NG gemeente Merweville

Die NG gemeente Merweville is 'n gemeente van die Nederduitse Gereformeerde Kerk in die Groot-Karoo.

Ds. Pieter van der Merwe het die NG kerk Merweville se hoeksteen op 24 Januarie 1914 gelê. Die argitek was Folkert Wilko Hesse.

Ds. Pieter van der Merwe, die leraar van die moedergemeente Beaufort-Wes na wie Merweville genoem is.

Agtergrond

Die NG gemeente Beaufort-Wes is in 1820 as die twaalfde NG gemeente in die Kaapkolonie gestig waarna ds. John Taylor as eerste predikant deur die goewerneur aangestel is. Op 27 November 1818 is Beaufort as 'n afsonderlike distrik geproklameer, waarvan die grense gestrek het van die verste plaas aan die Oranjerivier in die noorde tot aan die Swartberge in die suide, van die Kariegarivier in die ooste tot aan die Dwykarivier in die weste. Behorende tot die gemeente Beaufort-Wes was 'n ylbevolkte deel wat gewoonlik die Koup genoem word om dit van ander dele van die Karoo te onderskei. Baie inwoners van dié streek het op plase gewoon, maar daar was ook 'n deel van die bevolking wat trekboere was, oftewel mense wat nie 'n vaste woonplek gehad het nie. Hulle het met hul vee van een plek na die ander getrek en tent opgeslaan waar daar weiding en water was. Hoewel baie vrugbaar in goeie tye, loop die Koup dikwels onder droogtes deur. Dit het dan ook amper 'n instelling geword vir die meeste inwoners van die gebied om vir die wintermaande te verhuis na die winterreënvalstreke waar weiding volop en goedkoop was.

Met so 'n mobiele gemeenskap is dit begryplik dat daar oor die algemeen 'n betreklik verarmde geestelike en opvoedkundige toestand geheers het en, hoewel daar oral nog die goeie tekens was van "belangstelling in de leer naar de Godsaligheid ons nagelaten door de vroome vaderen" van: Sabbatsheiliging, huisgodsdiens, en die beoefening van gesang en gebed, was daar ook diegene wat verlam en verarm geword het na die geestelike en so diep versink het in die tydelike dat onverskilligheid en ongebondenheid oral merkbaar was en soms gedreig het om dissipline en tug te verontagsaam. Die beskawing is wel in hierdie dele tot 'n groot mate gehandhaaf, maar die beskermende gesag en die geestelike bearbeiding van die Kerk het te lank uitgebly en, in sy uitbreiding, nie altyd tred gehou met dié van die volksplanting nie.

Aanloop tot gemeentestigting

Merweville se eerste NG kerkie is in 1899 opgerig en het ná die nuwe kerk se inwyding in 1916 nog tot 1954 as kerksaal gedien, toe die teenswoordige saal opgerig is.

Die eerste drie dogtergemeentes van Beaufort-Wes was Prins Albert (1842), Victoria-Wes (1843) en Fraserburg (1851). Daarna het gevolg Carnarvon in 1874 en Merweville in 1904. Reeds in 1897 het die kerkraad van Beaufort-Wes onder voorsitterskap van ds. Pieter van der Merwe besluit om 'n kerkie iewers in die Koup te bou. Van der Bylskraal, 80 myl van Beaufort-Wes af en die plaas van die heer Van der Byl, is vir dié doel gekies en die kerkie, wat later as skoolgebou sou dien en as kerksaal tot die nuwe in 1954 opgerig is, is in 1899 deur die heer Van der Byl opgerig en deur die kerkraad van Beaufort-Wes oorgeneem vir die som van £325. So kon ds. Van der Merwe sedert Februarie 1899 twee maal per jaar die Nagmaal aan hierdie afgeleë deel van sy gemeente bedien. Op gewone Sonde is die dienste deur die onderwyser waargeneem. In Oktober van dieselfde jaar het die kerkraad verlof toegestaan om in die rigting van 'n afsonderlike gemeente te werk. Die Tweede Vryheidsoorlog het die stigtingsplanne vertraag en dit was eers nadat die vrede herstel is dat 'n begin weer gemaak kon word.

Oor die verloop van die voorbereidingswerk is daar geen geskrifte beskikbaar nie; daarom moes die skrywer van Merweville se halfeeugedenkboek in 1954 gebruik maak van dit wat die ouer mense van destyds nog kon onthou. Die vooropgestelde plan was om 'n plaas in hierdie dele te koop, 'n gemeente te stig en dan die plaas aan die kerkraad oor te dra wat dan sou oorgaan tot die stigting van 'n dorp. Eers moes die mense gevind word wat bereid sou wees om die nodige waarborg te verskaf vir die koopsom van 'n plaas. Hiervoor is 'n koopkommissie benoem. Al is een en die ander plaas aan die hand gedoen, het Van der Bylskraal blykbaar te veel in sy guns gehad. Op 1 Januarie 1904 is die heer Van der Byl oorlede, 'n vandisieveiling is gehou en die plaas Van der Bylskraal is aan die kommissie verkoop vir £4 500.

Van der Bylskraal

Die plaas Van der Bylskraal waarop Merweville aangelê is toe daar reeds onder meer 'n plaastronk, skool, polisiekwartier, poskantoor en winkel was.

Van der Bylskraal se opstal soos dit gelyk het in 2014.

Die heer Van der Byl en een van sy seuns. Merweville is op sy plaas, Van der Bylskraal, aangelê.

Die eienaar van die plaas was Jacobus Johannes Le Sueur van der Byl. Behalwe veeboer was hy ook winkelier, posmeester en spesiale vrederegter wat gewone sakies kon verhoor. Tronkstraf is opgelê en uitgedien in die plaastronk wat later in 'n woonhuis omskep is. Daar was nege kinders in die Van der Byl-gesin. Toe die oudstes kon begin skoolgaan, is 'n plaasskool opgerig waar ook kinders van omliggende plase kon skoolgaan. Dié plaasskool het later die dorpskool geword.

Op Nuwejaarsdag 1904 is die heer Van der Byl binne 'n week ná sy jongste dogter se dood aan masels ook oorlede. Hy is op Worcester begrawe waar die oorskot van sy dogtertjie ook later herbegrawe is. Die weduwee Van der Bijl en haar kinders het op Worcester gaan woon. Teen 1954, toe die gemeente Merweville sy halfeeufees gevier het, het nog net een van die Van der Byl-kinders gelewe, ene Stanley wat 'n afgetrede bankbestuurder was en op Queenstown gewoon het.

Die plaas wat gekies is om die toekomstige dorp te wees, was mooi en waterryk en geleë langs die Van der Bylsrivier wat langs die oewers ruig begroei was met doringbome en kareebome en plek-plek vyeboomlanings, granaatlanings en 'n paar vye- en moerbeibome. Oral in die bedding van die rivier was daar stroompies, wegkeervore wat water na leidamme moes voer, opdammings en gate vol water – lekker swemgate vir die somermaande. Verder weg, langs die oewers, was daar ruigtes en rietbosse en selfs digte boskasies ook. Weerskante van die rivier was daar saailande en tuine en verder weg is daar rante en hoër koppe.

Destyds was daar reeds al sowat tien geboue of enkelvertrekke op die plaas. Behalwe die opstal met winkel en poskantoor daarby, was daar ook nog die kerkie, die onderwyserswoning, die Scouts-huis met 'n tronk daarby, polisiekwartier en nog enkele wonings vir gesinne wat toe reeds daar gewoon het.

Gemeentestigting

Op 29 November 1904 het die Ringskommissie onder voorsitterskap van ds. Pieter van der Merwe op Van der Bylskraal byeengekom om die nuwe gemeente te stig. Ouderling F.J. Fourie het die vergadering namens die kerkraad van NG gemeente Beaufort-Wes bygewoon. Baie belangstellendes het opgekom en om tienuur die oggend het hulle in die ou kerkgebou vergader om die stigting van die gemeente by te woon en die grenslyne te bepaal. Die koopkommissie het vooraf ooreengekom dat die gemeente "Merweville" sou heet ter ere van die eintlik stigter van die gemeente, die predikant van Beaufort-Wes. Hoewel die nuwe gemeente ook gedeeltes van Laingsburg, Prins Albert en Sutherland bygekry het, was die kern uit Beaufort-Wes; daarom kan die gemeente as 'n dogter van dié gemeente beskou word.

Op 18 Mei 1905 is die plaas deur die boedel van Jacobus Johannes Le Seuer van der Byl getransporteer aan die eerste kerkraadslede van die gemeente. Dié plaas het uit drie dele bestaan en die koopskat was £4 500.

Op 14 Januarie 1905 is die eerste kerkraadsvergadering gehou onder voorsitterskap van ds. A.G. du Toit van Prins Albert as agerende konsulent. Op dié vergadering is besluit om 'n begraafplaas aan te wys en herbegrafnis te hou van diegene wat reeds op die dorp begrawe is. Mej. Z. Snyman, dogter van ouderling Snyman, is aangestel as eerste orreliste. M.F. Erasmus is as kassier-diaken aangestel.

Eerste leraar

Ds. Schalk Pienaar was Merweville se eerste predikant. Dit was sy eerste en enigste gemeente.

Op 13 Maart 1905 is 'n gekombineerde kerkraadsvergadering gehou, ook onder voorsitterskap van die konsulent. Die dienende lede sowel as die rustende lede, wat gedien het toe die gemeente nog deel was van Beaufort-Wes, het die vergadering bygewoon. Vier proponente is benoem, naamlik S.W. Pienaar, Antonie Johannes Troskie, Gideon Jacobus Rousseau en Matthys Michielse du Toit. By die eerste stemming het prop. Pienaar ses uit 11 stemme gekry, 'n volstrekte meerderheid. Pienaar neem die beroep aan en op 15 April 1905 is 'n kerkraadsvergadering gehou onder voorsitterskap van ds. G.A. Maeder van Victoria-Wes waartydens die broeders C.F. Snyman en J. van Huyssteen aangestel is as kommissie om reëlings vir die predikant se ontvangs te tref.

Prop. Pienaar sou op Vrydag 16 Junie 1905 op Prins Albertweg aankom en van daar deur 'n rytuig na die dorp vervoer word. Nadat hy omstreeks drie- of vieruur op Rietfontein sou aankom, sou die kerkraad hom hul adres daar of nader aan die dorp aanbied. Met die kar van die heer W.M. van der Westhuizen van Koedoesfontein, het sy seun Wietsche prop. Pienaar en ds. W.A. Alheit van Ceres op die stasie gaan haal. Die samekoms vir die ontvangs is op Koedoeshoogte naby die dorp gereël. Die optog het bestaan uit perdekarre, donkiekarre en enkele perderuiters. Vooraan was diakens M.F. Erasmus en J.J.H. Alberts te perd en agter hulle het die ander rytuie gevolg. Die heer G.S. Snyman was in bevel en het te perd al langs die stoet gery. Op die hoogte is prop. Pienaar ontmoet en vandaar is hy geleide gedoen tot voor die "Boarding House" waar 'n lied gesing en 'n welkomsadres gom aangebied is, waarop hy gepas geantwoord het na aanleiding van die laaste gedeelte van 2 Korintiërs 5:17: "... het oude is verby gegaan, zie, het is alles nieuw geworden."

Pastorie

Merweville se NG pastorie is in 1907 in gebruik geneem.

Aangesien die gemeente nog nie 'n pastorie gehad het nie, moes die leraar vir eers by die onderwyser tuisgaan. Eers in April 1906, op voorstel van diaken M.F. Erasmus, is besluit om 'n begin te maak met die bou van 'n predikantswoning. 'n Gemeentevergadering is gehou en die som van £343 is vir die boufonds ingesamel. Die kerkraad het volmag gekry om met die werk aan te gaan, solank hulle die som van £800 nie oorskry nie. In Junie daardie jaar is die plan vir die pastorie goedgekeur en 'n boukommissie aangestel om toesig oor die werk te hou. Na aanleiding van 'n geskenk van £400 van Prins Albert is dit aan die voorsitter opgedra om 'n brief van bedanking te skryf aan die kerkraad van Prins Albert en hul liefdesdaad ook in die Kerkbode te laat publiseer.

In September 1907 is ds. Pienaar getroud met Saries Roos, dogter van Gielie Roos van Stellenbosch, en is die jong egpaar kort daarna in die nuwe pastoriegebou ontvang.

Nog voor die pastorie gebou is, was daar reeds 'n put met 'n handpomp en 'n kalkdam op die erf. In 1910 is in die put geboor vir water. Die water was egter onvoldoende en later is 'n gat langs die dam geboor en 'n windpomp opgesit.

Kerkbou

Voorbereidende werk

Ds. Pieter van der Merwe het die NG kerk Merweville se hoeksteen op 24 Januarie 1914 gelê.

Op 14 Januarie 1911 is 'n gemeentevergadering gehou om te beraadslaag oor die bou van 'n nuwe kerk. Op voorstel van die brs. C.F. Snyman en A.J. Swarts is besluit dat dit volgens die oordeel van die vergadering tyd geword het om 'n begin te maak met die insameling van geld vir die oprigting van 'n nuwe kerkgebou. Daardie selfde aand is 'n insameling gehou en £300 en 55 stuks kleinvee belowe. Op 'n later vergadering is besluit dat die leraar tydens huisbesoek vir die boufonds sou kollekteer.

In Mei 1913 is besluit om 'n gemeentevergadering te belê om sake te reël in verband met die bou van die kerk en is dit aan die voorsitter (ds. Pienaar) opgedra om planne te kry en ondersoek in te stel na die boukoste. Op 5 Julie 1913 is die gemeentevergadering toe gehou en is die argitek Folkert Wilko Hesse (1855-1923) aan die gemeente voorgestel. Van die ander NG kerke waarvoor hy verantwoordelik was, is McGregor (1904), Memel (1925), Petrusville (1925), Stellenbosch-Sentraal (1926), Steytlerville (1906), Vredenburg (1902/'04) en Warden (1918). Ná bespreking is op voorstel van F. Botes en C.F. Snyman met algemene stemme besluit dat dit aan die kerkraad opgedra word om 'n plan te kies en die kerk te laat bou. Daar is aanbeveel dat die gebou nie minder nie as 1 100 sitplekke sou hê en dat dit hoogstens £9 500 sou kos. Op 7 Julie is 'n kerkraadsvergadering gehou waarop argitek Hesse weer teenwoordig was. Die argitek is versoek om planne en spesifikasies op te stel sodat die kerkgebou, kompleet met meublement ens., afgelewer kon word vir die som van £9 500 nie te bogaande nie. Die argitek se fooi sou wees 5 persent op die boukoste plus spoorwegkaartjies. Hesse het toe verklaar dat hy 'n plan sou opstel volgens die voorbeeldplan wat hy aan die raad getoon het. Die getal sitplekke op die grond sou 750 wees en die hele gebou sou 1 134 hê, hoewel die banke op die twee galerye nooit aangebring is nie.

Die boukommissie sou bestaan uit die voorsitter, ds. Pienaar, die dorpslede van die kerkraad, naamlik L.W. Erasmus en M.S. Erasmus, en die rustende lede C.F. Snyman en M.F. Erasmus. Die gemeente Prins Albert het besluit om ook aan die bou van die kerk mee te help en het 'n geskenk van £200 gestuur. In November 1913 verskyn argitek Hesse saam met die bouaannemer, mnr. Masterton. Hesse rapporteer dat hy tenders gevra het vir die bouwerk, dat 'n halfdosyn ontvang is en dat hy die tender van mnre. Masterton en Kie. as die laagste aangeneem het. Die tender was £7 100 sonder meublement. Die voorsitter en argitek het in die teenwoordigheid van die kerkraad die nodige dokumente onderteken en die heer Masterton namens die here Masterton en Kie. Die duur van die kontrak was 12 maande, met ander woorde die gebou moes op 1 November 1914 gelewer word. Die hoeksteenlegging sou geskied op 24 Januarie 1914.

Die voorsitter rapporteer aan die kerkraad dat hy uitvoering gegee het aan die opdrag van die raad om 'n lening aan te gaan vir die bou van die kerk en dat hy 'n lening van £4 000 gesluit het. Die bedrag is as verband op die plaas geregistreer op 28 November 1914.

Hoeksteenlegging

Die orrel is op dieselfde dag as die kerkgebou ingewy, naamlik Vrydag 28 April 1916.

Ds. Pieter van der Merwe, na wie die gemeente genoem is toe hy destyds predikant van die moedergemeente Beaufort-Wes was maar van 1912 tot 1925 sendingsekretaris van die Oranje-Vrystaat, het die hoeksteen gelê op 24 Januarie 1914. (Dit was ook hy wat die hoeksteen van die Nuwekerk, Graaff-Reinet, op 16 Maart 1929 gelê het. Hy was daardie gemeente se eerste leraar van daardie jaar tot sy aftrede in 1931.) Die steen van 2 voet by 2 voet by 2 voet 9 duim is van Paarlse graniet en ingebou buite aan die linkerkant van die hoofingang van die gebou. Die bewoording lui: "Jezus Christus is de uiterste hoeksteen. Deze steen gelegd door ds. P. van der Merwe. 24 Jan. 1914." Ds. Van der Merwe se boodskap aan die gemeente was na aanleiding van die woorde: "Jezus Christus ... de uiterste hoeksteen," wat kom uit Efesiërs 2:20.

Die voorsitter het omstreeks einde 1914 gerapporteer dat die boukommissie die £280 ekstra moes betaal aangesien die teëls weens die Eerste Wêreldoorlog nie betyds kon aankom nie en die dak teen reën tydelik met malthoid bedek moes word. Aan die begin van 1915 het die voorsitter namens die boukommissie berig dat die kontrakteurs 'n ekstra som van £255 10s. vir die bou van die kerk geëis het. Dit was glo weens 'n "misrekening in die hoeveelhede in die spesifikasies". Die kontrakteurs het meer gebruik as waarvoor hulle getender het en het daarom dié ekstra betaling geëis. Ds. Pienaar het opdrag gekry om saam met die heer M.F. Erasmus Kaapstad toe te gaan om regsadvies in te win. Op 22 Mei 1915 het die voorsitter gerapporteer dat op regsgeleerde advies £255 10s. aan die here Masterton en Kie. uitbetaal moet word en maak hy melding van 'n verdere eis van hulle van £487. In Augustus 1916 word berig dat die saak van Masterton en Kie. vs. die Kerkraad geskik is en dat die raad aan die kontrakteurs die som van £187 10s moes betaal. Elke party moes sy eie koste betaal. (In 1919 is die malthoid, wat toe aan die verweer was, vervang met 'n sinkdak teen 'n koste van £300.)

Inwyding

Dié foto van die inwyding van die kerk hang in die konsistorie.

Die inwyding van die nuwe kerkgebou, wat onder baie moeilike omstandighede van oorlog en droogte voltooi is, het op Vrydag 28 April 1916 plaasgevind. Vir die plegtigheid het oorgekom di. A.G. du Toit (Merweville se eerste konsulent toe hy van 1896 tot 1906 leraar van Prins Albert was), Daniel Marchand (Prins Albert), J.G. Steytler (Beaufort-Wes), C.M. Hofmeyr (Murraysburg) en eerw. O.P. Malherbe. Behalwe die groot opkoms van plaaslike lidmate was daar ook 'n groot aantal vriende van ander gemeentes teenwoordig. Ds. Steytler het die afskeidsdiens in die ou kerk gelei na aanleiding van Genesis 28:17: "En hij vreesde, en zeide: Hoe vreselijk is deze plaats! Dit is niet dan een huis Gods, en dit is de poort des hemels!" Nadat die deur van die nuwe kerk deur ds. Pienaar oopgesluit is, het ds. Du Toit die wydingsrede gehou na aanleiding van dieselfde teks.

By die aanddiens het ds. Steytler 'n woord gespreek ter wyding van die ligte en ds. Marchand 'n woord ter wyding van die orrel. Die dienste is opgeluister deur 'n koor onder leiding van die plaaslike onderwyser, A.B. van Niekerk. By hierdie geleentheid is 17 nuwe lidmate voorgestel en 17 kinders gedoop. Ná die slotdiens is die leraars bedank vir hul oorkoms en ook mej. Luttig van Prins Albert wat die orrel vir die geleentheid bespeel het, sowel as br. Koster van dieselfde dorp wat gekom het om met die ligte te werk.

Kerkskuld en kollektes

In die Kerkbode van 25 Mei 1916 skryf ds. Pienaar dat die kerkgebou na die plan van die here F.W. en F. Heese (eersgenoemde se seun) £9 000 gekos het, waarvan £3 500 reeds afbetaal was. "De Here verblyde ons naar de dagen in welke Hy ons gedrukt heeft, om die zware schuld weldra te kunnen afbetalen." In die Kerkbode van 18 Mei 1918 skryf hy dat die gemeente Saterdag 18 Mei sy jaarlikse dankofferbasaar gehou het. Op versoek van die kerkraad het die leraar in daardie jaar self gekollekteer vir die dankfees en ter afbetaling van 'n deel van die kerkskuld. Hy skryf: "Het is met innige vreugde en dankbaarheid jegens den Heer, dat wy melden mogen dat de som van £2 583 werd opgebracht, waartoe de zusters tafels de aanzienlyke som van £141 hebben bygedragen. Aangezien deze gemeente niet sterk is in ledetal maar wel een van de armsten in den Ring van Beaufort, kan dit niet alleen als zeer bevredigend, maar als prysenswaardig beschouwd worden. Wy zeggen dit echter niet om in onszelven te roemen, maar in den Heer die ons daartoe instaat heeft gesteld. Hem alleen zij al de eer!"

Die here Price en Seun se aanbod is in Desember 1916 aanvaar om een maal per jaar die orrel te kom nasien, te stem en klein herstelwerkies te doen teen 'n vasgestelde fooi.

Griepepidemie

Mev. ds. Pienaar en haar kinders op haar man se begrafnis.

In Augustus 1918 is die dorpslede van die Kerkraad benoem om te dien in die reëlingskommissie vir die Ringsitting wat in Oktober op Merweville gehou sou word en waartydens ds. Pienaar as voorsitter sou optree, maar daar is besluit om gee onthaal ("receptie") te hou nie. Hoewel al die voorbereidsels vir die Ringsitting wel getref is en Frederick Mocke selfs 'n groot "Welkom" teen die gruiskoppie, met die naam Letterkop, aan die noordoostekant van die dorp met klippe uitgepak en met kalk witgemaak het om afgevaardigdes te verwelkom, is die Ringsitting weens die Griepepidemie nooit op Merweville gehou nie, maar eers in Januarie 1919 op Victoria-Wes.

Die gevreesde Spaanse influenza of Griep wat besig was om mense in die groot stede by die duisende af te maai, het versprei tot op die platteland. Ook die gemeenskap van Merweville sou nie gespaar bly nie. Ds. Pienaar was onder diegene wat die siekte opgedoen het en ná 'n kort siekbed is hy oorlede – "in het tuig, waarin hy zo trouw en hard had getrokken, is hy gestorven. Het was een zeer treurige dag toen zyn lichaam op het kerkhof werd weggelegd. Ziekte en dood overal en op het dorpje so velen siek en in de gemeente, dat de schare om zyn graf nauwlyks een dertig-tal beliep ..." het ds. J.G. Steytler geskryf, waarskynlik in die Kerkbode. Ook in die NG Kerk se amptelike orgaan het mev. Pienaar se doodsberig verskyn: "PIENAAR:–Veilig geland aan de kusten van rust en vrede, myn innigbeminde echgenoot, Schalk Willem Pienaar, na een korte doch hevige aanval van de Spaanse Griep. 'Ik ben verstomd.' Hy die myn gansch bestaan doorziet houdt ook de schaal van myn verdriet; zyn wysheid weet, of ongeneugt my best bereid voor hemel vreugd. S.C. Pienaar–Roos. De Pastorie, Merweville."

Op 7 Desember 1918 is 'n kerkraadsvergadering gehou onder voorsitterskap van die konsulent, ds. Steytler van Beaufort-Wes. Die voorsitter het melding gemaak van die afsterwe van sy vriend en broeder, wyle ds. S.W. Pienaar, "den onmisbaren herder en leraar der Gemeente". Met diep ontroering het die kerkraad staande 'n mosie van deelneming met mev. Pienaar en die kinders aangeneem. Dit is aan die voorsitter opgedra om aan mev. Pienaar per brief hierdie besluit oor te bring en uitdrukking te gee aan die agting en liefde waarin sowel ds. Pienaar en sy gehou is en haar te verseker dat die kerkraad alles in sy vermoë wou doen om haar verblyf in die gemeente aangenaam te maak en aan haar alle moontlike hulp te gee by haar vertrek. Die raad het ook staande innige meegevoel betuig met ouderling C.F. Snyman wat kort tevore sy eggenote deur die griep verloor het. Behalwe ds. Pienaar en mev. Snyman is nog vyf lidmate aan die griep oorlede. Van die kansel het ds. Steytler namens die kerkraad 'n woord van hartlike medelye gerig aan die gemeente en die bedroefde nablywendes.

Dis aan die voorsitter opgedra om 'n pamflet te laat druk vir verspreiding in die gemeente met die portrette van ds. en mev. Pienaar en die kinders, 'n lewenskets van die oorledene en die geskiedenis van die gemeente, asook enige preke van hom. Dié pamflet in boekvorm deur ds. Steytler, toe reeds predikant van Piketberg, het in 1922 verskyn met die opskrif: "Ter Gedachtenis aan wylen Ds. S.W. Pienaar Gestorven aan de Griep te Merweville, 10 November 1918 en herbegraven onder het Gemeentelik Monument aldaar op 10 November 1922." In sy voorwoord het ds. Steytler gevoelvol gewag gemaak van die liefdebande wat daar bestaan het tussen leraar en gemeente en van die lief en leed wat hulle saam deurgemaak het. "O, hoe diep was de droefheid en verslagenheid over zyn verlies!" het hy geskryf. "Wie zal de afscheid van zyn gade en kinderen van de gemeente ooit vergeten?"

Die dorpslede van die kerkraad en die broer N.J. Marais, wat getroud was met ds. Pienaar se oudste en later jongste suster, is aangestel om mev. Pienaar alle hulp aan te bied by haar vertrek. Ook is dit aan die voorsitter opgedra om haar uit naam van die kerkraad per brief te bedank vir dit wat sy vir die gemeente beteken het. So het sy dan uit die gemeente vertrek en haar op Stellenbosch by haar familie gaan vestig.

Enkele leraars

Ds. G.D.J. Kruger was Merweville se leraar van 1951 tot 1960.

Merweville se NG kerksaal is in 1954 voltooi. Voorheen het die eerste kerk as saal gedien.

• Schalk Willem Pienaar, 1905 tot 4 November 1918 (oorlede in die amp)
• Gert Diederik Johannes Kruger, 1951 tot 1960

Bronne

• (af) Erasmus, M.F. 1954. Halfeeufees-Gedenkboek Ned. Geref. Gemeente Merweville, K.P. 1904-1954. Merweville: NG Kerkraad.
• (af) Van Vuuren, Theresa. 2004. Die Koup Jubel! N.G. kerk Merweville: 1904-2004. Merweville: NG kerkraad.

Eksterne skakels

• Hier kry jy 'n tuishuis vir R80 000, Die Burger, 16 November 2004.
• Die dorp se webtuiste Geargiveer 5 Maart 2019 op Wayback Machine