NG gemeente Brakpan

Die NG gemeente Brakpan – wat in 2017 sy eeufees vier – is, saam met die gemeentes Johannesburg en Roodepoort, een van net drie oorblywende ou moedergemeentes van die Nederduitse Gereformeerde Kerk aan die Witwatersrand in ’n min of meer reguit lyn van Randfontein tot by Springs. Die ingelyfde moedergemeentes is, van wes na oos, Randfontein, Krugersdorp, Alberton, Turffontein, Germiston, Boksburg, Benoni en Springs.

Die NG moederkerk, Brakpan.

Ds. David Johannes de Villiers is in 1923 as leraar bevestig, maar het in dieselfde jaar afgetree en is op 29 Julie 1933 oorlede.

Ds. C.J. Perold, leraar van 1948 tot 1957.

Ds. Johan Gregorius Bezuidenhout, leraar van 1977 tot 1980. Brakpan was die laaste van die 11 gemeentes waarin hy sedert 1938 gedien het. Van dié gemeentes was twee in Johannesburg (Vrededorp en die moedergmeente), vier in die Oos-Kaap (Steynsburg, Dordrecht, Nuwekerk, Graaff-Reinet en Barkly-Oos), een in Pretoria (Riviera), een in die Wes-Kaap (Swartland), een in die Vrystaat (Zastron) en twee aan die Oos-Rand (Dalview en Brakpan).

Ds. Gerhard Cruywagen, leraar van 1984 tot 1986.

Stigting

Die volgende berig uit De Kerkbode maak deel uit van 'n uitknipsel op die eerste bladsy van die eerste notuleboek van die kerkraad, waarskynlik ingeplak deur wyle ds. J.M. Louw, destydse leraar van die moedergemeente Boksburg en eerste konsulent en scriba van die nuwe gemeente: "De ondergetekende heeft van den Scriba van den Ring van Heidelberg bericht ontvangen, dat er door de Rings Commissie van genoemden Ring, op Woensdag, 24 October 1917, een nieuwe gemeente gesticht werd. De naam der gemeente is 'De Neder, duitsch Hervormde of Gereformeerde Gemeente Brakpan' … J.M. Louw, Scriba Synodi."

In 1951 berig Ons gemeentelike feesalbum: "Dis 'n betreklik jong gemeente en tog het in sy kort bestaan van 34 jaar veel van belang plaasgevind. Getrou aan die tradisie van die Afrikaner, vir wie Kerk en volk aanvullende begrippe is, het ook hierdie gemeente onmiskenbare spore in die stryd om die behoud van die erfenisse van ons vaders nagelaat." Die begin was maar klein. Die gemeente het 'n kerksaaltjie gehad van 40 voet by 30 voet, oftewel die noordelike helfte van die latere saal, maar reeds op die eerste kerkraadsvergadering, gehou op 15 November 1917, "word aan de orde gesteld, het vergrooten van het gebouwtje alhier te Brakpan" en op die vergadering van 4 Maart 1918 word besluit "dat de zaal 38 voet in 'n zuidelike richting uitgebreidt zal worden en dat 'n bouwkommissie aangesteld zal worden om deze vergroting, met 'n konsistorie van 12 by 18 voet ten uitvoer te brengen". Hierdie vergrote kerksaal het tot Saterdag 21 Mei 1932 as Godshuis gedien, toe die nuwe kerkgebou, waarvan die firma gebrs. Venter die kontrakteurs en mnr. P.P. van der Merwe die argitek was, ingewy is.

Groei

Die gemeente, wat in 1917 van Boksburg met 'n ledetal van 727 afgestig is, het destyds Springs en die aangrensende gebiede ingesluit. In dieselfde gebied was daar reeds in 1951 onder die ressort van die Ring van Brakpan, wat in 1943 van die Ring van Boksburg afgestig is, nie minder nie as nege gemeentes, waarvan agt van die moedergemeente en een van die dogtergemeentes afgestig is, met 'n totale ledetal van 10 691. In 2015 het die Ringe van Brakpan en Delmas (waartoe die gemeente op Springs behoort het) uit onderskeidelik sewe en nege (altesaam 16) gemeentes bestaan met altesaam 10 075 belydende lidmate, vergeleke met 'n totaal van 19 gemeentes en 13 850 belydende lidmate in 1990. Brakpan se belydende lidmate het afgeneem van 774 in 1990 tot 369 in 2015.

Enkele leraars

• J.C. Oosthuysen, 1918–1922
• D.J. de Villiers, 1923
• C.A. van Schalkwyk, 1925–1927
• Dr. L.P. Snyman, 1928–1947
• Willem Hendrik Stefanus Barnard, 1937
• Cornelis Johannes Perold, 1948–1957
• Johan Gregorius Bezuidenhoud, 1977 – 23 November 1980 (aanvaar sy emeritaat)
• Gerhard Cruywagen, 1984–1986
• Nico Grobbelaar, 2014 - Nou (2017)

Bronne

• Olivier, ds. P.L. (samesteller), Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers, 1952.

Sien ook

• Gereformeerde kerk Brakpan

Eksterne skakels

• Die kerk en saal by Victorialaan 73, Brakpan, soos te sien op Google Maps. URL besoek op 14 September 2015.
• (af) Die gemeente se webtuiste. URL besoek op 18 September 2015.