Wêreldposunie

Wêreldposunie (amptelike Franse naam: Union postale universelle, UPU) is 'n internasionale organisasie wat die posbeleid van sy lidstate en sodoende ook die beleid vir die internasionale poswese koördineer. Elkeen van die lidstate stem saam om dieselfde bepalings ten opsigte van die internasionale posverkeer te volg. Die Wêreldposunie het sy hoofkwartier in die Switserse hoofstad Bern.

Voor die stigting van die UPU was 'n staat genoodsaak om afsonderlike ooreenkomste ten opsigte van die posverkeer met elkeen van die lande te sluit, waarvandaan internasionale pos ontvang en waarheen internasionale pos gestuur is. Die Verenigde State het hulle ten gunste van 'n internasionale poskongres uitgespreek, wat in 1863 plaasgevind het.

Uiteindelik het die Duitse Minister vir Poswese Heinrich von Stephan volgens die Verdrag van Bern, wat op 9 Oktober 1874 onderteken is, in dieselfde jaar die Algemene Posunie gestig (die naam is in 1878 gewysig na Universele Posunie). Dit maak van die UPU die tweede oudste internasionale organisasie na die Internasionale Telekommunikasie-Unie (ITU).

Funksies

Goya

Die UPU het bepaal dat

Daar wêreldwyd 'n min of meer ooreenkomstige tarief moet wees vir 'n posbrief, wat na enige ander land gestuur word,
Posowerhede binnelandse en internasionale pos gelyk moet behandel en
Elke land die posgelde, wat vir internasionale pos ontvang is, mag behou.

Een van die belangrikste regulasies van die UPU-verdrag was die besluit, dat dit nie meer noodsaaklik sou wees om die posseëls van elke land, wat betrokke was by die versending van 'n brief of pakkie, te frankeer nie. Die UPU het toegesien dat die seëls van alle lidlande op die internasionale posroetes aanvaar is. In die jaar 2003 was daar 700 000 poskantore en ses miljoen poswerkers wêreldwyd. Van die sowat 430 miljard briewe en 4,4 miljard pakkies, wat in dié jaar versend is, het onderskeidelik 6 miljard en 82 miljoen na internasionale bestemmings gegaan.

Die amptelike taal van die Wêreldposunie is Frans. Ná die stigting van die Verenigde Nasies het die UPU in 1948 een van sy gespesialiseerde organisasies geword.

Lidmaatskap

Lidlande van die Wêreldposunie:

Huidige lidlande

Nielede

Lidmaatskap van die Wêreldposunie staan oop vir alle lidstate van die Verenigde Nasies (VN), en van die 193 lidstate van die VN het almal by die UPU aangesluit, behalwe vir Andorra, die Marshalleilande, die Gefedereerde State van Mikronesië en Palau, waarvan die status ten opsigte van die UPU nog nie bepaal is nie.

Enige staat, wat nie by die VN aangesluit het nie, kan nogtans 'n lid van die UPU word, mits twee derdes van die UPU-lidstate sy aansoek vir lidmaatskap goedkeur. Vatikaanstad, wat net waarnemende status by die VN het, is 'n lidstaat van die Wêreldposunie.

Met die aansluiting van Oos-Timor (Timor-Leste) op 28 November 2003, Montenegro op 26 Julie 2006 en Suid-Soedan op 4 Oktober 2011 het die UPU-ledetal op 192 te staan gekom, waaronder Aruba, Curaçao, Sint Maarten en die Verenigde Koninkryk se oorsese gebiede, wat geen onafhanklike lande is nie.

Die Republiek van China het op 1 Maart 1914 by die Wêreldposunie aangesluit en het China ook ná die stigting van die Volksrepubliek van China in 1949 nog steeds verteenwoordig. Op 13 April 1972 het die Wêreldposunie besluit om net die Volksrepubliek as die amptelike verteenwoordiger van China te erken. Die meeste internasionale posdienste is nog steeds beskikbaar vir die Republiek van China, alhoewel die posstukke die opskrif "Taiwan" eerder as "Republiek van China" as die land van bestemming gekies moet word om te vermy dat hulle per ongeluk eers na die vasteland van China gestuur word.

'n Aantal lande, wat internasionaal nie erken word nie, soos Somaliland, Sealand en die Turkse Republiek van Noord-Siprus moet hulle pos deur 'n derde land laat hanteer, aangesien daar geen regstreekse posverkeer met hulle bestaan nie. Die pos van Seeland word deur die Verenigde Koninkryk se poskantoor gehanteer, dié van Noord-Siprus deur Turkye, en dié van Somaliland deur Ethiopië.

Organe

Die hoofsaaklike organe van die Wêreldposunie is

Die Wêreldposkongres, wat een keer elke vyf jaar plaasvind,
Die Uitvoerende Raad met veertig lede,
Die Konsultatiewe Raad vir Posstudies met 35 lede en
Die Internasionale Kantoor met die Direkteur-Generaal (sedert 2021: Masahiko Meteko, Japan).

Eksterne skakels

(ar) (en) (es) (fr) (pt) (ru) (zh) Amptelike webwerf
(en) "Universal Postal Union". Encyclopædia Britannica. Besoek op 16 Februarie 2021.