Capparis tomentosa
Capparis tomentosa, die wollerige kapperbos[1] of Afrikakappertjie, is 'n struik of klein boompie in die Capparaceae-familie en inheems aan Afrika en die Arabiese Skiereiland.
| Afrikakappertjie | |
|---|---|
| |
Wetenskaplike klassifikasie 
| |
| Domein: | Eukaryota |
| Koninkryk: | Plantae |
| Klade: | Tracheofiete |
| Klade: | Angiospermae |
| Klade: | Eudicots |
| Klade: | Rosids |
| Orde: | Brassicales |
| Familie: | Capparaceae |
| Genus: | Capparis |
| Spesie: | C. tomentosa
|
| Binomiale naam | |
| Capparis tomentosa Lam., (1785)
| |
| Sinonieme | |
| |
Verspreiding
wysigDie plant word in bosveld en woude aangetref, vanaf die Oos-Kaap van Suid-Afrika, deur KwaZulu-Natal, Mpumalanga, Limpopoprovinsie noordwaarts tot in tropiese Afrika. Die boom is inheems in Angola, Benin, Botswana, Burkina Faso, Burundi, Demokratiese Republiek die Kongo, Eritrea, Eswatini, Ethiopië, Gaboen, Gambië, Ghana, Guinee, Golf van Guinee-eilande, Ivoorkus, Jemen, Kameroen, Kenia, Malawi, Mali, Mauritanië, Mauritius, Mosambiek, Namibië, Niger, Nigerië, Rwanda, Sentraal-Afrikaanse Republiek, Saoedi-Arabië, Senegal, Soedan, Somalië, Tanzanië, Tsjad, Uganda, Zambië en Zimbabwe. Hierdie spesie word ook op die Maskareense Eilande aangetref.
Beskrywing
wysig
Groeivorm
wysigMeestal 'n robuuste houtagtige klimmer;[2] wat in rivierplantegroei tot bo-op die blaredak kan groei.Dit kan ook 'n sukkelende struik of klein boompie wees.
Stam
wysigDie stam het skerp, gepaarde, gehakte stekels.[2] Jong stingels en stekels is bedek met digte fluweelagtige geel hare.
Blare
wysigDie blare vorm tussen die stekels en is afwisselend, langwerpig tot breed ellipties,[2] grys-olyfgroen, bedek met fluweelhare (ondergerol). Die blaarsteel is 4–12 mm lank[3] en fluweelsag.[1]
Blomme
wysig
Die blomme vorm in trosse; terminaal op die primêre takke of op kort blaaragtige sytakke of soms verspreid in die boonste blaaroksels. Hulle is groot (35 mm) en geurig, met 'n massa pienk-wit meeldrade wat elk 20–35 is mm in lengte en kan 'n bloedrooi kleur aan die basis wees. Die kelkblare is bootvormig en 8–10 mm lank. Die blomblare is witterig; 15–25 mm lank en 7–10 mm breed.[3]
Vrugte
wysigDie vrugte hang van 'n lang (25–50 mm) stingelagtige tak wat 'n ginofoor genoem word.[1][2] Hulle is tot 40 mm in deursnee; aanvanklik blinkgroen, ryp tot pienk of oranje. Die vrugte bevat baie sade wat in 'n pienkerige vleis ingebed is.[3] Uitgedroogde, leeggemaakte vrugte kan vir 'n geruime tyd aan die plant hang.
Menslike gebruik
wysigHierdie spesie het tradisionele medisinale en magiese gebruike in Afrika. Dit word onder meer gebruik as 'n middel vir diarree, swelling en waterretensie.[4] Dit is 'n sierplant in tuine en kan vir verskansing gebruik word; wat dit geskik maak as 'n veiligheidsversperring vanweë die gehakte stekels. Die vrugte word soms deur mense geëet.
Ekologiese nut
wysigVerskeie soorte skoenlappers gebruik hierdie plant as 'n larwe-voedselplant, insluitend; Belenois gidica, Dixeia pigea, Eronia leda en Colotis evenina.[5] Wildsbokke vreet die blare en apies en bosvarke vreet die vrugte.
Verwysings
wysig- ↑ 1,0 1,1 1,2 Pooley, E. (1993). The Complete Field Guide to Trees of Natal, Zululand and Transkei. ISBN 0-620-17697-0.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Hyde, M.A. & Wursten, B. (2010). Flora of Zimbabwe: Species information: Capparis tomentosa. http://www.zimbabweflora.co.zw/speciesdata/species.php?species_id=124460, verkry 6 Augustus 2010
- ↑ 3,0 3,1 3,2 JSTOR Plant Science: Capparis tomentosa Lam.http://plants.jstor.org/taxon/Capparis.tomentosa, verkry 6 Augustus 2010.
- ↑ Duke, James A. (2002). Handbook of medicinal herbs. Duke, James A., 1929- (2nd uitg.). Boca Raton, FL: CRC Press. ISBN 0849312841. OCLC 48876592.
- ↑ Williams, M. (1994). Butterflies of Southern Africa; A Field Guide. ISBN 1-86812-516-5.