestalt deur die werke van Michel de Montaigne of Charles Lamb.

"Essay" is afgelei van die Franse woord vir "om te probeer" essayer. Dus kan mens, oop, uitlokkende en onoortuigende essays kry. Die term “essay” is aanvanklik gebruik vir die nadenkende gemymer van Michel de Montaigne, wat die reputasie dra as die vader van die tipe literatuur.[8]

Die essay kom in verskillende vorme en style voor wat deur verskeie skrywers, studente en professionele essayiste gebruik word. Van die vernaamste vorme sluit in:

  • oorsaak en gevolg: gekenmerk deur gemaklike skakels wat van 'n oorsaak na 'n gevolg lei, sorgsame taal met 'n nadruklike of chronologiese volgorde [9]
  • vergelyk en kontrasteer: bestaande uit 'n basis vir vergelyking, punte van vergelyking en analogieë, volgens onderwerp of punt gegroepeer [10]
  • beskrywend: gekenmerk deur sintuiglike detail wat tot die fisiese, emosionele en intellektuele wese van die leser spreek [11]
  • familiêr: waar die essayis spreek asof tot 'n enkele leser [12]
  • geskiedenis: wat 'n bewering of argument oor 'n historiese gebeurtenis beskryf [13]
  • narratief: wat deur terug- of vorentoe-flitse tot 'n klimaks opbou [14]
  • krities: gemik op objektiewe analise van die onderwerp
  • ekonomies: wat 'n ekonomiese verskynsel of begrip aan die leser duidelik maak.

Ander prosa

wysig

Filosofiese, historiese, joernalistieke en wetenskaplike skryfwerk word tradisioneel as letterkunde beskou. Dit bied sommige van die oudste prosageskrifte wat nog in bestaan is; romans en stories het die naam "fiksie" verwerf om dit te onderskei van feitlike skryfwerk of nie-fiksie, wat skrywers tradisioneel as prosa neergepen het.

Natuurwetenskappe

wysig

Met vooruitgang en spesialisering wat nuwe wetenskaplike navorsing minder toeganklik gemaak het vir die meeste toeskouers, het die “literêre” wese van wetenskaplike skryfwerk deur die laaste twee eeue minder beslissend geraak. Deesdae verskyn wetenskap meestal in joernale. Wetenskaplike werke van Aristoteles, Copernicus en Newton besit nog steeds groot waarde, maar omdat die wetenskap daarin verouderd is, dien dit nie meer as wetenskaplike leerstof nie. Tog bly dit te tegnies om gemaklik in te pas by meeste letterkundige studieprogramme. Buite “wetenskapsgeskiedenis”programme lees studente nie sommer sulke werke nie.

Filosofie

wysig

Filosofie het ook toenemend 'n akademiese vakgebied geword. Meer van die rigting se beoefenaars betreur egter die feit as in die geval van die wetenskappe; nieteenstaande verskyn meeste nuwe filosofiese werke in akademiese joernale. Vername filosowe deur die eeue – Plato, Aristoteles, Sokrates, Augustinus, Descartes, Kierkegaard, Nietzsche – het net so kanonies geraak soos enige skrywer. Sekere onlangse filosofiese werke word argumentsonthalwe beskou as “letterkunde”, soos sommige van Simon Blackburn se werk, maar meeste daarvan nie, en sekere rigtings soos logika het uiters tegnies geraak tot 'n mate gelyk aan wiskunde.

Geskiedenis

wysig

'n Groot hoeveelheid geskiedskrywing tel as letterkunde, veral die genre bekend as kreatiewe nie-fiksie, so ook 'n groot deel van joernalistiek, soos literêre joernalistiek. Die gebiede het egter geweldig groot geraak en het merendeels primêr 'n prakties nuttige doel: om data vas te vang of vars inligting oor te dra. As resultaat hiervan skiet die skryfwerk in die velde dikwels tekort aan literêre kwaliteit, hoewel dit dikwels in sy beter gedaante die nodige kwaliteit besit. Grootse “literêre” historici sluit in Herodotus, Thukydides en Procopius, wat almal as kanoniese literêre figure gereken word.

Die reg

wysig

Die reg lê 'n minder duidelike saak voor. Sekere van Plato en Aristoteles se skryfwerk, die wettablette van Hammurabi van Babilon, of selfs die ouer dele van die Bybel kan as regsliteratuur beskou word. Romeinse reg soos gekodifiseer in die Corpus Juris Civilis onder heerskappy van Justinianus I van die Bisantynse ryk besit 'n reputasie as gewigtige literatuur. Die stigtingsdokumente van verskeie lande, insluitend Grondwette en wetboeke kan as letterkunde gereken word; meeste geregtelike skryfwerk dra egter selde enige literêre meriete aangesien dit neig tot onnodige omslagtigheid.

Drama

wysig
Die hoofartikels vir hierdie afdeling is: Drama en Toneelstuk.
 
'n Vlieënde tapyt is 'n legendariese tapyt wat gebruik kan word om mense wat vinnig daarop te lande kom onmiddellik te vervoer na hulle bestemming in stories soos Duisend-en-een nagte.

'n Toneelstuk of drama bied nog 'n klassieke literêre vorm wat voortgegaan het om deur die eeue te ontwikkel. Dit bestaan gewoonlik uit dialoog tussen Karakter (kunste)karakters, en is merendeels gemik op dramatiese/teatrale vertoning (sien teater) eerder as op leeswerk. Gedurende die 18de en 19de eeu het opera ontwikkel as 'n kombinasie tussen poësie, drama en musiek. Meeste drama het tot relatief onlangs vers as formaat gebruik. Romeo en Juliet is 'n voorbeeld van klassieke romantiese drama wat algemeen as literatuur beskou word.

Griekse drama dien as voorbeeld vir die vroegste vorme daarvan en waaroor ons vandag beduidende kennis besit. Tragedie het as genre van drama ontwikkel as 'n toneelstuk wat geassosieer word met religieuse en publieke feeste, en tipies ontwikkel het uit bekende historiese of mitologiese temas. Tragedies het gewoonlik baie ernstige temas verteenwoordig. Met die koms van nuwer tegnologie is manuskripte geskryf vir nie-teater media, tot die kunsvorm bygevoeg. War of the Worlds (radio) in 1938, word beskou as die begin van die radiodrama en verskeie dramas is al verwerk vir rolprente en televisie. Omgekeerd is televisie, rolprent en radio-literatuur ook al verwerk vir gedrukte of elektroniese media.

Mondelinge letterkunde

wysig

Die term mondelinge letterkunde verwys nie na geskrewe nie maar mondelinge tradisies, wat verskillende soorte epiek, poësie, drama, folklore en ballades insluit. Die gebruik van hierdie oksimoron is egter kontroversieel en word nie algemeen deur de akademie aanvaar nie. Sommiges vermy die etimologiese vraagstuk deur na "mondelinge verhalende tradisie", "mondelinge heilige tradisie" of "mondelinge poësie" te verwys of direk na epiek of poësie (terme wat nie noodwendig skryfkuns insluit nie). Ander verkies weer om neologismes soos "oratuur" te skep.

Ander narratiewe vorme

wysig
  • Elektroniese literatuur, 'n genre wat bestaan uit werke met die digitale omgewing as oorsprong
  • Rolprente, video’s en uitgesaaide strooisages (sepies) het 'n nis oopgekerf wat dikwels kan vergelyk met funksionaliteit van prosa-fiksie.
  • Grafiese romans en strokiesprentboeke verteenwoordig verhale oorgedra deur 'n kombinasie van opeenvolgende kunswerk, dialoog en teks.

Literêre genres

wysig

Literêre genre is 'n metode vir die kategorisering van letterkunde. Die term se oorsprong is Frans, en dui op 'n voorgestelde tipe of klas.[15] Sulke klasse is egter oorgelewer aan verandering, en is al op verskillende maniere gebruik in ander tye tradisies.

Literêre tegnieke

wysig
Die hoofartikels vir hierdie afdeling is: Literêre tegniek en Literêre middel.

'n Literêre tegniek of literêre middel kan deur skrywers gebruik word om die geskrewe raamwerk van 'n literêre stuk te verbeter, en spesifieke effekte te skep. Dit omarm 'n wye reeks van benaderings tot die komposisie van 'n werk: of dit in die eerste persoon of vanuit 'n ander perspektief vertel word, om tradisionele liniêre of nie-lineêre narratief te gebruik, of die keuse van literêre genre, is alles voorbeelde van literêre tegniek. Die tegniek kan aan die leser toon dat daar 'n bekende struktuur en voorstelling tot 'n werk is, soos 'n konvensionele moordraaisel-roman; of, die skrywer kan kies om te eksperimenteer met die tegnieke om die leser te verras.

Volgens die metode kan die gebruik van 'n tegniek lei tot die ontwikkeling van 'n nuwe genre, soos in die geval van een van die eerste moderne romans, Pamela deur Samuel Richardson. Pamela is geskryf as 'n versameling van briewekorrespondensie, genoem "brieftegniek"; die tegniek te gebruik het Pamela die tradisie rondom die briefroman versterk, 'n genre wat toe reeds al vir 'n tyd gebruik is maar sonder dieselfde toejuiging.

Literêre tegniek word van literêre middel onderskei, nes militêre strategie onderskei word van militêre taktiek. Middele is spesifieke konstruksies binne die narratief wat dit effektief maak. Voorbeelde sluit in vergelyking, woorduitlating of ellips, narratiewe motiewe en sinnebeeld of allegorie. Selfs 'n eenvoudige woordspeling kan as 'n literêre middel dien. Die vertelperspektief kan as literêre middel oorweeg word, soos met die gebruik van die gedagtestroom-narratief.

Literêre kritiek impliseer 'n beoordeling en evaluasie van 'n letterkundestuk, en in sommige gevalle word dit gebruik om die onvoltooide werk of klassieke stuk te verbeter, soos 'n deurlopende teaterproduksie. Literêre redakteure kan 'n soortgelyke rol vervul vir die skrywers saam met wie hulle werk. Daar is vele soorte letterkundige kritiek en elke soort kan aangewend word om 'n stuk op 'n verskillende manier, of om 'n ander aspek daarvan, te beoordeel.

Sien ook

wysig
Die hoofartikels vir hierdie afdeling is: Hooftrekke van letterkunde en Indeks van Letterkunde-artikels.
  Letterkundeportaal

Lyste

Verwante onderwerpe

Verwysings

wysig
  1. ↑ Odendaal, F.F.; Gouws, R.H., eds. (2009), Handwoordeboek van die Afrikaanse taal, Pinelands: Pearson, ISBN 978-1-77025-665-1 
  2. ↑ Botha, W.F.(Dr), ed. (2009), Woordeboek van die Afrikaanse Taal, Stellenbosch: Buro van die WAT, archived from the original on 28 Augustus 2013, https://web.archive.org/web/20130828174708/http://www.woordeboek.co.za/, besoek op 28 Oktober 2013 
  3. ↑ Van Gorp, H.; Ghesquiere, R. (1998), Lexicon van literaire termen, Groningen: Martinus Nijhoff, ISBN ISBN 9789001704957 
  4. ↑ [[[:nl:Nederlandse literatuur]] Nederlandse literatuur], nl:Nederlandse literatuur, besoek op 23 Oktober 2013 
  5. ↑ A Hyatt Mayor (1971), Prints and People, Princeton: Metropolitan Museum of Art, ISBN 0-691-00326-2 
  6. ↑ Flood 1996, p. 37
  7. ↑ K.J.Dover, ed. (1970), Aristophanes: Clouds, Oxford University Press, pp. Intro. page X 
  8. ↑ "Book Use Book Theory: 1500–1700: Commonplace Thinking" (in Engels). Lib.uchicago.edu. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Julie 2017. Besoek op 10 Augustus 2013.
  9. ↑ Glenn, Cheryl (2005), "Chapter 7: Cause and Effect", in Denise B. Wydra, et al. Second ed., Making Sense: A Real World Rhetorical Reader, Boston, MA: Bedford/St. Martin's 
  10. ↑ Glenn, Cheryl (2005), "Chapter 6: Comparison and Contrast", in Denise B. Wydra, et al. Second ed., Making Sense: A Real World Rhetorical Reader, Boston, MA: Bedford/St. Martin's 
  11. ↑ Glenn, Cheryl (2005), "Chapter 2: Description", in Denise B. Wydra, et al. Second ed., Making Sense: A Real World Rhetorical Reader, Boston, MA: Bedford/St. Martin's 
  12. ↑ Fadiman, Anne. At Large and At Small: Familiar Essays. pp. x–xi.
  13. ↑ History Essay Format & Thesis Statement, Februarie 2010 
  14. ↑ Glenn, Cheryl (2005), "Chapter 3: Narration", in Denise B. Wydra, et al. Second ed., Making Sense: A Real World Rhetorical Reader, Boston, MA: Bedford/St. Martin's 
  15. ↑ M. H. Abrams (1999), Glossary of Literary Terms, New York: Harcourt, pp. 108 

Bronnelys

wysig
  • René Wellek: Literature and its Cognates. In: Dictionary of the History of Ideas. Studies of Selected Pivotal Ideas. Band 3, ed. Philip P. Wiener, New York 1973, S. 81–89.
  • René Wellek, Austin Warren: Theorie der Literatur. Athenäum Fischer Taschenbuch Verlag, Frankfurt am Main 1972, ISBN 3-8072-2005-4.
  • Paul Hernadi: What Is Literature? London 1978, ISBN 0-253-36505-8 Sammelband zum Begriff Literatur – enthält unter anderem von René Wellek: „What Is Literature?“
  • Helmut Arntzen: Der Literaturbegriff. Geschichte, Komplementärbegriffe, Intention. Eine Einführung. Aschendorff, Münster 1984, ISBN 3-402-03596-0 Kontrastiert verschiedene Literaturbegriffe miteinander, die samt und sonders als Begriffe des in unseren Augen literarischen Materials gewonnen werden.
  • Wolf-Dieter Lange: Form und Bewusstsein. Zu Genese und Wandlung des literarischen Ausdrucks. In: Meyers kleines Lexikon Literatur. Mannheim 1986. Ist ein typischer Aufsatz zum Thema – Lange stellt Titel, die ihm Literatur sind zusammen und erkennt, dass Literatur schon immer besonders ausdrucksstark war (und darum, so seine Mutmaßung, auf den Schrei der ersten Menschen zurückgehe).
  • Gisela Smolka-Koerdt, Peter M Spangenberg, Dagmar Tillmann-Bartylla (Hrsg.): Der Ursprung von Literatur. Medien, Rollen, Kommunikationssituationen 1450–1650 Wilhelm Fink, München 1988, ISBN 3-7705-2461-6 Sammlung von Aufsätzen zu in unseren Augen literarischen Genres am Beginn der frühen Neuzeit.

Eksterne skakels

wysig
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Letterkunde&oldid=2707625"