Danie Craven (1910–1993), beter bekend as Danie Craven of Dok Craven, was 'n voormalige Suid-Afrikaanse rugbyspeler wat lewenslank aan die spel rugby toegewyd was. Hy het vir die Westelike Provinsie, Oostelike Provinsie, Noord-Transvaal en Springbokke uitgedraf en was een van Suid-Afrika se beste en bekendste rugby-administrateurs. Hy was Suid-Afrika se negentiende Springbokkaptein (in 4 toetse). Daarnaas het hy die Springbokke tussen 1949 en 1956 afgerig en was hy van 1956 tot 1992 president van die Suid-Afrikaanse Rugbyraad. As Springbokafrigter was hy een van die mees suksesvolle afrigters van alle tye. Meer as 20 boeke oor rugby het uit sy pen verskyn. Rugbystadions in Stellenbosch en Burgersdorp, asook die jaarlikse nasionale o.18-skolerugbyweek is na hom genoem.[1]

Danie Craven Rugbyportaal
Volle naam Daniel Hartman Craven
Bynaam Dok, Mnr. Rugby
Geboortedatum 11 Oktober 1910
Geboorteplek Lindley (Suid-Afrika)
Sterftedatum 4 Januarie 1993 (op 82)
Sterfteplek Stellenbosch (Suid-Afrika)
Lengte 1,78 m
Massa 79,8 kg
Skool Hoërskool Lindley
Universiteit Universiteit van Stellenbosch
Universiteit van Pretoria
Eggenote Beyera Hayward
Merle Vermeulen
Kinders George, Daniel, James, Joan
Beroep Opvoedkundige
Rugbyloopbaan
Loopbaan as speler
Posisie(s) Skrumskakel, losskakel, senter, agtsteman, heelagter
Professionele / senior klubs
Jare Klub / span Weds (pte)
1929–1935
1936–1937
1938
Maties
Albany
Garrison
Provinsiale- / Staatspanne
Jare Klub / span Weds (pte)
1931–1935
1936–1937
1938
Westelike Provinsie
Oostelike Provinsie
Noord-Transvaal
Nasionale span(ne)
Jare Land Weds (pte)
1931–1938 Vlag van Suid-Afrika Suid-Afrika 16 (6)
Loopbaan as afrigter
Jare Klub / span
onbekend
1949–1956
Maties
Springbokke

Persoonlike lewe

wysig

Vroeë lewe

wysig

Daniël Hartman Craven is op 11 Oktober 1910 in Lindley, Suid-Afrika as die derde van sewe kinders gebore. Hulle was ses seuns en een dogter, Myra, wie ook die jongste was. Sy pa het op 18 in die Anglo-Boereoorlog teen die Britte geveg en is in 'n Britse konsentrasiekamp geïnterneer. Hy is in 1938 getroud met Beyera Hayward, dogter van George Hayward LP. Uit daardie huwelik is drie seuns (George, Daniel en James) en 'n dogter (Joan) gebore. Ná die dood van Beyera is Danie met Merle Vermeulen getroud.

Opvoeding

wysig

Craven het sy skoolloopbaan aan die Hoërskool Lindley voltooi waarna hy na die Universiteit van Stellenbosch is om in die sielkunde te gaan studeer. Daar het Danie uitgeblink en sy BA-grade in Sosiale Wetenskappe (1931) en Sosiale Antropologie (1932) verwerf. Hy het die graad Magister Artium in Etnologie (cum laude) in 1933 verwerf. Daarna het hy doktorsgraad in etnologie (volkekunde) in 1935 verwerf. In 1973 het hy, by die Universiteit van Pretoria 'n doktorsgraad in sielkunde verwerf. Hy het teruggekeer na Stellenbosch om in 1978 'n doktorsgraad in liggaamlike opvoeding te voltooi. Hy het ook 'n eredoktorsgraad van die Universiteit van Stellenbosch ontvang in Letterkunde en Filosofie.

Latere lewe

wysig

Craven is op 4 Januarie 1993 by sy huis in Stellenbosch oorlede. Hy was 82 jaar oud.[2] Sy outobiografie, Ek speel vir Suid-Afrika, is reeds in 1949 gepubliseer. Gedurende die laaste 30 jaar van sy lewe was hy wêreldwyd as “Mnr. Rugby” bekend.

Rugby

wysig

Loopbaan

wysig
 
Foto van Danie Craven as deel van die Springboktoergroep na Australië en Nieu-Seeland in 1937.

Danie se hoofposisie was skrumskakel – hy word gereken as een van die beste duikaangeërs van alle tye – maar het ook verskeie kere uitgedraf op senter, losskakel en agtsteman. Hy het ook eenkeer as heelagter uitgedraf in 'n vriendskaplike wedstryd teen Australië. Sy grootste invloed was die legendariese A.F. Markötter van Stellenbosch wat op 'n keer aan Danie gesê het: "Onthou net, ek skreeu net op mense van wie ek hou." Hy het klubrugby gespeel vir die Universiteit van Stellenbosch, Albany (in Grahamstad), Garrison (in Pretoria) en hy het ook een wedstryd vir Steytlerville gespeel. Hy het vir die Westelike Provinsie, Oostelike Provinsie en Noord-Transvaal in provinsiale rugby uitgedraf. Van 1938 tot 1949 was hy 'n Springbokkeurder. In 1949 het hy begin om die Springbokke af te rig, nadat hy die span van die Universiteit van Stellenbosch afgerig het. Hy was tot 1956 nasionale rugbyafrigter. In sy era het die Springbokke 23 toetse gespeel waarvan hulle 17 gewen het. In 1956 het hy die President van die Suid-Afrikaanse Rugbyraad geword en was aan die hoof tot in 1992, toe hy en Ebrahim Patel medepresidente geword het van die nuutgestigte Suid-Afrikaanse Rugbyvoetbalunie (nou SARU). In 1957 het hy 'n lid van die Internasionale Rugbyraad geword en was die voorsitter in 1962, 1973 en 1979.

Statistiek

wysig
 
Standbeeld van Danie Craven en sy hond, Bliksem by Coetzenburg in Stellenbosch.

Danie het op 5 Desember 1931 sy internasionale debuut teen Wallis in Swansea gemaak toe hy 21 jaar en 55 dae oud was. In daardie stadium het hy nog nie eens provinsiale rugby gespeel nie. Sy laaste toets was op 10 September 1938 (as kaptein) teen die Britse en Ierse Leeus in Kaapstad. Hy het in 28 internasionale wedstryde gespeel waarvan 16 toetswedstryde was (vier as kaptein) – 12 aan die wenkant en vier aan die verloorkant. Hy het in 22 ander toerwedstryde vir die Springbokke gespeel. Hy het in vyf posisies gespeel, naamlik: skrumskakel, losskakel, senter, agtsteman en heelagter (hy was in 'n provinsiale wedstryd teen Queensland op heelagter). Ná sy aanstelling as afrigter in 1949, wen die Springbokke hulle eerste tien wedstryde, wat 'n reekssege van 4-0 teen die besoekende Nieu-Seelandse span ingesluit het.

Hoogtepunte

wysig

Craven het die Suid-Afrikaanse span in die eerste toets teen Nieu-Seeland aangevoer in Wellington in 1937 en in al drie toetse teen die Britse en Ierse Leeus in 1938. Hy wen die loting in die laaste drie toetse met 'n gelukkige goue tien-shillingstuk wat die Burgemeester van Johannesburg aan hom gegee het. Met die uitbreek van die Tweede Wêreldoorlog was Danie reeds 27 jaar oud en sy speeldae verby. Die volgende toets wat Suid-Afrika sou speel was 11 jaar later met Craven as keurder en afrigter. Met die Springboktoer van 1931–32, toe Craven 'n speler was, het die Bokke slegs een toerwedstryd verloor. Met die Springboktoer van 1951–52, met Craven as afrigter, het hulle ook net een toerwedstryd verloor.

In 1988 het hy, teen die wense van die regering, na Harare gereis om samesprekinge met leiers van die ANC te hou (wat op die tydstip 'n kriminele oortreding was) om 'n enkele rugbyvereniging te beding wat geïntegreerde spanne sou toelaat. Dié stap het die weg gebaan vir die vorming van die verenigde liggaam SARFU in 1992, met Craven as een van die mede-presidente, tot sy dood die volgende jaar. Hy het dus ononderbroke vir 37 jaar aan die hoof van rugby in Suid-Afrika gestaan. Hy het ook 'n leidende rol gespeel in die bekendstelling van die "Cravenweek" in 1964, die eerste nie-rassige rugbykompetisie in Suid-Afrikaanse sport. Dit het skoolkinders van alle rasse betrek. In sy afrigtingsera het Errol Tobias die eerste gekleurde Springbok geword.

Van die boeke wat hy geskryf het sluit in:

  • Ek speel vir Suid-Afrika (outobiografie)
  • Danie Craven on Rugby
  • Springbok Story 1949–1953

Eerbewyse

wysig

Danie Craven is in 1997 in die Internasionale Rugbyheldesaal (IRHOF) opgeneem en was die eerste van nege Suid-Afrikaners. In 2007 het hy die derde ingelyfde geword in die Internasionale Rugbyraad se Heldesaal, met voor hom slegs die Rugbyskool en William Webb Ellis, die beweerde uitvinder van rugby.

Buiten die Cravenweek dra die Danie Craven-stadion asook die Danie Craven-rugbymuseum in Stellenbosch sy naam.

 
Herdenking – 1910 tot 2010

Interessanthede

wysig
  • Sy oupa aan vaderskant was van Steeton in Yorkshire afkomstig. Die plaas waarop hy gebore is het die naam "Steeton" gedra en sy huis in Stellenbosch het later dieselfde naam gekry.
  • Een van sy jonger broers, Marius, het vir die Oostelike Provinsie as skrumskakel uitgedraf.
  • Hy was 'n uitstekende atleet, het krieket, waterpolo, bofbal en tennis gespeel en was kaptein van die rugby- en swemspan van die Universiteit van Stellenbosch. Hy het sokker op skool en vir die Suid-Afrikaanse Weermag in 1939 gespeel.
  • Een van sy bekende sêgoed was "Jy kry baie skoppe my seun. Skepskoppe, doelskoppe en strafskoppe, maar daai was 'n k@k skop."
  • Craven het geglo dat daar vir geluk altyd 'n Jood en 'n polisieman in die Springbokspan moes wees.

Sien ook

wysig

Verwysings

wysig
  1. HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8
  2. Wallis, F. (2000). Nuusdagboek: feite en fratse oor 1000 jaar, Kaapstad: Human & Rousseau

Eksterne skakels

wysig
Voorafgegaan deur
Phil Nel
Springbokkaptein
1937-1938
Opgevolg deur
Felix du Plessis