NG gemeente Johannesburg-Noord

Die NG gemeente Johannesburg-Noord/Andrew Murray Congregation (vanaf November 2011 verkort tot NG kerk Andrew Murray) is 'n tweetalige (Afrikaans en Engels) gemeente van die Nederduitse Gereformeerde Kerk in die Johannesburgse voorstad Orchards wat ontstaan het toe NG gemeente Johannesburg-Noord in 1999 met die Engelstalige Andrew Murray Congregation saamgesmelt het en sedertdien as gemeente sonder grense funksioneer.

Agtergrond: Johannesburg-Noord

Die ontstaan van die gemeente kan teruggevoer word na die ontstaan van voorstede soos Orange Grove, Norwood, Orchards en Sydenham onmiddellik na die Tweede Wêreldoorlog. Afrikaners wat hulle in dié noordoostelike dele van die Goudstad kom vestig het, het aangesluit by die Johannesburgse gemeente (Braamfontein) of die gemeente Johannesburg-Oos (Irenekerk). Soos dus die geval was met NG gemeente Parkhurst in 1944, was die twee middestadse gemeentes aan die Rand gesamentlik die moedergemeentes van die NG gemeente Johannesburg-Noord. Die Irenekerk kon selfs daartoe oorgaan om reeds in 1905 'n kerksaal in Orchards op te rig wat, soos dikwels destyds die geval was, die voorloper was van 'n selfstandige gemeente.

Ontstaan: Johannesburg-Noord

Dit sou egter tot omstreeks 1940 duur voordat 'n eie gemeente vir die noordoostelike voorstede baie ernstig gevoel is. Johannesburg se kerkraad het dié moontlikheid die eerste keer in sy vergadering van Desember 1939 bespreek, terwyl Johannesburg-Oos se kerkraad in April 1942 geredelik sy toestemming tot die afstigting van Norwood gegee het. So is die gemeente Johannesburg-Noord op 26 Junie 1942 in die kerksaal in Norwood afgestig uit dele van die twee moedergemeentes. Johannesburg het die nuwe gemeente 'n bruidskat van £1 000 aangebied, terwyl Johannesburg-Oos se kerkraad al die moedergemeente se eiendomme in Lyndhurst en Norwood (insluitende die Norwood-saal) aan die nuwe dogter afgestaan het. Danksy die hulp van die twee moedergemeentes ontvang, kon die nuwe gemeente dadelik 'n stewige begin maak. Ná 'n paar vergeefse beroepe is ds. J.J. Odendaal van Jeppestown uiteindelik in Januarie 1943 as eerste leraar bevestig. Saam met die kerkraad het hy gevoel die gemeente se eerste mikpunt moet wees om 'n behoorlike kerkgebou te laat oprig. Tydens 'n gesellige byeenkoms in Maart 1945 beloof talle gemeentelede om elkeen 'n bedrag te stort in wat as die begin van 'n boufonds kon dien.

Odendaal vertrek egter in Junie 1946 uit die gemeente nadat hy 'n beroep na Vereeniging aanvaar het. Eers meer as ses maande later, in Januarie 1946, kon die gemeente sy tweede leraar, ds. Attie Burger, bevestig. Sy eerste gemeente was Paulpietersburg in Noord-Natal waar hy in 1937 die dryfveer vir die stigting van die NG Kerk se maandblad, Die Voorligter, was en daarna Pretoria-Noord, waar hy hom die lot van verarmde Afrikaners aangetrek het, die Christelike Maatskaplike Raad gelei en die eerste gemeenskapsentrum met 'n voltydse maatskaplike werkster begin het. In 1947 was daar reeds sowat 800 lidmate in Johannesburg-Noord.

Burger het sy voorganger se werk ter wille van kerkbou voortgesit. In die jaar van sy bevestiging hou die gemeente 'n vergadering en besluit om maandeliks geld vir die bou van hulle kerk in te samel. Teen 1949 besluit die kerkraad dat die tyd ryp was om tot dié stap oor te gaan. Die bouaannemer was die latere Afrikaanse sanger Gé Korsten se pa, Cor Korsten, wat in 1936 uit Nederland na Suid-Afrika geëmigreer het, waarna die gesin hulle binne die grens gevestig het van wat die gemeente Johannesburg-Noord sou word. Burger lê die hoeksteen van die nuwe kerk op 17 Junie 1950 en die gemeente wy die kerkgebou op 18 Februarie 1951 in. Skaars elf maande later, op 5 Januarie 1952, trou Burger die bouaannemer se seun en sy dogter Elna in die splinternuwe kerkgebou. Buiten die kerkgebou by Oaklandsweg 17, het die gemeente ook destyds 'n saal in die wyk Lyndhurst besit, wat waarskynlik die kern gevorm het van die gemeente wat in 1959 as NG gemeente Noordoos-Rand afgestig het.

Latere ontwikkelings

Die enigste afstigting van Johannesburg-Noord was Noordoos-Rand in 1959. In 1964 is egter ook die gemeente Johannesburg-Sterrewag van die Irenekerk afgestig, sodat daar toe drie gemeentes in die noordoostelike voorstede van die stad was. Die getalle van die drie gemeentes het egter vroeg in die sewentigerjare vinnig begin daal namate Afrikaanssprekendes elders gaan woon het. In 1973 het Johannesburg-Noord 448 belydende lidmate gehad, Noordoos-Rand 233 en Johannesburg-Sterrewag 502. Teen 1979 is albei laasgenoemde gemeentes terselfdertyd by Johannesburg-Noord ingelyf, wat toe kon 'n volle 992 belydende lidmate en twee leraar, ds. P. de V. Mellet, voorheen van Noordoos-Rand, en ds. F.J. du Plessis, voorheen van Johannesburg-Sterrewag, gehad het. Die aantal lidmate het egter onverpoos afgeneem tot 590 in 1985, 350 in 1990 en 231 in 1995, toe die gemeente ook vakant was.

Terselfdertyd het die Andrew Murray Congregation, wat in 1966 in Johannesburg ontstaan het uit veral die bediening onder die Jode, na 'n plek van aanbidding gesoek. Die gemeente is 'n tyd lank gehuisves in die voormalige kerkgebou van die gemeente Belgravia in Jeppestown-Suid, maar dié buurt het langsamerhand vervalle begin raak, en so smelt die gemeentes saam om die NG gemeente Johannesburg-Noord/Andrew Murray Congregation (stigtingsdatum 1999) te vorm. Omstreeks 1999 het die Afrikaanse gedeelte van die samestelling slegs 161 belydende lidmate oorgehad, maar die Engelse gedeelte 536. Teen 2005, toe die syfers nie meer afsonderlik aangegee is nie, was die getal belydende lidmate 845, in 2010 was dit 718 en in 2011 589. Daarna het dit gestabiliseer sodat dit in 2014 590 was.

Naamsverandering

In Januarie 2012 berig die Kerkbode die kerkraad het dit op 22 November 2011 amptelik goedgekeur dat die gemeente die "Johannesburg-Noord"-gedeelte van sy naam laat vaar en voortaan net as "NG kerk Andrew Murray" bekend sal staan. Die volledige berig lui: "Die Kerkraad van die NG Gemeente Johannesburg-Noord Andrew Murray het op ’n vergadering van 2 November 2011 eenparig besluit om die gemeente se naam na NG Kerk Andrew Murray te verander. Die proses is voorafgegaan deur deeglike oorlegpleging met die lidmate. Lidmate het kans gehad om vraelyste in te vul en die meerderheid het gekies vir die voorgestelde naam. Die Ringskommissie van die Ring van Johannesburg het die naamsverandering op 22 November 2011 goedgekeur ingevolge Kerkorde Art 26.6.6."

Leraars: Johannesburg-Noord

Jacobus Johannes Odendaal, 1943 - 1946 (eerste leraar, beroep vanaf Jeppestown).
Adriaan Johan Victor (Attie) Burger, 1947 - 1955 (waarna Johannesburg-Oos en van 1957 - 1970 voltyds redakteur van Die Voorligter).
Pieter Combrink, 1955 - 1958 (waarna Algoapark tot 1960 en toe eerste leraar van Noordoos-Rand).
Frederik Simon Marincowitz, 1958 - 1964 (waarna Pietermaritzburg-Noord tot 1969 en King William's Town tot hy sy emeritaat aanvaar op 26 Januarie 1986).
Christian Johan Barnard, 1964 - 1967 (uit die bediening).
Marthinus Hendrik van der Merwe, 1967 - 1976.
Francois Johannes du Plessis, 1978 - 1981 (met die inlywing oorgekom van Sterrewag).
Johannes Christoffel Jansen, 1981 - 1985 (aanvaar sy emeritaat).
Erich Dürr Botha, 1987 - 1989.
Pieter de Villiers Mellet, 1978 - 1994 (met die inlywing oorgekom van Noordoos-Rand, daarna geëmeriteer).

Leraars: Noordoos-Rand

Pieter Combrink, 1960 - 1962.
Dr. Coenraad Frederik Bekker, 1962 - 1967.
Paul de Villiers Mellet, 1967 - 1978 (waarna Johannesburg-Noord).

Leraars: Johannesburg-Sterrewag

Hendrik Johannes Christoffel Snijders, 1964 - 1974 (oorgekom met afstigting vanaf Johannesburg-Oos; oorlede in die amp).
Francois Johannes du Plessis, 19 September 1975 - 1978 (waarna Johannesburg-Noord tot 1981)

Leraars: Andrew Murray Congregation

Petrus Arnoldus Pienaar, 1969.
Claudio Antonio Batista Marra, 1973 - 1977 (uit die bediening).
Didimu de Freitas, 1975 - 1977 (wyk Vanderbijlpark, uit die bediening).
Jacobus Stefanus Minnaar, 1977 - 1978.
Dr. Gerhardus Jacobus Swart, 12 November 1967 tot 31 Julie 1989 (geëmeriteer, vroeër verbonde aan Sending onder die Jode, waaruit Andrew Murray in 1966 ontstaan).
Johannes Cornelius Symington, 1990 - 2004 (word redakteur van Kerklike Tydskrifte).
Prof. Gert Jacobus Steyn, 1997 - 2003 (aanvanklik in kombinasie met Johannesburg-Noord).

Leraars:Johannesburg-Noord/Andrew Murray Congregation

Johannes Cornelius Symington, 1995 - 2004 (vanaf 1995 in kombinasie en vanaf 1999 in verenigde gemeente).
Prof. Gert Jacobus Steyn, 1997 - 2003 (aanvanklik in kombinasie, daarna verenig).
Pieter Barendse Bosch, 2001 - 2004 (verbonde aan MES - sien Johannesburg-Oos).
Gerhardus Johannes (Gerhard) Koen, 2002 - 2009 (geëmeriteer, maar bly aan as pastorale hulp).
Gert Andries (Andre) Agenbag, 2004 - 2009.
Jacobus Petrus Lodewicus van Straaten, 2006 - hede (kapelaan: Suid-Afrikaans Polisiediens, voorheen leraar van die NG gemeente Kemptonpark)
Lindsay Rudolf (Rudi) Swanepoel, 2009 - hede.
Dr. André Bartlett, 2013 - hede (hoof van die Sentrum vir Bedieningsontwikkeling aan die Universiteit van Pretoria).

Bronne

Olivier, ds. P.L. (samesteller). (1952). Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers.
Pistor, Sebastian. (2003). Gé Korsten Portrait of a Tenor. Cape Town: Disa Publishers.
Smit, ds. A.P. (1948). Ons Kerk in die Goudstad (1887 - 1947). Kaapstad: Kerkrade van Johannesburg, Fordsburg, Johannesburg-Oos en Jeppestown.
Swanepoel, F. (2008). Burger, Adriaan Johan Victor (Attie). In: Gaum, F (hoofred.) Christelike Kernensiklopedie. Wellington: Lux Verbi.BM.

Sien ook

Lys van ingelyfde NG gemeentes