NG gemeente Steynsburg

Die NG gemeente Steynsburg is een van die kleiner gemeentes (180 lidmate in 2012) van die Nederduitse Gereformeerde Kerk se Oos-Kaaplandse Sinode. Die gemeente word begrens deur die gemeentes Burgersdorp, Molteno, Hofmeyr, Middelburg en Venterstad.

Agtergrond en stigting

Die dorp Steynsburg is in 1872 deur die Gereformeerde Kerk aangelê en was destyds in die distrik Albert geleë. Die lidmate van die NG Kerk in die omgewing van Steynsburg het destyds onder die gemeente Burgersdorp geressorteer. Deur hulle is, veral vanweë die groot afstande (64 km na Burgersdorp), die behoefte aan 'n eie gemeente sterk aangevoel. In 1874 is reeds begin met die bou van 'n eerste kerkgebou, waarvan die hoeksteen in Maart 1875 gelê is. Veral deur die ywer van Johannes C.M.D. du Plessis is die gemeente op 26 Januarie 1876 gestig.

Leraars

Tien leraars het die gemeente vanaf sy stigting tot in die middel van die 20ste eeu bedien. Die plaaslike NG predikant was ds. P.D. Rossouw, wat in 1878 die beroep hierheen aangeneem nadat hy van 1870 af die gemeente Uniondale bedien het, waar hy ook die eerste leraar was. In 1881 het hy na Franschhoek vertrek en in 1883 na Fraserburg, waar hy tot sy dood op 11 Oktober 1896 die gemeente se tweede leraar was. Sy opvolgers was di. A.A.L. Albertyn (1882-'83), J.P. van Heerden (1885-'87), W.H. Boshoff (1888–1906), S.P. Malherbe (1907-'25), wat hom onder meer beywer het vir nouer samewerking tussen die mededingende skole, waarvan die gevolg die stigting van die Hoërskool Paul Kruger was, I.J. Viljoen (1925-'31), drr. L.V. Rex (1932-'39), F.J.M. Potgieter, later 'n hoogleraar aan die Kweekskool op Stellenbosch, di. J.G. Bezuidenhoud (1943-'47) en W.A. Smit (van Maart 1948 tot 1953, en van 1961 af 'n dosent aan die Hugenote-kollege op Wellington).

Geboue

Prof. dr. F.J.M. Potgieter, in lewe 'n hoogleraar aan die Kweekskool op Stellenbosch, was 'n seun van die NG gemeente Barkly-Oos en van 1940 tot 1943 leraar van die gemeente Steynsburg.

Die hoeksteen van die NG kerkgebou, gelê deur ds. Malherbe.

Gedurende die dienstyd van ds. S.P. Malherbe en wel in 1910 is 'n toring aan die kerkgebou opgerig. Verdere verbeterings is tydens die dienstyd van ds. Viljoen aangebring toe 'n vleuel aangebou is en 'n baie doeltreffende orrel ingebou is wat op 12 en 13 Maart 1927 ingewy is. Die behoefte aan 'n geskikte konsistorie het steeds sterker geword en so is in 1951, toe die gemeente sy 75ste bestaansjaar kon vier, 'n begin gemaak met die aanbou daarvan.

Sending

Op die gebied van die sending het die gemeente gepresteer. Die sendinggemeente is in 1938 gestig en heel gou het daar twee sendingskole in die bruin woonbuurt verrys met 'n totale personeel (in 1952) van sewe. Later het ook 'n skool vir swart leerlinge gevolg wat in die beginjare ook as kerk gedien het.

Ook die armesorg het nie agterweë gebly nie en die gemeente het op 3 Mei 1951 die Herwin-tehuis vir sorgbehoewende meisies in gebruik geneem. Die tehuis het destyds voorsien in 'n groot behoefte.

Enkele leraars

Pieter Daniël Rossouw, 1878–1881
Andries Adrian Louw Albertyn, 1882–1884 (waarna Rouxville tot sy dood op 3 Mei 1906)
Dr. Johannes Petrus van Heerden, 1885–1887
Willem Hendrik Boshoff, 1888–1906
Stephanus Petrus Malherbe, 1907–1925 (emeriteer; oorlede op 20 September 1927)
Izak Jacob Viljoen, 1925–1931
Dr. Louis Viljoen Rex, 1932–1939
Prof. dr. Frederik Johannes Mentz Potgieter, 1940–1943
Johan Gregorius Bezuidenhoud, 1943–1947
Dr. Willem Adriaan Smit, 1948–1953
Pierre Johan de Vos, 1953–1959
Sarel Jacobus Pieterse, 1960–1962
Marthinus Adrianus Bergh, 1962–1965
Barend Rudolph Buys, 1978 – 15 Maart 1981 (emeriteer)

Fotogalery

Ds. A.A.L. Albertyn, leraar van 1882 tot 1884.
Dr. J.P. van Heerden, leraar van 1885 tot 1887.
Ds. Willem Hendrik Boshoff, leraar van 1888 tot 1906.
Ds. Izak Jacob Viljoen was leraar van Steynsburg van 1925 tot 1931 toe hy na NG gemeente Adelaide vertrek. Van 1940 tot 1956 was hy 'n leraar van die NG gemeente Somerset-Oos en van 1956 tot hy sy emeritaat in 1961 aanvaar, leraar van die NG gemeente Philadelphia in die Swartland.
Steynsburg was dr. L.V. Rex se eerste gemeente van 1932 tot 1939. Hy sou daarna ook nog Drieankerbaai (1939–1941), Queenstown (1941–1947), Carolina (1947–1948), Bronberg, Queenstown-Oos en Johannesburg-Oos (die Irenekerk) (1957–1959) bedien.
Ds. Johan Gregorius Bezuidenhoud, leraar van Steynsburg van 1943 tot hy in 1947 na die NG gemeente Dordrecht vertrek het.
Dr. Willem Adriaan Smit, leraar van Steynsburg van 1948 tot 1953, daarna leraar van Sydenham en eindelik dosent aan die Hugenote-kollege van 1961 tot in die dekade ná 1970.
Ds. Barend Rudolph Buys, leraar van 1978 tot hy sy emeritaat aanvaar op 15 Maart 1981. Dié foto is sowat 30 jaar tevore geneem toe hy leraar was van die Suidwes-Afrikaanse gemeente Usakos.

Bronne

(af) Beyers, C.J. 1981. Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek Deel IV. Durban en Pretoria: Butterworth & Kie (SA) (Edms.) Bpk. namens die Raad vir Geesteswetenskaplike Navorsing.
(af) Olivier, ds. P.L. (samesteller), 1952. Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers.

Sien ook

Gereformeerde kerk Steynsburg