Andries Henning

Andries Gerhardus Henning (distrik Burgersdorp, Kaapkolonie, 31 Oktober 1859 – plaas Lemoenkloof, distrik Fauresmith, Oranje-Vrystaat, 4 Augustus 1932) was die eerste kind wat gedoop is op die dag van die stigting van die Gereformeerde kerk Burgersdorp (die eerste gemeente in die Kaapkolonie) op die plaas Roosterhoek in die Noordoos-Kaap, 21 Januarie 1860. Hy was lid van die Afrikanerbond, 'n ondersteuner van Die Afrikaanse Patriot en 'n stigterslid van die Nasionale Party. Pieter Hendrik Henning was sy broerskind.

Andries Gerhardus en Cecilia Johanna Henning.

Die huwelik op 28 Januarie 1910 op Fauresmith van ds. J.P. van der Walt en mej. Maria Magdalena Henning. A.G. Henning en sy vrou sit in die middel. Ds. Van der Walt is gebore op 29 September 1878 op Ladybrand en sy bruid op 8 Mei 1891 op Burgersdorp.

1912: Afgevaardigdes na die Algemene Vergadering van die Gereformeerde Kerke in die OVS. Voor: Onbekend, Willem Johannes de Klerk, A.G. Henning, Willem Postma, Louw du Plessis, Koos van Rooy, Hendrikus Pasch, T.N. Venter, Pieter Bingle, onbekend.

Dié monument op die plaas Roosterhoek is in 1960 opgerig ter herdenking van die stigting van die Gereformeerde Kerk in die Noordoos-Kaap 'n eeu vantevore. Henning was die eerste baba wat ná die stigting op 21 Januarie 1860 gedoop is.

Herkoms en jeug

Henning het opgegroei op die plaas Heuningkrans, distrik Burgersdorp. Sy ouers was stigters van die Gereformeerde Kerk. Op 12 Julie 1880 is hy getroud met Cecilia Johanna (tant Hannie) Venter (plaas Botterfontein, distrik Burgersdorp, 22 Julie 1865 – Fauresmith, 5 Augustus 1949), dogter van Jasper Venter van Botterfontein. Albei het gestam uit getroue kerkgangers. Van haar is gesê: "Sy was een van die steunpilare in die opbou van die gemeente, geestelik sowel as stoflik; op hoë ouderdom was sy nog gesteld op die handhawing van die suiwere bediening van woord en sakrament.

Die egpaar het op die plaas Janspoort gewoon. ’n Dogter van die egpaar, Maria Magdalena (1891–1965), was getroud met ds. Johannes Petrus van der Walt, leraar van die Gereformeerde kerk Waterberg, van 1910 tot sy dood in 1922. Nog 'n dogter, Liberta, was getroud met ds. Hendrik Johannes Venter, wat ds. Van der Walt in 1923 opgevolg en Waterberg bedien het tot 1960, ook sy enigste gemeente. Henning en sy vrou was 53 jaar lank getroud. Hul ander twee dogters was later mev. Ignatius Vorster van Rustenburg en mev. Nienaber van Venterstad.

Kerklike deelname

Reeds van jongs af het Henning ywerig belanggestel in sy kerk. Nadat hy 'n paar jaar gedien het as diaken, het hy sy kerk, met tussenposes, ruim 30 jaar gedien as ouderling, en is meermale afgevaardig na meerdere vergaderings. In die Tweede Vryheidsoorlog (1899–1902) het hy hom as Kaapse Rebel gevoeg by die Vrystaatse kommando's wat die Kaapkolonie binnegeval het. Met die terugtrek van die Vrystaters het hy in die hande van die Britte geval en met die tronk kennisgemaak. Ná drie maande is hy onder borgtog van £9 000 uitgelaat, en is later deur 'n spesiale hof vrygespreek. Die Britse regter het dit volgens oorlewering met die woorde "behold a man" gedoen omdat Henning so eerlik was. Drie van sy broer Joseph Jooste Henning se seuns het in 1905 na Argentinië verhuis. Die een, Pieter, het in 1939 teruggekom en was die skrywer van die boek 'n Boer in Argentinie.

In 1906 het hy en sy eggenote verhuis na die Vrystaat, en ná 'n kort verblyf op Bethulie, is hulle na die distrik Fauresmith, waar hy die plaas Lemoenkloof aangekoop en gewoon het tot sy dood op 4 Augustus 1932. Tant Hannie was 'n steunpilaar in die opbou van die Gereformeerde kerk Fauresmith, geestelik sowel as stoflik. Op hoë ouderdom was sy nog gesteld op die suiwer bediening van die woord en sakrament.

Kinders

Andries en Hannie Henning se kinders was:

1. Cecilia Johanna Erasmus (2 April 1881 – 14 Oktober 1969)
2. Joseph Jooste (13 Oktober 1883 – 22 Desember 1958)
3. Hendrina Johanna (13 Oktober 1883 – onbekend)
4. Magdalena Johanna (22 Oktober 1887 – onbekend)
5. Maria Magdalena (8 Mei 1891 – 18 Mei 1965)
6. Emerentia Helena (7 Februarie 1894 – onbekend)
7. Catharina Maria Henning (15 September 1898 – 9 Februarie 1975). Haar man, J.C. Yssel, was 'n broer van ds A.S.E. Yssel en was albei broers in die Bethulie-konsentrasiekamp gedurende die ABO.
8. Liberta Venter (12 Mei 1901 – 1990)
9. Jasper Maartin (2 Desember 1904 – onbekend)

Van sy vrou is in 1959 in die gedenkboek Die Gereformeerde Vrou geskryf: "(Sy) het haar kerk met liefde en toewyding gedien. Sy was een van die steunpilare in die opbou van die gemeente, geestelik sowel as stoflik; op hoë ouderdom nog gesteld op die handhawing van die suiwere bediening van woord en sakrament."

Bron

• (af) Die Gereformeerde Kerk, Burgersdorp. Gedenkalbum by geleentheid van die Eeufees 22-24 Januarie 1960. Burgersdorp: Kerkraad van die Gereformeerde kerk.
• (af) Die Gereformeerde Vroueblad. 1959. Die Gereformeerde vrou 1859-1959. Potchefstroom: Potchefstroom Herald.
• (en) Genealogiese besonderhede op geni.com. URL besoek op 15 November 2016.