PG du Plessis

Pieter Georg du Plessis (14 Julie 1934 – 7 Junie 2017), bekend as PG du Plessis, was 'n Afrikaanse skrywer, dramaturg en akademikus. Hy lewer 'n groot verskeidenheid skryfwerk, met 'n beduidende bydrae tot die Afrikaanse drama. Sy rubrieke wat gedurende sy loopbaan as joernalis gepubliseer is, het later uitgeloop op die TV-reeks Koóperasiestories. Sy roman Fees van die Ongenooides (2008) is wyd vereer as een van die beste Afrikaanse letterkundige werke tot op hede.

PG du Plessis
Gebore	Pieter Georg du Plessis 14 Julie 1934 Boshof, Oranje-Vrystaat
Sterf	7 Junie 2017 (op 82) Potchefstroom
Nasionaliteit	Suid-Afrika
Beroep	Skrywer
Bekend vir	Afrikaanse stories
Eggenoot	Marie Susanna van der Merwe
Kinders	Frits (Frederik Jacobus) en Marita
Ouer(s)	Frederik Jacobus Du Plessis en Anna Engela Venter

Lewe en werk

Vroeë lewe en opleiding

Pieter Georg du Plessis is op 14 Julie 1934 as die jongste van drie kinders en enigste seun van die onderwyser Frikkie du Plessis op Boshof in die Oranje-Vrystaat gebore. Sy ouer susters is Nettie en Miemie. Hy begin sy skoolopleiding op die plaasskool by Kameelpan, en gaan vanaf sy negende jaar na die skool op Cornelia, waar sy vader Engelsonderwyser was. Hy voltooi sy standerd nege en matriek dan aan die Hoër Volkskool Heidelberg. Op skool speel hy tennis, rugby en krieket, neem deel aan die skietvereniging en is leier van die Christelike Studentevereniging (CSV). In standerd nege word ’n gedig van hom in Die Huisgenoot gepubliseer. Hy studeer verder aan die Universiteit van Pretoria waar hy in 1955 'n B.A.-graad behaal met Afrikaans-Nederlands en Geskiedenis as hoofvakke. Op universiteit neem hy deel aan verskeie van die studentebedrywighede en is onder andere lid van die Afrikaanse Studentebond, die Na-uurse Sosiale Raad en is hy assistent-veldkornet van die Voortrekkers vir die Christiaan de Wet-kommando aan die Laerskool Pretoria-Oos.

Verdere studie en begin van loopbaan

Na kwalifikasie werk hy vanaf 1956 vir ’n tyd by die Transvaalse Provinsiale Administrasie as klerk terwyl hy deeltyds aan die Pretoriase Onderwyskollege studeer vir sy Transvaalse Hoër Onderwysdiploma. Vanaf 1957 gee hy onderwys aan die Hoërskool Fakkel in Johannesburg. Hier ontmoet hy sy toekomstige vrou, Marie van der Merwe, die dogter van die skoolhoof. Benewens onderwys gee is hy ook betrokke by sportafrigting en skryf hy saam met Tom Smit die operette Baron Silvestro, wat deur die skool opgevoer word.

In 1960 behaal hy die B.A. Honneurs-graad aan die Universiteit van die Witwatersrand. Hy word dan in 1961 vir ’n jaar lank dosent by die Johannesburg College of Education, waarna hy in 1962 deur N.P. van Wyk Louw aangestel word as dosent in Afrikaans-Nederlands aan die Universiteit van die Witwatersrand en in 1968 bevorder word tot senior lektor. Hy promoveer in 1966 onder N.P. van Wyk Louw aan die Universiteit van die Witwatersrand met ’n verhandeling getitel Die literêre verwysing aan die hand van voorbeelde uit die Afrikaanse poësie, wat in 1968 as Die verwysing in die literatuur gepubliseer word. In die sestigerjare dien hy op die redaksie van die letterkundige tydskrif Kol.

Insituut vir Taal, Lettere en Kuns

In 1970 word hy adjunkdirekteur van die nuutgestigte Instituut vir Taal, Lettere en Kuns van die Raad vir Geesteswetenskaplike Navorsing in Pretoria, waar hy aanvanklik onder professor P.J. Nienaber werk. Vanaf Junie 1974 word hy bevorder tot Direkteur. Een van die eerste ondernemings van die Instituut was die ondersoek na die stand van Afrikaans en die daarstel van die Dokumentasiesentrum. In Oktober 1974 word hy eindredakteur van Standpunte, ’n taak wat hy in 1976 neerlê.

Joernalistieke loopbaan

Sy joernalistieke loopbaan begin op 1 Augustus 1978 as assistent-redakteur by Die Transvaler en vervolgens vanaf 15 Augustus 1979 as hoofredakteur van Hoofstad. Hy verlaat hierdie pos in Februarie 1983, maar bly steeds aan as deeltydse medewerker aan die Perskor koerante. Hierna word hy vryskutskrywer, filmmaker en deeltydse boer. Op televisie is hy in hierdie tyd aanbieder van die baie gewilde geselsprogramme P.G. gesels met… (waarin hy onderhoudend gesels met verskeie bekende persoonlikhede) en Spies en Plessie (waarin hy saam met Jan Spies verskeie stories en vermaaklike anekdotes aanbied waarby die breë gemeenskap aanklank vind). Die latere sukses van die televisiereeks Koöperasiestories motiveer hom om sy eie rolprentmaatskappy, Sommatel, te stig.

Taalstryder

Hy neem aktief deel aan die openbare debat oor letterkundige sake. In Sondagstem van 14 Julie 1964 lewer hy kommentaar oor die herrie wat losgebars het oor die toekenning van die Hertzogprys aan Sewe dae by Silbersteins en vra die vraag Kan ons ’n hele letterkunde aan bande lê? en wys daarop dat daar ’n groot verskil bestaan tussen ’n boek van gehalte en ’n smerige boek. In Kol van Oktober 1969 besin hy Oor pornografie, fatsoenlikheid en die letterkunde en by die Hertzogprys bekroningsplegtigheid in 1972 aanvaar hy hierdie prys met ’n boodskap waarin hy pleit vir subsidiëring deur die staat van gehalte letterkunde.

Hy lewer op 26 Maart 1976 die referaat Staat en kuns: enkele aspekte by die sesde vyfjaarlikse kongres van die Afrikaanse Skrywerskring in Pretoria. Hy is pleitbesorger vir ’n meer verantwoorde benadering tot sensuur as wat in die sewentigerjare in Suid-Afrika die geval was. By die eerste skrywersberaad van die Afrikaanse Skrywersgilde in Julie 1975 op Broederstroom waarsku hy dat die Afrikaanse literatuur vir die eerste keer in sy bestaan van staatsweë bedreig word en dat die gilde die Afrikaanse letterkunde moet bevorder en alles wat die vrye bestaan van ’n verantwoordelike letterkunde bedreig, moet beveg. Op 8 Augustus 1975 voer hy saam met Bartho Smit samesprekings met minister Connie Mulder oor sensuur en op 3 Desember 1975 neem hy saam met Chris Barnard deel aan ’n radio-onderhoud met Connie Mulder oor sensuur. In Radio en TV-Dagboek van 8-14 Augustus 1977 bevestig hy weereens sy standpunt oor sensuur, naamlik dat letterkundige meriete van ’n werk by beoordeling daarvan in berekening gebring moet word, dat letterkundige werke deur deskundiges beoordeel moet word en dat die waarskynlike leser die maatstaf moet wees.

Hy lewer in 1988 die D.F. Malan-gedenklesing aan die Universiteit van die Vrystaat onder die titel Volk en literatuur.

Persoonlike lewe

Uit sy huwelik met Marie word ’n seun, Frits, en dogter, Marieta, gebore. Hulle bly eers in Johannesburg en daarna in Meyerspark in Pretoria, maar in 1980 koop hy by sy skoonpa ’n plasie by Rysmierbult naby Ventersdorp in die Wes-Transvaal, wat hy Sémoér noem. Hier word hoofsaaklik daglelies gekweek en dit is ook die plek waar hy na aftrede gaan bly het.

Skryfwerk

Literator

As literator behartig hy vir etlike jare die letterkundige rubriek van Sondagstem (later Dagbreek en Sondagnuus en toe Dagbreek en Landstem) en hy skryf resensies en artikels wat in Standpunte, Lantern en Die Huisgenoot verskyn. As medewerker lewer hy opstelle oor Etienne Leroux en Dolf van Niekerk vir Perspektief en Profiel (destyds onder redaksie van P.J. Nienaber) en skryf hy ook die hoofstuk oor prosa na 1900 vir die boek Inleiding tot die Afrikaanse letterkunde onder redaksie van Ernst Lindenberg.

Sy proefskrif word as Die verwysing in die literatuur gepubliseer, waarin hy uitvoerig ondersoek instel na verwysing in veral die poësie, aan die hand van die teorie onderliggend daaraan en toegelig met voorbeelde uit die digkuns. Later onttrek hy hom egter geheel en al aan die letterkundige kritiek en weier om verder resensies of artikels te skryf of om hom oor die kwaliteite van letterkundige werke uit te laat.

Drama

Gepubliseerde dramas

Die kwaliteit van sy debuutdrama Die nag van Legio maak hom onmiddellik ’n belangrike Afrikaanse dramaturg. Die titel verwys na die duiwelbesetene van Gadara in Lukas 8:30, waar die besetene verklaar dat sy naam Legio is, want baie duiwels het in hom ingevaar, terwyl die nag van die titel duisternis en dus die bose impliseer, as teenpool van dag en lig. Hierdie drama ontgin die verhoog en die moontlikhede van die tydruimtelike in die teater op bekwame wyse en gee ’n ontstellende blik op die bose se alomteenwoordigheid. Die stuk opper universeel relevante kwessies soos massahisterie, demoniese besitname, magspel en manipulasie en die onderwerping van die individu. Dit speel af in ’n saal in ’n inrigting vir sielsiekes, waar vier pasiënte met verskillende ernstige en minder ernstige afwykings gehuisves word. In die loop van die aand sluit ’n vyfde pasiënt, Dogoman, by hulle aan omdat daar nie vir hom ander plek is nie. In 1990 verwerk PG die stuk op versoek van SUKOVS vir vrouespelers en hierdie weergawe word ook verskeie kere opgevoer, terwyl die Engelse vertaling, My name is Legion, in 1993 in Radio Africa se Monday Night Playhouse oor die radio uitgesaai word. Die nag van Legio ontvang in 1970 die W.A. Hofmeyr-prys en in 1972 die Hertzogprys.

Die nag van Legio word opgevolg deur Siener in die suburbs, ’n onthutsende kyk na die stryd van arm mense om die werklikheid van hulle omgewing te ontsnap. Die stuk speel af in die armoedige suidelike voorstede van Johannesburg, met die sprankelende dialoog wat hierdie mense se taalgebruik realisties weergee. Hoewel die drama aansluit by die maatskaplike probleemdrama, styg dit bo hierdie tema uit om die algemeen menslike en veral die verhoudings tussen mense ook aan te spreek. Al die karakters word uitgebeeld as mense met hulle eie persoonlikhede, problematiek en drome wat baie meer universeel is as slegs tiperend van die sogenaamde lae klas. Hierdie drama word verfilm, in 1986 oor televisie gebeeldsaai en in 1992 ook oor die radio opgevoer, ’n opvoering wat drie Artes-benoemings tot gevolg het. Siener in die suburbs ontvang die C.N.A.-prys in 1971 en die Hertzogprys in 1972. Wanneer hierdie drama in 2002 weer voor vol gehore speel by die Klein Karoo Nasionale Kunstefees, word die Insig Afrikaans Onbeperk Pioniersprys aan P.G. du Plessis toegeken.

Plaston: DNS-kind is gebou rondom die eksperimente van wetenskaplikes om hulle eie mense kunsmatig voort te bring en dan in die samelewing te integreer. Plaston (van die Grieks wat beteken “hy wat gemaak is”) word deur die Professor geskep en wanneer hy negentien jaar oud is, na die afgeleë dorpie Aardendal gebring om vir die eerste keer in sy lewe ander mense te ontmoet. Die mense hier is ’n deursnit van die samelewing, met karakters soos onder andere die dorpsidioot, die mooi jong meisie Kotie en die predikant Genopen (’n samevoeging van Genesis en Openbaring, wat suggereer dat hy die hele Bybel in hom omdra). Plaston is ’n wese in wie daar geen kwaad is nie, maar wat juis ’n diep begeerte het om mens te word, pyn en liefde te ervaar en probeer om bo sy programmatiese self uit te styg. Die Professor en sy personeel (’n sosioloog en ’n rekenaartegnikus) hou elke beweging wat hy maak fyn dop en luister na elke woord wat hy sê. Hulle raak onthuts wanneer Plaston afwyk van sy programmatiese beheer en sy nuutgevonde vryheid besef en begin geniet. Plaston DNS-kind verower in 1973 die W.A. Hofmeyr-prys. Die radio-uitsending van hierdie drama in 1993 besorg aan Robert Young ’n Artes as beste regisseur.

Die klug ’n Seder val in Waterkloof voorsien in die groot behoefte aan ligter dramas in Afrikaans wanneer die hoogdrawendheid en pretensie van die Afrikaner-elite aan die kaak gestel word. ’n Professor en sy snobistiese suster ontvang in hulle spoghuis in Waterkloof vir die naweek besoek van twee vooraanstaande akademici. Die professor hoop dat hierdie twee die stemme wat saak maak sal uitbring om hom as voorsitter van die Akademie verkies te kry. Op dieselfde naweek besluit die ongewenste familie van Krugersdorp (’n bou-inspekteur en sy platvloerse vrou, ongekultiveerde kinders en rowwe oom) om onverwags besoek af te lê. Om dinge op te kikker, laat kom hulle ’n masseuse vir die professor. Die stuk beleef vele geslaagde opvoerings en word ook verfilm en oor televisie uitgesaai. Die Engelse vertaling, Send for Dolly, word in 2002 tydens die Volksblad-Kunstefees in Bloemfontein deur die Universiteit van die Vrystaat se Dramadepartement opgevoer.

Vereeniging, vereniging word in opdrag geskryf vir die opening van die Staatsteater in Pretoria. Die titel verwys na die Vrede van Vereeniging in die verlede en die probleme om in die hede vereniging tussen die strydende partye te probeer bewerkstellig. Die drama poog om rondom die persoon van die Staatspresident, Frans de Waal, die geskiedenis in perspektief te plaas deur terugflitse na die verlede en die Anglo-Boereoorlog. Die hede is egter ’n maalkolk met sy persoon en heerskappy wat van alle kante bedreig word en verskeie teenstrydige standpunte wat deur verskillende partye gehuldig word. Hierdie stuk word eers drie jaar na die oorspronklike bedoeling in 1984 in die Staatsteater opgevoer, vermoedelik omdat die stuk polities te sensitief was in die tyd van die oorspronklike beplanning.

Ongepubliseerde dramas

Hy skryf verskeie dramas wat nie gepubliseer word nie. Inkleurboek vir twee word onder die regie van Stephan Bouwer in 1999 by die Theatre Rendezvous van die Staatsteater opgevoer. Hierdie stuk bestaan uit ses kort twee-persoon dramas wat vereis dat lede van die gehoor die toneelvolgorde met ’n dobbelsteen bepaal. In verwerkte vorm en onder die titel Teerling word die drama in 2012 weer opgevoer by die KKNK op Oudtshoorn. Karakters in die verskeie dele van die drama sluit in ’n welsynwerker, ’n prostituut, ’n ryk sakeman, ’n reeksmoordenaar en ’n verpleegster met ’n kontantvloeiprobleem. Vyf van die ses kort dramas of eenbedrywe naamlik Teerling: die opblaasmatrassie, Teerling: die berader, Teerling: die wiel draai, Teerling: O, hel! en Teerling: Die brug word ook vir die radio verwerk en uitgesaai.

Saam met Alexa Strachan voer Du Plessis landwyd die produksie Lieg dan deur jou tande op, waarvoor hy die stories en sy die musiek verskaf.

Nagkantoor, die drama oor die lewe van Koos du Plessis wat op kunstefeeste en elders opgevoer word, skryf hy saam met Carl Theunissen (’n goeie vriend van Koos).

Die opdragstuk Bedevaart vir drie aktrises debuteer in 2006 by die Aardklop Kunstefees. Dit speel af in ’n lykhuis vir armlastige en onopgeëiste lyke, waar twee aktrises kom soek na hulle verlore vriendin wat saam met hulle die hekse in Shakespeare se Macbeth was. Die vriendin verskyn aan die twee aktrises en saam belewe hulle dan die verlede teen die agtergrond van die dood.

Sophia Mentz beredder haar boedel word in 2007 vir die eerste keer by die Aardklop Kunstefees op die planke gebring. Dit is ’n klug waar die meesteres van ’n bordeel se geld na haar dood aan haar inhalige familie uitgedeel moet word, maar sy staan self by om te help.

Hy skryf verder die teks vir Onderweg, ’n verhoogverwerking van die sanger Jannie du Toit se lewensverhaal. Dit is ’n musiekreis met liedjies in verskillende tale geskryf deur onder andere Brel, Brecht, Koos du Plessis en Jannie du Toit. Die teks is ’n kombinasie van humor, erns en nostalgie waarvan die inhoud wissel van spottery oor onderwerpe soos die ouderdom en Afrikaanse liedjies tot by ernstige nadenke en stemmingsvolle werk.

Televisiedramas

Vir televisie lewer hy ’n groot bydrae. Sy eerste televisiedrama is Anderkant Sesriem, die verhaal van ’n jong seun se ervarings saam met sy Voortrekkermaats in die Namibwoestyn.

Die enkel televisiedrama ’n Rand ’n droom verower die SAUK-prys vir Afrikaanse Televisiedrama in 1978.

Hy skryf ook die televisiereekse TJ7 (oor ’n weduwee wat saam met haar “aangenome” familie van leeglêers en kansvatters in die Tramway Hotel in Fordsburg bly, gebaseer op sketse van Wim Hartman wat voorheen in Die Huisgenoot verskyn het), Maplotters, Andries Plak, Dryfsand en Feast of the uninvited (wat hy later in ’n roman verwerk wat as Fees van die ongenooides gepubliseer word en as een van sy belangrikste bydraes tot die Afrikaanse literatuur beskou word). Die SAUK-prys vir Afrikaanse Televisiedrama word in 1980 toegeken vir TJ7, in besonder Episode 3. Dryfsand ontvang in 2007 die ATKV-Televisieprys vir Beste Draaiboek vir ’n Afrikaanse Dramareeks, asook die Beste Regisseur-prys vir Koos Roets en die prys vir die Beste Afrikaanse Dramareeks.

Hy verwerk Mikro se Gonnakolk-stories in ’n televisiereeks getiteld Mattewis en Meraai, asook in ’n toneelopvoering wat deur TRUK op die planke gebring word.

Sy bekendste televisiewerk is egter die reeks Koöperasiestories wat van sy sketse gemaak word wat aanvanklik in Die Transvaler verskyn het. Hierdie stories word in verskeie bundels gepubliseer en ’n rolprent word ook daarvan gemaak. Hy volg dit baie jare later op met die soortgelyke Pandjieswinkelstories, wat oor KykNET gebeeldsaai word, met Han, Skroef en Toffie as die bindkarakters wat die dorpenaars se stories vertel. Hier verskuif die aksie egter weg van die platteland en word die stadslewe merendeels uitgebeeld.

Rolprent draaiboeke

Sy draaiboeke vir die rolprente Nag van die 19de (oor ’n troue wat in ’n ramp eindig)), Liewe hemel, Genis (die hoofkarakters van Koöperasiestories in ’n vollengte rolprent) en Weerskant die nag (’n liefdesverhaal vir volwassenes oor die onaanpasbaarheid en wanbegrip van ’n man en vrou vir mekaar) word verfilm en hy skryf ook die draaiboek oor die lewensverhaal van Bles Bridges, The devil and the song.

Prosa

Aan die begin van sy skrywersloopbaan skryf hy ’n aantal verhale wat in tydskrifte gepubliseer word, maar dit is slegs Pat O’Faggerty se verhaal, wat op 16 Januarie 1959 in Die Huisgenoot verskyn het, wat hy in later jare as van enige waarde heg.

Kortverhaalbundels/ rubriekbundels

Ook op die gebied van die kortprosa lewer hy ’n beduidende bydrae, veral met sy Koöperasiestories, wat in meer as een bundel versamel word, naamlik Koöperasiestories op Donderdag, Nog Koöperasiestories en eindelik die versamelde Koöperasiestories in Koöperasiestories: die omnibus. Die stories verskyn eers as rubriek in Die Transvaler en vertel die verhale van mense op ’n klein plattelandse dorpie met ’n gesonde dosis humor wat die dieper boodskap telkens half verberg. Die verhale is egter geensins oppervlakkig nie en die breë register van menswees en gebeure binne die gemeenskap kom almal op een of ander wyse onder die vergrootglas, sodat wreedheid, skynheiligheid, egbreuk, lyding, sterftes en geboortes, liefde en die volle emosionele register belig word. Die verhale gryp terug na die oerbron van alle letterkunde, naamlik die vertelkuns. Hy word baie bekend wanneer hierdie stories vir die televisie verwerk word en later word ’n vollengte film, Liewe hemel Genis, ook van die reeks gemaak. Nog Koöperasiestories is in 1986 op die kortlys vir die toekenning van die Perskor-prys.

In Hier sit die manne, Het olifante elmboë?, Neklis en Tussen die riewe sit hy hierdie volkskuns voort, telkens in ’n ander milieu, met baie van hierdie stukke wat ook eers as ’n rubriek in ’n koerant verskyn het.

Hier sit die manne is ’n versameling kroegstories wat soos Koöperasiestories gebou is rondom ’n paar karakters. In hierdie geval is dit kroegvlieë soos Jellie Labuschaan en Fred wat in Jannetjie se kroeg boer. Deur die humor van die verhale skemer daar egter dikwels ’n lewenswaarheid of ’n stukkie hartseer menslikheid.

Het olifante elmboë? word aangebied as outobiografiese verdigsels soos deur hom bygelieg. Hierin vertel PG van kennismakings met mense en menslike lotgevalle wat hom diep geraak het, hom ontstel, besiel of geamuseer het en soms op verrassende wyse sy lewensuitkyk beïnvloed het. Daar is ontmoetings met kinders waarin hy besef hoe verlossend die vrye spel van die verbeelding en die hart is in ’n samelewing wat almal wil hokslaan. Hy vertel ook van konfrontasies met die dood, soos Freddie, die skoolseun wat in Schoonspruit se bruin stormwater weggeraak het en John, die statusverslaafde sakeman wie se gejaagde lewe eindig in ’n beriggie op bladsy vyf van die koerant. Satiries van aard is sy duiwelstories, waarin hy vertel hoe Beëlsebub by sy vuurtjie op die plaas kom sit en kookwater-voorstelle doen oor die verdere uitbuiting van Afrikaner-sondes. Die hele spektrum van die lewe word hier bestryk. Die FAK-prys vir Ontspanningsleesstof word in 1988 toegeken aan Het olifante elmboë?

Tussen die riewe se titel kom van die delwersvelde. Onder-in sommige delwersgate lê daar riewe of harde rotslae wat dalk ’n blink steentjie vasgevang hou, wat vergelyk word met die dieptes van die menslikheid wat sy mooi oomblikke bêre vir diegene wat met liefde en geduldig en diep genoeg daarna soek. P.H. Roodt beskryf die stories as van sy beste kortkuns, waarin hy hom bewys as beide ’n filosoof en storiemaker.

In 2006 verskyn ’n bundel kortverhale 120+ Sommerstories.

Kortetjies en ’n lange bevat die verhale van Het olifante elmboë en Neklis, maar talle van die verhale is gewysig en nuwes word ook bygevoeg, sodat hierdie bundel meer is as ’n heruitgawe. Die lange van die titel is die kortverhaal Ons mond, ’n treffende verhaal gesien uit die oë van ’n kind in ’n huis waar die letsels van die Anglo-Boereoorlog en die konsentrasiekamp nog nie geheel is nie. Die titel van die versameling kom van die ou slinger-luie van plaaslynoproepe.

Versamelbundels

Sy kortverhale word in verskeie versamelbundels opgeneem, waaronder Konstruktiewe lyding in Op hulle stukke onder redaksie van Jeanette Ferreira. Ander bundels met sy werk sluit in Vuurslag en Vertellers 1 en 2.

Romans

Sy eerste roman is in Engels, naamlik A married man’s guide to adultery waar “adultery” nie net na seksuele ontrouheid verwys nie, maar ook op verdraaiing van die waarheid en die impak wat valsheid van vele vorms op die samelewing het. Die roman beslaan sewe boekdele en besin oor diep kwessies soos moraliteit, skuld, verwording en boetedoening.

Na uitsending van die televisiereeks Feast of the uninvited verwerk hy die gegewe ook in ’n Afrikaanse roman as Fees van die ongenooides. Hierin word die verwoestende uitwerking van die Anglo-Boereoorlog ondersoek en veral die impak wat die Engelse se verskroeide aarde-beleid het op die lewens van ’n alledaagse Boerefamilie, die Van Wyks van die Vrystaat. ’n Oud-offisier uit die Britse magte van daardie tyd ondersoek ’n paar bundels halfverbrande foto’s oor die oorlog in ’n museum se argief en herleef sy eie aandadigheid. Daar is veral die onuitwisbare beeld van ’n mooi jong vrou wie se drome oor die toekoms deur die oorlog vernietig is. Dit is nie ’n tipiese verhaal oor die Anglo-Boereoorlog nie en vestig juis die aandag op onbekende en ongewone fasette. Die roman vra vrae oor geloof, liefhê, strewes en begeertes, die leuens in die mens wat vir ander en vir die self voorgehou word en eindelik ook watter dinge mens onthou. Daar is die kwessie van verraad op politieke en persoonlike vlak, lafhartigheid waar dapperheid verwag word en die rol en lyding van swart en bruin mense in die oorlog. Sentraal in die storielyn is die komplekse verhoudings tussen mense wat juis die naaste aan mekaar behoort te wees. In 2009 is Fees van die ongenooides op die kortlys vir die toekenning van die Universiteit van Johannesburg-prys en verower dit die ATKV-prys, terwyl dit in 2012 die Helgaard Steyn-prys ontvang vir die beste boek in enige genre wat die voorafgaande vier jaar in Afrikaans verskyn het.

Samesteller

Hy stel Halfeeu (1966) en Hoogtepunte (1967) saam, bloemlesings uit onderskeidelik die verhale en artikels wat in die eerste vyftig jaargange van Die Huisgenoot verskyn het. Uit die werk van Jan Spies stel hy die keur Spies op sy stukke saam. Saam met Marga Stoffer is hy die samesteller van die versamelbundel Ligvoets, waarin humoristiese verhale opgeneem word.

Eerbewyse

Benewens die talle boekpryse wat hy ontvang, kry hy ook die ATKV se prestige toekenning vir sy bydrae tot die Afrikaanse kultuur. By die Klein Karoo Nasionale Kunstefees van 2002 word die Insig Afrikaans Onbeperk Pioniersprys aan hom toegeken en in 2011 ontvang hy die Innibos Toekenning vir sy uitnemende skrywersbydrae tot die Afrikaanse Kultuurskat. In 2013 word hy vereer met ’n KykNet Fiesta-toekenning vir sy lewenslange bydrae tot die bevordering van die Afrikaanse teater en kunste. Hy ontvang in 2013 die Suid-Afrikaanse literêre toekenning vir sy lewensbydrae tot die lettere vir sy hele oeuvre. Met sy tagtigste verjaarsdag op 14 Julie 2014 word ’n spesiale konsert tot sy eer in die Atterburyteater by Lynnwood Bridge in Pretoria gehou, waaraan bekende akteurs en kunstenaars soos onder andere Alexa Strachan, Sandra Prinsloo, Marius Weyers, Frank Opperman en Elize Cawood deelneem

Publikasies

Jaar	Naam van publikasie
1968	Die verwysing in die literatuur
1969	Die nag van Legio
1971	Siener in die suburbs
1973	Plaston DNS-kind
1977	’n Seder val in Waterkloof
1980	Koöperasiestories op Donderdag
1983	Hier sit die manne
1984	Nog Koöperasiestories
1985	Vereeniging, vereniging
1987	Het olifante elmboë?
1991	Koöperasiestories: die omnibus
1993	Neklis
1997	Tussen die riewe
1998	The married man’s guide to adultery Tweehonderd stories
2006	120+ Sommerstories
2008	Fees van die ongenooides
2009	Kortetjies en ’n lange

Samesteller

Jaar	Naam van publikasie
1966	Halfeeu
1967	Hoogtepunte
1990	Spies op sy stukke – Jan Spies
1994	Ligvoets (saam met Marga Stoffer)

Bronne

Boeke

• Brink, André P. “Aspekte van die nuwe drama” Academica Pretoria en Kaapstad Tweede hersiene uitgawe 1986
• Cloete, T.T. (red.) “Die Afrikaanse literatuur sedert sestig” Nasou Beperk Eerste uitgawe 1980
• Grové, A.P. “Letterkundige sakwoordeboek vir Afrikaans” Nasou Beperk Vyfde uitgawe Eerste druk 1988
• Kannemeyer, J.C. “Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 1” Academica, Pretoria en Kaapstad Tweede druk 1984
• Kannemeyer, J.C. “Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2” Academica, Pretoria, Kaapstad en Johannesburg Eerste uitgawe Eerste druk 1983
• Kannemeyer, J.C. “Die Afrikaanse literatuur 1652-2004” Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 2005
• Lindenberg, E. (red.) “Inleiding tot die Afrikaanse letterkunde” Academica Pretoria en Kaapstad Vierde uitgawe Eerste druk 1973
• Van Coller, H.P. “P.G. du Plessis (1934-)” in Van Coller, H.P. (red.) “Perspektief en Profiel Deel I” J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1998
• Van Coller, H.P. (red.) “Perspektief en Profiel Deel I” J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1998

Tydskrifte en koerante

• Anoniem “Groot opskop in Pretoria beplan vir skrywer PG se 80ste” “Beeld” 27 Junie 2014
• Badenhorst, Frik “Josefus lê ’n treffer” “Rapport” 4 Julie 1976
• Benghiat, Leoni “Politiek korrek? Gmf”” “Beeld” 9 September 2006
• Bouwer, Anna-Retha “Een van Afrikaanse se grotes vereer” “Beeld” 24 Junie 2011
• Bouwer, Stephan “PG oor ‘Inkleurboek’, sy miere en sy gal” “Plus” 11 Junie 1999
• Burger, Karin “PG ry liefs sonder brieke” “Rapport” 24 Maart 2013
• Coetzee, Terésa “Ek’t te veel gespot, te min geskryf” “Beeld” 28 Junie 2014
• De Lange, Amanda “Komedie met knal uit die PG-stal” “Plus” 18 April 2007
• De Lange, Amanda “Popelend van taaltrots” “Plus” 10 Mei 2007
• Du Plessis, P.G. “’n Alter ego vertel” “Insig” Junie 1997
• Du Plessis, P.G. “Die maak en hoop van ‘Siener’” “Insig” April 2002
• Engelbrecht, Theunis “P.G. gesels oor sy Engelse roman” “Bylae by Nasionale Koerante” 6 September 1997
• Fitzpatrick, Marida “Sy stories raak nooit op” “Beeld” 22 September 2007
• Grundling, Erns “Wat ’n vriend het ons in PG” “Rapport” 26 Mei 2013
• Hauptfleisch, Temple “Vreemde verskynsels rondom P.G. se Beëlsebul-blik” “Die Burger” 13 Mei 1991
• Hesse, G.H. “Die individu en die gemeenskap in P.G. du Plessis se ‘Die nag van Legio’ en Friedrich
• Dürrenmatt se ‘Der Besuch der alten Dame" “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 24 no. 3, Augustus 1986
• Hesse, G.H. “Die toeval: P.G. du Plessis en Friedrich Dürrenmatt” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang25 no. 4, November 1987
• Hesse, G.H. “Die groteske in die dramas van P.G. du Plessis en Friedrich Dürrenmatt” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 27 no.3, Augustus 1989
• Human, Rochélle “PG vertel weer stories” “Beeld” 11 Julie 2014
• Le Roux, André “P.G. staan pa vir alles wat hy doen – en dis baie” “Die Burger” 13 Julie 1991
• Marx, Maggie “Du Plessis se idees legio” “Wapad” 30 September 2008
• Nieuwoudt, Stephanie “PG du Plessis wil hom deur ‘Guide to adultery’ bevry” “Kalender” 29 September 1998
• Nieuwoudt, Stephanie “‘Siener’ se PG stap weg met spogprys by KKNK” “Beeld” 8 April 2002
• Pauw, Jacques “Ek is ’n gewone heteroseksuele ou Boer” “Rapport” 18 Januarie 1987
• Petzer, Mariska “Daar’s lewe ná televisie” “Keur” 30 Junie 1995
• Pretorius, Fransjohan “Die historisiteit van resente Afrikaanse historiese fiksie oor die Anglo-Boereoorlog” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 52 no. 2 Lente 2015
• Reinecke, C.J. “DNS-kind: ’n Onmoontlike moontlikheid?” “Standpunte”, Nuwe reeks 115, Oktober 1974
• Retief, Hanlie “Soveel PG’s in sy lewe” “Rapport” 3 Januarie 1993
• Retief, Hanlie “As ’n mens graffiti wil skryf, moet jy ’n groot muur hê” “Rapport” 30 Augustus 1998’Retief, Hanlie “PG die woordsmit is beslis van geweet” “Rapport” 4 Oktober 2009
• Richter, Anneke “Dis harde werk, maar PG loop hand om die lyf met skryf” “Die Burger” 4 Junie 1988
• Roos, Martjie “Skryf is ’n pynlike proses maar PG sal aanhou skryf” “Rapport” 20 Mei 2007
• Roos, Martjie “’n Fees van ongenooides” “Rapport” 20 Januarie 2008
• Smith, Francois “Binnevrees en verbete geloof” “Beeld” 23 Julie 2012
• Snyman, Henning “P.G. du Plessis: ‘Die nag van Legio’” “Tydskrif vir Letterkunde” Nuwe reeks 15 no. 1, Februarie 1977
• Van der Merwe, Kirby “PG se jongste is ‘so goed geskryf as ek kan’” “Beeld” 11 Oktober 2008
• Van der Merwe, Kirby “Ekskuus vir die bek” “By” 18 April 2009
• Van Wyk, Anim “Oeuvre so solied soos klipwerk” “Beeld” 18 Augustus 2012
• Visagie, Andries “Beminlike anti-held” “By” 27 Junie 2009

Internet

• Brümmer, Willemien Netwerk24: http://www.netwerk24.com/Stemme/Profiele/PG-du-Plessis-Tagtig-is-nie-so-erg-nie-20150321 Geargiveer 24 Oktober 2016 op Wayback Machine

Eksterne skakels

• Wikiquote het aanhalings deur PG du Plessis.
• Doodsberig op LitNet