Mutual Gebou
Die Mutual Gebou in Kaapstad, Suid-Afrika, is gebou as die hoofkwartier van die Suid-Afrikaanse Onderlinge Lewensversekeringsgenootskap, nou die versekerings- en finansiëledienstemaatskappy Old Mutual (vroeër Ou Mutual in Afrikaans). Dit is in 1940 ingewy, maar voor die einde van die 1950's – minder as 20 jaar later – het sakebedrywighede reeds na ’n nuwe kantoorgebou by Mutual Park in Pinelands (noordoos van die middestad) geskuif; Old Mutual het sedertdien ’n internasionale maatskappy geword en sy huidige hoofkwartier is in Londen.
| Mutual Gebou | |
|---|---|
 Die Mutual Gebou in Darlingstraat, Kaapstad.
| |
| Alternatiewe name | Mutual Heights, Mutualgebou, Old Mutualgebou |
| Soort gebou | Kommersieel, omskep in residensieel |
| Argitektuur | Art Deco |
| Adres | Darlingstraat 14 |
| Stad | Kaapstad |
| Land | Suid-Afrika |
| Voltooi | 1939 |
| Ingewy | 1940 |
| Gerestoureer | 2005 |
| Eienaar | Mutual Heights- Korporatiewe Liggaam |
| Hoogte | 84 meter |
| Verdiepings | 12 (plus 3 vlakke kelderparkering) |
| Hysers | 7 |
| Argitek | Fred Glennie |
| Argiteksfirma | Louw & Louw |
| Webtuiste | mutualheights.info |
Die gebou is ’n goeie voorbeeld van Art Deco-argitektuur en -ontwerp. Dit het baie interessante interne eienskappe soos die banksaal, vergadersaal en direksiekamer, asook eksterne eienskappe soos ’n dramatiese ziggoerat-struktuur, driehoekige vensters en een van die langste gesnede klipfriese in die wêreld.
Die Mutual Gebou is nou in ’n residensiële kompleks omskep, hoewel sommige dele steeds vir kommersiële doeleindes gebruik word.
Geskiedenis wysig
In die 1930's het dit duidelik geword die Suid-Afrikaanse Onderlinge Lewensversekeringsgenootskap het ’n nuwe hoofkwartier nodig en baie ambisieuse doelwitte is vir die nuwe gebou gestel: Dit moes die hoogste gebou in Suid-Afrika wees (of dalk in die hele Afrika, met die uitsondering van die Egiptiese piramides); dit moes die vinnigste hysers hê, en die grootste vensters. Terselfdertyd moes dit die waardes van die onderneming weerspieël: "krag, veiligheid en ’n vertroue in die toekoms"; dit het ’n kombinasie van tradisionele en kontemporêre ontwerp geverg.[1]
Soeke na inspirasie wysig
Die mense wat by die ontwerp van die nuwe gebou betrokke was, het ver gereis om voorbeelde van korporatiewe geboue elders in die wêreld te bestudeer. Hulle het geleer oor beligting, lugreëling en brandveiligheid in die VSA, Suid-Amerika, Engeland en Swede.[2]
Art Deco is gekies as ’n argitektoniese styl. Ander style is ook bygevoeg (soos Neo-Klassisisme vir die banksaal) wat bedoel was om die langdurige en tradisionele waardes van Old Mutual te versterk.
Voltooiing wysig
Die gebou is in 1939 voltooi en het vroeg in 1940 sy deure geopen. Die lof van die gebou is wyd besing[3][4] en dit is beskou as ’n belangrike voorbeeld van die gemeenskapswaardes van die tyd en die ekonomiese toestand van die nasie, maar alles beskou vanuit ’n Europese of koloniale oogpunt, soos deur Freschi verduidelik.[1]
Omskepping wysig
Binne 20 jaar het Old Mutual die gebou ontruim en na ander hoofkwartiere geskuif. Teen die vroeë 2000's is die gebou in ’n woonkompleks omskep onder Robert Silke by Louis Karol-argitekte.[5] Die naam van die gebou is in "Mutual Heights" verander, maar dit het nie oral byval gevind nie.[6] Die omskepping self is egter in ’n positiewe lig beskou. Dit het verskeie argitektuur- en ontwerppryse gewen.[7]
In Februarie 2012 is die groot "Old Mutual"-teken aan die oostekant van die gebou verwyder en min het oorgebly van die kommersiële oorsprong van die gebou; in 2015 het Old Mutual-eiendomme eindelik die oorblywende dele van die gebou van die hand gesit, insluitende die banksaal, direksie- en freskokamer.
Struktuur en ontwerp wysig
By die eerste aanblik is die gebou ’n treffende voorbeeld van die Art Deco-styl en baie eienskappe beeld hierdie genre uit. Van die eienskappe binne-in die gebou wyk egter van ware Art Deco af en weerspieël waarskynlik die maatskappy se begeerte om terselfdertyd tradisionele en toekomsgerigte waardes uit te beeld.[1]
Dit is van die grondverdieping tot aan die bokant van die toring 84 m hoog,[2] maar die hoogte word dikwels aangegee as hoër as 90 m (tot selfs 96,8 m op Old Mutual se webtuiste);[8] hierdie hoogtes sluit dalk die toringspits bo-op in.
Die gebou het net 10 verdiepings benewens die grondverdieping en dit sorg vir groot hoogtes op elke verdieping; elke vloer is oor die algemeen 5 m bo die een onder hom. In die vergadersaal op die agtste verdieping is die gordyne alleen 6 m lank. Hierdie spasie was bedoel om die grootste hoogte te bereik sonder om die stadsbeplanningsperke van 10 verdiepings te oorskry.[1]
Die hoofareas in die gebou is oor die jare min verander, veral die ingang, banksaal, vergadersaal, direksiekamer, atrium en vensters. Selfs die deurhandvatsels (met die Old Mutual-logo) en die oorspronklike trapleunings is nog ongeskonde. Die oorspronklike ligtoebehore in die "openbare" areas het ook behoue gebly en in die grootste deel van die gebou word pragtige blokkiesvloere aangetref.
Hier is ’n keur van binneontwerpeienskappe wat getuig van die gehalte en aandag aan detail deur die argitekte, kunstenaars en ontwerpers.
-
Die pilare in die banksaal is van marmer. -
Wit beaarde oniks in die ingang. -
Die ingangsaal het ’n plafon van bladgoud. -
Detail van ’n trapleuning. -
Op die trappe word jy herinner aan op watter verdieping jy is. -
Blokkiesvloere kom nog in baie areas voor. -
Een van die oorspronklike ligtoebehore. -
’n Oorspronklike branddeur met kenmerkende handvatsels. -
Kopruimteligte op die negende verdieping. -
Een van die baie oorspronklike deurhandvatsels. -
Die ligtoebehore in die vergadersaal. -
Detail van die handreëling in die vergadersaal.
Ontwerpeienskappe wysig
Die gebou het talle pragtige ontwerpeienskappe.
Die ingangsportaal wysig
Swart, goudbeaarde oniks is in die ingangsportaal in Darlingstraat gebruik. Die plafon is hoër as 15 m en is met bladgoud afgewerk. Die glasvenster bo die deur na die banksaal (bo) toon die ikoniese ziggoeratvorm van die gebou. Besoekers moet 17 treetjies klim om toegang tot die banksaal te kry, en aan die bokant is die oorspronklike hokkie waar veiligheidspersoneellede gesit het om te sien wie die gebou inkom en verlaat.
Kenmerkende ligtoebehore van vlekvrye staal soos dié is dwarsdeur die gebou gebruik.
Die banksaal wysig
Met sy marmerpilare lyk die banksaal meer soos ’n voorbeeld van Neo-Klassisisme, hoewel die ligtoebehore die Art Deco-styl weerspieël wat so volop in die gebou is. Die glas bo die deure (agter op die foto onder) het weer die ikoniese ziggoeratvorm van die hele gebou.
Die twee dienstoonbanke wat in die banksaal te sien is, lyk identies, maar net die een regs is oorspronklik. Die een links is ’n latere, ietwat minderwaardige namaaksel.
Tussen die pilare van die banksaal is die wapens van elk van die baie stede, provinsies en lande in Suider-Afrika waarin Old Mutual bedrywig was.
Die banksaal is nou in private besit en kan vir geleenthede gehuur word.
Die vergadersaal wysig
Die bekendste eienskap van die gebou (ten minste in kunstenaarskringe) is die vergadersaal, wat soms ook die "freskokamer" genoem word; volgens Freschi was dit oorspronklik ’n gerief vir polishouers.[1] Hier is treffende fresko's wat ’n deel van Suid-Afrika se geskiedenis uitbeeld. Dit is twee jaar ná die voltooiing van die gebou deur deur Le Roux Smith Le Roux gedoen.
Le Roux is vroeg in sy loopbaan deur die bekende Britse argitek Herbert Baker ondersteun; hy het beurse verskaf sodat Le Roux tyd in Londen en elders kon deurbring. ’n Paar jaar later het Le Roux die kommissie gekry om die werk in die Mutual Gebou te doen. Die fresko's word beskou as goeie voorbeelde van die Art Deco-genre.[9]
Vyf fresko's beeld die Suid-Afrikaanse geskiedenis van meer as 100 jaar uit, insluitende nywerheidsontwikkeling, die Groot Trek, mynbou ná die ontdekking van goud en landbou, asook internasionale reise en handel.
Die panele word hier onder afgebeeld. Hulle kan kloksgewys van links na regs gesien word as ’n mens in die vergadersaal staan met jou rug na die vensters. Die eerste en vyfde fresko is aan die symure; die tweede, derde en vierde aan die lang muur wat die hoofingang insluit.
Die vyfde fresko sluit ’n uitbeelding van die Mutual Gebou in as die hoogste gebou in die stadskom onder die hange van Tafelberg. Dit het nie lank waar gebly nie, want net ’n jaar later is die Algemene Poskantoor aan die ander kant (die seekant) van Darlingstraat gebou, en sedertdien is baie groter, moderner geboue opgerig.
-
Waterbou, die boubedryf en spoorweë -
Die Groot Trek -
Die ontdekking van goud -
Spoorweë in diens, produktiewe plase -
Handel en internasionale reise
Die direksiekamer wysig
Op die vierde verdieping, aan die voorkant van die gebou, is die direksiekamer. Daar is ook twee kamers aan die kante, waarvan een ’n sitkamer vir direksielede was.
In die direksiekamer, bo die stoellys, is ’n aaneenlopende gesnede stinkhoutfries met dier- en blommotiewe (dit sluit 14 verskillende spesies voëls en diere in). Ivan Mitford-Barberton het die kunswerk gemaak en dit is moontlik die laaste werk wat hy in die gebou gedoen het. Bo die fries is ’n paneelkunswerk deur Joyce Ord-Brown wat Kaapstad op ’n lighartige manier uitbeeld.[1]. Die gordyne is merkwaardig; hulle is in Eswatini (vroeër Swaziland) deur Coral Stephens Handweaving geweef.[10]
Dele van die muurpaneel en fries word hier onder gewys.
- Dele van die muurpaneel
-
Die Suidelike Halfrond, met die roete van Kaapstad na Londen -
’n Seevliegtuig -
-
’n Meermin -
Blou, vlieënde kraanvoëls -
’n Deel van die Noordelike Halfrond, met koning Neptunus
- Dele van die stinkhoutfries
-
-
-
-
-
Die atrium wysig
Die atrium strek van die dak van die banksaal tot heel bo in die hoofgebou. Dit was aanvanklik oop bo, maar word nou beskerm met ’n deurskynende dak, waardeur nog ’n groter deel van die toring gesien kan word.
Die vensters wysig
Die stygende aard van die ziggoeratontwerp word versterk deur die driehoekige vensters wat teen die hele gebou afloop. Dié vensters is noemenswaardig, want dit onderskei die Mutual Gebou van sommige ander geboue wat die ontwerp geïnspireer het, soos die Eastern Columbia Building in Los Angeles. Hulle is ook funksioneel, want hulle laat lig doeltreffender in as wat andersins die geval sou gewees het (met behulp van die weerkaatsende eienskappe van die binnekant van die glas). Deur blindings aan die een of die ander kant oop en toe te maak is dit ook op sonnige dae moontlik om die hoeveelheid hitte te beheer wat inkom terwyl die son deur die dag skuif.
Waterverkoelingslugreëling was nog ’n innoverende eienskap van die oorspronklike gebou; dit het meer vryheid in die ontwerp van die vensters toegelaat. Dieselfde stelsel word vandag nog gebruik.
Soos wat Freschi in sy artikel opmerk, sorg die driehoekige vensters vir ’n interessanter voorkoms as byvoorbeeld dié van die Poskantoorgebou. Links kan die vensters van die Mutual Gebou (regs) vergelyk word met dié van die Poskantoor (links).
Granietbekleding wysig
Die granietbekleding van die gebou is uit ’n enkele rots op Paarlberg, noordoos van Kaapstad, gekap.[1] Dit sluit dekoratiewe bobbejane, olifante en koppe in wat uit die boonste fasade in Darlingstraat (die voorkant van die gebou) steek.
-
Die versierings -
Olifant (sesde verdieping) -
Bobbejaan (agtste verdieping) -
Kop (toring) -
Toring met ’n kop
Stamlede wysig
Aan die fasade aan Parlementstraat se kant is granietfigure wat nege etniese Afrikagroepe (nie net Suid-Afrikaans nie) uitbeeld. Hulle word so gemerk: "Xosa", "Pedi", "Masai", "Matabele", "Basotho", "Barotse", "Kikuyu", "Zoeloe" en "Boesman". Die identifikasie van die stamme volg nie noodwendig huidige praktyke nie.
Die fries wysig
Om die drie kante van die gebou in Darling-, Parlement- en Langmarkstraat is ’n fries van 118 meter wat tonele van die koloniale geskiedenis van Suid-Afrika uitbeeld. Met sy voltooiing is berig dit is die langste fries in sy soort in die wêreld.[3]
Die dele van die fries is soos volg:
- Aankoms van Jan van Riebeeck
- Aankoms van die 1820-Setlaars
- Die "Poskantoorklip"
- Kasteel die Goeie Hoop
- Bevryding van die slawe
- Samesprekings met koning Shaka
- Die Groot Trek
- Droom van Nongquase
- Ontdekking van diamante in Kimberley
- Oprigting van ’n kruis deur Bartolomeus Dias
- Rhodes voer samesprekings met die Matabele
- David Livingstone wat preek, gesond maak en slawe bevry
- Die Tanganjika-gebied
- Verdediging van Fort Jesus
’n Ander weergawe van die hele fries kan elders gevind word.[11]
Tonele van en vanaf die gebou wysig
|
Sien ook wysig
Verwysings wysig
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Freschi, F (1994). "Big Business Beautility: The Old Mutual Building, Cape Town, South Africa". Journal of Decorative and Propaganda Arts. 20: 39–57. ISSN 0888-7314. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Januarie 2020. Besoek op 13 Januarie 2020.
- ↑ 2,0 2,1 Jacobs, Graham (2003), Mutual Heights Heritage Impact Assessment Report, Cape Town: CS Design Architects and Heritage Consultants, archived from the original on 8 April 2016, https://web.archive.org/web/20160408054749/http://www.mutualheights.net/Documents/MutHtsHeritageReport.pdf, besoek op 13 Januarie 2020
- ↑ 3,0 3,1 Cape Times (1940). "Old Mutual in New Home", The Cape Times (spesiale bylae, 30 Januarie)
- ↑ "Mutual Heights". Emporis - The world's building website. Besoek op 27 Desember 2010.
- ↑ "Cocktails over the Grand Parade". Cape Times online. 25 Julie 2003. Besoek op 27 Desember 2010.
- ↑ Minutes of the Annual General Meeting of the Body Corporate, Mutual Heights, 2008
- ↑ "Louis Karol awards". Louis Karol-webtuiste. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Junie 2011. Besoek op 27 Desember 2010.
- ↑ "Old Mutual - Our heritage". Old Mutual-webtuiste (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Januarie 2020. Besoek op 27 Desember 2010.
- ↑ "Decopix - the Art Deco Architecture Web site". Randy Juster's Art Deco web site. Besoek op 27 Desember 2010.
- ↑ E-pos aan Andy Bytheway van Murrae Stephens, Woensdag 2014/10/01 11:53
- ↑ "The Mutual Building Frieze". Webtuiste van die Mutual Heights-gemeenskap. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Oktober 2018. Besoek op 14 Januarie 2020.
Eksterne skakels wysig
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Mutual Gebou.
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
