Izak Lessing

Ds. Izak Jacobus Lessing (8 Junie 1906 – 12 Julie 1986) was tussen 1932 en 1948 predikant in twee Gereformeerde werkkringe en daarna tot sy aftrede in 1977 as sekretaris-penningmeester aan die Kerk se Administratiewe Buro op Potchefstroom verbonde.

Ds. Izak Jacobus Lessing
Ds. I.J. Lessing
Naam	Izak Jacobus Lessing
Geboorte	8 Junie 1906
Sterfte	12 Julie 1986 (op 80)
Kerkverband	Gereformeerd
Gemeente(s)	Barkly-Oos 1932–1941 Molteno/Sterkstroom/ Hofmeyr/Queenstown 1941–1948
Jare aktief	1932–1948 (predikant) 1948–1977 (sekretaris-penningmeester)
Kweekskool	Potchefstroom

Hy het die grade B.A., B.D. en M.A. (Sielkunde) aan die Teologiese Skool Potchefstroom en die PUK verwerf.

Bediening in Barkly-Oos

Op 26 Februarie 1932 is hy in die Gereformeerde kerk Barkly-Oos deur ds. Dirk Postma van Burgersdorp bevestig. In die nadraai van die Groot Depressie was dit ’n uitdagende bediening, des te meer veeleisend gemaak deur die koue van die Stormberge.

Ingebruikneming van die Afrikaanse Bybel

Die Algemene Sinode van die GKSA 1933 in sitting Pretoria, afgeneem op die trap van die Uniegebou. Eerste ry: A. Postma, P.G.W. Snyman, Derk Rumpff, J.G.H. van der Walt, I.D. Krüger, prof. J.C. Coetzee, T.T. Spoelstra, A.S.E. Yssel, D.N. Kotzé, W.J. Postma, J.P. van den Berg, I.J. van der Walt. Tweede ry: H.F.V. Kruger, J.H. Boneschans, J.M. de Wet. Tweede ry: W.J. de Klerk, P.J.S. de Klerk, B.J. de Klerk, B. de Klerk, S.J. van der Walt, L.S. van der Walt, J.A. Schutte, N.H. van der Walt, E.I.J Venter, H.S. van Jaarsveld, H.J. Venter, D.G Venter, J.V. Coetzee. Vierde ry: J. van Rooy, A. Aucamp, H.P.J. Pasch. Vyfde ry: J.A. van Rooy, J.H. Kruger, G.H.J. Kruger, W.F. Venter, I.J. Lessing, J.B. du Plessis, S.P. van der Walt, J.P. Jooste, J.L. de Bruin, S. du Toit, D.P. du Plessis, F.P.J. Snyman.

Die Nasionale Sinode van die GKSA van 1939 voor die Vrouemonument in Bloemfontein. Eerste ry: H.S. van Jaarsveld, F.N. Lion Cachet, W.J. Postma, B. de Klerk, H.J. Venter, J. van Rooy, P.W. van der Walt, P.G.W. Snyman. Tweede ry: N.H. van der Walt, J.G.H. van der Walt, D. Postma, dr. J.D. Du Toit, J.A. van Rooy, dr. C.J.H de Wet, dr. S.O. Los, dr. J.P. Jooste, J.V. Coetzee, I.D Kruger, J.C. van der Walt. Derde ry: J.P. van der Berg, G.H.J. Kruger, A.L Aucamp, M. Postma, J.M. de Wet, I.J. Lessing. Vierde ry: Jacs van Rooy, J.L. de Bruin, J.A. Schutte, A. Postma, E.L.J. Venter, D.G. Venter, J.L. Vorster, T.T. Spoelstra, Derk Rumpff, H. du Plessis. Vyfde ry: dr. B.J. de Klerk, P.J. de Klerk, J.J. Venter, J.H. Boneschans, L.S. van der Walt, S. du Toit, J.F. du Plooy, A.S.E. Yssel. Sesde ry: H.F.V. Kruger, P.J.S. de Klerk, D.N. Kotze, W.J. Snyman, W.F. Venter, S.P. van der Walt, J.W.J. van Ryssen, N.J. Snyman, B.R. Krüger, D.J. van der Walt.

Studente, dosente en besoekende predikante neem in April 1949 tydens die Sinode van die GKSA afskeid van Totius by die Teologiese Skool Potchefstroom. Eerste ry: D.F. Malan, G.P. Scheepers, C. Hatting, L.J. Botha, P.W. Buys, S.C.W. Duvenage, P.W. van der Walt, W.J. Postma, G.P.L. van der Linde, J.J.S. Venter, G.C.P. van der Vyver, M.J. Booyens, S.J. du Plessis, K.S. van Wyk de Vries. Tweede ry: J.V. Coetzee, P.J. Venter, P.J. Coetzee, J.W.J. van Ruyssen, D.J. van der Walt, H.G. Stoker, J.C. van der Walt, J.H. Boneschans, prof. J.D. du Toit, B.J. de Klerk, D.G Venter, A.S.E. Yssel, H.S. van Jaarsveld, H.J. Venter, D.N. Kotzé, N.T. Snyman. Derde ry: D.C.S. van der Merwe, B.R. Krüger, J. Postma, R.S.J. van Wyk, M. Postma, J.L. de Bruin, C.E.G. Malan, J.J.H. Booysen, B.J. de Klerk, A.L. Aucamp, J.A. Schutte, I.J. van der Walt, L.S. Van der Walt, S. du Toit, A. Duvenage, W.J. Snyman, P.J.S. de Klerk, T.T. Spoelstra.Vierde ry: D.J. Delport, J.L. Vorster, J.P. Jooste, A.A. Venter, J.F. du Plooy, H.F.V. Kruger, Jacs van Rooy, I.J. Lessing, J.M. de Wet, S.P. van der Walt, P.J. de Klerk.

Gedurende sy bediening in Barkly-Oos is twee belangrike mylpale in die kerkgeskiedenis van Suid-Afrika bereik, naamlik die ingebruikneming van die Afrikaanse Bybel en die Afrikaanse psalmberyming. Op die kerkraad se vergadering van 23 Junie 1933 is aangekondig dat die Nasionale Sinode van die Gereformeerde Kerk wat in daardie jaar in Pretoria byeengekom het, besluit het dat kerkrade die Afrikaanse Bybel in gebruik kon neem sodra dit verskyn het. Die saak is bespreek en van die kant van die kerkraad was geen beswaar daarteen om die Afrikaanse Bybel te aanvaar nie. Hulle het wel gemeen dit sou goed wees as die saak ook voor die gemeente gelê kon word, wat dan toe ook op ’n gemeentevergadering gebeur het. Ook daar is die saak welwillend aanvaar.

Op dieselfde geleentheid is besluit om die verskyning van die Afrikaanse Bybel op 27 Augustus 1933 geestelik te gedenk saam met al die Afrikaanse kerke in die land. Verder is aangekondig dat dit aanbeveel word om die Bybels te bestel deur prop. P.W. van der Walt, wat as Bybelkolporteur aangestel was. 'n Reëlingskommissie vir die fees is ook benoem.

So is die Afrikaanse Bybel dan op 27 Augustus geestelik in gebruik geneem. Die kollekte wat by die geleentheid opgeneem is, sou soos volg aangewend word: Die helfte sou gebruik word om Bybels vir die armes van die gemeente aan te koop en die ander helfte sou aan die Britse en Buitelandse Bybelgenootskap gestuur word. Vroeg die volgende jaar het hierdie belangrike gebeurtenis nog ’n naklank beleef toe broeders A.P. en P.W. van Heerden ’n Afrikaanse Bybel vir die kansel geskenk het, en toe die Bybels aan minder gegoede lidmate uitgedeel is.

75-jarige fees van die GKSA

In dieselfde jaar, 1934, is nog ’n feesgeleentheid waargeneem toe die 75-jarige bestaan van die Gereformeerde Kerk in Suid-Afrika ook saam met al die gemeentes feestelik herdenk is. Die kerkraad het toe ook aandag geskenk aan die besluit van die Nasionale Sinode naamlik dat, as blyk van dankbaarheid die gemeentes moes probeer om hulle skuld voor die feesdatum af te betaal.

Afrikaanse psalmberyming ontvang

Nog ’n belangrike saak in ds. Lessing se tyd was die voorbereiding op die ontvangs van die Afrikaanse psalmberyming. Op die vergadering van 5 Mei 1934 is besluit om twee kollektes by die eersvolgende Nagmaalsgeleentheid af te sonder vir die psalmberyming. In Junie 1936 het die kerkraad besluit wanneer die psalmboek verskyn, dit gebruik kon word in die eredienste; ook die liturgiese formuliere en die Kategismus, wat agter in die psalmboek afgedruk sou wees, sou gebruik kon word.

Die feestelike ontvangs van die Afrikaanse psalmboek het dan ook in Januarie 1938 plaasgevind. Daar is toe gereël dat oudl. Jacob Steenkamp die psalmboek aan ds. Lessing sou oorhandig, wat dit dan op die kansel sou plaas. ook is besluit dat die gemeente die psalms ritmies sou sing.

Nog belangrike sake

Afgesien van die verskillende feesgeleenthede, moes die kerkraad destyds aandag skenk aan nog belangrike sake. In 1936 is ’n ernstige poging aangewend om 'n fonds daar te stel vir die bevordering van die sendingaksie van die kerk. In die tyd het broeder J.P. Duvenhage van Steynsburg onderneem om tot die bedrag van £300, £5 by te dra vir elke £100 wat uit die kerk bygedra sou word. Die saak is behandel en aangekondig, maar die notule meld nie wat die resultaat was nie.

Voorts is gereeld aandag geskenk aan die bevordering van die sendingsaak. In Desember 1939 het die voorsitter, ds. Lessing, die kerkraad meegedeel dat 'n gesamentlike kommissie van die kerkrade van die Gereformeerde kerk en Nederduitse Gereformeerde gemeente besluit het om die Reddingsdaadbond te steun, en die verlof van die kerkraad is gevra om ook ander liggame in te skakel by die aksie. Hierdie verlof het die kerkraad geredelik toegestaan.

In hierdie tyd is weer aandag geskenk aan die poging om twee huise op die grond naas die kerkgebou te bou, wat dan ten bate van die kerk verhuur kon word. Die bouwerk is aangepak en voltooi, maar daar het nog 'n skuld op die geboue gerus; daarom was dit 'n oorsaak van vreugde toe die betrokke kommissie op die vergadering van 31 Mei 1935 aan die kerkraad kon rapporteer dat die skuld gedelg is.

In dié tyd is die gedagte geopper dat geywer moes word om 'n kerkfonds daar te stel, waarvan die rente gebruik kon word om die gemeente finansieel te steun. Later sou die saak wel vaste vorm aanneem.

Einde 1940 is die saak van 'n nuwe Nagmaalstel ter sprake gebring. 'n Kommissie is toe aangewys om die moontlikheid te ondersoek en ook die hulp van die susters van die gemeente is verkry. Die gevolg van hierdie aksie was dat 'n nuwe Nagmaalstel die volgende jaar in ontvangs geneem kon word. ln Oktober 1941 het ds. Lessing die kerkraad meegedeel dat hy beroep is na Molteno en dat hy in November sy besluit bekend sou maak. Hy het die beroep aanvaar en is op 19 Desember 1941 eervol losgemaak van die gemeente.

In Molteno-kombinasie

Kuratore en professore van die Teologiese Skool Potchefstroom, 1968. Voorste ry. Ds. Izak Lessing, prof. S.P. van der Walt, ds. A.A. Venter, prof. G.C.P. van der Vyver, ds. J. Postma. Tweede ry: Prof. J.P. Jooste, ds. T. Steyn, dr. B. Spoelstra, ds. M. Postma, proff. Hugo du Plessis, S.J. van der Walt, prof. W.J. Snyman. Derde ry: di. L.J. Buys, B.J. Lombard, J.F. du Plooy, dr. K.S. van Wyk de Vries, prof. S. du Toit.

Dit was ook die geval in die gemeentes Molteno, Sterkstroom, Hofmeyr en Queenstown, wat hy in kombinasie van 1941 tot 1948 bedien het. Hier het sy gesondheid weens ’n keelaandoening ’n knak gekry, volgens dr. V.E. d'Assonville "byna die ergste wat met ’n predikant gebeur: die verlies van sy stem. Hierdeur is hy gedwing om as leraar te emeriteer.

Sekretaris-penningmeester

Kort nadat hy sy emeritaat aanvaar het, het die Kerk hom op ’n ander terrein nodig gehad, want in 1949 het hy ds. T.T. Spoelstra as sekretaris-penningmeester van die Administratiewe Buro op Potchefstroom opgevolg. Hierdie taak het hy, aldus dr. D.'Assonville, "met die grootste nougesetheid en korrektheid tot in 1977 uitgevoer. Hy het met die uiterste stiptheid en toewyding gewaak oor die Gereformeerde Kerke se belange." In dié tyd was hy af en toe skriba van die kuratore van die Teologiese Skool en moes hy grotendeels die administratiewe belange van Die Kerkblad behartig.

Ná sy aftrede by die Administratiewe Buro in 1977 het hy nog in ’n tydelike hoedanigheid in die Argief van die Teologiese Skool gewerk. Dié taak het hy verrig met die nougesetheid wat so eie aan hom was. Hiermee was hy besig tot die dag voor hy in die hospitaal opgeneem is.

Gesinslewe

Ds. Lessing was 54 jaar lank getroud met Martie (née Schutte), wat hom langer as vyf dekades getrou bygestaan het en by wie hy ses seuns gehad het, "manne wat hul plek vol staan in die kerk, volk en die samelewing", aldus dr. D.'Assonville. Sy ses seuns het sy oorskot grafwaarts gedra kort ná n pragtige fees waarop sy 80ste verjaardag gevier is.

Bronne

• (af) D'Assonville, dr. V.E. in De Bruyn, ds. F.R.P. 1987. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 1987. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
• (af) Jooste, dr. J.P. 1972. Die Gereformeerde kerk Barkly-Oos. Gedenkalbum by geleentheid van die eeufees. Barkly-Oos: Gereformeerde Kerkraad.