Peter Blum

Peter Blum (4 Mei 1925 – 5 Desember 1990) was 'n omstrede Afrikaanse digter. Hy is weens sy teenkanting teen die destydse beleid van apartheid twee keer Suid-Afrikaanse burgerskap geweier.

Peter Blum
Gebore	Peter Emil Julius Blum 4 Mei 1925 Wene, Oostenryk
Sterf	5 Desember 1990 Londen
Beroep	Digter
Bekend vir	Afrikaanse gedigte
Eggenoot	Henrietta Cecilia Smit

Blum arriveer op die ouderdom van twaalf in Suid-Afrika, en was toe reeds verskeie tale magtig, insluitende Duits en Italiaans. Hy gaan skool in Durban en Johannesburg en studeer daarna by die Universiteit Stellenbosch en die Universiteit van Kaapstad. Vanaf 1949 werk hy as bibliotekaris in Kaapstad en later in Kroonstad. In 1955 trou hy met Henrietta Cecilia Smit, 'n kunsonderwyseres van Stellenbosch.

Hy publiseer verskeie artikels en ontvang erkenning vir sy gedigte. In 1956 word hy met die Reina Prinsen Geerligs-prys vir Steenbok tot poolsee bekroon. Hy skryf ook resensies vir Die Burger en vertaal verskeie werke in Afrikaans, onder andere vanuit Frans (werke van Apollinaire, Anouilh en Baudelaire).

Een van sy bekendste essays, Hoe ek dekadent geword het, verskyn in die Oktober 1956 uitgawe van Standpunte. Ten spyte van sy baanbrekerswerk ontvang hy nie Suid-Afrikaanse burgerskap nie. Hy is diep teleurgesteld en draai sy rug op Afrikaans en die Afrikaanse kultuur, en trek saam met sy vrou na Londen, waar hy in eensaamheid en armoede sterf.

Lewe en werk

Vroeë lewe en werk

Peter Emil Julius Blum is op 4 Mei 1925 in Wene, Oostenryk gebore uit Duits-Joodse ouers (Joseph Blum en Paula Levi). As kind in Duitsland en Switserland maak hy reeds kennis met verskillende tale (Duits, Engels, Frans en Italiaans) wat hy met mindere of meerdere mate van gemak beheer. Waarskynlik as gevolg van verswakkende toestande in Duitsland in die lig van die opkoms van Nasionaal-Sosialisme en die anti-Semitiese beleid van die Duitse regering, kom hy in 1937 op twaalfjarige leeftyd saam met sy gesin na Suid-Afrika. Hulle vestig hulle eers in Johannesburg, maar later in Durban, waar Peter skoolgaan en in 1942 aan ’n Engelstalige hoërskool matrikuleer. In sy matriekjaar is hy die enigste Durbanse skolier wat die Hoër Taalbondeksamen in Afrikaans met onderskeiding aflê. Omdat Blum ’n afkeer het van die Engelse koloniale mentaliteit wat hy in Durban ervaar, verkies hy vir sy verdere opleiding ’n Afrikaanstalige inrigting en skryf hom in 1943 by die Universiteit van Stellenbosch vir ’n B.A.-graad in, waar hy onder andere skrywers soos Jan Rabie en H.W. Truter leer ken. Hy raak ook bevriend met Jac A. Louw, later professor in Afrikatale aan die Universiteit van Suid-Afrika, met wie hy vir ’n lang tyd briewe wissel. Hoewel sy punte uitstekend is, ontvang hy weens onvoldoende klasbywoning nie ’n predikaat van die professor vir Afrika-tale nie en word sy graad dus nie toegeken nie. Einde 1945 staak hy derhalwe sy studies en gaan hy na Johannesburg waar sy moeder intussen weer in die voorstad Melrose gevestig is.

Blum se vader, ’n psigiater, doen waarskynlik as gevolg van die probleme wat met die ontworteling uit sy land van herkoms en die moeilike aanpassing in ’n vreemde land gepaardgaan, ’n geestesongesteldheid op en word opgeneem in ’n Johannesburgse sielsieke-inrigting, waar hy vroeg in die vyftigerjare oorlede is. Blum het waarskynlik die toestand van sy vader as sosiaal problematies beskou en versin die leuen dat sy vader in 1938 in ’n motorongeluk oorlede is. Sy moeder knoop na Blum se terugkeer ’n verhouding aan met Willi Rosenstein, ’n boer van Rustenburg, waarheen sy verhuis. Hierdie verhouding dra nie Blum se goedkeuring nie en hy beweer selfs dat sy moeder vroeër in hom belanggestel het. Hoewel die waarheid van die bewering onmoontlik vasgestel kan word, is dit aanduidend van die komplekse verhouding wat daar tussen hom en sy moeder bestaan het.

Loopbaan en studies

Teen middel 1947 woon Blum alleen in Kensington, waar hy sekretaris is van ’n jeugklub, ’n bymekaarkomplek vir jongmense waar goedkoop etes verskaf en sosiale byeenkomste gehou word. In Augustus 1947 word hy verkies tot voorsitter van die klubkomitee. Hier leer hy vir Bartho Smit ken en maak weer kennis met Jan Rabie. Met Jan Rabie korrespondeer hy hierna gereeld en hierdie kontak duur voort tot in die laat vyftigerjare. Later verhuis Blum na ’n goedkoper kamer in Rosettenville in Johannesburg. In 1948 trek hy Kaapstad toe en studeer tot 1950 aan die Universiteit van Kaapstad, waar hy die Diploma in Biblioteekwese verwerf met ’n verhandeling oor The Union native policy in government legislation and publications 1910–1948. In 1949 aanvaar hy ’n betrekking by die Suid-Afrikaanse Biblioteek in Kaapstad, waar hy in beheer is van die biblioteekdienste vir bruin mense. In hierdie tyd bly hy in ’n woonstel in die Tuine. Vroeg in 1950 maak hy in Kaapstad kennis met Ina Rousseau, met wie hy tussen Februarie en September 1950 ’n kortstondige verhouding het. Sy virtuose taalbeheer is duidelik uit die briewe wat hy vir haar skryf en in die adres-op-rym wat hy op die koeverte skryf. Ina besef egter dat die verhouding weens Blum se komplekse persoonlikheid nie kans het op langdurige oorlewing nie en sy beëindig dit.

Blum hervat sy onderbroke B.A.-studies in 1954 aan die Universiteit van Stellenbosch en voltooi in 1955 die B.A.-graad met lof, met Engels en Duits as hoofvakke en Afrikaans-Nederlands op tweedejaarsvlak. Hy trou op 29 Maart 1956 in die landdroskantoor in die Strand met Henriëtta Cecilia (Hetta) Smit, ’n kunsonderwyseres van Stellenbosch, wat op 3 November 1914 in die distrik Hopefield gebore is en dus amper twaalf jaar ouer is as hy. Aan die einde van 1956 lê hy by die Universiteit van Kaapstad die eksamen af vir sy B.A. Honneurs-graad in Engels. Vanaf Januarie 1957 tot Junie 1959 is hy bibliotekaris op Kroonstad, waarna hy terugkeer na Kaapstad en hy en sy vrou ’n woonstel in Wynberg betrek. Hier het hy geen vaste werk nie, maar skryf gereeld vir Die Burger se kunsbladsye artikels en hy resenseer ook enkele boeke.

Van meet af is hy ’n omstrede figuur in die Afrikaanse letterkunde. Sy eerste bundel, Steenbok tot poolsee, kry hoë lof van N.P. van Wyk Louw en beïndruk die keurder, D.J. Opperman, terwyl Ernst Lindenberg ook ’n positiewe resensie skryf. T.T. Cloete is egter baie negatief gestem teenoor die bundel in sy resensie, terwyl in Johannesburg die Afrikaanse Skrywerskring van C.M. van den Heever en S. Ignatius Mocke hulle daarvoor beywer dat die Nasionale Boekhandel die hele oplaag aan verspreiding moet onttrek. Die skrywer J. Nel van der Merwe, indertyd onderwyser en bibliotekaris aan Helpmekaar Hoërskool, lei die aanslag. Dit is veral Blum se oneerbiedige siening van die Voortrekkermonument in die gedig “Oor monnemente gepraat” wat vir hulle aanstoot gee. Blum se tweede bundel, Enklaves van die lig, stuur hy in 1957 aan Koos Human by Nasionale Boekhandel vir publikasie, wat dit aan J. du P. Scholtz voorlê vir keuring, aangesien D.J. Opperman indertyd oorsee was. Scholtz het egter besware teen veral die groot aantal neologismes in die bundel en daar word gewag vir Opperman se terugkeer vir ’n finale mening. Opperman en Scholtz is eindelik nie ten gunste van publikasie van die bundel in sy oorspronklike formaat nie en hulle raai Blum aan om verskeie veranderinge te maak. Blum interpreteer hierdie versoek as afkeuring, weier om sy werk te verander en daar ontstaan ’n bitterheid by hom teen die Afrikaanse letterkundige elite, hoewel A.A. Balkema tog na ’n paar veranderings die digbundel aanvaar vir publikasie. Die Letterkundige Kommissie van die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns beveel Enklaves van die lig in 1959 aan vir bekroning met die Hertzogprys, maar die Fakulteitsraad besluit om hierdie jaar geen bekroning te maak nie. Dat Blum heimlik gehoop en gereken het op bekroning en dus afgehaal voel dat dit nie gebeur het nie, blyk uit uitlatings wat hy onder andere in ’n brief aan Ernst Lindenberg maak.

S.A. Burgerskap

Blum doen reeds in 1948 aansoek om naturalisasie as Suid-Afrikaanse burger, maar dit word sonder opgaaf van redes geweier. Latere navraag by die Departement van Binnelandse Sake onthul dat hy nie op daardie stadium gekwalifiseer het vir burgerskap nie, aangesien hy tydens die uitbreek van die Tweede Wêreldoorlog steeds ’n Duitse burger was en volgens die destyds geldende wette kon vyandsonderdane nie Suid-Afrikaanse burgers word nie. Hierdie beswaar is egter nie geldig nie, want die Tweede Wêreldoorlog het reeds in 1945 geëindig en het daarna verval. Blum voldoen egter nie aan ’n ander bepaling nie, wat vereis dat naturalisasie van vreemdelinge onder vyftig jaar slegs oorweeg sal word as hulle militêre diens verrig het of medies ongeskik verklaar is vir militêre diens. Hy het verder ’n misdaadrekord gehad omdat hy skuldig bevind is daaraan dat hy Swaziland onder ’n vals naam en sonder die nodige permitte binnegegaan het. Hy het selfs ’n rukkie in die tronk deurgebring en is in ’n Swazilandse hof skuldig bevind, maar het ontkennend geantwoord op sy aansoekvorm of hy voorheen aan enige oortreding skuldig bevind is.

Toe ’n verdere aansoek wat hy in 1959 indien, lank sloer, verlaat hy en sy vrou Suid-Afrika op 18 Mei 1960 en vestig hulle in Engeland. Die Departement van Binnelandse sake ontken egter dat hy ooit ’n tweede aansoek ingedien het. Die prokureursfirma J.S. de Villiers en Seun wat namens Blum optree, het wel navraag gedoen of hy weer om naturalisasie kon aansoek doen en die nodige aansoekvorm is aan hom gestuur. ’n Voltooide aansoekvorm is nie terug ontvang nie. Daar was egter verdere briefwisseling en navrae, wat Blum waarskynlik laat vermoed het dat sy tweede aansoek dieselfde pad as die eerste een sal loop. Waarskynlik om homself die vernedering van nog ’n summiere weiering sonder opgaaf van redes te bespaar, besluit hy dus om die land te verlaat. Hy besit in hierdie stadium geen Oostenrykse paspoort nie en die owerhede staan aan hom Suid-Afrikaanse reisdokumente toe. Ander faktore wat moontlik ’n rol kon speel in sy besluit om die land te verlaat, is die politieke onrus na die Sharpeville-onluste op 21 Maart 1960 en die aanslag op die Eerste Minister, H.F. Verwoerd, se lewe op 9 April 1960. Blum en Hetta stel doelbewus niemand in kennis van hulle besluit om te emigreer nie en het slegs die dag voor hulle vertrek Hetta se ouers in die Paarl gaan groet.

Europese verblyf

Aanvanklik reis hy en sy vrou gereeld deur die Engelse platteland en besoek ook die vasteland van Europa (onder andere Nederland, Duitsland en Portugal) maar hierdie aktiwiteite word gefinansier deur ’n erfporsie van Blum se tante wat mettertyd opraak en hulle reis dus al minder. Vir ’n ruk gee sy vrou onderwys by een van die East End-skole in Londen, waar sy die kinders baie ongedissiplineerd vind en as resultaat begin ly aan senuweeprobleme. In die laat jare sestig moet sy weer begin werk om hulle karige inkomste aan te vul, maar die enigste betrekking wat sy kan kry, is skoonmaakwerk. Aanvanklik bly die Blums in die gegoede Londense buurt Hampstead, maar moet later verhuis na ’n goedkoper tuiste in die suidooste van die stad. Eindelik kom hulle tereg in ’n gemeenskaplike huis in Brentford in die London Borough of Hounslow.

Blum beklee verskeie betrekkinge, meestal slegs vir ’n kort rukkie, onder andere vanaf 1961 tot 1967 by die Commonwealth Mycological Institute (die Statebond se navorsingseenheid vir swamme, veral in landbou). Hier is hy verantwoordelik vir die verkenning van wêreldliteratuur oor swamme en swamsiektes en die vertaling en opsomming daarvan vir die Instituut se eie joernale. Die CMI was geleë te Kew, in die London Borough of Richmond upon Thames, direk aangrensend aan die wêreldbekende Kew koninklike botaniese tuin. Waarskynlik vroeg in 1967 verloor Blum sy werk by die CMI, moontlik as gevolg van personeelvermindering, maar waarskynlik as gevolg van sy gewoonte om beledigende kaartjies aan ander werknemers te stuur, wat onmin tussen die personeel veroorsaak. Aangesien sy personeelrekord nie behoue gebly het nie, is dit egter onmoontlik om die ware feite aangaande sy diensbeëindiging te agterhaal. In die sewentigerjare vind Blum meer stabiliteit in ’n betrekking as klerk by die Munisipaliteit van Hounslow. Britse burgerskap word vroeg in die sewentigerjare aan hom toegestaan en na aftrede is hy en sy vrou van ’n karige ouderdomspensioen afhanklik. Deur besoeke aan die British Museum en die Colindale Newspaper Library in Hampstead, waar hy Suid-Afrikaanse koerante kan lees, bly hy op die hoogte van wat in Suid-Afrika en op die gebied van die literatuur gebeur. Hy maak ook druk gebruik van die Brentford Library naby sy woonplek. Met die gesondheid van die egpaar gaan dit egter al hoe slegter. Hetta ly weens die stres aan angina en word later verstandelik aangetas. Sy ly waarskynlik reeds in die vroeë negentigerjare aan demensie en word in Februarie 1994 onder die staat se voogdyskap geplaas. Peter is in 1976 hospitaal toe vir ’n galblaasoperasie.

Laaste jare

Sy verbittering teenoor Suid-Afrika en sy inwoners skyn duidelik uit vele beledigende briewe aan skrywerskennisse in Suid-Afrika gedurende die sestiger- en vroeë sewentigerjare, waarna hy alle kontak met Suid-Afrika verbreek, tot so ’n mate dat hy nie eens sy tantième vir die opbrengs op verkope op sy digbundels opeis nie. Sy vele verhuisings veroorsaak inderdaad dat niemand weet waar hy hom bevind nie en wanneer sy moeder in die laat sewentigerjare oorlede is, poog die eksekuteur van haar boedel tevergeefs om hom op te spoor om sy erfporsie te ontvang. Saam met sy vrou lei hy tot sy dood ’n feitlik kluisenaarsbestaan in die gemeenskaplike woning in Brentford, Hounslow. By die bure was die Blums bekend as asosiale mense wat nooit vriende ontvang het nie en slegs uitgegaan het om die winkels te besoek of om die duiwe in die park te voer. Die elektriese draad van hulle deurklokkie buite is afgesny, hulle naambordjie is verwyder, die deur is nooit vir enige besoeker oopgemaak nie en hulle het nie ’n telefoon gehad nie. Peter Blum kry ’n beroerte-aanval vroeg in Desember 1990 en is op 5 Desember 1990 in die West Middlesex Hospitaal in Londen in eensaamheid en armoede oorlede. Hy was 65 jaar oud.

Skryfwerk

Aanvanklik is Blum se kreatiewe werk in Engels. Hy skryf aan Hero and Leander (wat oor die tweegeveg tussen man en vrou handel) en voltooi ’n verhaal getiteld The sixth oboe. Verder voltooi hy ’n drama met die titel Dioclesian, werk aan ’n stuk oor Don Juan in Cape Town en skryf ’n Satiric ode. Later wissel hy sy kreatiewe werk af tussen Engels en Afrikaans. Tydens sy universiteitsjare op Stellenbosch het hy meningsverskille met die skrywer P.J. Schoeman, sy dosent in Volkekunde, en wy ’n aantal ongepubliseerde hekelverse in Afrikaans aan hom wat hy in sy briewe aan Jac Louw insluit. Ná sy verhouding met Ina Rousseau beëindig is, skryf hy ’n verse-siklus wat hy Magdalena van Huigeldorp noem en aan verskeie mense stuur. In die vroeë vyftigerjare skryf hy nog ’n werk met ’n musikale struktuur in Engels oor die Jona-figuur, bestaande uit ’n prelude, drie bewegings en ’n “postlude”.

Van 1951 af skryf hy egter in Afrikaans, hoewel die Engelse gedig Skolly song nog in Julie 1952 in Standpunte opgeneem word. Hy stuur vanaf 1951 enkele Afrikaanse gedigte aan D.J. Opperman, indertyd redakteur van Standpunte, insluitende Natural selection, Ancien regime, Graaf Arnoldus en Agterdog, almal afgedruk in J.C. Kannemeyer se Wat het geword van Peter Blum?, maar geeneen hiervan word aanvaar vir publikasie nie. Ook sy satiriese prosastuk “Gaffelwerk”, na aanleiding van N.P. van Wyk Louw se Nuwe verse, word afgekeur, maar waarskynlik meer op grond van Opperman se gestremde verhouding met Louw as oor die gehalte van Blum se prosa, wat Opperman ongeneë laat om ’n stuk vir publikasie te aanvaar waarin Louw se werk gehekel word. Vanaf 1954 verskyn verskeie Afrikaanse gedigte van Blum in Standpunte, waaronder ook vertalings van hoofsaaklik Franse digters soos Baudelaire en Guillaume Apollinaire. Sy werk is die besliste hoogtepunt in die Afrikaanse poësie van die vyftigerjare. As immigrant staan hy buite die Afrikaanse literêre tradisie en betrek hy ook die Europese dampkring en denke, terwyl sy gedigte ook buite die religieuse tradisie val en hy baie meer openhartig is oor die erotiek as wat destyds gangbaar was in Afrikaans.

Poësie

Die gedigte wat vanaf 1954 in Standpunte verskyn, vorm die kern van sy eerste digbundel, Steenbok tot poolsee Hierin is dit opvallend dat hy die moontlikhede van die taal in versvorm beproef soos niemand voor hom nie en vir hierdie bundel ontvang hy in 1956 die Reina Prinsen Geerligs-prys. Die titel bevat ’n verwysing na die Steenbokskeerkring en die suidelike Antarktiese Oseaan, wat die geografiese ligging van Suid- en Suider-Afrika beskryf. Die titel suggereer ook teenpole, die lewende en warme teenoor die dooie en koue, maar ook Afrika teen Europa. Blum ontgin dan ook die teenoorgesteldes in ’n bundel wat van tegniese vaardigheid getuig, uitmunt in beeldspraak en ’n wye register van temas bestryk. Op verskeie maniere is hierdie bundel ’n nuwigheid in Afrikaans en slaan hy ’n eie, unieke rigting in die Afrikaanse poësie in. In ’n praatjie oor Radio Nederland beskryf N.P. van Wyk Louw die bundel as ’n “bundel met tegniese vaardighede, met ’n vát aan Afrikaans wat verbaas, met ’n register van motiewe en met ’n onafhanklikheid van Afrikaanse voorlopers, soos selde in die Afrikaanse letterkunde”. Hierdie eerste bundel het onmiddellik die kritici in twee kampe. Waar D.J. Opperman, N.P. van Wyk Louw en Ernst Lindenberg positief en opgewonde is oor hierdie ryk digterspotensiaal, skryf T.T. Cloete ’n vernietigende resensie wat later deur J.C. Kannemeyer beskryf word as een van die ernstigste mistastings nog deur ’n vooraanstaande letterkundige oor ’n nuwe publikasie. Die Afrikaanse Skrywerskring van Johannesburg beywer hulle op grond van morele besware dat die hele oplaag van die bundel aan verspreiding onttrek moet word, veral weens die gedig Oor monnemente gepraat, wat hulle beskou as ’n belediging vir die Voortrekkermonument, die geestesbesit van die Afrikaner. Verskeie nuwe woordskeppings (neologismes) verskyn ook in hierdie bundel, ’n uitstaande kenmerk van Blum se digkuns.

Dit is veral teen hierdie gebruik van “vreemde woorde” waaroor die afwysende kritiek voor publikasie van Enklaves van die lig gaan, hoewel hierdie eksperimentering met die wysheid van nabetragting van groot waarde vir Afrikaans is. As keurder by Nasionale Boekhandel het J. du P. Scholtz sy bedenkinge gehad oor die neologismes en verwys die bundel na D.J. Opperman, wat sy voorbehoude deel. Blum lê dan die bundel aan A.A. Balkema voor, wat dit aanvaar vir publikasie. In 1959 beveel die keurkommissie van die Akademie Enklaves van die lig aan vir bekroning met die Hertzogprys, maar daar word eindelik in hierdie jaar geen toekenning gemaak nie.

Blum se gedigte word in verskeie versamelbundels opgeneem, insluitende Groot verseboek, Die Afrikaanse poësie in ’n duisend en enkele gedigte, Digters en digkuns, Uit ons digkuns, Afrikaanse verse, Junior verseboek, Die dye trek die dye aan, Liggaamlose taal, Kraaines, Uit ons letterkunde, Woordpaljas, Majesteit, die kat, Voorspraak en Die mooiste Afrikaanse liefdesgedigte. Helmut Erbe vertaal van sy gedigte in Duits en neem dit in Afrikaanse Lyrik op, wat in 1959 by Max Hueber Verlag in München verskyn.

Ander skryfwerk

Blum meld in briewe van ’n roman en ’n aantal kortverhale wat hy in 1959 voltooi, maar hierdie werke bly ongepubliseer en geen manuskripte word nagelaat nie. J.C. Kannemeyer versamel die briewe wat Blum aan vriende en die pers geskryf het in Briewe van Peter Blum. Uit hierdie briewe blyk sy besondere insig, maar ook sy geniepsigheid en kreatiwiteit en sy besondere beheer van Afrikaans. In Standpunte van Oktober 1956 verskyn Blum se bekendste satiriese essay, Hoe ek dekadent geword het, waarin hy reageer op die moraliserende kritiek op sy eerste digbundel en parodieë lewer op sommige van die betrokke skrywers. Ander belangwekkende artikels is Fantasie in ligte luim waarin hy die “drang na rang” by doktore en professore hekel, terwyl hy in ’n ander artikel op ’n vir hom onaanvaarbare tipe eksegetiese literatuurkritiek en die naspeur van die denkstruktuur in die werk van ’n digter reageer. Veral in die jare 1959 en 1960 verskyn sy beskouinge oor figure en werke uit die Franse, Duitse, Russiese en Engelse literatuur (onder wie Tsjechof, Radiguet, Ionesco, Huysmans, Greene, Golding, Cocteau, Brecht en Burns) in Die Burger, wat van sy groot belesenheid in verskeie tale en kreatiewe reaksie op die literatuur getuig. Hy resenseer ook hoofsaaklik in hierdie koerant enkele nuwe werke.

In die periode 1964–1966 verskyn daar van hom ’n reeks sketse in die Vlaamse tydskrif Ons Erfdeel, waarin hy sy indrukke van België en Nederland uiteensit. Hierdie reissketse is sy laaste publikasies in Afrikaans en in Maart 1966 verskyn in Ons Erfdeel sy laaste gedig in Engels, ’n vertaling of eerder kreatiewe verwerking van J.J. Slauerhoff se Ziekentroost. Friedrich Dürrenmatt se boeiende roman Die belofte vertaal hy in Afrikaans en dit word deur Human & Rousseau gepubliseer, terwyl sy vertaling van Jean Anouilh se drama Romeo + Jeannette deur Dalro gepubliseer word. Hy vertaal ook gedigte van Baudelaire (opgeneem in Steenbok tot poolsee, met sy aantekeninge hieroor wat in 1955 in Standpunte verskyn) en Guillaume Apollinaire (opgeneem met aantekeninge in Standpunte van Augustus-September 1956) uit Frans na Afrikaans. In die vyftigerjare werk hy ook aan ’n roman in Engels wat nie gepubliseer is nie.

Eerbewyse

Francois Venter skryf in 1993 die drama Woknakwyf! wat in die Witsteater in Johannesburg opgevoer word. Hierin ondersoek hy Blum se siening van die wêreld soos dit in sy gedigte na vore kom en stel hy Blum teen die Afrikaner akademiese en literêre bestel. Die titel van die drama is na aanleiding van die slotreël van sy bekende gedig, Man wat mal word. J.C. Kannemeyer skryf ’n uitgebreide oorsig van Blum se lewe en werk getiteld Wat het geword van Peter Blum? waarin hy ook ’n aantal verspreide stukke van Blum opneem.

Publikasies

Jaar	Titel van publikasie
1955	Steenbok tot poolsee
1958	Enklaves van die lig
2009	Briewe van Peter Blum (saamgestel deur J.C. Kannemeyer)

Vertalings

Jaar	Titel van publikasie
1960	Die belofte – Friedrich Dürrenmatt
1969	Romeo + Jeannette – Jean Anouilh

Bronne

Boeke

• Antonissen, Rob. Die Afrikaanse letterkunde van aanvang tot hede. Nasou Beperk Elsiesrivier Derde hersiene uitgawe Tweede druk 1964
• Antonissen, Rob. Kern en tooi. Nasou Beperk Eerste uitgawe Eerste druk Elsiesrivier 1963
• Antonissen, Rob. Verkenning en kritiek. H.A.U.M. Pretoria Eerste uitgawe Eerste druk 1979
• Askes, H. en Landman, J.N. (samestellers) Voorspraak. Tafelberg-Uitgewers Beperk Kaapstad Eerste uitgawe Tiende druk 1994
• Beukes, W.D. (red.) Boekewêreld: Die Nasionale Pers in die uitgewersbedryf tot 1990. Nasionale Boekhandel Bpk. Kaapstad Eerste uitgawe eerste druk 1992
• Buning, Tj. Uit ons digkuns. J.L. van Schaik Bpk. Pretoria Nuwe omgewerkte druk 1960
• Cloete, T.T. (red.) Die Afrikaanse literatuur sedert sestig. Nasou Beperk Eerste uitgawe 1980
• Dekker, G. Afrikaanse Literatuurgeskiedenis. Nasou Beperk Kaapstad Elfde druk 1970
• Grové, A.P. Dagsoom. Tafelberg-Uitgewers Bpk. Kaapstad Eerste uitgawe 1978
• Grové, A.P. Letterkundige sakwoordeboek vir Afrikaans. Nasou Beperk Vyfde uitgawe Eerste druk1988
• Kannemeyer, J.C. Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 1. Academica, Pretoria en KaapstadTweede druk 1984
• Kannemeyer, J.C. Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2. Academica, Pretoria, Kaapstad en Johannesburg Eerste uitgawe Eerste druk 1983
• Kannemeyer, J.C. (red.) Kraaines. Human & Rousseau Kaapstad en Johannesburg Eerste uitgawe 1988
• Kannemeyer, J.C. Wat het geword van Peter Blum? Tafelberg-Uitgewers Beperk Kaapstad Eerste uitgawe 1993
• Kannemeyer, J.C. Ontsyferde stene. Inset-Uitgewers Stellenbosch Eerste uitgawe Eerste druk 1996
• Kannemeyer, J.C. Verse vir die vraestel. Tafelberg-Uitgewers Beperk Eerste uitgawe 1998
• Kannemeyer, J.C. Die Afrikaanse literatuur 1652–2004. Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 2005
• Lindenberg, E. Onsydige toets. Academica Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 1965
• Lindenberg, E. (red.) Inleiding tot die Afrikaanse letterkunde. Academica Pretoria en Kaapstad Vierde uitgawe Eerste druk 1973
• Lindenberg, E. Peter Blum” in Nienaber, P.J. et al. Perspektief en Profiel. Afrikaanse Pers-BoekhandelJohannesburg Derde hersiene uitgawe 1969
• Nienaber, P.J., Roodt, P.H. en Snyman, N.J. (samestellers) Digters en digkuns. Perskor-Uitgewers Kaapstad Vyfde uitgawe Sewende druk 2007
• Nienaber, P.J. Die Hertzogprys Vyftig Jaar. Nasionale Boekhandel Kaapstad Eerste uitgawe 1965
• Nienaber, P.J,; Senekal, J.H en Bothma, T.C. Mylpale in die geskiedenis van die Afrikaanse letterkunde. Afrikaanse Pers-Boekhandel Tweede hersiene uitgawe 1963
• Nienaber, P.J. et al. Perspektief en Profiel. Afrikaanse Pers-Boekhandel Johannesburg Derde hersiene uitgawe 1969
• Nienaber, P.J.; Erasmus, M.C.; Du Plessis, W.K. en Du Plooy, J.L. Uit ons letterkunde. Afrikaanse Pers-Boekhandel Sewende druk 1968
• Odendaal, B.J. Peter Blum (1925–1990) in Van Coller, H.P. (red.) Perspektief en Profiel Deel I. J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1998
• Opperman, D.J. Junior verseboek. Nasionale Boekhandel Beperk Kaapstad Agste druk 1960
• Opperman, D.J. Verspreide opstelle. Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 1977
• Pheiffer, R.H. Woordpaljas. Human & Rousseau Kaapstad en Johannesburg Derde uitgawe Derde druk 1993
• Pretorius, Réna. Ryk domeine. Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Tweede uitgawe Derde druk 1990
• Rabie, Jan. Hutspot. Protea Boekhuis Pretoria Eerste uitgawe Eerste druk 2004
• Van Coller, H.P. (red.) Perspektief en Profiel Deel 2. J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1999

Tydskrifte en koerante

• Brink, André P. Die terugkeer van Peter Blum. Insig, Oktober 1995
• Huigen, Siegfried. Wachten op de barbaren. Metageschiedenis in het werk van Peter Blum. Tydskrif vir Letterkunde. Nuwe reeks 50 no. 1 Herfs 2013
• Kannemeyer, J.C. Die onhebbelike Peter Blum. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 32 no. 1, Februarie 1994
• Kannemeyer, J.C. Briewe oor Peter Blum. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 33, no.1, Februarie 1995
• Kannemeyer, J.C. Hoe ek Hetta Blum uiteindelik ontmoet het. Die Burger, 19 April 1995
• Kannemeyer, J.C. Blum se laaste gedig? By, 28 Februarie 2009
• Pretorius, Réna. ’Man wat blind word’, ‘Drosterhonde bo Oranjesig’, Oor monnemente gepraat’ van Peter Blum. Tydskrif vir Letterkunde. Nuwe reeks 18 no. 4, November 1980
• Pretorius, Willem. Binnelandse Sake praat oor Blum. Die Burger, 24 April 1992
• Robinson, Rensia. Die siklus ‘Wat die hart van vol is’ uit ‘Steenbok tot Poolsee’ van Peter Blum. Tydskrif vir Geesteswetenskappe” Jaargang 28 no. 1, Maart 1988
• Scholtz, J. du P. Voorgeskiedenis van die publikasie van ‘Enklaves van die lig’. Standpunte. Nuwe reeks 153, Junie 1981
• Schutte, H.J. Woordafleiding’ – Die satirikus as retor. Tydskrif vir Letterkunde, Jaargang 34 nos. 1 en 2, Februarie/Mei 1996
• Slabber, Coenie. Einde van die soektog: Blum is dood. Rapport, 12 Januarie 1992
• Toerien, Barend J. Briewe van Peter Blum. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 31 no. 1, Februarie 1993
• Van Niekerk, Danie. Hoe ek Hetta Blum toe glad nie ontmoet het nie. Die Burger, 19 April 1995
• Van Rensburg, Cas. Blum en die smoor van die leeskultuur. By, 25 April 2009
• Voss, Tony. Peter Blum and Italy: ‘Italië het ons aangegryp’. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 52 no. 1 Vierde reeks Herfs 2015

Internet

• Beeld: http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/1992/01/23/4/5.html
• Beeld: http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/1993/05/13/4/2.html Geargiveer 3 Februarie 2014 op Wayback Machine
• Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/1992/03/25/13/1.html
• Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/1992/03/26/17/3.html Geargiveer 3 Februarie 2014 op Wayback Machine
• Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/1992/03/27/15/2.html
• Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/1992/04/24/1/8.html
• Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/1992/07/23/4/1.html
• Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2009/02/21/BY/16/BYNews012-StoryA.html Geargiveer 1 Februarie 2014 op Wayback Machine