Wikipedia

Ondergrondse boom

'n Ondergrondse boom of ploegbreker is 'n plantspesie wat eintlik 'n boom is, maar waarvan net die kroon bogronds sigbaar is.[1]

Die ploegbreker-boom lyk op die oog af nie veel na 'n boom nie.

Hulle kom in grasveld-biome voor, veral in die Afrikasavanne. In die wetenskap word hulle pyrogenic geoxylic suffrutices of geoksiele[2] genoem, omrede hulle ondergrondse houtige weefsels (xylos is hout in Grieks) het. Ondergrondse bome lyk bogronds soos klein takkies of struikies wat uit die grond groei, maar hulle is eintlik die uitlopers van 'n groot boom wat nie sigbaar is nie. Die hele area kan net een organisme wees. Ondergrondse bome kan baie oud word. Van hierdie bome het 'n beraamde ouderdom van ongeveer 13 000 jaar. Die grond beskerm hulle teen veldbrande en beweiding, omrede net die bogrondse dele aangetas kan word. Amper die enigste ding wat hulle kan dood is die mens se ploeg. In grond wat geploeg is, groei hulle nie terug nie. Dit is hoekom die ploeg 'n graslandbioom blywend kan verander.[3]

Voorbeelde van ondergrondse bome is vyf van die ses spesies plante wat gousiekte veroorsaak. Net die gousiekteboom is 'n 'gewone' bogrondse boom.[4] 'n Ander voorbeeld is die ploegbreker self, wat 'n ondergrondse koraalboom is wat baie ploeë gebreek het.

Geoksiele word in verskeie ordes van die eudikotiele aangetref: Asterales, Gentianales, Dillenales, Myrtales, Brassicales, Sapindales, Celastrales, Oxidales, Fagales, Rosales en Fabales. Dit wil sê dat hierdie verskynsel verskeie kere onafhanklik ontstaan het en dit is moontlik dat plante teruggekeer het na 'n lewenswyse as 'gewone' boom.[5]

Geoksiele in Suider-Afrika[6]

wysig

Anacardiaceae

wysig

Anisophylleaceae

wysig
  • Anisophyllea quangensis Engl. ex Henriq.

Annonaceae

wysig
  • Annona stenophylla Engl. & Diels
  • Annona stenophylla Engl. & Diels subsp. longipetiolata (R.E.Fr.) N.Robson
  • Annona stenophylla Engl. & Diels subsp. nana (Exell) N.Robson
  • Xylopia tomentosa Exell (syn. X. mendoncae)

Apiaceae

wysig
  • Heteromorpha involucrata Conrath
  • Heteromorpha kassneri H.Wolff
  • Steganotaenia hockii (Norman) Norman

Apocynaceae

wysig
  • Carissa praetermissa Kupicha
  • Chamaeclitandra henriquesiana (Hallier f.) Pichon
  • Landolphia cuneifolia Pichon
  • Rauvolfia nana E.A.Bruce
  • Strophanthus angusii F.White

Araliaceae

wysig

Asteraceae

wysig
  • Lopholaena disticha (N.E.Br.) S.Moore

Capparaceae

wysig
  • Maerua andradae Wild
  • Ritchiea pygmaea (Gilg) DeWolf (syn. Maerua pygmaea Gilg)

Celastraceae

wysig
  • Gymnosporia markwardii Jordaan
  • Salacia bussei Loes.
  • Salacia kraussii (Harv.) Harv.
  • Salacia luebbertii Loes.
  • Salacia rehmannii Schinz

Chrysobalanaceae

wysig
  • Magnistipula sapinii De Wild.
  • Parinari capensis Harv. subsp. capensis
  • Parinari capensis Harv. subsp. incohata F.White

Clusiaceae

wysig
  • Garcinia buchneri Engl.

Combretaceae

wysig
  • Combretum argyrotrichum Welw. ex M.A.Lawson
  • Combretum platypetalum Welw. ex M.A.Lawson subsp. baumii (Engl. & Gilg) Exell
  • Combretum platypetalum Welw. ex M.A.Lawson subsp. oatesii (Rolfe) Exell
  • Combretum platypetalum Welw. ex M.A.Lawson subsp. platypetalum
  • Combretum platypetalum Welw. ex M.A.Lawson subsp. virgatum Exell
  • Combretum viscosum Exell

Connaraceae

wysig
  • Rourea coccinea (Thonn. & Schumach.) Benth. subsp. coccinea (suffrutex form)

Dichapetalaceae

wysig

Dilleniaceae

wysig
  • Tetracera masuiana De Wild. & Th.Dur.

Ebeneaceae

wysig

Euphorbiaceae

wysig
  • Clutia monticola S.Moore
  • Clutia sp. 1 of White (1962)
  • Oldfieldia dactylophylla (Oliv.) J.Léonard (geosuff form)
  • Microstachys acetosella (Milne-Redh.) Esser (syn. Sapium acetosellum Milne-Redh.)
  • Sclerocroton oblongifolius (Müll-Arg.) Kruijt & Roebers

Fabaceae

wysig
  • Abrus melanospermum Hassk. subsp. suffruticosus (Boutique) D.K.Harder
  • Bauhinia mendoncae Torre & Hillc.
  • Brachystegia astlei Hoyle & Brummitt
  • Brachystegia michelmorei Hoyle
  • Brachystegia russelliae I.M.Johnst.
  • Copaifera baumiana Harms
  • Cryptosepalum exfoliatum De Wild. subsp. suffruticans (P.A.Duvign.) P.A.Duvign.
  • Cryptosepalum maraviense Oliv.
  • Elephantorrhiza elephantina (Burch.) Skeels
  • Elephantorrhiza obliqua Burtt Davy
  • Elephantorrhiza woodii E.Phillips
  • Entada arenaria Schinz subsp. arenaria
  • Entada arenaria Schinz subsp. microcarpa (Brenan) J.H.Ross
  • Entada dolichorrhachis Brenan
  • Entada nana Harms
  • Erythrina acanthocarpa E.Mey.
  • Erythrina baumii Harms
  • Erythrina zeyheri Harv.
  • Millettia makondensis Harms
  • Mucuna stans Welw. ex Baker
  • Tephrosia dasyphylla Baker subsp. amplissima Brummitt
  • Tephrosia dasyphylla Baker subsp. dasyphylla
  • Tephrosia hockii De Wild. subsp. hirsutostylosa (Dewit) J.B.Gillett
  • Tephrosia hockii De Wild. subsp. hockii
  • Tephrosia laxiflora R.E.Fr.
  • Tephrosia muenzneri Harms subsp. pedalis Brummitt
  • Tephrosia zambiana Brummitt

Flacourtiaceae

wysig
  • Caloncoba suffruticosa (Milne-Redh.) Exell & Sleumer (syn. Oncoba suffruticosa (Milne-Redh.) S. Hul & Breteler)
  • Casearia sp. nov. (Palma)

Hypericaceae

wysig
  • Psorospermum mechowii Engl.

Irvingiaceae

wysig
  • Phyllocosmus candidus (Engl. & Gilg) Hallier.f.

Lamiaceae

wysig
  • Clerodendrum abilioi R.Fern.
  • Clerodendrum baumii Gürke
  • Clerodendrum buchneri Gürke
  • Clerodendrum formicarum Gürke
  • Clerodendrum incisum Klotzsch
  • Clerodendrum lutambense Verdc.
  • Clerodendrum pusillum Gürke
  • Clerodendrum robustum Klotzsch
  • Clerodendrum ternatum Schinz
  • Kalaharia uncinata (Schinz) Moldenke
  • Rotheca cuneiformis (Moldenke) P.P.J.Herman & Retief
  • Rotheca hirsuta (Hochst.) R.Fern.
  • Rotheca louwalbertsii (P.P.J.Herman) P.P.J.Herman & Retief
  • Rotheca luembensis (De Wild.) R.Fern. subsp. luembensis (numers varieties & forms)
  • Rotheca pilosa (H.Pearson) P.P.J.Herman & Retief
  • Rotheca prittwitzii (B.Thomas) Verdc.
  • Vitex madiensis Oliv. subsp. milanjensis (Britten) F.White

Lecythidaceae

wysig
  • Napoleonaea gossweileri Baker f.

Linaceae

wysig
  • Hugonia gossweileri Baker f.

Malvaceae

wysig
  • Grewia avellana Hiern
  • Grewia decemovulata Merxm.
  • Grewia falcistipula K.Schum.
  • Grewia herbacea Hiern

Malphighiceae

wysig
  • Sphedamnocarpus angolensis (A.Juss.) Planch. ex Oliv.

Melastomaceae

wysig
  • Dissotis canescens (E. Mey. ex Graham) Hook. f. (syn. Heterotis canescens (E. Mey. ex Graham) Jacq.-Fel.)

Meliaceae

wysig

Moraceae

wysig

Myricaceae

wysig

Myrtaceae

wysig
  • Eugenia albanensis Sond. (Eugenia capensis subsp. albanensis (Sond.) F.White)
  • Eugenia capensis (Eckl. & Zeyh.) Harv. subsp. A.
  • Eugenia malangensis (O.Hoffman) Niedenzu (syn. Eugenia angolensis Engl.)
  • Eugenia pusilla N.E.Br.
  • Syzygium guineense (Willd.) DC. subsp. huillense (Hiern) F.White

Ochnaceae

wysig

Oleaceae

wysig
  • Jasminum quinatum Schinz

Passifloraceae

wysig

Protaceae

wysig

Rhamnaceae

wysig

Rubiaceae

wysig
  • Ancylanthos rubiginosus Desf.
  • Catunaregam pygmaea Vollesen
  • Eriosemopsis subanisophylla Robyns
  • Fadogia ancylantha Schweinf.
  • Fadogia arenicola K.Schum. & K.Krause
  • Fadogia chlorantha K.Schum. var. chlorantha
  • Fadogia chlorantha K.Schum. var. thamnus (K.Schum.) Verdc.
  • Fadogia cienkowskii Schweinf.
  • Fadogia elskensii De Wild.
  • Fadogia fuchsioides Schweinf. ex Oliv.
  • Fadogia glaberrima Hiern
  • Fadogia gossweileri Robyns
  • Fadogia homblei De Wild.
  • Fadogia luangwae Verdc.
  • Fadogia schmitzii Verdc.
  • Fadogia stenophylla Welw. ex Hiern subsp. odorata (Krause) Verdc.
  • Fadogia tetraquetra K.Krause var. tetraquetra
  • Fadogia tetraquetra K.Krause var. grandiflora (Robyns) Verdc.
  • Fadogia tomentosa De Wild. var. tomentosa
  • Fadogia tomentosa De Wild. var. calvescens (Verdc.) Verdc.
  • Fadogia tomentosa De Wild. var. flaviflora (Robyns) Verdc.
  • Fadogia triphylla Baker var. triphylla
  • Fadogia triphylla Baker var. giorgii (De Wild.) Verdc.
  • Fadogia triphylla Baker var. gracilifolia Verdc.
  • Fadogia triphylla Baker var. pubicaulis Verdc.
  • Fadogia variifolia Robyns
  • Fadogia verdcourtii Tennant
  • Fadogia verdickii De Wild. & T.Durand
  • Fadogia vollesenii Verdc.
  • Fadogia sp. A of FTEA
  • Fadogiella rogersii (Wernham) Bridson
  • Fadogiella stigmatoloba (K.Schum.) Robyns
  • Gardenia brachythamnus (K.Schum.) Launert
  • Gardenia subacaulis Stapf & Hutch.
  • Leptactina benguelensis (Welw. ex Hook f.) R.D.Good subsp. benguelensis
  • Leptactina benguelensis (Welw. ex Hook f.) R.D.Good subsp. pubescens Verdc.
  • Leptactina epinyctios Bullock ex Verdc.
  • Mitriostigma greenwayii Bridson (suffrutex form)
  • Morinda angolensis (R.D.Good) F.White
  • Multidentia concrescens (Bullock) Bridson & Verdc.
  • Pachystigma albosetulosum Verdc. (syn. Vangueria albosetulosa (Verdc.) Lantz)
  • Pachystigma coeruleum Robyns (syn. Vangueria coerulea (Robyns) Lantz)
  • Pachystigma latifolium Sond. (syn. Vangueria latifolia (Sond.) Sond.)
  • Pachystigma micropyren Verdc. (syn. Vangueria micropyren (Verdc.) Lantz)
  • Pachystigma pygmaeum (Schltr.) Robyns (syn. Vangueria pygmaea Schltr.)
  • Pachystigma thamnus Robyns (syn. Vangueria thamnus (Robyns) Lantz)
  • Pachystigma venosum Hochst. (syn. Vangueria venosa (Hochst.) Sond.)
  • Pavetta decumbens K.Schum. & K.Krause
  • Pavetta pumila N.E.Br.
  • Pavetta pygmaea Bremek.
  • Pavetta radicans Hiern
  • Pavetta schumanniana F.Hoffm. ex K.Schum. (suffrutex form)
  • Pavetta vanwykiana Bridson
  • Psychotria diversinodula (Verdc.) Verdc.
  • Psychotria kikwitensis De Wild.
  • Psychotria mwinilungae Verdc.
  • Psychotria peduncularis (Salisb.) Steyerm.
  • Psychotria pumila Hiern var. pumila
  • Psychotria spithamea S.Moore
  • Pygmaeothamnus chamaedendrum (Kuntze) Robyns
  • Pygmaeothamnus zeyheri (Sond.) Robyns var. zeyheri
  • Pygmaeothamnus zeyheri (Sond.) Robyns var. rogersii Robyns
  • Sericanthe suffruticosa (Hutch.) Robbr.
  • Tapiphyllum cistifolium (Welw. ex Hien) Robyns var. latifolium Verdc.
  • Tapiphyllum molle Robyns
  • Tapiphyllum verticillatum Robyns (syn. Vangueria verticillata (Robyns) Lantz)
  • Tricalysia cacondensis Hiern (syn. Empogona cacondensis (Hiern) Tosh & Robbr.)
  • Tricalysia repens Robbr.

Sapindaceae

wysig
  • Deinbollia fanshawei Exell

Strychnaceae

wysig

Urticaceae

wysig
  • Pouzolzia parasitica (Forssk.) Schweinf.

Verwysings

wysig
  1. ↑ Vriende van Faerie Glen Natuurreservaat, nuusbrief 2016.
  2. ↑ Savanna fire and the origins of the 'underground forests' of Africa Maurin O, Davies TJ, Burrows JE, Daru BH, Yessoufou K, Muasya AM, van der Bank M, Bond WJ.,New Phytol. 2014 Oct;204(1):201-14. doi: 10.1111/nph.12936. Epub 2014 Jul 17..
  3. ↑ Botanic Notables: The Immortal Underground Forest Anna Laurent Garden Design.
  4. ↑ The polyamines and endophytes of gousiekte-causing and non-pathogenic Vangueria and Pavetta species Sarah Lillian Stanton Proefskif 2014 Universiteit van Pretoria.
  5. ↑ Savanna fire and the origins of the 'underground forests' of Africa Maurin O, Davies TJ, Burrows JE, Daru BH, Yessoufou K, Muasya AM, van der Bank M, Bond WJ.,New Phytol. 2014 Oct;204(1):201-14. doi: 10.1111/nph.12936. Epub 2014 Jul 17..
  6. ↑ Maurin et.al. Supporting Information Notes S1 Provisional list of African geoxylic suffrutices occurring south of the Equator (taxa included in this study indicated in bold) nph12936-sup-0002-NotesS1.docx
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Ondergrondse_boom&oldid=2723412"