Pieter Bingle

Ds. Pieter Willem Bingle (15 Desember 1883 – Venterstad, Kaapland, Suid-Afrika, 8 Maart 1923) was van 1910 tot sy afsterwe predikant in twee Gereformeerde kerke, naamlik Colesberg en Venterstad.

Pieter Willem Bingle
Ds. Pieter Willem Bingle
Naam	Pieter Willem Bingle
Geboorte	15 Desember 1883
Sterfte	8 Maart 1923 Venterstad, Kaapkolonie
Kerkverband	Gereformeerd
Gemeente(s)	Colesberg Venterstad
Jare aktief	1910–1923
Kweekskool	Teologiese Skool Burgersdorp Teologiese Skool Potchefstroom

Herkoms en opleiding

Pieter Bingle was die seun van Johannes Petrus Bingle (18 September 1847–1916) en sy eerste vrou, Elizabeth Maria Coetzer (1857 – 19 Maart 1885). Hy het sy teologiese opleiding omstreeks 1903 aan die Teologiese Skool Burgersdorp begin en in Februarie 1905 saam met die skool na Potchefstroom verhuis, waar hy sy studie in 1908 of 1909 voltooi het. Hier was sy klasmaats di. J.P. van der Walt, D.P. du Plessis en I.D. Krüger.

Eerste gemeente, Colesberg

'n Span van die Orangia Football Club, Burgersdorp, 1903. Voor: A. du Toit, Pieter Bingle, F. Jooste. Middel: W.J. de Klerk, B.R. Grobler, H.J.J. van der Walt, D.P. du Plessis, J. Duvenage, J.J.A. Coetsee. Agter: Olivier, I. Vorster, C. van der Walt, (onbekend), B. Vorster.

Op dié foto van die Teologiese Skool Burgersdorp se tennisklub, 1902, die Amicitia Tennis Club, staan die toekomstige ds. Bingle links agter.

Prof. Jan Lion Cachet en studente aan die Teologiese Skool Potchefstroom, 1908: Izak Krüger, Pieter Bingle, J.P. van der Walt en D.P. du Plessis.

Pieter Bingle (links) en sy medestudent I.D. Krüger.

Prop. P.W. Bingle is op 8 Februarie 1910 na die Gereformeerde kerk Colesberg beroep nadat die gemeente ’n kombinasie-ooreenkoms met Philoppolis kon aangaan om die konsulentsbediening, waarmee hy tevrede moes wees sedert 1896, te beëindig. Prop. Bingle is op 10 Maart 1910 in die amp bevestig. Sy bedieningstyd was besonder geseënd. Uit die kerkraadsnotule is dit duidelik dat die onderskeie ampte roepingsbewus gefunksioneer het. Die verhouding tussen predikant, kerkraad en gemeente was kerngesond. Volgens dr. G.C.P. van der Vyver was ds. Bingle was "'n gedissiplineerde, konsensieuse mens. Dit is dan ook die stempel wat hy op die kerkraad afgedruk het. Die ouderlinge het deeglik toesig gehou oor die gemeente. Daar is nie geskroom om tug toe te pas nie." Onder meer moes 'n paar keer opgetree word teen lidmate wat by die Vrymesselaars aangesluit het. Ook die diakens was getrou in die versorging van die armes. Hulle het te doen gehad met dieselfde probleme wat 'n mens vandag nog in 'n gemeente teëkom. Daar was genoegsaam inisiatief, en alles het ordelik verloop. Die Griepepidemie van 1918-'19 het 'n geringe versteuring gebring toe 'n Nagmaal uitgestel moes word, maar die pastorie het dit 'n droewige slag getref toe mev. Bingle in 1919 aan die griep oorlede is en ds. Bingle alleen met sy vyf kinders agtergelaat is. Ten tyde van mev. Bingle se dood was ds. Bingle self platgetrek deur die griep en moes die kindertjies sonder hom hul moeder se begrafnis bywoon. Vanuit sy siekbed kon hy die begrafnisstoet by die pastorie hoor verbyloop. Dat sy 'n besonderse plek in die hart van die gemeente ingeneem het, blyk uit die besluit van die kerkraad om haar begrafniskoste te vereffen en ook 'n steen op haar graf te laat oprig, soos die notule dit stel: "Uit liefde en agting vir ds. Bingle en sy ontslape eggenote."

Ten tyde van sy vrou se dood was 'n niggie van die vyf kinders 'n diensmeisie in die huis. Ds. Bingle het besluit om met dié meisie, sy oorlede vrou se broerskind, te trou. Volgens oorlewering was die oudste kinders woedend en die gemeente so kwaad dat die kerkraad ds. Bingle aangespoor het om die beroep na Venterstad aan te neem. Die kleiner kinders, van wie die jongste net ses jaar oud was toe hul pa ook oorlede is, het 'n veelbewoë kinderjare as weeskinders gehad.

Vir intensiewe bearbeiding is die gemeente reeds in 1913 in agt wyke verdeel. In dieselfde jaar is ook 'n sangvereniging gestig vir verbetering van die gemeentelike sang. Die "Sustershulp", soos die susters in georganiseerde vorm genoem is, het met hul helpende hand ook nie agterweë gebly nie. So is byvoorbeeld met hul hulp in 1917 die staandak op die pastorie gesit en die veranda aangebring.

Die kerkraad het veral nougeset omgesien na die skoolonderrig van armer kinders. Hulle is met geldelike ondersteuning gestuur na 'n sogenaamde "armkoshuis" op Middelburg en later na Noupoort. Selfs voornemende studente vir die onderwysprofessie is finansieel gesteun aangesien die kerkraad die opvoeding van die jeug op die hart gedra het. Ook was daar in dié tyd tekens van 'n ruimer kulturele bewustheid, byvoorbeeld toe op voorstel van ouderling L. Vorster besluit word om vanaf April 1918 die notule in Afrikaans te skryf.

Na buite het die kerkraad en gemeente die ondersteunende hand nie weerhou nie. Hoewel dit 'n klein gemeente was (aan die vooraand van die Driejarige Oorlog was hier byvoorbeeld 176 belydende lidmate en ’n jaar of wat voor prop. Bingle se koms net 133), wat self gedurig moes pas en meet, is tog ruim finansiële steun gegee aan die Teologiese Skool en die Normaalskool op Steynsburg. Etlike spesiale kollektes is afgesonder vir instansies buite die gemeente, onder meer een vir die Vrye Universiteit, Amsterdam.

Die gemeente se geldsake

Dit was vir die gemeente moeilik om sy geldelike verpligtinge na te kom. Af en toe is gekla oor tekorte wat die diakens dan maar uit die gemeente moes gaan aansuiwer. In 1910 is nog sustentasie ontvang. Later kon die gemeente daarsonder klaarkom omdat onder meer rente uit die sogenaamde Vryefonds die inkomste aangevul het. Die Vryefonds, dit wil sê 'n kapitaalfonds wat op beleggings uitgesit is, het in 1910 £1 289-1-4 bedra. Jaarliks is dit deur 'n kollekte in die gemeente aangevul. Dan was daar ook die sogenaamde Veeskenkingsfonds. Dit is egter in 1921 by die Vryefonds gevoeg. Dr. Van der Vyver noem die Vryefonds "'n versiende voorsorg wat getref is vir moontlike maer jare, wat wel later sou kom". Baie van die kerkraad se tyd is opgeneem deur die belegging van die gelde in die vorm van lenings met bewyse of verbande op eiendomme.

Bediening op Noupoort

Ds. Bingle en die Colesbergse kerkraad, 1921.

Tydens ds. Bingle se bedieningstyd het op Naauwpoort taamlik belangrike ontwikkelings gekom wat die fondamentstene gelê het vir 'n latere selfstandige gemeente. Op 3 April 1914 besluit die kerkraad om gereeld een maal per jaar Woord en Sakramente te bedien op Naauwpoort. In Augustus 1914 is die eerste diens aldaar gehou. In 1917 is 'n kerkerf aangekoop en in 1919 bepleit ouderling F.J. du Toit dat meer dienste op Naauwpoort gehou moet word. Julie 1919 besluit die kerkraad toe dat vier keer per jaar Woord en Sakrament in een van die skoolsale bedien sou word en dat ook gereeld katkisasieklasse gehou sou word. Weens omstandighede wat die kerkraadsnotules nie vermeld nie, is die dienste in April 1920 verminder tot twee. Intussen het die kerkraad hul die NG gemeente Noupoort hul kerkgebou vir die dienste aangebied, waarvan dankbaar gebruik gemaak is. Die ideaal was egter om later self 'n kerkgebou op te rig, want reeds in Julie 1917 is 'n kerkerf op Naauwpoort aangekoop.

Colesberg se nuwe orrel

Aanvanklik is gebruik gemaak van 'n "muziek" (die bron vermeld nie wat dit presies was nie). In September 1916 het die kerkraad besluit dat die musiek "wegens valsheid" nie meer bespeel sou word nie en dat die moontlike aankoop van 'n nuwe musiek voor die gemeente gelê sou word. In Oktober 1916 het die kerkraad egter besluit om pryslyste van pyporrels te kry en op sy volgende vergadering, in Desember, is reeds kollektante benoem om vir 'n pyporrel te kollekteer. Begin 1917 is 'n orrelfonds in die lewe geroep, maar dit het taamlik stadig gegroei. In Junie 1920 het die aankoop van 'n orrel 'n skielike stoot gekry toe suster Bettie du Plessis van Kleintoren vir die doel die kerkraad ’n lening van £600 aanbied teen 4%-rente. Die orrel kon toe bestel word. Intussen is 'n platform ter waarde van £140 aangebring en in Januarie 1922 is die orrel, 'n voortreflike instrument, in gebruik geneem by welke geleentheid prof. P.K. de Villiers spesiaal oorgekom het om dit te bespeel. Dit is dieselfde orrel, later gemoderniseer, wat vandag nog in die kerk op Colesberg gebruik word.

Ds. Bingle se werk in oënskou

Ds. Bingle is op Venterstad begrawe, sy tweede en laaste standplaas.

Dr. Van der Vyver skryf: "Uit die kerkraadnotule is dit duidelik dat ds, Bingle met groot seën in die gemeente gearbei het. Die verhouding tussen hom en die kerkraad en gemeente was besonder liefdevol. Hy, met sy gesin is goed versorg. Blykbaar was sy gesondheidstoestand nie wel nie. Hy het twee maal van die kerkraad siekteverlof ontvang. Vir so 'n jong predikant is dit nogal opvallend."

In Maart 1920 het ds. Bingle 'n beroep na Ladybrand-Ficksburg ontvang, wat hy bedank. Die kerkraad het met dank hiervan kennis geneem en hom verseker van hul hartlike samewerking. Op 8 Julie 1921 het hy egter afskeid van die kerkraad en gemeente geneem nadat hy 'n beroep na Venterstad aanvaar het. Sy elfjarige bedieningstyd was vir die gemeente besonder geseënd. Met droefheid het Colesberg in 1923 kennis geneem van sy afsterwe op Venterstad. Sy oudste seun was 14 jaar tydens sy pa se dood aan inwendige bloeding (waarskynlik 'n gebarste blindederm). Hy is op Venterstad begrawe en nie by sy vrou op Colesberg nie.

Gesinslewe

Uit ds. Bingle se huwelik met Albertje Catharina Andria Coetzee (16 Oktober 1879 – Colesberg, 8 September 1919), 'n dogter van Johannes Jacobus Coetzee (1845–onbekend) en Jacoba Christoffelina Frederika du Plessis (1847–1933), is vyf (of ses) kinders gebore: 'n dogter (gebore Augustus 1912; getroude van Kruger), (prof.) Johannes Petrus (getroud met Salomé Postma, 'n agterkleindogter van ds. Dirk Postma, kleindogter van ds. Martinus Postma en dogter van dr. Ferdinand Postma), (prof.) Hendrik Johannes Jacob, Pieter Willem, Christiaan Frederik Beyers en Elizabeth Maria (Bettie, gebore 1917; getroude van Bornman). Ds. Bingle het weer getrou ná sy eerste vrou se dood, uit welke huwelik twee kinders gebore is, onder wie Emmerentia Helena (gebore 3 Oktober 1923, sewe maande ná haar pa se dood). Ook 'n seun uit dié huwelik, Pieter Willem, het 'n professor geword. Hy was op sy dag rektor van 'n kollege vir bruin mense by Crown Mines. Ds. Bingle se kleinseun en naamgenoot was Gereformeerde predikant van Carolina 1964–1968, Pretoria-Wes 1968–1973 en Kaapstad 1973–2006.

Galery

• 
  Professore en studente van die Gereformeerde Kerk se Teologiese Skool, Burgersdorp, 1903. Voor: H.J.J. van der Walt (eerste hoof van die driedelige onderwysinrigting op Steynsburg), I.D. Krüger, J.C. van der Walt, H.D. Lessing, H.J. van der Walt, F.J. Jooste, C. Riekert, J.J.A. Coetsee. Middel: H.J.R. du Plessis, T.N. Venter, N.H. van der Walt, prof. Jacobus du Plessis, prof. J. Lion Cachet, prof. P.C. Snyman, D. Postma, A.P.C. Duvenage, H.P.J. Pasch. Agter: J. Kruger, J. Duvenage, D. Kruger, B.R. Grobler, J. Coetzee, P. du Plooy, A. Coetzee, Pieter Bingle.
• 
  Die laaste groep professore en studente van die Teologiese Skool Burgersdorp, 1904. Voor v.l.n.r.: D.J. du Plessis, J.J.A. Coetsee, P. Coetzee, S. Vorster, J.H. Kruger, R.S. Postma. Middel: J.H. Boneschans, H.J.R. du Plessis, prof. Ferdinand Postma, prof. Jan Lion Cachet, prof. Dirk Postma, J.H. Kruger, T.N. Venter. Agter: H.J.J. van der Walt, J.C. van der Walt, B.J.M. Kruger, H.P.J. Pasch, J.P. van der Walt, D.P. du Plessis, B.R. Grobler en P.W. Bingle.
• 
  Die Klassis Kaapkolonie se vergadering op Molteno, tussen 1907 en 1911. Voor van links: P.W. Bingle, J.H. Kruger, J.G.H. van der Walt en G.H.J. Kruger. Middel: Di. W.J. de Klerk, Taetse Hamersma, Dirk Postma en Louw du Plessis. Agter: Di. W.J. Snyman, Hendrikus Pasch, Pieter Biewenga en dr. P.J. Snyman.
• 
  Die Algemene Vergadering van die Gereformeerde Kerk in die Kaapprovinsie, gehou in 1911 te Barkly-Oos: Eerste ry: Izak van Heerden, onbekend (of andersom), ds J.G.H. van der Walt, ds. G.H.J. Kruger, ds. D.P. du Plessis, onbekend. Tweede ry: Ds. T. Hamersma, ds. P.W. Bingle, ds. W.J. de Klerk, ds. J.H. Kruger, ds. W.J. Snyman, onbekend, ds. P.C. Snyman. Derde ry: Nick van der Walt, ds. Dirk Postma, onder andere (nie in regte volgorde) I.J. Aucamp, D. Lessing, M. Neser. Vierde ry: G.C. Coetsee (onbekend watter plek).
• 
  1912: Afgevaardigdes na die Algemene Vergadering van die Gereformeerde Kerke in die OVS. Voor: Onbekend, Willem Johannes de Klerk, A.G. Henning, Willem Postma, Louw du Plessis, Koos van Rooy, Hendrikus Pasch, T.N. Venter, Pieter Bingle, onbekend.
• 
  Die Algemene Sinode van die Gereformeerde Kerk in sitting te Steynsburg, 1913: Eerste ry: Onbekend, J.H. Kruger, F.P.J. Snyman. Tweede ry: T.N. Venter, onbekend, J.G.H. van der Walt, G.H.J. Kruger, Totius, H.J.R. du Plessis, onbekend, onbekend, Jacobus du Plessis, onbekend, Izak Krüger, onbekend, onbekend, H.C. van Rooy, J.A. van Rooy. Derde ry: Onbekend, Hendrikus Pasch, N.H. van der Walt, Pieter Bingle, Taetse Hamersma, J.P. van der Walt, Petrus Postma, Louis Vorster, onbekend, W.J. de Klerk, W.L. Steenkamp, onbekend (of dié twee andersom), W.J. Snyman, drie onbekend. Vierde ry: Dirk Postma (agtste van links), prof. Sietse Los (11de van links, skuins agter man voor hom), Derk Rumpff (derde van regs), D.P. du Plessis (regs).
• 
  Die Algemene Vergadering van die Kaapprovinsie te Venterstad, omstreeks 1913. Die agterste twee rye is blykbaar die Gereformeerde kerk Venterstad se kerkraad. Voor sit van links: Di. Taetse Hamersma, G.H.J. Kruger, I.D. Krüger, P.W. Bingle, Dirk Postma, J.G.H. van der Walt, P.C. Snyman en Derk Rumpff.
• 
  Algemene Vergadering van die Gereformeerde Kerk gehou te Aliwal-Noord, 1917, geneem in ’n tuin op die dorp. Voor: (van links) Onbekend, prop. C.W.M. du Toit, oudl. J.L. Hatting, onbekend (of andersom), ds. J.H. Kruger, ds. P.W. Bingle, ds. F.P.J. Snyman. Tweede ry: N.F. Alberts, J.H. Kruger en twee onbekende kerkraadslede (volgorde van dié vir onbekend), ds. J.G.H. van der Walt, ds. G.H.J. Kruger (res onbekend). Derde en vierde ry (saam gereken): (vierde van links) ds. Derk Rumpff, (sewende van links) ds. Dirk Postma en sy vader, Martinus Postma, (heel regs) Taetse Hamersma.
• 
  Die kerkraad van Postmasburg en besoekende predikante, onder andere dr. Casparus de Wet (eerste ry, tweede van links), J.G.H. van der Walt (eerste ry, vierde van links) en in die tweede ry vanaf vierde van links: Pieter Bingle, Taetse Hamersma, Martinus Postma, G.H.J. Kruger, Dirk Postma en J.H. Kruger, in 1918.

Bronne

• (nl) Maeder, ds. G.A. en Zinn, Christian. 1917. Ons Kerk Album. Kaapstad: Ons Kerk Album Maatschappij Bpkt.
• (af) Coetsee. A.J. (voorsitter: redaksiekommissie). 1961. Eeufees Gedenkboek Gereformeerde kerk Colesberg K.P. 8 Desember 1980–1960. Colesberg: Eerwaarde kerkraad van die Gereformeerde kerk Colesberg.
• (en) Ds. Bingle se genealogiese besonderhede op geni.com. URL besoek op 11 Oktober 2016.