Bangladesj

Volksrepubliek Bangladesj
গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ (Bengaals)
*Gônoprojatontrī Bangladesh*
Vlag	Embleem
	Nasionale leuse: Joy Bangla; জয় বাংলা; (Bengaals vir: "Oorwinning vir Bengal")
	Volkslied: Amar Sonar Bangla; আমার সোনার বাংলা; (Bengaals vir: "My Goue Bengale"); ; Nasionale mars: Notuner Gaan; নতুনের গান; (Bengaals vir: "Die lied van die jeug")
Hoofstad	Dhaka 23°42′N 90°21′O / 23.700°N 90.350°O
Grootste stad	Dhaka
Amptelike tale	Bengaals
Regering ; • President; • Eerste minister	Unitêre parlementêre; grondwetlike republiek; Mohammed Shahabuddin; Muhammad Yunus
Onafhanklikheid Vorming; • Verdeling van Brits-Indië; • Onafhanklikheidsverklaring; • Bereik; • Huidige grondwet	; ; 14 Augustus 1947; 26 Maart 1971; 16 Desember 1971; 16 Desember 1972
Oppervlakte; - Totaal; ; - Water (%)	; 148 460 km2 (94ste); 57 321 myl2; 6,4
Bevolking; - 2024-skatting; - 2023-sensus; - Digtheid	; 168 697 184 (8ste); 169 828 911; 1 136 / km2 (12de); 2 943 / myl2
BBP (KKP); - Totaal; - Per capita	2024-skatting; $1 620 miljard (25ste); $9 416 (126ste)
BBP (nominaal); - Totaal; - Per capita	2024-skatting; $455,162 miljard (34ste); $2 646 (137ste)
MOI (2022)	0,670 (129ste) – medium
Gini (2016)	32,4 – medium
Geldeenheid	Taka (৳) (BDT)
Tydsone; - Somertyd	BST (UTC+06:00); nie toegepas nie (UTC+06:00)
Internet-TLD	.bd; .বাংলা
Skakelkode	+880

Bangladesj (Bengaals: বাংলাদেশ, Bāṃlādēśa, [ˈbaŋlad̪eʃ], luister (hulp·inligting); letterlik "die nasie van Bengale"), amptelik die Volksrepubliek Bangladesj (গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ, Gaṇaprajātantrī Bāṃlādēśa), is 'n digbevolkte land in Suid-Asië in die streek Bengale. Dit beslaan 'n oppervlakte van 148 460 km² en het 'n bevolking van sowat 170 miljoen in 2024 gehad. Die hoofstad en grootste stad is Dhaka (of Dakka), ander groot stede sluit in Chittagong in die suidooste en Khulna in die suidweste. Die amptelike taal is Bengaals, die belangrikste etniese groep is die Bengale en die plaaslike geldeenheid is die taka (৳, tk).

Die land lê aan die Golf van Bengale in die Indiese Oseaan, maar word origens heeltemal deur Indië omring, behalwe vir die suidoostelike hoek, wat aan Mianmar (Birma) grens. Net noordwes van Bangladesj is Nepal en noord is Bhoetan geleë, maar al drie lande word deur 'n smal Indiese strook van mekaar geskei. Die Ganges-Brahmaputra-vloedvlakte is die oorheersende geograﬁese kenmerk van die land.

Bangladesj het tussen 1858 en 1947 deel uitgemaak van Brits-Indië en met die Verdeling van Indië het dit deel geword van Pakistan. In 1952 het die Bengaalse Taalbeweging begin en in 1971 het die provinsie met Indiese ondersteuning die Bengaalse Onafhanklikheidsoorlog teen Pakistan begin. Op 26 Maart 1971 het Bangladesj sy onafhanklikheid van Pakistan verklaar en met die grondwet op 4 November 1972 'n unitêre parlementêre republiek geword. Bangladesj is 'n lidland van die Britse Statebond met 'n president as staatshoof.

Sedert sy onafhanklikwording in 1971 beleef Bangladesj armoede, hongersnood, politieke onrus en militêre staatsgrepe. Die herstel van demokrasie in 1991 het verligting gebring, maar die land het steeds met baie uitdagings te kampe, veral die jaarlikse vloede en siklone.^[9]

Algemene gegewens

Ligging

Kaart van Bangladesj

Bangladesj ("land van die Bengale") lê in die noordoostelike hoek van die Indiese subkontinent en word in die weste en noorde deur Indië begrens, in die ooste deur Indië en Mianmar en in die suide deur die Golf van Bengale.

Die grootste deel van die land is 'n deltagebied wat deur 'n dik laag slik afkomstig uit drie riviere, die Ganges, die Yamuna en die Meghna, bedek word.

Die grond is ryk aan aluminium- en ysterbestanddele, maar wat vrugbaarheid betref, word daar met elke reënbui groot hoeveelhede vrugbare grond weggespoel, net om weer vervang te word as die riviere hul walle oorstroom. Bergreekse soos die Chittagong-heuwelreeks met 'n hoogte van tussen 500 m en 1 000 m kom in die suidoostelike deel van die land voor. Die Karnaphoelrivier kronkel deur die heuwels en mond uit in die Golf van Bengale.

Klimaat

Klimaatsones in Bangladesj volgens die Köppen-klimaatklassifikasie

Bangladesj het 'n moesonklimaat. Tussen Junie en Oktober waai die suidwesmoeson oor die kusstrook, waar tussen 2 000 mm en 3 000 mm reën uitsak. In die noorde reën dit selfs meer. Minder reën val in die suide.

Van Mei tot Oktober is dit somer en die temperatuur styg tussen 26 en 32° C. Die winters is matig en die kwik daal selde benede 15° C. Siklone teister die kusgebiede en stuur vloedgolwe tot diep die binneland in. Honderde mense, soms tot 'n halfmiljoen, kom in die rampe om en groot skade word aan gewasse aangerig.

Natuurlewe

Weens die hoë bevolkingsdigtheid moes die natuurlike plantegroei grootliks plek maak vir grondhonger boere. Net in die Chittagong-heuwels, langs die suidkus en in die binneland tussen die riviere Yamuna en Menghna, kom tropiese reënwoude voor. In die riviergebiede vind 'n mens soms moerasse en savannes. Al die bekende diersoorte van die subkontinent word in die land aangetref. Die waterbuffel is mak gemaak en word met groot sukses as ploegdier ingespan.

Sport

Die Bengaalse nasionale krieketspan vier die neem van 'n paaltjie teen Zimbabwe in 2009

Krieket is Bangladesj se gewildste sportsoort, gevolg deur sokker. Ander gewilde sportsoorte sluit in veldhokkie, tennis, pluimbal, handbal, basketbal, vlugbal, skaak, skietsport en hengel. Kabaddi is Bangladesj se nasionale sport.^[10]^[11]

Die Bengaalse nasionale krieketspan het sedert 1999 vir elke krieketwêreldbekertoernooi gekwalifiseer, maar tot dusver nie een van die toernooie gewen nie; hul beste vertoning was die kwarteindrondte tydens die Krieketwêreldbeker 2015. In 2000 is toetsstatus aan Bangladesj toegeken. Bangladesj het die Krieketwêreldbeker 2011 saam met Indië en Sri Lanka aangebied, waartydens twee groepwedstryde in Chittagong, asook vier groepwedstryde en twee kwarteindstryde in Dhaka gespeel is. Daarbenewens het Bangladesj op sy eie as gasheer van die Kampioenetrofee 1998 en die T20I-wêreldbeker 2014 opgetree. Tydens die Krieketwêreldbeker 2031 sal Bangladesj saam met Indië weer as gasheer optree.^[12] Tydens die Asiatiese Beker was Bangladesj drie keer die naaswenner (in 2012, 2016 en 2018). In 2020 het Bangladesj vir die eerste keer die o/19-Krieketwêreldbeker gewen en sodoende sy eerste titeloorwinning in enige IKR-toernooi beklink.^[13]

Die Bengaalse nasionale sokkerspan kon tot dusver nog nie vir 'n FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi kwalifiseer nie. In 2003 het Bangladesj sy eerste internasionale trofee verower en die Suid-Asiatiese beker gewen.

Verwysings

↑ (en) "'Joy Bangla' to be national slogan: HC". Daily Prothom Alo. 10 Maart 2020. Besoek op 10 Maart 2020.
↑ (en) "HC orders govt to announce 'Joy Bangla' as national slogan in three months". bdnews24.com. 10 Maart 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Junie 2021. Besoek op 30 Junie 2021.
↑ (en) "National Symbols→National march". Bangladesh Tourism Board. Bangladesh: Ministry of Civil Aviation & Tourism. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Mei 2019. Besoek op 21 Februarie 2015.
↑ ^4,0 ^4,1 (en) "Bangladesh". Central Intelligence Agency. Besoek op 8 Augustus 2024.
↑ (bn) "বাংলাদেশ পরিসংখ্যান ব্যুরো".
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 (en) "Bangladesh". Internasionale Monetêre Fonds. April 2024. Besoek op 8 Augustus 2024.
↑ (en) "Human Development Report 2023/2024" (PDF). United Nations Development Programme. 13 Maart 2024. Besoek op 8 Augustus 2024.
↑ (en) "Gini Index – Bangladesh". Wêreldbank. Besoek op 8 Augustus 2024.
↑ HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8
↑ (en) Faroqi, Gofran (2012). "Kabadi". In Islam, Sirajul; Jamal, Ahmed A. (reds.). Banglapedia: National Encyclopedia of Bangladesh (Tweede uitg.). Asiatic Society of Bangladesh.
↑ (en) "The rise and rise of Bangladesh cricket – what took them so long?". The Guardian. 31 Januarie 2017. Besoek op 8 Augustus 2024.
↑ (en) Nagraj Gollapudi (16 November 2021). "USA co-hosts for 2024 T20 WC, Pakistan gets 2025 Champions Trophy, India and Bangladesh 2031 World Cup". ESPNcricinfo. Besoek op 8 Augustus 2024.
↑ (en) "U19s Cricket World Cup: Bangladesh beat India in final to win first title". BBC. 9 Februarie 2020. Besoek op 8 Augustus 2024.

Bronnelys

Algemeen

(en) "Bangladesh". Encyclopædia Britannica. Besoek op 8 Augustus 2024.
(en) "Bangladesh". Central Intelligence Agency. Besoek op 8 Augustus 2024.

Geografie

Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0-908409-43-5, volume 2, bl. 166, 167

Eksterne skakels

(en) Toerisme-inligting oor Bangladesj op Wikivoyage
(bn) (en) Amptelike webwerf van Bangladesj se regering

[1] (en) "'Joy Bangla' to be national slogan: HC". Daily Prothom Alo. 10 Maart 2020. Besoek op 10 Maart 2020.

[2] (en) "HC orders govt to announce 'Joy Bangla' as national slogan in three months". bdnews24.com. 10 Maart 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Junie 2021. Besoek op 30 Junie 2021.

[3] (en) "National Symbols→National march". Bangladesh Tourism Board. Bangladesh: Ministry of Civil Aviation & Tourism. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Mei 2019. Besoek op 21 Februarie 2015.

[CIA-4] 4,0 ^4,1 (en) "Bangladesh". Central Intelligence Agency. Besoek op 8 Augustus 2024.

[5] (bn) "বাংলাদেশ পরিসংখ্যান ব্যুরো".

[imf2-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 (en) "Bangladesh". Internasionale Monetêre Fonds. April 2024. Besoek op 8 Augustus 2024.

[7] (en) "Human Development Report 2023/2024" (PDF). United Nations Development Programme. 13 Maart 2024. Besoek op 8 Augustus 2024.

[8] (en) "Gini Index – Bangladesh". Wêreldbank. Besoek op 8 Augustus 2024.

[HAT_Taal-en-feitegids-9] HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8

[10] (en) Faroqi, Gofran (2012). "Kabadi". In Islam, Sirajul; Jamal, Ahmed A. (reds.). Banglapedia: National Encyclopedia of Bangladesh (Tweede uitg.). Asiatic Society of Bangladesh.

[11] (en) "The rise and rise of Bangladesh cricket – what took them so long?". The Guardian. 31 Januarie 2017. Besoek op 8 Augustus 2024.

[12] (en) Nagraj Gollapudi (16 November 2021). "USA co-hosts for 2024 T20 WC, Pakistan gets 2025 Champions Trophy, India and Bangladesh 2031 World Cup". ESPNcricinfo. Besoek op 8 Augustus 2024.

[13] (en) "U19s Cricket World Cup: Bangladesh beat India in final to win first title". BBC. 9 Februarie 2020. Besoek op 8 Augustus 2024.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]