Wikipedia

Olimpiese Spele

groot internasionale multisportgeleentheid georganiseer deur Internasionale Olimpiese Komitee
(Aangestuur vanaf Olimpiese spele)

Die Olimpiese Spele (ou Grieks: τά Ὀλύμπια, ta Olýmpia, "die Olimpiese Spele"; moderne Grieks: ολυμπιακοί αγώνες, olymbiakí agónes, "die Olimpiese Kompetisies") bestaan uit twee internasionale sportkompetisies wat elk elke vier jaar gehou word, naamlik: die Somerspele en die Winterspele. Tot en met 1992 was beide die spele in dieselfde jaar gehou, maar sedertdien word hulle met twee jaar intervalle aangebied.

Kenteken van die Olimpiese Spele.
Kaart van elke Olimpiese Somerspele.
Kaart van elke Olimpiese Winterspele.
Kaart van die Olimpiese boikotte van 1976, 1980 en 1984.
Die Olimpiese vlam van Salt Lake City, 2002.

Die slagspreuk van die Olimpiese Spele is Vinniger, Hoër, Sterker — Saam, of dan Citius, Altius, Fortius — Communiter in Latyn.

Geskiedenis

wysig

Die Antieke Olimpiese Spele (Antieke Grieks : τὰ Ὀλύμπια, ta Olympia[1]) was godsdiens- en atletiekfeeste wat elke vier jaar by die heiligdom van Zeus in Olympia, Griekeland, gehou is. Hierdie stad is sedert die 10de eeu v.C. al 'n religieuse en politieke ontmoetingsplek. Mededinging was onder verteenwoordigers van verskeie stadstate en koninkryke van Antieke Griekeland. Hierdie Spele het hoofsaaklik atletiese, maar ook gevegsporte soos stoei en die pankrasion, perde- en strydwa-wedrenne aangebied. Daar is wyd geskryf dat tydens die Spele alle konflikte tussen die deelnemende stadstate uitgestel is totdat die Spele klaar was. Hierdie staking van vyandelikhede was bekend as die Olimpiese vrede of wapenstilstand.[2] Hierdie idee is 'n moderne mite omdat die Grieke nooit hul oorloë opgeskort het nie. Die wapenstilstand het wel toegelaat dat godsdienstige pelgrims wat na Olympia gereis het, ongestoord deur strydende gebiede gaan omdat hulle deur Zeus beskerm is.[3]

Die oorsprong van die Olimpiese Spele is gehul in misterie en legende;[4] een van die gewildste mites identifiseer Herakles en sy pa Zeus as die voorvaders van die Spele.[5][6][7] Volgens legende was dit Herakles wat die Spele die eerste keer "Olimpiese" genoem het en die gewoonte gevestig het om dit elke vier jaar te hou.[5] Die mite gaan voort dat nadat Herakles sy twaalfde arbeid voltooi het, hy die Olimpiese Stadion gebou het as 'n eer vir Zeus. Na die voltooiing daarvan het hy 200 treë in 'n reguit lyn geloop en hierdie afstand 'n "stadion" genoem (Antieke Grieks: στάδιον, Latyn: stadion, "verhoog"), wat later 'n eenheid van afstand geword het. Die mees algemeen aanvaarde aanvangsdatum vir die Antieke Olimpiese Spele is 776 vC; dit is gebaseer op inskripsies, gevind by Olympia, wat die wenners lys van 'n voetresies wat elke vier jaar gehou word vanaf 776 vC.[8] Die Antieke Spele het hardloopbyeenkomste, 'n vyfkamp (bestaande uit 'n spring-byeenkoms, skyf- en spiesgooie, 'n voetresies en stoei), boks-, stoei-, pankrasie- en perdesportbyeenkomste gehad.[9][10] Volgens tradisie was Coroebus, 'n kok van die stad Elis, die eerste Olimpiese kampioen.[11]

Die Olimpiese Spele was van fundamentele godsdienstige belang, met sportbyeenkomste saam met rituele offers ter ere van beide Zeus (wie se beroemde standbeeld deur Phidias in sy tempel by Olympia gestaan het) en Pelops, goddelike held en mitiese koning van Olympia. Pelops was bekend vir sy strydwaresies met koning Oenomaus van Pisatis.[12] Die wenners van die gebeure is bewonder en verewig in gedigte en standbeelde.[13] Die Spele is elke vier jaar gehou, en hierdie tydperk, bekend as 'n Olimpiade, is deur Grieke as een van hul tydmetingseenhede gebruik. Die Spele was deel van 'n siklus bekend as die Pan-Hellenistiese spele, wat die Pitiese Spele, die Nemeïese Spele en die Istmiese Spele ingesluit het.[14]

Die Olimpiese Spele het die hoogtepunt van hul sukses in die 6de en 5de eeu vC bereik, maar het toe geleidelik in belangrikheid afgeneem namate die Romeine mag en invloed in Griekeland verkry het. Alhoewel daar geen wetenskaplike konsensus is oor wanneer die Spele amptelik geëindig het nie, is die mees algemene datum 393 nC, toe die Romeinse keiser Theodosius I die ou Spele vanweë die Heidense oorsprong daarvan en die onversoenbaarheid met sy Christelike geloof, verbied het. Nog 'n datum wat algemeen aangehaal word, is 426 nC, toe sy opvolger, Theodosius II, die vernietiging van alle Griekse tempels beveel het.[15]

Die eerste moderne spele vind in 1896 plaas op inisiatief van Baron Pierre de Coubertin. Die eerste spele sou in Parys, Frankryk, aangebied word, maar later word besluit om dit in Athene, Griekeland te hou om die simboliese skakel met die antieke Spele te bevestig.

Sien ook

wysig

Verwysings

wysig
  1. ↑ "perseus.tuft.edu"olu/mpia|Ὀλύμπια, mLSJ
  2. ↑ Swaddling 2000, p. 54
  3. ↑ "The Olympic Truce – Myth and Reality by Harvey Abrams". Classics Technology Center, AbleMedia.com. Besoek op 12 Februarie 2013.
  4. ↑ Young 2004, p. 12.
  5. ↑ 5,0 5,1 Pausanias, "Elis 1", VII, p. 9; Pindar, "Olympian 10", bl. 24–77
  6. ↑ Richardson 1992, p. 227.
  7. ↑ Young 2004, pp. 12–13.
  8. ↑ "Olympic Games". Encyclopædia Britannica. Besoek op 29 April 2009.
  9. ↑ Crowther 2007, pp. 59–61.
  10. ↑ "Ancient Olympic Events". Perseus Project of Tufts University. Besoek op 29 April 2009.
  11. ↑ Golden 2009, p. 24.
  12. ↑ Burkert 1983, p. 95.
  13. ↑ Swaddling 1999, pp. 90–93.
  14. ↑ Olympic Museum (2007). "The Olympic Games in Antiquity" (PDF). International Olympic Committee. p. 2. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 25 Maart 2009. Besoek op 2 Februarie 2009.
  15. ↑ Crowther 2007, p. 54.

Verdere leesstof

wysig
  • (en) Buchanan, Ian (2001). Historical dictionary of the Olympic movement. Lanham: Scarecrow Presz. ISBN 978-0-8108-4054-6.
  • (en) Kamper, Erich; Mallon, Bill (1992). The Golden Book of the Olympic Games. Milan: Vallardi & Associati. ISBN 978-88-85202-35-1.
  • (en) Simson, Vyv; Jennings, Andrew (1992). Dishonored Games: Corruption, Money, and Greed at the Olympics. New York: S.P.I. Books. ISBN 978-1-56171-199-4.
  • (en) Wallechinsky, David (2004). The Complete Book of the Summer Olympics, Athens 2004 Edition. SportClassic Books. ISBN 978-1-894963-32-9.
  • (en) Wallechinsky, David (2005). The Complete Book of the Winter Olympics, Turin 2006 Edition. SportClassic Books. ISBN 978-1-894963-45-9.

Eksterne skakels

wysig


Olimpiese Spele  

Olimpiese Somerspele: 1896  • 1900  • 1904  • 1906*  • 1908  • 1912  • 1916  • 1920  • 1924  • 1928  • 1932  • 1936  • 1940  • 1944  • 1948  • 1952  • 1956  • 1960  • 1964  • 1968  • 1972  • 1976  • 1980  • 1984  • 1988  • 1992  • 1996  • 2000  • 2004  • 2008  • 2012  • 2016  • 2020  • 2024  • 2028  • 2032

Olimpiese Winterspele: 1924  • 1928  • 1932  • 1936  • 1940  • 1944  • 1948  • 1952  • 1956  • 1960  • 1964  • 1968  • 1972  • 1976  • 1980  • 1984  • 1988  • 1992  • 1994  • 1998  • 2002  • 2006  • 2010  • 2014  • 2018  • 2022  • 2026  • 2030  • 2034
Internasionale Olimpiese Komitee – Nasionale Olimpiese Komitee
(*) Die spele van 1906 is deur die IOK georganiseer, maar word nie amptelik deur die IOK erken nie.

Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Olimpiese_Spele&oldid=2689810"