Pieter Snyman
Ds. Pieter Gert Wessel Snyman (noemnaam Piet, plaas Steenbokfontein, Koster, 18 September 1902 – Salisbury, Suid-Rhodesië, 8 Februarie 1948) was ’n predikant in twee gemeentes van die Gereformeerde Kerk: van 1931 af van Krokodilrivier en van 1944 tot sy dood minder as vier jaar later van Salisbury, waarvan hy die eerste leraar was en dus ’n ware baanbreker van sy kerk in Suid-Rhodesië. Op sy grafsteen in Harare staan: “Eerste leraar, Geref. Kerk, Suid-Rhodesië (1944–1948). Geestelike leier van sy volk. Sy lewenskrag is verteer deur die lig wat hy vir sy God en volk versprei het. Julle is ’n volk deur God geroepe. Opgerig deur die Afrikaners van Rhodesië en sy eggenote, Elize, en kinders, Leona, Theunetta en Evert. Soli Deo Gloria.”
| Ds. Piet Snyman | |
| |
Ds. Piet Snyman
| |
| Naam | Pieter Gert Wessel Snyman |
|---|---|
| Geboorte | 18 September 1902 Steenbokfontein, Koster |
| Sterfte | 8 Februarie 1948 (op 45) |
| Kerkverband | Gereformeerd |
| Gemeente(s) | Krokodilrivier 1931–1944 Salisbury 1944–1948 |
| Jare aktief | 1931–1948 |
| Kweekskool | Potchefstroom |
Herkoms
wysig
Die latere ds. Snyman was, soos ds. J.V. Coetzee hom eenkeer tipeer het, van sy jeug af 'n “oorgegewe mens” en het gespruit uit 'n vrome voorgeslag, “kerkmense in die volle sin van die woord”, aldus prof. Fanus dy Toit. Hy is op 21 Oktober 1902 op Witrand, distrik Marico, gedoop. Sy vader, vroeër van die plaas Steenbokfontein, distrik Koster, wat bekend was as oom Evert en wat sy seun oorleef het, was 'n seun van genl. J.P. Snyman. Sy moeder was Alida Theunetta Grobler, die enigste suster van min. P.G.W. Grobler (1873–1942), na wie ds. Snyman genoem is. Min. Grobler se moeder was ’n dogter van 'n suster van pres. Paul Kruger. Sewe kinders is uit Evert Snyman se twee huwelike gebore. Hy het as veldkornet die hele Tweede Vryheidsoorlog (1899–1902) deurgeveg en onder meer deelgeneem aan die gevangeneming van lord Methuen. Prof. J.C. van Rooy skryf in die Gedenkalbum van die Gereformeerde Kerke in Suid-Rhodesië na vyftig jaar 1914–1964: "(Pieter Snyman) was besonder lief vir sy vader, van wie hy die erns, die daadkrag en deursettingsvermoë ontvang het, terwyl hy van sy moeder die gawe om heerlik en hartlik te kon lag, gekry het." Pieter Snyman se moeder se vurige begeerte om haar seun nog op die kansel te sien, het nie in vervulling gegaan nie. Toe hy in sy finale jaar was (1930), kort voor sy bevestiging, is sy in die jeugdige ouderdom van 49 jaar oorlede. Omdat hy in die Paarl ernstig siek gelê het, kon haar seun nie die teraardebestelling bywoon nie.
Jeugjare
wysigProf. Du Toit skryf Piet Snyman se familie het getuig hy was van jongs af 'n gehoorsame en leergierige kind. Weens 'n nieraandoening moes hy vir vier jaar die skool verlaat. Maar agter die vee het hy homself in die studie verdiep en dikwels het sy vader gesien hoe hy ’n miershoop as sy kansel gebruik het. Sy vraeboek en Bybel was in die eensame veld sy metgeselle en daar het hy ook die kategismus goed leer ken. Hoewel hy die skool in st. 4 verlaat het, kon hy met sy terugkeer direk oorgaan na st. 6. Prof. Du Toit skryf: “Sy liefde vir die natuur, ja vir die hele skepping van God, hier in die veld opgedoen, het hom altyd bygebly.” Prof. Van Rooy skryf sy innige liefde vir die natuur, die bome, die veld het deel van sy vaderlandsliefde uitgemaak. Dit was in die veld dat die roepstem na hom gekom het dat hy verkondiger van die Woord moes word.
Prof. Van Rooy skryf: "Die familie is drie keer byna van aardse besittings beroof deur hul ywer vir die staatkundige vryheid van hul volk. Die vryheidsdrang het woes gebruis in die are van hierdie mense wat geglo het dat geen nasie die reg het en goed genoeg is om andere te oorheers en te vertrap nie."
Opleiding
wysig
Deels danksy die bemoediging van sy leraar en ’n huisvriend van die Snymans, ds. David Kotzé – van 1915 tot 1921 predikant van die gemeente Koster (1915–1921), waar Snyman grootgeword het, en van 1921 tot 1946 van Rustenburg, waar hy op hoërskool was – wat ’n huisvriend was, het Piet Snyman besluit om predikant te word.
Sy hoërskoollewe vanaf 1920 op Rustenburg (waar hy in 1923 gematrikuleer het) is reeds gekenmerk deur “diepe lewenserns”, soos prof. Du Toit dit stel. “Hy het hom beywer vir gesonde vermaak en te velde getrek teen dans en ander ydele vorme van ontspanning. Sy leuse was: Die lewe is te kort om dit in ydelheid deur te bring. Sy betreklik korte lewe van 45 jaar het hy dan ook vol gelewe. Sy kinderlike geloof kon hy so heerlik uitsing as ons voorsinger in die Heimat-eetsaal.” 'n Onderwyser het van hom getuig: "'n Toegewyde leerling met verbasende deeglikheid en pligsgetrouheid. Hy was opgeruimd van geaardheid, maar daarby ook ernstig en doelbewus. Van jongs af het hy vriendskap kon waardeer." Prof. Van Rooy sê hy was "in murg en been student tot op die dag van sy dood. Met pynlike noukeurigheid het hy een van die waardevolste teologiese biblioteke in die land opgebou en het hy ook gewerk aan sy doktorsgraad."
Predikant van Krokodilrivier
wysig
Nadat hy die Kandidaatseksamen afgelê en die grade B.D. en M.A. (Wysbegeerte, met lof) behaal het, is prop. Snyman in 1931 op Pansdrift (distrik Brits) bevestig as herder en leraar van die uitgestrekte gemeente Krokodilrivier. Dit was nadat hy in die eg verbind is met Elise (of Elizabeth) Anne Arnold (22 Januarie 1905 – 25 Oktober 2000), van die Paarl. Twee dogters, Leona (oorlede 10 Maart 2005) en Theunette, en ’n seun, Evert (of Ewert; oorlede 5 Junie 2010), is uit die huwelik gebore. Hier het ds. Snyman hom met volle toewyding aan sy gemeente gegee. Terselfdertyd het hy die omgewing van die pastorie in 'n lushof omskep. Weens ’n gebrek aan huiswerkers moes hy sy eggenote in baie opsigte behulpsaam wees.
Prof. Du Toit skryf dit ds. Snyman het altyd student gebly. “Dit was sy sielsbegeerte om vir verder studie oorsee te gaan, maar die finansiële middele het ontbreek. Hoe dit hom geluk het om sy pragtige biblioteek op te bou, bly selfs vir sy beste vriende 'n raaisel. Al het hy net die artikel oor Karl Barth in Koers in die Krisis geskrywe, moes dit vir elkeen duidelik wees dat hy teoloog van die eerste rang is.” Hy is dan ook tot adjunkvoorsitter van die buitengewone sinode van 1946 gekies.
Ds. Snyman het hom in sy 13 jaar tot Mei 1944 as predikant van Krokodilrivier nie net vir sy gemeente beywer nie, maar homself ook aan die breër samelewing gegee. Prof. Van Rooy skryf: "Die jong dominee het spoedig getoon dat hy oor 'n sterk organisasievermoë beskik; sy deeglike preke wat getuig het van erns, voorbereiding en studie en voorgedra met vuur en krag, het gou die gemeente laat floreer. Spoedig was hy ook aan die voorpunt van die stryd om Christelike Nasionale Onderwys; hy het hom beywer vir die opvoeding van die jeug en hy was voorsitter van die Koringkoöperasie, bestuurslid van die Reddingsdaadbond en medestigter van die verbruikerswinkel op Brits.
"Hier het ds. Snyman bewus geword van die ekonomiese agterstand van sy volk en hoewel hy nooit opgehou het om hom in te span vir die ekonomiese vrywording van sy mense, het hy altyd gewaarsku teen die vloek van die materialisme, geldgierigheid en selfsugtigheid.
"Hy het nooit aktief aan die politieke stryd deelgeneem nie, maar nooit geskroom om die lig van Gods Woord te laat skyn op die staatkundige stryd nie. Hy het nooit 'n onsuiwer klank laat hoor nie, en niemand het getwyfel waar hy staan nie. Selfs diegene wat van hom verskil het, het sy oortuiging met eerbied bejeën." Bewys van sy invloed en aansien is dat hy gevra is om hom as kandidaat beskikbaar te stel in die Volksraadsverkiesing van 1943. Al het hy die versekering gekry (waarskynlik by die Nasionale Party) dat al die ander kandidate (seker van die NP in die benoemingstryd) uit die strydperk sou tree as hy sou instem om deel te neem en hoewel hy hart en siel vir die saak gevoel het, was sy roeping om Gods Woord te verkondig altyd eerste. Hy het hy dié aanbod van die hand gewys. Kort voor sy dood is hy weer genader om hom in die Unie verkiesbaar te stel in die 1948-verkiesing. Hy het gedurig gepleit vir die eenheid van die Afrikanervolk.
Prof. Van Rooy skryf die afskeid van sy gemeente was pynlik toe hy die beroep na Rhodesië aangeneem het. "Krokodilrivier het 'n innige liefde vir die leraar ontwikkel en swaar van hom afskeid geneem. Met sy koms na Rhodesië het die karakter van hierdie merkwaardige persoon ten volle ontplooi. Die feit dat hy 'n florerende gemeente, met sy eie pastorie en pragtige tuin (wyle ds. Snyman het geleef in die tuin), kerkgebou en sy talle vriende en verenigings sonder om te aarsel prys gegee het om na Rhodesië te gaan, waar hy 'n handjievol lidmate moes bearbei oor ’n gebied van 150,000 vierkante myl met slegte paaie en die ver-meende gevare van malaria en Engelse onderwys vir sy kinders, het getoon van watter staal hy gemaak is."
In Rhodesië
wysig
Prof. Du Toit skryf ds. Snyman se “offervaardigheid het onder meer daaruit geblyk dat hy aan die roepstem van Suid-Rhodesië gehoor gegee (en) 'n gevestigde gemeente prysgegee het om kerkbouer te wees”. Oor sy besluit om die beroep na die Gereformeerde kerk Salisbury as hul eerste predikant te aanvaar, het hy aan sy vrou gesê dat die belange van die Kerk altyd eerste moet staan. Hy het skaars vier jaar in Rhodesië gestaan, maar soos ’n ouderling gesê het: Wat hy vir daardie uitgestrekte wêreld beteken het, kan nie in woorde uitgedruk word nie.” Dit was deels danksy sy onvermoeide ywer dat die Afrikaners in Rhodesië kort ná sy dood “hul eie mondstuk” (menende waarskynlik ’n nuusblad) gekry het.
Hoewel hy kort voor sy dood twee beroepe na die Unie gekry het, het hy aan oudl. Van der Molen gesê dat sy werk in Rhodesië nog nie klaar was nie. “So het hy gedink,” skryf prof. Du Toit, “maar in die oog van die Here was dit klaar, afgerond.” Al was sy hartaandoening vir hom 'n aanduiding dat sy tyd kort was, het hy nie gekla nie en met 'n versnelde tempo gewerk. Die naweek voor sy dood het hy nog sowat 1 300 km afgelê – met suurstofapparaat in sy sak. Die aand voor die finale aanval het hy nog 'n stuk werk gedoen. ’n Groot skare Afrikaners het sy begrafnis bygewoon en later het talle bygedra tot sy grafsteen se koste.
In 1943 maak die kerkraadsnotule vir die eerste maal melding van die plaas Cowley in die wyk Darwendale, waar ’n voorbereidingsdiens gehou is. Op hierdie plaas sou later die eerste predikant vir Suid-Rhodesië beroep word. Die kerkraad besluit ook nou om alle kombinasiegedagtes te laat vaar en om in Oktober 1943 te beroep. Finansieel is die gemeente vir drie jaar gewaarborg vir £800 per jaar: brr. Robbertse en Venter en Van der Molen sal elk vir £200 per jaar instaan en die gemeente vir die orige £200. Die Klassis adviseer ook dat ’n leraar beroep word sonder klassissteun "siende die finansiële waarborge". Indien nodig, kan later weer steun gevra word.
Op 13 November 1943 is die lidmate bymekaar op die plaas Cowley. Die blye en heerlike dag, waarna almal so lank reeds uitgesien en waarvoor soveel jare onophoudelik geywer is, het aangebreek: die beroepsdag. Al die name van die Gereformeerde predikante word voorgelees met die oog op die opstelling van ’n groslys "en sodoende by verdere stemming tot een tweetal te kom waaruit dan beroep word". Ds. P.G.W. Snyman, wat die beroep gelei het, word "met algemene stemming op een na" gekies.
Op 11 Junie 1944 word die bevestiging in NG Kerk Salisbury waargeneem deur ds. D.N. Kotzé (Totius is gevra, maar kon vermoedelik om die een of ander rede nie kom nie). Vir die eerste maal, sover vasgestel kon word, word kerk gehou op Salisbury self.
Stadigaan het Salisbury ontwikkel tot die nuwe sentrum van die gemeente, hoofsaaklik vanweë die inisiatief en vergesigte van die nuwe leraar. In sy beroepsaanvaardingsbrief skryf hy: "Op die huidige tydstip dink ek dat die pastorie sosentraal geleë moet wees dat ek vandaar die verskillende sentra vir dienste die maklikste en met die minste koste kan bereik. Dit sal tegelykertyd die versekering gee dat ek nie onnodig lank van my huis afwesig hoef te wees nie." Dis belangrik "want die predikant moet beslis ook sy studietye hê. Persoonlik staan ek daarop dat die kerkraad sowel as die predikant hulle moet kan verantwoord ten aansien van die predikant se studies."
"Hier was ’n groot man aan die werk met ’n groot taak," skryf ds. J.H. van Wyk in Gedenkalbum van die Gereformeerde Kerk in Suid-Rhodesië (1964). "Dit was ’n bestiering van God dat Hy juis op hierdie stadium van die bestaan van die Geref. Kerk Suid-Rhodesië, toe fundamentele werk gedoen moes word, ds. P.G.W. Snyman met sy besondere gawes en talente beskik het om hierdie werk te kom doen. En dat hy homself in hierdie hoë roeping nooit gespaar het nie, maar hom ten volle op sy taak ingewerp het, blyk uit die feit dat hy dit nie langer as vier jaar kon volhou nie. Vir sy God en kerk en volk het hy hom byna letterlik doodgewerk. Die ywer vir God se huis het hom verteer, Ps. 69:10."
Uit die staanspoor is goeie orde op sake gebring en dinge reggevat. Vir eers was die kerkraad te klein (art. 38 K.O.) en word gereël dat ouderlinge en diakens saam vergader "sodat oor en weer hulpdienste verrig word en wel so dat die ouderlinge en diakens elk in hulle eie sake oorwegende invloed sal hê". Twee keer per jaar sal kerkraadsvergaderinge in Salisbury gehou word. Die leraar begin met die uitstuur van omsendbriewe, ’n Sustershulpfonds word in die lewe geroep om onder toesig van die kerkraad geld in te vorder vir ’n kerk. ’n Aparte armkas word geopen met ’n eie kassier. Die voorsitter en skriba kry opdrag om kerkgrond in Salisbury aan te koop. Die predikant hou Sondae katkisasie in die buitewyke en weekliks in Salisbury.
Reeds met die eerste kerkraadsvergadering "is diaken Z. Prinsloo van oordeel dat die ampsbediening van die predikant te druk is, maar die voors. wys daarop dat dit nie te druk is nie. Alles vlot goed", (23 Des. 1944). Die eerste notule is 17 folio's, eiehandig deur ds. Snyman geskryf (soos sy gebruik hier was).
’n Kommissie moes ondersoek instel na die Enkeldoorn-kerkgrond; br. Ferreira gee nou aan die kerk ’n beter en ruimer stuk grond. "Ons klassis en selfs die Part. Sinode van Transvaal het met die beroeping tot ’n mate besware gesien in verband met die onderhoud van die Woordbediening, maar ons staan almal beskaamd". Die inkomste was £1 602.17.2 (uitgawes £1 216.14.8), terwyl die boufonds op £633.9.8 staan. (23 Junie 1945).
Die voorsitter kry selfs toestemming van die kerkraad om vir die nuwe Sendingstasie Karmel te kollekteer. In November 1945 het die boukommissie alreeds kerk- en pastorieperseel in Salisbury aangekoop teen £125 en £150 plus die transportkoste. ’n Geskikte bouplan sal bekom word en dan sal dadelik begin word met die bou van ’n kerk met ongeveer 200 sitplekke. Vanaf 1946 sal die gemeente jaarliks £25 stort in die PUK Boufonds.
’n Brief van die Ring van Bulawayo van die NG. Kerk is ontvang i.v.m. "'n goeie verstandhouding t.o.v. die doop en aanneem van kinders en jongmense waardeur die wette, gebruike en tug van ons respektiewe kerke wederkerig eerbiedig sal word". Hierop berei die Geref. Kerk ’n weloorwoë stuk voor waarin ons standpunt duidelik gestel word. Selfs ’n Geref. lidmaat word nie sonder attestasie in die kerk opgeneem nie. "En gebeur dit dat iemand uit ’n ander kerkgenootskap met bewys van lidmaatskap oorkom in die Geref. Kerk, dan word, na die indiening van die bewys van lidmaatskap, vooraf eers deur ’n kommissie uit die kerkraad onder-soek ingestel na die redes van sy oorkoms. Dit verseker o.m. goeie dissipline in gevalle van tug en in tye wanneer daar 'moeilikhede' in die ander kerk mag wees". Doop-lede van ander kerke wat in die Geref. Kerk geloofsbelydenis wens te doen en so lidmate te word, kan alleen "onder behoorlike medewete van die betrokke ouers en van die kerk waartoe die ouers behoort" geskied. Doop word alleen aan "ander" kinders bedien "by ontstentenis van gereelde bediening", gepaardgaande met "skriftelike toestemming van ’n betrokke ouderling of leraar". Die naam word dan deurgestuur na die betrokke kerk.
Insake die Nagmaal moet ’n ander "lidmaat" daarvoor by die kerkraad aansoek doen met opgaaf van die nodige getuienisse omdat die kerkraad daaroor moet oordeel". 1946 maak die notule melding dat ene P. Hirschfield aan die Geref. Kerk geld renteloos en sonder verband vir die bou van ’n kerk wil leen. "Verder wil mnr. Hirschfield enige duisende ponde tot ons beskikking stel om vir hom hier in S.-Rhodesië ’n plaas te koop en dan die produksiewinste vir ’n aantal jare, vir ons boufonds te gebruik" (gedoen vir drie jaar). Opdrag word aan oudl. Robbertse gegee om die saak te onderneem. Die kerkraad het nou ook ’n omgewerkte skets van die here Geers en Geers van Johannesburg van ’n voltooide Baptistekerkgebouplan aanvaar. November 1946 meld die notule"„aangesien hier nou ’n aantal huisgesinne in Salisbury woonagtig is, oordeel die eerw. kerkraad dat die tyd nou aangebreek het om vir Salisbury ’n ouderling te kies", wat gedoen word in die persoon van C.F. Barnard. Hiermee is Enkeldoorn finaal deur Salisbury as sentrum vervang en, skryf ds. Van Wyk, "moet ons die mislukkings tot die oprig van ’n eie kerkgebou op Enkeldoorn as ’n besondere bestiering van die Here beskou omdat lg. vir beide die twee latere gemeentes Salisbury en Bulawayo by verre na nie as sentrum kon dien nie."
Die notule lui voorts: "Br. D. J. Robbertse vra dat die wysiging van die Naam van ons gemeente op die agenda geplaas moet word sodat dit meer vertolkend van ons kerklike toestand in Rhodesië mag wees." Junie 1947 is hier reeds tien huisgesinne in Salisbury. Oudl. Robbertse moes nou twee wyke behartig t.w. Umtali-Inyazura en Darwendale-Sinoia. Besluit word om die kerksaal in Eastlea te bou. Die Geref. Kerk tree ook toe tot A.K.U.R. (Afrikaanse Kultuurunie van Rhodesië) deur ’n vrye affiliasie en vrye donasie "om op die wyse mee te werk in die handhawing van ons Christelik Nasionale lewe as Afrikaanse bevolkingsgroep in hierdie kolonie".
Ds. Van Wyk skryf: "Dat die kerk as instituut hier sy terrein oorskry het dit lê nie op die weg van die kerk om met ’n niekerklike liggaam te affilieer nie, is vir elkeen onmiddellik duidelik maar tog verklaar- en verstaanbaar vanuit die besondere noodsituasie in die land asook die warme patrioteitsgevoel van wyle ds. Snyman. Hierdie grensoorskryding is vir tientalle jare volgehou." Dat nie alleen die gewone lewe maar veral die kerklike lewe besondere eise gestel het, blyk uit die verhaal van die ontslagaanvraging van ouderling Van der Molen in Desember 1947 omdat hy as nuwe burgemeester van Gwelo "in hierdie kolonie ampshalwe baie dinge moet doen wat regstreeks indruis teen ons Geref. leer en lewe". Die kerkraad wys die broeder daarop dat daar nie ’n "dubbele moraal" bestaan nie, hoewel hulle deeglik onderskei wat ampshalwe gedoen word en "wat jy willens met behae doen", met die gevolg dat oudl. Van der Molen verder aangebly het.
Op 8 Mei 1948 lei ds. D.N. Kotzé die kerkraadsvergadering te Gwelo. Die droewige nuus het gekom van die oorlye van ds. P.G. W.Snyman. Ds. Van Wyk skryf: "’n Reus het geval. Die gemeente is sprakeloos. Deur sy dood het hy miskien meer vir die Geref. Kerk 'bereik' as tydens sy bedieningstyd. Rhodesië het begin besef dat daar ook ’n Gereformeerde Kerk bestaan. Einde 1948 word met Mafeking geskakel en vasgestel dat die grens tussen Mafeking en Enkeldoorn die landsgrense van Rhodesië en Betsjoeanaland sal wees."
Waardering
wysig
Prof. Fanus du Toit begin ds. Snyman se lewensberig in die Gereformeerde Kerk se Almanak vir die jaar 1949 soos volg: “Dit is met 'n innige piëteitsgevoel dat ek hier 'n woord van waardering wil spreek in verband met die lewe en werk van 'n ontslape vriend en broer. Die hele hart is nog uit lit, maar om oor so 'n Godgewyde lewe te skrywe, is 'n inspirasie. En later: “Ons wat sy medestudente was, weet met watter geweldige energie hy gewerk het, wat 'n skitterende student hy was en by dit alles – wat 'n nederige en beminlike mens. Hoe hartlik en aansteeklik kon hy lag! En as iemand met hom verskil het, kon hy nie rus voordat die saak opgelos is nie.”
Prof. Du Toit skryf ds. Snyman se preke was altyd “deeglik bestudeer en met 'n gloed van oortuiging voorgedra. Al was dit soms vir die deursnee hoorder stywe kos, die diepe erns wat uit sy wese gestraal het, was van meer betekenis as sy woord.”
Ds. Snyman se vader het by sy graf onder meer gesê: “As 'n held het hy op die voorposte gestaan en as held het hy geval!” Prof. Du Toit sluit hierby aan en skryf: “Hy het sy hartebloed gegee vir die saak van sy kerk en volk. ‘Terar dum prosim’ – die leuse van die Benediktynse monnike – was ook sy leuse. ‘Laat ek verteer word, as ek maar net van nut kan wees.’” Op ’n persoonlik noot rig prof. Du Toit ’n boodskap direk aan sy ontslape kollega: “Vaarwel, liewe vriend. Vir my en vir baie ander wat jou as 'n eie broer beskou het, is die wêreld nou so anders. Maar ons treur nie soos diegene wat geen hoop het nie. Jou lewe sal 'n blywende besieling wees en sal ons tot groter kragsinspanning aanspoor. Ons vaste vertroue is dat jy nou ten volle ervaar die betekenis van die slotwoorde van die reeds genoemde artikel: ‘Hoe heerlik is dit om Gereformeerd te wees,’ d.w.s. om te roem in die vrymag van Gods genade – om die ewige welbehae.”
Galery
wysig-
1933: Die Algemene Sinode van die GKSA in sitting Pretoria, afgeneem op die trap van die Uniegebou. Eerste ry: A. Postma, P.G.W. Snyman, Derk Rumpff, J.G.H. van der Walt, I.D. Krüger, prof. J.C. Coetzee, T.T. Spoelstra, A.S.E. Yssel, D.N. Kotzé, W.J. Postma, J.P. van den Berg, I.J. van der Walt. Tweede ry: H.F.V. Kruger, J.H. Boneschans, J.M. de Wet. Tweede ry: W.J. de Klerk, P.J.S. de Klerk, B.J. de Klerk, B. de Klerk, S.J. van der Walt, L.S. van der Walt, J. Schutte, N.H. van der Walt, E.I.J. Venter, H.S. van Jaarsveld, H.J. Venter, D.G Venter, J.V. Coetzee. Vierde ry: J. van Rooy, A. Aucamp, H.P.J. Pasch. Vyfde ry: J.A. van Rooy, J.H. Kruger, G.H.J. Kruger, W.F. Venter, I.J. Lessing, J.B. du Plessis, S.P. van der Walt, J.P. Jooste, J.L. de Bruin, S. du Toit, D.P. du Plessis, F.P.J. Snyman. -
Die Algemene Sinode van 1936 te Bethulie waartydens die Afrikaanse Psalmberyming in ontvangs geneem is. Ds. Snyman sit negende van links in die tweede ry. -
Die Nasionale Sinode van die GKSA van 1939 voor die Vrouemonument in Bloemfontein. Eerste ry: H.S. van Jaarsveld, F.N. Lion Cachet, W.J. Postma, B. de Klerk, H.J. Venter, J. van Rooy, P.W. van der Walt, P.G.W. Snyman. Tweede ry: N.H. van der Walt, J.G.H. van der Walt, D. Postma, dr. J.D. Du Toit, J.A. van Rooy, dr. C.J.H de Wet, dr. S.O. Los, dr. J.P. Jooste, J.V. Coetzee, I.D Kruger, J.C. van der Walt. Derde ry: J.P. van der Berg, G.H.J. Kruger, A.L Aucamp, M. Postma, J.M. de Wet, I.J. Lessing. Vierde ry: Jacs van Rooy, J.L. de Bruin, J.A. Schutte, A. Postma, E.L.J. Venter, D.G. Venter, J.L. Vorster, T.T. Spoelstra, Derk Rumpff, H. du Plessis. Vyfde ry: dr. B.J. de Klerk, P.J. de Klerk, J.J. Venter, J.H. Boneschans, L.S. van der Walt, S. du Toit, J.F. du Plooy, A.S.E. Yssel. Sesde ry: H.F.V. Kruger, P.J.S. de Klerk, D.N. Kotze, W.J. Snyman, W.F. Venter, S.P. van der Walt, J.W.J. van Ryssen, N.J. Snyman, B.R. Krüger, D.J. van der Walt. -
1941: Die Transvaalse Partikuliere Sinode van die Gereformeerde Kerk. Ds. Snyman sit vyfde van links in die tweede ry. Ds. De Klerk sit in die middel van die tweede ry. Transvaalse Partikuliere Sinode van 1941. Eerste ry: D.C.S. van der Merwe, J. de Vries, D.J. van der Walt, J.F. du Plooy, S.P. van der Walt, J.M. Lessing, I.J. van der Walt. Tweede ry: H. du Plessis, H.J.R. du Plessis, J.V. Coetzee, W.J. de Klerk, P.G.W. Snyman, A. Postma, J.T. Kruger. Derde: F.J.J. de Kock, J.C. van der Walt, P.J. de Klerk, L.S. van der Walt, P.J.G. de Klerk, N.H. van der Walt, A. Duvenage, H.J. Venter, Gert van der Walt. Vierde ry: I. Vorster, J.H. Lombaardt, W.J. Buys, B.J. de Klerk, Jac Malan (loer agter uit). -
Ds. Izak van der Walt (in die middel met die bril en strikdas) se bevestiging in die Gereformeerde kerk Matlabas, 8 Julie 1932. Ds. Jan Boneschans staan links en ds. Snyman in die middel met die das en bril.
Bronne
wysig- (af) Vogel, ds. Willem (red.). 2015. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 2016. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
- (en) Sy genealogiese besonderhede. URL besoek op 4 Julie 2017.
- (af) Die geslagsregister van die familie Snyman in Suid-Afrika Geargiveer 4 Augustus 2016 op Wayback Machine. URL besoek op 4 Julie 2017.