Pyrénées-Atlantiques

Franse departement
Pyrénées-Atlantiques (64)
Ligging van Pyrénées-Atlantiques in Frankryk
Gewes Nieu-Akwitanië
Prefektuur Pau
Onderprefekture Bayonne
Oloron-Sainte-Marie
Bevolking 600 018 inw.
(1999)
Bevolkingsdigtheid 78 inw./vk km
Oppervlakte 7 645 vk km
Arrondissemente 3
Kantonne 52
Munisipaliteite 547
President van die
Conseil général
Jean-Jacques Lasserre
(UDF)

Die Franse département Pyrénées-Atlantiques [pirene(z)atlɑ̃ˈtik] (in Gaskoniese Oksitaans: eths Pirenèus Atlantics, Baskies: Pirinio Atlantikoak) is die 64ste département in alfabetiese volgorde. Die département lê in die région Nieu-Akwitanië in die suid-weste van Frankryk naby die Spaanse grens. Sy naam is afgelei van sy ligging tussen die Atlantiese Oseaan en die Pireneë-gebergte.

Geografie wysig

Pyrénées-Atlantiques grens in die noorde aan die département Landes, in die noord-ooste aan die département Gers en in die ooste aan die département Hautes-Pyrénées, in die suide aan die outonome Spaanse geweste Baskeland, Navarra en Aragón en in die weste aan die Atlantiese Oseaan met die Golf van Biskaje.

Die belangrikste stede en dorpe is Pau, Biarritz, Bayonne, Anglet en Saint-Jean-de-Luz.

Geskiedenis wysig

Die département is tydens die Franse Rewolusie op 4 Maart 1790 uit die historiese provinsies Béarn, Labourd, Soule en die Franse gedeelte van die Koninkryk van Navarra (Frans: Basse-Navarre, Neder-Navarra) gevorm. Béarn maak deel uit van die historiese Gaskoniese taalgebied, terwyl die drie ander geweste die Franse Baskeland vorm en tot die Baskiese taalgebied behoort.

 
Die kasteel in die hoofstad Pau

Die nuutgestigte département is Basse-Pyrénées (Neder-Pireneë) genoem en is in administratiewe opsig verdeel in ses distrikte (Frans: districts), die historiese voorlopers van die arrondissemente: Mauléon, Oloron, Orthez, Saint-Palais en Ustaritz. Die distrikte is verder verdel in kantonne. Die hoofstad van die destydse département met sowat 310 000 inwoners was aanvanklik Navarrenx, in die loop van die jaar 1790 Pau, in 1795 Saint-Palais en sedert 1796 uiteindelik Pau.

Die arrondissemente – Bayonne, Mauléon, Oloron, Orthez en Pau – is op 17 Februarie 1800 afgebaken. Die arrondissemente Mauléon (tans Bayonne en Oloron) en Orthez (tans Oloron en Pau) is op 10 September 1926 ontbind. Op 10 Oktober 1969 het die département sy huidige naam gekry.

In die afgelope dekades het verteenwoordigers van Nasionaal-Baskiese politieke groeperings verskeie kere 'n verdeling van die département Pyrénées-Atlantiques en die skepping van 'n département vir die Franse Baskeland geëis. Voor die verkiesings van die jaar 1981 het die Sosialistiese Party onder die leierskap van François Mitterrand hierdie eis selfs as deel van sy politieke program oorgeneem. Ná die verkiesings is 'n territoriale herverdeling volgens etniese kriteria egter as 'n gevaar vir die Franse Republiek se eenheid beskou en dus nooit aangepak nie.

Administratiewe verdeling wysig

Die département Pyrénées-Atlantiques word in administratiewe opsig in drie arrondissements verdeel:

Arrondissement Inwoners
(1999)
Oppervlakte
(vk km)
Bevolkings-
digtheid
Kantonne Munisipaliteite
Bayonne 248.840 2270 110 19 123
Oloron-Sainte-Marie 73.117 2885 25 12 155
Pau 278.061 2490 112 21 269
  Die départements van Frankryk (Départements français)  
Metropolitaanse Frankryk (France métropolitaine

01 Ain | 02 Aisne | 03 Allier | 04 Alpes-de-Haute-Provence | 05 Hautes-Alpes | 06 Alpes-Maritimes | 07 Ardèche | 08 Ardennes | 09 Ariège | 10 Aube | 11 Aude | 12 Aveyron | 13 Bouches-du-Rhône | 14 Calvados | 15 Cantal | 16 Charente | 17 Charente-Maritime | 18 Cher | 19 Corrèze | 2A Corse-du-Sud | 2B Haute-Corse | 21 Côte-d'Or | 22 Côtes-d'Armor | 23 Creuse | 24 Dordogne | 25 Doubs | 26 Drôme | 27 Eure | 28 Eure-et-Loir | 29 Finistère | 30 Gard | 31 Haute-Garonne | 32 Gers | 33 Gironde | 34 Hérault | 35 Ille-et-Vilaine | 36 Indre | 37 Indre-et-Loire | 38 Isère | 39 Jura | 40 Landes | 41 Loir-et-Cher | 42 Loire | 43 Haute-Loire | 44 Loire-Atlantique | 45 Loiret | 46 Lot | 47 Lot-et-Garonne | 48 Lozère | 49 Maine-et-Loire | 50 Manche | 51 Marne | 52 Haute-Marne | 53 Mayenne | 54 Meurthe-et-Moselle | 55 Meuse | 56 Morbihan | 57 Moselle | 58 Nièvre | 59 Nord | 60 Oise | 61 Orne | 62 Pas-de-Calais | 63 Puy-de-Dôme | 64 Pyrénées-Atlantiques | 65 Hautes-Pyrénées | 66 Pyrénées-Orientales | 67 Bas-Rhin | 68 Haut-Rhin | 69 Rhône| 70 Haute-Saône | 71 Saône-et-Loire | 72 Sarthe | 73 Savoie | 74 Haute-Savoie | 75 Parys | 76 Seine-Maritime | 77 Seine-et-Marne | 78 Yvelines | 79 Deux-Sèvres | 80 Somme | 81 Tarn | 82 Tarn-et-Garonne | 83 Var | 84 Vaucluse | 85 Vendée | 86 Vienne | 87 Haute-Vienne | 88 Vosges | 89 Yonne | 90 Territoire de Belfort | 91 Essonne | 92 Hauts-de-Seine | 93 Seine-Saint-Denis | 94 Val-de-Marne | 95 Val-d'Oise |  
Oorsese départements (Départements d’outre-mer
971 Guadeloupe | 972 Martinique | 973 Frans-Guyana | 974 Réunion | 976 Mayotte  
Andere oorsese gebiede:  
Oorsese kollektiewe gebiede (Collectivités d’outre-mer
Saint-Martin (collectivité territoriale) | 975 Sint Pierre en Miquelon (collectivité territoriale) | Sint Bartholomeus‎ (collectivité territoriale) | 986 Wallis en Futuna (territoire) | 987 Frans-Polinesië (pays d’outre-mer)  
Spesiaal statuut (Statut spécifique
Nieu-Kaledonië  
Onbewoonde gebiede (Territoires inhabités
Franse Suidelike en Antarktiese Gebiede | Clipperton

Die administratiewe verdeling van Frankryk: Régions - Départements - Arrondissemente - Kantons - Communes