Grand Slam (Rugby)

'n Grand Slam (Iers: Caithréim Mhór, Wallies: Y Gamp Lawn, Frans: Le Grand Chelem) kan in rugby op twee maniere behaal word: deur 'n besoekende span wat al vier Tuisunies agtereenvolgend verslaan of tydens die Sesnasies-toernooi, of die voorgangers daarvan, as 'n span al sy opponente verslaan.

Sesnasies-toernooi

wysig
 
Ierland, nadat hulle die Grand Slam in 2009 gewen het

In die Sesnasies- en die Vyfnasies-toernooi wat dit voorafgegaan het, word 'n Grand Slam behaal as 'n span al sy opponente in een seisoen se kompetisie klop.[1] Daar is geen amptelike trofee vir die prestasie nie.

Die term is waarskynlik vir die eerste keer in 1957 gebruik toe die Times die uitdrukking ‘Grand Slam’ gebruik het om Engeland se vier oorwinnings in die toenmalige Vyfnasies-toernooi te beskryf.

Geen span kon tot dusver drie opeenvolgende Grand Slams wen nie. Drie spanne, Wallis in 1908/1909, Engeland in 1913/1914, 1923/1924 en 1991/1992 en Frankryk in 1997/1998 het reeds twee agtereenvolgende Grand Slams gewen. In 2005 het Wallis die eerste span geword om 'n Grand Slam te wen met meer weg- as tuiswedstryde.

Daar is reeds 42 Grand Slam titels behaal sedert die toernooi 'n aanvang geneem het. Engeland het 13 daarvan gewen, gevolg deur Wallis met twaalf, Frankryk met tien, Ierland met vier en Skotland met drie. Italië kon tot dusver nie 'n Grand Slam behaal nie.

'n Soortgelyke konsep is die Driekroon. As een van die Britse Tuisunies (Engeland, Skotland, Wallis of Ierland) daarin slaag om die ander drie te klop wen hulle die Driekroon. Dit is in 2023 deur Ierland behaal, wat ook die Grand Slam-wenner is.

Sedert die 2017-toernooi word bonuspunte soos by die Rugbywêreldbeker op proefbasis toegeken. 'n Span wat die Grand Slam wen, sal drie bonuspunte kry.[2] Dit sal die moontlikheid dat 'n Grand Slam-wenner die kampioenskap weens bonuspunte kan verloor uitskakel.

Tabel van Grand Slam-wenners

wysig
Span Grand Slams Seisoene
  Engeland 13 1913, 1914, 1921, 1923, 1924, 1928, 1957, 1980, 1991, 1992, 1995, 2003, 2016
  Wallis 11 1908, 1909, 1911, 1950, 1952, 1971, 1976, 1978, 2005, 2008, 2012, 2019
  Frankryk 10 1968, 1977, 1981, 1987, 1997, 1998, 2002, 2004, 2010, 2022
   Ierland 4 1948, 2009, 2018, 2023
  Skotland 3 1925, 1984, 1990
  Italië 0

Kronologiese lys van Grand Slam-wenners

wysig
1882–1907 Nie moontlik omdat Frankryk nie aan die kampioenskap deelgeneem het nie
1908   Wallis
1909   Wallis
1910 Nie behaal nie
1911   Wallis
1912 Nie behaal nie
1913   Engeland
1914   Engeland
1915–1919 Nie gehou nie as gevolg van die Eerste Wêreldoorlog
1920 Nie behaal nie
1921   Engeland
1922 Nie behaal nie
1923   Engeland
1924   Engeland
1925   Skotland
1926–1927 Nie behaal nie
1928   Engeland
1929–1931 Nie behaal nie
1932–1939 Nie moontlik nie a.g.v. die uitskop van Frankryk uit die kampioenskap
1940–1946 Nie gehou nie a.g.v. die Tweede Wêreldoorlog
1947 Nie behaal nie
1948    Ierland
1949 Nie behaal nie
1950   Wallis
1951 Nie behaal nie
1952   Wallis
1953–1956 Nie behaal nie
1957   Engeland
1958–1967 Nie behaal nie
1968   Frankryk
1969–1970 Nie behaal nie
1971   Wallis
1972–1975 Nie behaal nie
1976   Wallis
1977   Frankryk
1978   Wallis
1979 Nie behaal nie
1980   Engeland
1981   Frankryk
1982–1983 Nie behaal nie
1984   Skotland
1985–1986 Nie behaal nie
1987   Frankryk
1988–1989 Nie behaal nie
1990   Skotland
1991   Engeland
1992   Engeland
1993–1994 Nie behaal nie
1995   Engeland
1996 Nie behaal nie
1997   Frankryk
1998   Frankryk
1999–2001 Nie behaal nie
2002   Frankryk[3]
2003   Engeland[4]
2004   Frankryk[5]
2005   Wallis[6]
2008   Wallis[7]
2009    Ierland[8]
2010   Frankryk[9]
2012   Wallis[10]
2016   Engeland[11]
2018    Ierland[12]
2019   Wallis[13]
2022   Frankryk[14]
2023    Ierland[15]

Grand Slamtoer

wysig

'n Grand Slamtoer is 'n toer na die Britse Eilande waarin daar toetse teen elkeen van die vier Tuisunies gespeel word (Engeland, Skotland, Wallis en Ierland). Indien die besoekende span al vier dié toetse wen behaal die span 'n Grand Slam. Daar is geen amptelike rigsnoer van Wêreldrugby omtrent wat die konsep van 'n Grand Slamtoer behels nie — byvoorbeeld, of 'n toerspan teen elk van die huidige Sesnasiespanne (die vier Tuisunies saam met Frankryk en Italië) 'n wen aanteken in dieselfde toer as 'n "ware Grand Slam" aangeteken behoort te word of nie.

Geen span wat in Europa getoer het, het al 'n "ware Grand Slam" probeer behaal in die Sesnasies-era (sedert Italië se toetrede in 2000) nie. 'n Grand Slam teen die vier Tuisunies in dieselfde toer is reeds vier keer deur Suid-Afrika, drie keer deur Nieu-Seeland en een keer deur Australië behaal. Australië is ook die enigste land van die Suidelike Halfrond wat teen elk van die Tuisunies op 'n Grand Slamtoer verloor het in 1957–1958.

Suid-Afrika is die enigste land wat 'n Grand Slam teen die Vyfnasies kon behaal: in die Grand Slamtoere van 1912–1913 en 1951–1952 het die Sprinkbokke ook teen die Hane gespeel en gewen.

As gevolg van die opeenhoping van wedstryde in internasionale rugby het Grand Slamtoere minder algemeen begin word. Die laaste suksesvolle Grand Slamtoer was in 2008 toe Nieu-Seeland hulle derde Grand Slam behaal het. Die All Blacks se vorige toer in 2005 was aanvanklik geskeduleer vir drie Toetswedstryde; die laat toevoeging van die wedstryd teen Wallis het dit moontlik gemaak vir die All Blacks om 'n Grand Slam te oorweeg. Om daarmee saam te gaan het Nieu-Seeland slegs Toetswedstryde in 2005 en een vriendskaplike wedstryd in 2008 (teen Munster van Ierland) gespeel in teenstelling met die gereelde wedstryde in die middel van die week asook naweke teen provinsiale spanne, wat ander Grand Slamtoere gekenmerk het.

Grand Slams behaal deur toerspanne

wysig
      Suid-Afrika 1912–13, 1931–32, 1951–52, 1960–61
  Nieu-Seeland 1978, 1995, 2005, 2008, 2010
  Australië 1984

Uitslae

wysig
Span Toere Behaal Nie behaal nie % behaal
      Suid-Afrika 9 4 5 44,4%
  Nieu-Seeland 9 4 5 44,4%
  Australië 9 1 8 11,1%
Totaal 27 9 18 33,3%

Lys van Grand Slamtoere (teen al vier Tuisunies)

wysig
Sleutel
Dui op 'n oorwinning
Dui op 'n nederlaag
Jaar Span Behaal Uitslag Telling
  Engeland    Ierland   Skotland   Wallis
1905–06   Nieu-Seeland 3–1 0–15 0–15 7–12 3–0
1906   Suid-Afrika 2–1 3–3 12–15 6–0 0–11
1912–13   Suid-Afrika Ja 4–0 3–9 0–38 0–16 0–3
1927–28   Australië 2–2 18–11 3–5 10–8 8–18
1931–32   Suid-Afrika Ja 4–0 0–7 3–8 3–6 3–8
1935–36   Nieu-Seeland 2–2 13–0 9–17 8–18 13–12
1947–48   Australië 3–1 0–11 3–16 7–16 6–0
1951–52   Suid-Afrika Ja 4–0 3–8 5–17 0–44 3–6
1953–54   Nieu-Seeland 3–1 0–5 3–14 0–3 13–8
1958   Australië 0–4 9–6 9–6 12–8 9–3
1960–61   Suid-Afrika Ja 4–0 0–5 3–8 5–12 0–3
1963–64   Nieu-Seeland 3–0 0–14 5–6 0–0 0–6
1966–67   Australië 2–2 11–23 15–8 11–5 11–14
1969–70   Suid-Afrika 0–2 11–8 8–8 6–3 6–6
1972–73   Nieu-Seeland 3–0 0–9 10–10 9–14 16–19
1975–76   Australië 1–3 23–6 10–20 10–3 28–3
1978   Nieu-Seeland Ja 4–0 6–16 6–10 9–18 12–13
1981–82   Australië 1–3 15–11 12–16 24–15 18–13
1984   Australië Ja 4–0 3–19 9–16 12–37 9–28
1998   Suid-Afrika 3–1 13–8 13–27 10–35 20–28
2004   Suid-Afrika 2–2 32–16 17–12 10–45 36–38
2005   Nieu-Seeland Ja 4–0 19–23 7–45 10–29 3–41
2008   Nieu-Seeland Ja 4–0 6–32 3–22 6–32 9–29
2009   Australië 2–1 9–18 20–20 9–8 12–33
2010   Nieu-Seeland Ja 4–0 16–26 18–38 3–49 25–37
2010   Suid-Afrika 3–1 11–21 21–23 21–17 25–29
2013   Australië 3–1 20–13 15–32 15–21 26–30
2016   Australië 2–2 37–21 27–24 22–23 8–32

Die Rugbykampioenskap

wysig
Jaar Span Notas
Drienasiesreeks
1996   Nieu-Seeland
1997   Nieu-Seeland
1998   Suid-Afrika
2003   Nieu-Seeland
2010   Nieu-Seeland
Die Rugbykampioenskap
2012   Nieu-Seeland
2013   Nieu-Seeland
2015   Australië Net drie wedstryde gespeel ween die Rugbywêreldbeker 2015.
2016   Nieu-Seeland
2017   Nieu-Seeland

Europese Nasiesbeker

wysig
Jaar Span Notas
FIRA-toernooi
1938   Frankryk
FIRA-nasiesbeker
1965–66   Frankryk
1966–67   Frankryk
1967–68   Frankryk
1968–69   Roemenië
1969–70   Frankryk
1970–71   Frankryk
1971–72   Frankryk
1972–73   Frankryk
FIRA-trofee
1973–74   Frankryk
1975–76   Frankryk
1976–77   Roemenië
1977–78   Frankryk
1978–79   Frankryk
1979–80   Frankryk
1980–81   Roemenië
1982–83   Roemenië
1983–84   Frankryk
1984–85   Frankryk
As tweejarige kampioenskap
1986–87   Frankryk Frankryk wen in 1986.
1988–89   Frankryk Frankryk wen in 1989.
1991–92   Frankryk Frankryk wen in 1991 en 1992.
Europese Nasiesbeker eerste afdeling
2001   Georgië
2002   Roemenië
As tweejarige kampioenskap
2003–04   Portugal Portugal wen in 2003.
2007–08   Georgië Georgië wen in 2008.
2011–12   Georgië Georgië wen in 2011.
2013–14   Georgië Georgië wen in 2014.
2015–16   Georgië Georgië wen in 2015 en 2016.
Rugby Europakampioenskap
2018   Georgië
2019   Georgië
2020   Georgië
2021   Georgië

Verwysings

wysig
  1. (en) "History". Sesnasies-toernooi. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019.
  2. (en) "Bonus points system to be trialled in Six Nations". BreakingNews.ie. 30 November 2016. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019. Besoek op 25 Maart 2018.
  3. (en) Robert Kitson (8 April 2002). "France masterclass in doing Le Slam". The Guardian. Besoek op 18 Maart 2023.
  4. (en) "Awesome England clinch Grand Slam". BBC. 30 Maart 2003. Besoek op 18 Maart 2023.
  5. (en) "France win Grand Slam by beating England". Melbourne: www.theage.com.au. 28 Maart 2004. Besoek op 18 Maart 2023.
  6. (en) "Wales 32-20 Ireland". BBC. 19 Maart 2005. Besoek op 18 Maart 2023.
  7. (en) "Wales 29-12 France". BBC. 15 Maart 2008. Besoek op 18 Maart 2023.
  8. (en) "Wales 15-17 Ireland". BBC. 21 Maart 2009. Besoek op 18 Maart 2023.
  9. (en) "France 12-10 England". BBC. 20 Maart 2010. Besoek op 18 Maart 2023.
  10. (en) "Wales 16-9 France". BBC. 17 Maart 2012. Besoek op 18 Maart 2023.
  11. (en) "France 21-31 England". BBC. 19 Maart 2016. Besoek op 18 Maart 2023.
  12. (en) Tom Fordyce (17 Maart 2018). "Six Nations: Ireland beat England 24-15 to win Grand Slam". BBC. Besoek op 18 Maart 2023.
  13. (en) "Wales 25-7 Ireland: Wales win Six Nations Grand Slam". BBC. 16 Maart 2019. Besoek op 18 Maart 2023.
  14. (en) Mike Henson (19 Maart 2022). "Six Nations: France beat England to sweep to Grand Slam". BBC. Besoek op 18 Maart 2023.
  15. (en) Matt Gault (18 Maart 2022). "Six Nations 2023: Ireland 29-16 England – Irish seal Grand Slam in Dublin". BBC. Besoek op 18 Maart 2022.

Eksterne skakels

wysig