Gebruikerbespreking:Voyageur/Argief72017

Hierdie bladsy dien as 'n argief van ou besprekings. Moenie die inhoud van hierdie bladsy wysig nie. Indien u 'n nuwe bespreking wil begin, of by een van die oues hieronder wil aansluit, doen asseblief so voort op die huidige besprekingsblad.

Meesterredakteur IV
(10 jaar, 78 000+) op daardie stadium (2016)

Maak gou jou beursie oop: watter lande se Euro's skuil daarbinne?

Dit gaan seker nou absurd klink, maar ek het vanoggend gedink: Berlyn is sekerlik die kosmopolitieste stad in Duitsland. Daar kom ook seker gereeld besoekers uit ander lande met die Eurostelsel. Nederland se Euromunt is byvoorbeeld ontsier met die kreukelpapier-kop van Sy Majesteit Willem-Alexander Claus George Ferdinand, Koning van die Nederlande, Prins van Oranje-Nassau, Jonkheer van Amsberg, die groot kokkedoor [vivat respublica!].
Dit sal byvoorbeeld weer bots met die Ryksarend Bundesadler [unguibus et rostro, atque alis armatus in hostem]. Nou wonder ek maar net watter Euro's (Euromunte en note) van watter lande die meeste uitgeruil word. Dit kan kinders miskien aanspoor om numismate te word... (Amper soos die Pokémon-tazo's in die Simba Chips-pakkies in die jare 2000-2001: Start collecting now!!!) Maar, nou: in die praktyk gaan dit mos beteken dat die Duitse munte in Europa die meeste in omloop sal wees: die Duitsers reis immers die meeste! Suidpunt (kontak) 09:07, 3 Januarie 2016 (UTC)

Ek verwys na Last Chance to See: a Euro-graphy of France Suidpunt (kontak) 09:21, 3 Januarie 2016 (UTC)

Baie interessant... Lukrake steekproef in een van my beursies: 11 muntstukke - 10 in Duitsland en een in Frankryk geslaan. Die €-banknote het almal dieselfde ontwerp, al word hulle in sestien verskillende drukkerye dwarsoor die EU vervaardig.--Voyageur (kontak) 09:28, 3 Januarie 2016 (UTC)

┌────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────┘ Baie dankie! Ek maak nou twee aannames:

1. Dit raak amper onmoontlik om te bepaal hoeveel Euro's daar binne 'n spesifieke Europese land in omloop is. Goed, iemand kan ook sy "waardelose" Rand en sent in die Teemsrivier gooi wat hy toevallig in sy broeksak vergeet het - maar tog... In Europa is daar skaars grense. Ek bedoel, jy kan vandag in Parys skoene koop (en teen een van ons kabinetsministers vasloop), môre in die peperduur Königsallee in Düsseldorf antwoord gee... Ag ja, maar daarvoor is jou Schwarze Kreditkarte!

2. Dit wil voorkom of die Wanderlust-gogga nog nie al die Europeërs gebyt het nie. En tog moet ek myself die vraag afvra: sou ek sommer na Gauteng of KwaZulu-Natal vir die lekkerte reis wat 'n soortgelyke afstand (nou goed, eintlik 500 km meer!) tussen Calais en Berlyn is? Heel waarskynlik nie - ek verkies plekke wat nader is, soos Hermanus, Worcester en selfs Mosselbaai en George (as dit nou regtig moet!) Suidpunt (kontak) 10:09, 3 Januarie 2016 (UTC)

Al meer kom ek onder die indruk dat lae drankpryse 'n belangrike motief vir Europese toerisme is. Die aantal manlike Britse besoekers is sekerlik een van die mees presiese aanwysers vir die plaaslike prysvlak. ;) --Voyageur (kontak) 10:51, 3 Januarie 2016 (UTC) (P.S. Ek drink daarop! ;) -- Aliwal2012)

Hemel, maar die drankduiwel ry darem die Britte! Die afstand is net te ver om Suid-Afrikaanse Brouerye hier te kom leegkoop.

Ek onthou hier by ons was Ierse rugbyspanne (hoërskool) ouer as 18 wat ons skool kom besoek en teen ons kom speel het. Daardie aand het die koshuisdogters (toevallig ook "prefekte"/leerlingraad - dit is nou leerders wat aangestel is om wet en orde op die skoolgrond te handhaaf - nie dat dit eintlik nodig is vergeleke met die Europese middelbare skole nie...) hierdie manne 'n bietjie plattelandse gasvryheid gegee en op 'n manier was dit per "wynroete" kroeg toe. Die een 'spotgoedkoop' Springbucky het na die volgende gevlieg. Die een rondte na die volgende. Die dors wat groot. Die drank het nie brieke gehad nie. En toe daag die kapotgedrinkte Iere daardie aand baie laat op [die wêreldwyse plattelandse dogters het hul vroegtydig uit die voete gemaak toe hulle sien dit begin nou bietjie baie gesellig raak]. Jy weet mos: daar is koshuisure, na 11 nm. word die deure gesluit

Die rou-Afrikaanse koshuismoeder het hulle [die Iere] daardie aand in haar beste 'laut' rasper-Engels uitgeskel. Van die onderwysers het die volgende dag die "hartlike verwelkoming" deur die leerlingraad amusant gevind, maar die skoolhoof en kie het We are not amused op hul voorkoppe gehad. Die leerlingraad was dus die volgende dag op die rooi tapyt.Suidpunt (kontak) 12:34, 3 Januarie 2016 (UTC)

Wyn en drank is só peperduur in die VK - dit verg selfbeheersing om enige versoeking tydens 'n besoek aan vastelandse Europa te weerstaan. Nou is daar ander lisensiëringswette as vroeër, maar weens die tradisionele sluitingstyd van kroeë om 11 uur saans is mense nogal geneig om binne 'n kort tyd so veel glasies moontlik te leeg. --Voyageur (kontak) 12:46, 3 Januarie 2016 (UTC)

Waar is my stralerpak?

Hallo Voyageur. Jy sou seker agtergekom het jou besprekingsblad het meer populariteit as selfs van ons Voorbladartikels. Iets sê my ons gesprekke beteken iets vir die volk (of dalk het die opskrif van 27 Desember net te veel verwagting geskep...).

My week (en jaar!) is vandag gemaak toe ek by die biblioteek aankom en op hierdie artikel afkom. Eintlik het die National Geographic-voorblad van "Maria - die magtigste vrou" my aandag getrek. Toe blaai ek deur, sien een, toe twee, toe drie foto's van luiperds. Ek het nooit gedink National Geographic sal iets skryf oor hierdie kultuurvolger nie. Maar daar is net 'n effense foutjie: die Afrikaluiperd is eintlik 'n kultuurvlugter. Die Indiese luiperd is juis 'n kultuurvolger. Ek vra my af hoekom. Is dit die Hindoes se kultuur wat glo 'n mens moenie diere doodmaak nie? Waarom anders is juis die Indiese luiperd so hans? Tog nie, in Van Riebeeck se tyd was die luiperds hier in Afrika reeds aggressief, nog lank voor die vrees vir gewere daar was.

In elk geval. 1 Januarie 2016 stap ek op ons agterplaas uit, die Stratosphären sprung voller Zoom auf my en net daar wonder ek:

Waar is my stralerpak/lanseerpak (jetpack)? Waar is die waterstofmotor by my oprit? Wat het geword van alles wat die wetenskapsfiksieboeke en -rolprente in die 1990's beloof het? In een van die Dorling Kindersleyboeke oor motors (as ek nou die naam reg het), is belowe dat ons teen 2025 in voertuie sal ry wat namens ons kan bestuur. Alles is tans nog in eksperimentele fase, ja... Maar hoekom is dit asof tegnologie die afgelope jare tot stilstand gekom het? Word daar regtig soveel tyd bestee aan "verfyning" en "afronding"? Iets sê my iets of iemand vreet baie tyd van mense op wat al hierdie vernuwings tot stand kon bring. As jy kyk na die absolute vernuwings en uitvindsels tussen 1880 en 1970, dan lyk die tegnologie tussen 1980 en 2016 hoofsaaklik net elektronies van aard. Soos berging en programmeskryf en 'n paar toepassings (apps). Voorbeeld: tasskerms is werklik niks nuuts nie. Teenswaartekrag miskien wel.

Malthus en The Club of Rome het desjare gesê te veel mense sal lei tot 'n ramp (voedselsekerheid). Die postmalthusiane het weer gesê: hoe meer hoofde, hoe meer sinne ['skuus, dit was eintlik die Romeine!]: meer oplossings en tegnologie vir die voedselprobleem. Vandag sien ons baie mense - trouens, 7 miljard siele met hope potensiaal - maar waar is al die oplossings vir verskillende probleme?

Miskien moet ek minder krities wees. Goed, dan - laat ek afbaken: vernuwing beskou ek as enige uitvindsel wat iets laat gebeur of tot stand bring binne 'n korter tyd en met minder hulpbronne of besoedeling. Een voorbeeld is Wikipedia. As ek nou streng na hierdie "vernuwing" kyk, is dit slegs 'n migrasie of opsomming van die buitewêreld (hardebandboeke) na die digitale wêreld. Die opsommings help wel om die kernpunte uit te lig, wat weer eens tyd spaar.

Teorie 1: Ek voel asof ons in 'n tyd vassit, omdat ek te min weet wat in die wêreld aangaan. Ek lees min tegnologietydskrifte en sien daarom net een "formaat" wat verskuif na 'n ander: boeke na e-boeklesers. GPS-vlugopnemers op vliegtuie na jou Microsoft Lumia. Elektriese motors as verbetering op die batterykarretjies van 1890. Dis nou nie soos vliegtuie wat met die Wright-broers uit die nuut verskyn het nie [al was daar 'n Middeleeuse monnik wat eers sy bene gebreek het]. Of 'n rekenaar wat skielik deur ENIAC ontstaan het nie (goed, Pascal was seker sy voorganger met die optelmasjien; en die Arabiere voor kom weer met die telraam (abacus)).

Teorie 2: Ons is al so vermaak deur wetenskapsfiksie dat "vernuwings" eintlik vir ons lankal "normaal" is. Wat jy op TV en DVD of die silwerdoek sien, is wat uiteindelik "verwesenlik" word deur wetenskaplikes en ingenieurs. Die fiksieskrywers verskaf die saadbedding, die wetenskaplikes maak nat, die ingenieurs laat groei. So, as ek môre 'n volumetriese voorstelling (hologram) op my foon kry, is dit niks nuut nie.

Teorie 3: iets mors ons tyd of vreet eksperimentering op.

• Tydverspiller 1: politiek. Ek kyk na Wikipedia en ek ontdek Metapedia. Behalwe die beeld Jugend deur Arno Breker wat, uit 'n estetiese oogpunt, regtig 'n suiwer afwerking van die Oudgriekse marmerbeeldhouwerk is en veel beter lyk as Wikipedia se uitgeholde aartappel, is my eintlike vraag: waarom bestaan Metapedia in die eerste plek? Spreek dit van onverdraagsaamheid? Die Hongaarse Metapedia is selfs groter as die Duitse een. Dit spreek vir my van een ding: retoriek en sensuur. Die Duitse Wikipedia lewer net so min bronne en verwysings op as by die Metapedia-artikel oor Claus Nordbruch. Wat selfs duidelik by albei "ensiklopedies" deurskemer is hul politieke waardeoordele. In hierdie geval dink ek is die Afrikaanse Wikipedia meer gebalanseerd: solank jy 'n bron kan oplewer met 'n ISBN-nommer, of wetenskaplike tydskrifartikel, ens. dan maak dit nie saak of jy twee politieke sienings vervleg in een artikel nie. Hoe meer standpunte, hoe beter. Daar is geen snobisme wat bronne betref nie. Ek kan dus verstaan as die Oostenrykers bietjie haaks met die Duitsers oor hierdie standpunt is.

Wat nou egter gebeur is 'n toutrekkery wat ontstaan, soos in die werklike lewe daarbuite ook gebeur: die kampies baklei so lank met mekaar oor triviale goed soos rassisme, fascisme, liberalisme en ander -ismes. En die media deel in die vreugde en mors ons tyd. Slaan enige dagblad oop, en mens begin gou wonder hoeveel tyd is bestee aan nog nuus gedoop in 'n politieke sousie, wat weer "reaksie" gaan ontlok. So hou die duiwel die leser en skrywer net besig. Werklik, in daardie tyd kon jy 'n nuwe traphelikopter (pedal-helicopter) gebou het.

• Tydverspiller 2: YouTube, Facebook, ander sosiale netwerke en skermtyd: Jy is veronderstel om te soek na inligting oor teenswaartekrag, maar besef na 2-13 uur jy het nou die 22ste katvideo gekyk. Nie almal het ewe veel dissipline nie.

• Tydverspiller 3: Eenvormigheid. Vandat Apple iPhone die mark betree het, aap almal sy ontwerp na. Vergelyk 'n Samsung Galaxy Sx. Jy is seker oud genoeg om soos ek die selfoonmark van die vroeë 2000's te beleef het. In daardie jare het Nokia uitgehaal met eksperimentele ontwerpe. Ek is nou nog mal oor die katoog-ontwerp van die Nokia 7600 en Nokia 7610. Hoewel hulle nie al die hedendaagse funksies gehad het nie, was dit tog vir my iets nuut en aantreklik. Waarom tydverspillend? Want wie se foon behoort nou aan wie? Is dit my foon wat lui, of joune?

• Tydverspiller 4: oorversadiging. As jy foto's van die 1800's Rotterdam kyk, soos in die woonbuurte van Zwijndrecht, is daar slegs huise, straatsteenpaadjies en ruimte. Miskien 'n paar bome. Geen telefoondrade nie. Jy sal nie skreeuende advertensies sien wat jou voorkeer, of produkte wat buite in die wind en weer uitgestal word, ens. nie. Miskien wel kwajongens wat vir kwaadgeld rondhang en in jou pad staan.

Die groot vloek in jou eie huis/woonstel is: hoe meer jy het, hoe meer moet jy in stand hou/skoonmaak. Minder is meer. Terloops, dink aan jou gemorspos.

• Tydverspiller 5: inligtingoorlading. Daar is al so baie geskryf oor 'n saak - dit raak amper onmoontlik om, met verloop van tyd, te sif tussen 1 865 987 artikels. Die "siftyd" duur langer hoe meer bronne daar is.

• Tydverspiller 6: skool en universiteit. Hoe langer ek nou op universiteit is, hoe meer kom ek agter in watter boksie die lot jou met hul modegiere wil druk. Dan kyk jy na die meesterwerke van 'amateurs' soos Leonardo da Vinci (dink net hoe 'power' was hul onderwysstandaard! Buiten die Latyn, natuurlik ...), en ek onthou 'n YouTube-video van Duitse jongmans wat tydens die Tweede Wêreldoorlog sommer kaal bolyf 'n vliegtuig versien en in die lug help stoot het. En dan besef jy: die dosente moet ons juis leer om uit verskillende perspektiewe te kyk. Meer selfs: om geleenthede raak te sien. Nie om na hul beeld geskape te word nie.

• Tydverspiller 7: vrees en oormatige sekerheidsmaatreëls. Ek vra my dikwels af of alle sekerheidsmaatreëls nodig is. Om roomys met 'n servet aan te gee is 'n ononderhandelbare "ja!". My muskietnet sal ek nie eens vir 'n Krugerrand wil ruil nie. Maar om soos 'n marsmannetjie aan te trek as jy wil grassny, is egter oorbodig. Dit is deel van die rompslomp. So voel ek oor wetgewing wat juis ontstaan het om die onverantwoordelike mense van hulself te beskerm.

• Tydverspiller 8: Geld wat eerder na Obamacare gaan as wetenskaplike navorsing. Is ydel kosmetiese sjirurgie ingesluit?

• Tydverspiller 9: Onnuttige beroepe najaag soos sielkundige en psigoterapie. Jy het werklik geen wonderwerk vir die samelewing uitgevind behalwe jou eie opinie lewer nie. Phone a friend as dit moet!

• Tydverspiller 10: Ekobeheptheid. Ek weet maar te goed ons almal wil 'n mak luiperd genaamd Jopie as troeteldier op ons voorstoep aanhou. As ek 'n luiperd wil aanhou, sal dit om praktiese redes 'n pluisdier op my bed wees. Maar soms moet 'n mens onderskei tussen wat "ekologiese rampe" is en wat nie. Besoedeling is nadelig en onooglik - voëls en vlermuise wat weens hul eie "stupid-geit" vasvlieg teen windturbines is nie. Ook nie padvrektes (roadkill) nie.

• Tydverspiller 11: Sonde met die klaende bure. Waar anders moet jy jou motor-van-die-toekoms bou?! Waarom is daar soveel jaloerse mense in die wêreld wat jou inisiatief lamlê?

• Teorie 4 (tong in die kies): Dit is opvallend hoeveel uitvinders destyds vrymesselaars was. Erich von Dänichen was dus 100% in die kol, maar het ruimtewesens metafories vir demone gebruik. So, here's the deal: die klomp het hul siele aan Satan gaan verkoop vir 'n paar blueprints wat hul skatryk sou maak. Is daar nie al goeie voorbeelde van Faustus in die geskiedenis opgeteken nie? Die tegnologie kom dus wel van aliens/demone af - onthou wie die mens kom leer het van swaarde maak... (opgeteken in Die Boek van Henog). Dis daarom dat dit lyk asof party "tegnologie" pas "uit die lug geval het". Noudat die samelewing meer rasionalisties geword het, is daar minder uitvindsels.

• Teorie 5: Ons het wegbeweeg van die werklikheid (nuts and bolts / skroewe en moere) en staan op die vooraand van die inligtingsrewolusie. Terwyl die bome buitekant hoër word, hou ons onsself voor die skerm besig met alles wat digitaal en plooibaar is. Dit is aansienlik goedkoper, solank jy net 'n rekenaartaal ken. Daarom so baie toepies, webwerwe, virusse, ens.

Kan jy aan enige ander rede dink waarom ons 'n mindere opbloei van innoverende tegnologie in die werklike lewe ervaar? Of, hoe lyk sake in Duitsland? Suidpunt (kontak) 17:24, 6 Januarie 2016 (UTC)

Die boeiendste vraagstuk in een van my gunsteling-navorsingsvelde (tegnologie-geskiedenis, naas stadsbeplanning, argitektuur, en ander) is sekerlik - hoekom het die nywerheidsomwenteling juis in 18de eeuse Groot-Brittanje plaasgevind? Hoekom nie in antieke Rome nie? Wat was die bevorderlike en drywende faktore? Watter remmende faktore kan ons in antieke Rome aanwys?

Moontlik kan ons 'n wiskundige formule met konstantes en veranderlikes gebruik. 'n Eenvoudige voorbeeld:

Geografie (konstant) * klimaat (konstant of veranderlik) * sosiale struktuur (konstant, soms veranderlik) * etiese/maatskaplike waardes : beskikbaarheid van basiese brandstof * prys van basiese brandstof...

In Rome kry ons 'n "0" wat sosiale struktuur of maatskaplike waardes betref: die Romeinse ideaal is 'n welvarende grondbesitter, terwyl 'n tegnoloog of ingenieur of sakeman min maatskaplike erkenning geniet.

Die brandstof hout is volop, sy prys is laag.

En vandag? Ons ekonomie berus steeds op verbrandingstegnologie of eenvoudige hernieubare energiebronne. Hulle is steeds goedkoop en volop beskikbaar.

Daar word beweer ons lewe in 'n kennisgebaseerde ekonomie. Maar is dit nou tegnoloë en wetenskaplikes wat ons ekonomie en staatswese bestuur, of die magsbeheptes met beperkte kennis?

Om sake te bemoeilik - tegnologiese en wetenskaplie stelsels (as drywende faktore) is moontlik gekoppel of ondergeskik aan politieke en ekonomiese stelsels wat verhoed dat hulle konsekwent ontwikkel en doeltreffend ingespan word. Mediese versorging in die VSA is hoogs modern, maar ondoeltreffend wat die koste, wat daaraan verbonde is, betref.

Of - ons bekyk Londen, die bestuurskajuit van Europa se mees dinamiese ekonomie. Om verskillende redes kan baie van ons mees kreatiewe breine dit nie meer bekostig om hul woonplek in dié kajuit te betaal nie. Baie van ons stelsels (openbare en lugvervoer byvoorbeeld) werk op maksimum kapasiteit. 'n Klein vertraging of ander moeilikheid bedreig die hele stelsel. Ons is besig met beheer, maar moet ook in die uitbou van die stelsels belê en nuwe oplossings bedink.

In die volgende paar maande sal ons sekerlik een of ander vraagstuk in ons Afrikaanse Wikipedia-artikels behandel.

--Voyageur (kontak) 21:42, 6 Januarie 2016 (UTC)

Dis 'n goeie vraag, want geletterdheid kan beslis nie die hoofrede wees nie. Ek verwys weer na Wienbarg: geletterdes wat verkies om hul boerebestaan voort te sit. Dan het jy ook die Afrikaner wat eers vanaf die 1920's begin "verdorp" en "verstedelik" het: al die geriewe was in die dorp/stad (met die uitsondering van die plaasskooltjies; maar hoeveel Afrikaners het daardie tyd genoeg onderrig gehad tot matriek/universiteitstoelating?). Tog weet ons van die baronne wat steeds OOK op die land in hul chateaus gebly het, terwyl die arm volk verstedelik het.

Ek stem heeltemal saam oor die lewensuitkyk: die Romeinse ideaal is 'n welvarende grondbesitter, terwyl 'n tegnoloog of ingenieur of sakeman min maatskaplike erkenning geniet. Ek dink die Grieke was hulle daar een voor. Dit was natuurlik voor die Turkse inval...

Ek dink Hoe God verdween uit Jorwerd kan hierop uitbrei, veral wat betref die "sakeman": die internasionale handel het dit vir die plaaslike boere al hoe moeiliker gemaak om met die internasionale mark mee te ding. Onthou dat 'n treinspoor reeds in die 1800's gelê is wat goedkoop koring uit Rusland ingevoer het. Dit het die deursnee boer benadeel. Ek het nagedink oor misoeste, maar tog was dit nog al die jare 'n doodnormale verskynsel. Dit het niemand in hul menigte gedwing van die plase na die stede nie. Ek dink egter nie die Romeine het treinspore aangelê vir goedkoop invoere nie. En skeepshandel was so goed soos 'n dobbelspel.

Voyageur, vra jou nou die vraag af, as jy nou 'n Romeinse burger was: wat het 'n plek soos Pompeii my nou eintlik te bied? Vra jou 'n soortgelyke vraag: wat kan 'n simpel plattelandse dorpie my nou bied? Wat kan Rome my nou eintlik bied? Daar's miskien tabernas, 'n badhuis waar jy en jou vriende geselsies kan aanknoop, die groot vreettafel, lopende water, hoerhuise, 'n sirkus, die adel, miskien 'n universiteit - maar is dit genoeg om my na Rome te laat verhuis? Laat ons nie noem dat die rou riool en mieliestronke (wat anders moes mens vir dubbellaag-toiletpapier gebruik?) summier in die rivier beland het nie. Nee, dankie. Miskien het die boere van destyds verkies om onafhanklik te bly. Van den Heever gorrel iets van dat die Afrikaner van voor die 1920's wat baie ooreenstem met dié van die Romeinse boer van destyds.

Maar laat ons nou kyk na Londen en Parys in die laat-1800's. Al twee volg 'n sentralistiese stelsel. Al die rustof word uit hul kolonies ingevoer. Al hierdie rustof moet verwerk word. Hulle het arbeiders nodig. Soos jy tereg sê: die Romeine het grond ingepalm; maar kon nie veel behalwe woestynsand stroop nie. En tog het Indië die meeste eksotiese stowwe voor gesorg: waar anders sou jy tiere in die sirkusse vandaan kry? Maar tog: hierdie paaie was ook gevaarlik en 'n risiko.

Dan het jy ingewikkelde ekonomiese stelsels begin kry in die 1800's: die hoofbaas gaan bly in Londen om onmiddellik met sy vennote en kliënte te vergader. 'n Bode is nie meer goed genoeg nie - hy moet nou per telegraaf in verbintenis bly oor sy belange in die Kaapkolonie (byvoorbeeld) en Amerika. Waar hy is, is moontlik ook sy werknemers oor wie hy 'n ogie moet hou. Tegnologie het beslis 'n rol gespeel in die vergemakliking, maar die hoofsaak, dink ek, is die kolonialisme self wat aanleiding gegee het tot die industriële revolusie. Dit is vir my interessant dat Encarta Encyclopedia dit wel duidelik stel:

International trade, crucial to Britain as an island, had expanded rapidly before the Industrial Revolution, setting the revolution within a world frame, and during the 19th century Britain was the most active proponent of international free trade. In the 18th century imports of cotton from across the oceans were the basis of the most rapidly developing of the new British machine industries, mechanized cotton spinning, in the process disturbing and destroying the older Indian handicraft cotton industry. British mill owners depended for their profits on the opening up of African markets for cheap cotton goods through triangular trade between Britain, Africa, and America, in which the movement of slaves was part of the system. Britain subsequently took the lead in the movement to abolish the slave trade, but by then its industrial lead seemed secure. As other countries industrialized-some, particularly the United States, with far greater resources at the disposal of their manufacturers-competitive trade rivalries directly or indirectly influenced politics. So, too, did recurring business cycles, with booms at their peaks and depressions at their troughs. - "Industrial Revolution," Microsoft(R) Encarta(R) 99 Encyclopedia. (c) 1993-1998 Microsoft Corporation. All rights reserved.

Ek dink aan my eie Hollandse patriliniêre geslagte terug - van my pa, programmeerder & elektronikus, my oupa die metaalplaatwerker (soos aangedui op sy immigrasiepapiere), meubelmaker en vakleerling op die dokke van Rotterdam (hy kon absoluut lewensgetrou skets, al het die onderwysers vir hom altyd 'n suinige 8/10 gegee), my oupagrootjie die slagter in Rotterdam, na sy vader die mandjiesmaker (vir die skepe). Al die geslagte voor hom het op die skepe gewerk. Duidelik het die afloop van die Goue Eeu 'n moontlike inslag gehad op die beroepskeuses. Net die laaste vier geslagte is die uitsondering.

Suid-Korea se Industriële Omwenteling is absoluut gegrond op nasionalisme, nadat Frankryk, Nederland en Brittanje hul kolonies in die Ooste met 'n sakdoek in die hand vaarwel groet. Hier sien ons die blink kant van nasionalisme - ek twyfel nie 'n oomblik daaraan nie: 'Asië vir die Asiate'. Aanvanklik begin dit met ligte bedrywe, soos tekstiel, klere, skoeisel en voedsel. Daarna begin hulle oorskakel na swaar nywerheid "in an effort to decrease imports". Nou praat ons van motors, elektriese en elektroniese ware, chemikalieë, masjinerie, skepe - alles gegrond op sy ontwikkeling van yster- en staalaanlegte [sy grootste suksesverhaal]. Korea vir die Koreane. Japan vir die Japannese.

Maar nou hoef ons nie meer aan nasionalisme te kleef nie. Ek sou miskien graag die tye wou beleef het toe almal nog onder die indruk was dat hulle as landgenote nog maatjies was. Vandag kan ons egter individualisme tot ons voordeel gebruik om op 'n globale vlak te dink. Ek is mal oor hierdie video van Deutsche Post DHL Group, want dit skets die hemel op aarde van innovering: elkeen doen sy eie ding (2050 Scenario 3: Customized Lifestyles). As die uitvindsels nie werk nie, dan word dit net herwin. Ek hou glad nie van Megastede (2050 Scenario 2) nie. Suidpunt (kontak) 14:13, 7 Januarie 2016 (UTC)

Ek het so waar as vet vergeet van eiendoms- patenteregte! Natuurlik! Hoe de duiwel kan jy verbeter as daar soveel wetgewing is? Tog sê my Pa - wie gaan weet jy het 'n Amerikaanse ou se werk "verbeter" en in jou eie praktyk gebruik as jy nooit die produk aan die publiek self verkoop nie? Hier is twee boeke wat ek vandag teëgekom het deur dieselfde outeur:

• https://en.wikipedia.org/wiki/The_Great_Stagnation
• https://en.wikipedia.org/wiki/Average_is_Over Suidpunt (kontak) 19:50, 9 Januarie 2016 (UTC)

Nog 'n idee hoe om mense Afrikaans te leer.

Aangesien besprekingsblaaie selde deur ander gewysig word (behalwe Aliwal2012 wat almal se spel- en tikfoute regmaak), dink ek dit kan meriete hê as vrywilligers hul antwoorde vergesel met 'n klanklêer. Ons is almal doodnormale mense met doodvervelige stemme (met die uitsondering van ons nuusanker, Morné); die buitespektrum sal net daaraan gewoond moet raak. Ek praat met 'n bry-stem. Hier is 'n voorbeeld:

Luister hier

Hallo Voyageur!!

Hierdie is 'n proeflopie uit my Mercedes-Benzateljee. Eintlik op die agtersitplek van my pappie se kar. Aangesien jy en Jüdisch-Christlich-Islamitischer Verein (JCIV) nie 'n idee het hoe ons praat nie, het ek dit goed gedink om lekker met jou te gesels deur my kamera.

Dit is mý stem, en daarom onkanoniek. Party sou sê ek klink te Hollands.

Terloops, in Afrikaans word dit uitgespreek: Joods-Christelike-Islamitiese Vereniging (JCIV).

Ek weet net nie presies hoe stadig ek moet praat nie.

Wel, sterkte vir die week. Suidpunt (kontak) 17:23, 18 Januarie 2016 (UTC)

Dankie, maar ek is nou op soek ná 'n nuwe Gebruikersnaam, omdat die ou betekening van 2006 is en net 'n idee was! Enige idees, wat kon pas bv. 'n Afrikaanse woord? Groete. -- JCIV (Besprekings | Bydraes) 17:52, 18 Januarie 2016 (UTC)

Dankie, jy praat pragtige Afrikaans. Weke gelede het ek op Heathrow-lughawe die elektroniese paspoortkontrole vir 'n jong dame van die vasteland verduidelik terwyl twee Duitsers net agter my in lyn gestaan het. Een van hulle het my Londense aksent amusant gevind. Toe sê die ander vir hom: "Jaja, so spricht man hier!" [Skaterlag] --Voyageur (kontak) 18:20, 18 Januarie 2016 (UTC)

Watter populêrwetenskaplike tydskrif is die beste?

Hallo Voyageur, ek het jou kundigheid nodig.

Ek wou vandag http://www.fin24.com/Tech/News/ eers RSS (kuilvoer), maar toe ek sien hoe blatant Naspersprodukte geadverteer word (en die draak gesteek word met ander firmas soos MTN en Vodacom), het ek 'n paar alternatiewe gaan soek by Kategorie:Populärwissenschaftliche Zeitschrift. Ek soek spesifiek 'n Duitse een. Nou sukkel ek om te kies: watter een is die beste? Ek soek juis een wat absoluut op die voorpunt van sake is. Die verf op die etanolmotor se bakwerk moet skaars droog wees... Ek het wel ook by http://www.news24.com/Green gaan loer, maar die inligting daar voel ek is verouderd en middelmatig, of goed wat ek reeds sedert hoërskool se aardryskundeklas weet, soos luiperds wat Indiërdorpies aanval: So what? Bagheera het dit lankal in The Jungle Book (1895) gedoen...

Jy sien, ons hele plattelandse samelewing bestaan slegs uit twee populêrwetenskaplike tydskrifte in my buurt:

• Popular Mechanics: die Amerikaanse tydskrif word nie meer in ons biblioteek aangehou nie (te duur). Die Suid-Afrikaanse een sal mens seker maar moet gaan koop.
• National Geographic: wel in die biblioteek beskikbaar, en op die net.

Die tydskrif kan maar die moeilikste Duitse begrippe gooi, ek het 'n Wörterbuch der Industriellen Technik I tot my beskikking...Suidpunt (kontak) 13:22, 24 Januarie 2016 (UTC)

Ek het op hierdie portaal vir aanlyn-intekenaars afgekom: Online-Abo. Hulle lys 'n groot verskeidenheid vaktydskrifte. Watter een die beste is - dit hang natuurlik af van jou belangstellings en stokperdjies. Groete --Voyageur (kontak) 18:17, 25 Januarie 2016 (UTC)

Baie dankie! Ek weet jy het tien teen een al daar geloer (Lys van Afrikaanse vakwoordeboeke en terminologielyste). As jy nog nie het nie, laai gerus die elektrotegniese woordeboek af. Dit is 'n lywige 900-bladsyboekie vir gratis. Ek was verlede Dinsdag op die punt om so 'n Elektrotegniese woordeboek aan te skaf. Gelukkig het ek toe nie genoeg kontant gehad nie. Ook maar beter so! Suidpunt (kontak) 18:56, 27 Januarie 2016 (UTC)

Reeds afgelaai... Ek sukkel werklik dikwels met die regte vakterminologie. Alhoewel ons nie die HAT maklik in Britse boekwinkels kan kry nie - daar is hoop! Ken jy al hierdie webtuiste: Afrikaans in London. En daar is een Britse uitgewery wat sy sagteband-woordeboek Engels-Afrikaans van 2014 in 2015 laat herdruk het. --Voyageur (kontak) 19:44, 27 Januarie 2016 (UTC)

By ons is die probleem weer dat die boeke net een keer gedruk word en nooit weer gesien word nie. Party hoor jy nie eens van nie - soos die Grieks-Afrikaanse woordeboek van 1964. Dit het van die aardbol af verdwyn! En natuurlik is ek deesdae die Free 4 All wat jy kan kry. Ek kan Fritz Wolff se voete soen vir die rekenarisering van hierdie woordeboeke. Hulle het ook natuurlik hul eie klub (Prolingua) wat spesiaal vir taalpraktisyns is: hulle ontwikkel hul eie woorde wat nog nie in die vakwoordeboeke opgeneem is nie. Daar is wel baie boeke wat in die verlede by die Staatsdrukker gedruk was --- en sover ek weet is die Staatsdrukker = openbare domein. Die naaste wat ons huidige staatsdiens gekom het aan Afrikaanse woordeboeke skryf, was die MIV/vigs-woordeboek van 2012. Verder het die woordeboekbedryf amper loop stilstaan. Dit verstom my nou nog hoe 'n paar kundiges so baie woordeboeke kon skryf. Die ergste is, hierdie mense moes nie eers 15 doktorsgrade hê om te kan skryf nie, die president/hoof van 'n raad (bv. die wolraad, tamatieraad, graanraad) sê net: "skryf!" Woeps, die volk skryf woordeboeke. Ek mis dit werklik!

Daar is https://www.pharosaanlyn.co.za/tuis/ wat ek as universiteitstudent gebruik [met 'n gratis Afrikaans-Japannese woordeboek en heelwat ander vakwoordeboeke]; maar die rekenaarstelsel is regtig up to shit en vrekstadig (net die kere as ek dit besoek?). Ek is so bly ek betaal nie vir daardie diens nie. Wel, beproef PharosAanlyn gratis vir 14 dae en kyk of jy daarvan hou. As dit jou sou geval, R685,00 vir PREMIUM is peanuts vir 'n Brit. Die WAT ['n omvattende verklarende woordeboek] se stelsel loop daarenteen baie beter. Wees wel gewaarsku: baie van die woordeboeke word oornag verouderd. Suidpunt (kontak) 20:34, 27 Januarie 2016 (UTC)

Subskripsies/inskrywings (bv. Premium) is geldig vir 12 maande vanaf die datum van intekening.Suidpunt (kontak) 20:44, 27 Januarie 2016 (UTC)

Terloops... vandag kom ek in Crazy Store af op 'n tweetalige woordeboek (Afrikaans-Engels) wat in Spanje gedruk is. Toe kyk ek voorin en sien die boek is in die buiteland geskryf, ontwerp: in Glasgow! Reg voor in die woordeboek staan: The Gresham Publishing Company Limited is an independent Scottish book publishing company, based on the south side of Glasgow, Scotland UK. Kyk gerus hier. By ons kos hy R30,00, wat 'n reusetoegewing is vergeleke met £5,99. Dat Afrikaans al in Skotland antwoord gee is uitstekende nuus! Suidpunt (kontak) 13:05, 28 Januarie 2016 (UTC)

Hallo

Hallo, kan jy help om hierdie artikels te danke verbeter: Amaro Pargo, Tenerife, Santa Cruz de Tenerife, San Cristóbal de La Laguna.--83.59.142.53 09:35, 29 Januarie 2016 (UTC)

Is LTE verouderd teenoor 4G?

Hallo Voyageur.

Ek weet nie of jy nou iewers tussen Londen en Berlyn verkeer nie. Ek weet ook nie of jy Vodafone gebruik nie. Dit behandel inderdaad die Wet van die remmende voorsprong.

Vergelyk

• https://www.vodafone.co.uk/explore/network/uk-coverage-map/index.htm

met

• https://myvodacom.secure.vodacom.co.za/vodacom/coverage-map

Aangesien ek permanent Wi-Fi gebruik, pla dit my nie soseer nie. Tog wonder ek of Suid-Afrika nie besig is om verouderde tegnologie te installeer nie. Tans het my Overbergse dorp slegs 3G, terwyl selfs plekkies soos Suurbraak LTE het. Natuurlik ook Pretoria, Kaapstad, Hermanus, Swellendam, George...

Party mense sê LTE is so goed soos 4G, hoewel ek bevind "LTE Advanced" eintlik 4G is. Ek is onder die indruk die gewone LTE is die laaste weergawe van 3G. In daardie geval is Europa ons natuurlik ligjare voor/verby.

Wat my eerder pla is die vastelynspoed. So taks sien ek vanoggend eers gaan optiese vesel-Internet uitgerol word deur Telkom. En ook hier. Suidpunt (kontak) 12:41, 1 Februarie 2016 (UTC)

LTE - of eintlik 3.9G - is 'n vroeë implementering van LTE-tegnologie met 'n maksimale aflaaispoed van 326 Mbsp, terwyl die nuutste LTE Advanced- of 4G-standaard 'n (teoretiese) maksimale aflaaispoed van 1200 Mbps of selfs 3000 Mbps kan bereik. Die laasgenoemde sal waarskynlik voorlopig (of uitsluitlik) in metropolitaanse gebiede met 'n groter klantebasis geïmplementeer word waar sowel mobiele asook stasionêre ontvangs met sogenaamde triple play services (selfoon, internet en internet-gebaseerde televisiedienste) winsgewend aangebied kan word. Die eerste toestelle (slimfone en modems) is reeds toegerus vir LTE Advanced.

Hier is 'n interessante artikel wat 'n tabel met alle sogenaamde "Release"-klasse bevat. --Voyageur (kontak) 14:17, 1 Februarie 2016 (UTC)

Dankie, ek sal dit iewers in my agterkop hou. Soms wonder ek wat maak die selfoonverskaffers met die ou tegnologie. Verkoop hulle dit iewers aan Midde-Afrika of wat?

Tegnologie en vooruitgang het lagwekkende gevolge.

Vodacom en MTN is suur oor Service par contournement oftewel OTT's, want niemand SMS eintlik meer nie, plus die peperduur stemoproepe [uit Noag se ark] word deur middel van WhatsApp gesystap, veral as jy nog Wi-Fi ook gebruik. Dit laat die selfoondiensteverskaffers, teoreties, met R0,00 in die sak. Nou wil hulle hê die OTT's moet tot verantwoording geroep word - dit is nou die dag in die Parlement bespreek.

Hulle reken egter nie in dat data hul immers ook geld in die sak bring nie. Die gemiddelde mens het ook nie almal Android, iPhone, Windows Phone en BlackBerry 10 nie. En nie almal is soos ek wat juis staatmaak op landlyn Wi-Fi (en verkieslik sy foon op "Vlugstand" plaas wanneer hy biblioteek toe loop). Maar pleks van innoveer, stagneer die lot. Miskien moet hulle eerder kyk wat in Londen gebeur.

En tog spog Vodacom op 10 November 2015:

LTE- of 4G-gebruikers in Suid-Afrika, wat nou al byna 2 miljoen is, gebruik byna drie keer méér data as 3G-intekenare. Vodacom sê 46,8% van sy intekenare in Suid-Afrika het reeds toegang tot vinniger internet – sogenaamde LTE (langtermyn-evolusie) of 4G. Maar net 66% van die aktiewe maandelikse Vodacom-gebruikers gebruik data, wat beteken daar is nog “goeie geleenthede” wat ontgin kan word, sê Joosub. In Suid-Afrika het die verkope van databondels verdubbel en dataverkeer het gestyg met 48%, wat Vodacom toeskryf aan sy goedkoper databondels wat vanjaar bekend gestel is. Data-inkomste as ’n persentasie van inkomste uit dienste (in teenstelling met fone) beloop nou 34,4%, vergeleke met 26,4% ’n jaar gelede. Die gemiddelde datagebruik per maand op slimtoestelle het met 18,5% tot 550 MB gestyg. Die getal tablette op die Vodacom-netwerk het met 126,2% tot 1,4 miljoen gestyg danksy die bekendstelling van die Vodacom 3G Smart Tab.

En dan is daar ook die episode wat Aliwal2012 verlede jaar oorgekom het. Asook geld en data wat spoorloos verdwyn. Dit is mens darem gespaar as jy 'n "domfoon" het. Nou, wat te duiwel is die selfoonverskaffers se probleem? Suidpunt (kontak) 16:03, 1 Februarie 2016 (UTC)

Suidpunt, die 1ste weergawe 2G het met die protokol TDM (Tyddeelmultipleksering) gewerk. Hierdie protokol is feitlik netso vanaf die landlyn tegnologie geleen. Dit kon effektief net oudio (stem) verkeer dra. Die netwerk was effektief vir stemverkeer beplan. Toe groei die vraag na data - foto's, SMD en video, en om dit te kon akkommodeer is die 3G netwerk geskep. 3G gebruik die ATM protokol. ATM kon beide video en oudio dra, dit was nie die beste oplossing vir enige van die twee nie maar die beste oplossing om altwee gelyktydig te dra oor die netwerk. Weereens het die vraag gegroei na data en LTE of 4G is ontwerp. Dit gebruik IP protokol en beteken dat enige IP gebruiker toerusting bv selfoon gebruik kan word as 'n telefoon, TV, rekenaar ens. Ons het net begin om die voordele van 4G te benut. Optiese vesel het niks met 2G, 3G of 4G tegnologie te doen nie, dit is net 'n transmissie medium met teoretiese transmissie snelheid van 1.9 Tera bis per sekonde.

Die stelsel snelheid word deur die operateur bv MTN bepaal, vinnige 4G kan vertraag word om teen laer snelhede te werk. So bv kan 'n 3G toring sy sein sterkte verswak indien die vraag bandwydte te groot word. Die toring doen dit deur sy sein sterkte te verminder en die reik afstand om die toring word kleiner. Dus as jy ongelukkig genoeg is om op die rand van toring se seinsterkte te bly....

Die uitdaging wat die MTN/Vodacoms het is dat sodra 'n nuwe tegnologie beskikbaar word elke bestaande toring aangepas moet om die nuwe tegnologie te gebruik en ook steeds die ou tegnologie te kan gebruik want die ou fone gaan nie oornag verdwyn nie! Onthou jy tot daar 'n nuwe geslag fone beskikbaar geraak wat die 2de frekwensie kon gebruik?

As Telkom maar net vesel na ons huise kan aanlê, ai! Dan kon jy al die 8-uur nuus om 6 uur sien!

Groete! Oesjaar

Praat van!! So het Vodacom mos besluit om vir sy 20ste verjaarsdag in 2014 mos vir elkeen 1 Gig gratis vir één dag te gee. In die stad het dit op 'n bôggerôp uitgedraai, want die hele wêreld suig mos aan een speen/toring van een/twee/drie? kiloradius met 1 000 000 inwoners. Die internetspoed was hewig vertraag. Dié van ons op die platteland het heerlik aangewoeker.

Van bleeding edge het ek wel van gehoor: wanneer jy 'n 3G/4G slimfoon in die jaar 1995 sou hê: geen wydverspreide USB, karige netwerkdekking, karige WWW3, geen Wikipedia, geen GPS, geen Whatsapp, geen... verdomp, Windows 95 sal omval!

Maar die omgekeerde? Watwou - My foon (Nokia 5210, sedert 2003) selfdestruct sommer vanself! Dis nou Finse versiendheid hoor, al het die kalender geweier om verder as 31 Desember 2090 te blaai. My huidige Nokia wil nie verder as 2079 kom nie. Soos ek nou voel weet ek nie of hy eens 2020 gaan haal nie.

Die beskikbaarheid van 2de Frekwensie is nie eens nodig nie. Die Nokia 5210 se battery is gaar, die omhulsel (Shells) het lankal disintegreer en die Paki's kan my ook nie meer help nie. Sy infrarooi-verbinding het nie lekker gewerk met die rekenaar nie; en die program was iets uit 1985 (so het dit gevoel). Daar is egter niks fout met die selfoon se eie programmatuur nie. Of hy egter nog CSD kan gebruik om monochroom pornografie af te laai is 'n ander saak... [ek spot nie - in PC Format van 1999 kon die ou fone regtig sulke blokkierige tannies aflaai; en sal ons vergeet van die afskuwelike monochroom animasies van eXactmobile!. 2003 is 'n jaar wat ek nie sommer sal vergeet nie.

My Samsung E250 (2009) is 'n foon wat ek lank sal mis, juis weens sy eenvoud en Java-gerigtheid [en onvermoë om geld te verduister]. Dit was 'n foon wat gewerk het en die EDGE was bevredigend. Sy bykomstige programmatuur het soos 'n bom gewerk: as jy 'n boodskap vanaf jou foon na die rekenaar wou kry, dan doen jy dit sonder probleme - net MMS'e was 'n probleem. By my huidige selfoon moet ek elke flippen boodskap met die hand oortik. Die Samsung E250 se ribbon/lint vir die opskuif en afskuif het jammerlik elke keer gekalf. Waarvan ek van hom gehou het was sy hot-swappable Micro-SD-geheuekaart langs die kant. By my nuwe foon is dit omslagtig: jy moet die deksel afhaal, die battery uithaal, tog so versigtig die lemmetjie oopklap, die kaart uitskuif en die hele proses herhaal. Dis simpel.

Vir my 2015 kopie (Nokia 210) was ek regtig puntenerig:

Ek soek Wi-Fi, ek soek Symbian [nee, nie Android nie - genoeg van hom gehad met my nettablet], die goedkoopste Wi-Fi foon [want R10 000 in die water kon ek nog 10 soortgelyke fone gekoop het], een wat Java kan vat, Whatsapp, en asseblief en dankie 'n foon met Notas- en e-pos-fasiliteit. Ongelukkig het ek te laat agter gekom jy kan nie WhatsApp deaktiveer nie [glo my, ek het hoek en kant my foon deurgesoek, daarom VLUGSTAND of Wi-Fi]!

Oor my eie toestand: ek bly onder 'n berg. Die toring is bo-op die berg, maar met 'n middeberg wat die tussensigbaarheid heerlik halveer. Nietemin, my foon kry niks meer as [E] binne 'n vierkantjie nie. En dit is juis daardie vierkantjie wat ek wil vermy, want dit beteken Vodacom vat weer geld.

Wat optiese vesel betref: ek kan nie wag nie. Ek hoop net nie 'n seerowerskip sink weer bo-op 'n Seacomdraad nie - dit raak nou vervelig. Suidpunt (kontak) 19:35, 1 Februarie 2016 (UTC)

Sake vorder nou al so. Kyalami Estates het ook nou optiese vesel; en hier is die resultate: By Speedtest.net kry hulle 86,48 Mbps (aflaaispoed) en 54,23 Mbps (oplaaispoed). Verdomp, by my huis in die Overberg [met ADSL] haal ek nie eens 1 Mbps nie! My oplaaispoed is 0,43 Mbps. Suidpunt (kontak) 10:24, 11 Februarie 2016 (UTC)

Waarom verander jy die opskrif? Wat is jou gesag? Het jy 'n afskrif van die oorspronklike Hollandse bewoording. Dan die afkorting van bladsy. HAT is gelukkig met p. Wat is jou probleem? Hentie Joubert (kontak) 06:50, 16 Februarie 2016 (UTC)

naturellen grond wet

Sien hierbo Hentie Joubert (kontak) 06:54, 16 Februarie 2016 (UTC)

Bladsy of pagina is net 'n styl-, nie 'n taalkwessie nie, al is bladsy/bl. dalk meer gebruiklik. Al is ons ensiklopedie 'n spanpoging, is dit tog vanselfsprekend dat skrywers in een en dieselfde artikel ook dieselfde verwysingstyl en aanhalingstandaard volg. My wysiging was allesbehalwe 'n persoonlike aanval op jou, net 'n goed gemeende wysiging. Ek vra om verskoning as daar 'n misverstand of enige aanduiding van onnodige beterwetery was.

Die Naturelle-grondwet van 1913 is afgekondig toe Nederlands nog die tweede ampstaal naas Engels was. Vir hul paternalistiese taalgebruik het die vaders van dié wet dan ook graag gebruik gemaak van 'n elegante Franse leenwoord, naturel.

Ironies genoeg het hulle by die formulering van hul regstekse 'n styl gevolg waarin hulle Nederlandse woorde, ongeag alle spelkonvensies, los geskryf het, want dit is nogal "grondwet". Dit was òf baie verhewe taalgebruik, òf bepaalde blanke naturelle het gewoon die spelkonvensies van hul Britse meesters en base probeer naboots wat wél voorsiening maak vir los geskrewe terme.

Gelukkig was daar steeds Suid-Afrikaanse amptenare wat Nederlands net soos Afrikaans en Engels magtig was en moderne spelreëls op ou Apartheidswette probeer toepas het - soos een redakteur van Bantu/Bantoe, sekerlik een van die mees "gesaghebbende" tydskrifte insake "naturelle-kwessies": Naturellengrondwet. Dié skryfwyse is toelaatbaar in moderne Nederlands. Daar kom inderdaad uiteenlopende Afrikaanse skryfwyses in akademiese en ander tekste voor.

Jy maak egter 'n geldige punt wanneer jy na die oorspronklike teks verwys wat natuurlik nog nie in Afrikaans bewoord was nie. So is Naturelle-grondwet dalk die mees gebruiklike spelling en 'n meer gepaste trefwoord vir ons ensiklopedie. --Voyageur (kontak) 13:57, 16 Februarie 2016 (UTC)

Het Latynse woorde werklik so baie betekenisse?

Na vele berusting hou ek my die afgelope paar dae nou besig met Latyn. Die reëls en woordeskat is mos veronderstel om in marmer uitgekap te wees. Daar is, Deo gratia, geen taalkommissie wat aan die taalreëls verder kan krap nie, ens.

Want hoe hard ek nou ook Frans in my kop probeer kry het (akademies is dit ten minste van belang...), vir die een of ander rede wil die woorde net nie sitplek kry nie. Daar is 'n onredelike, onbeskryflike lesersweerstand. Engels het klaarblyklik my bootsector gekorrumpteer. En Frans is juis veronderstel om vereenvoudigde Latyn te wees... wel, ek vind dit nie so nie! Dieselfde met Italiaans, Portugees en Spaans. Dit is eenvoudig chaoties! Dalk hou ek van dooie tale wat geen uitspraak het nie...

Ek besef daar is werklik eenvoudige tale soos Maleis wat plug-and-play-tale is - maar dit hou ek vir later. Daar is te veel in die geskiedenis wat herontdek moet word. As mens tot 7 jaar neem om Latyn onder die knie te kry, moet ek nou daarmee begin. En nog iets wat ek agterkom: Maleis het binne 100 jaar geweldig verander.

Vroeër skryf jy "anaqgampang" <- anaq (kind) + gampang (gemaklike) = hoerskind (kind van 'n publieke vrou, skelwoord). Vandag: slegs "gampang" = "bastard". In Indonesië beteken "gampang" steeds "gemaklik". Dit help seker veel om ou Hollandse gidse van 1906 deur te werk...

• Matahari (soms uitgespreek matari) <- mata (oog) + ari (dag) <- oog van die dag | Beteken Son.
• Ayarmata <- ayar (water) + mata (oog) <- water van die oog | Beteken traan. | Vandag is die spelling in my woordeboeke verander na air mata.
• Buwahpinggang <- vrugte van die lendene | Beteken niere | Vandag geskryf Buah pinggang
• Anaqkunci <- anaq (kind) + kunci (slot) <- kind van die slot | Beteken Sleutel

Tot later dan met my Maleisiese lesse.

Tussen my rondspeel op http://latijn.bimsem.be/nieuw/eerste%20jaar/EersteJaar.htm en die gebruik van die woordeboekprogram Legible Latin leer ek nogal baie. En dit is lekker.

Maar dan is daar antwoorde wat mens nie deur een van die programme kan leer nie, soos oppidum vir 'n dorp. Is dorp nie veronderstel om iets met urbs te doen te hê nie? Eers dan sien jy, op die artikel wat ene Voyageur in 2007 geskryf het, beteken "oppidum" eintlik "versterking", gevolg deur dorpie/stad. Skielik maak dit sin.

Ander bevindings:

EEN WOORD, EEN BETEKENIS (geen probleem!)

• vinum: wyn [een betekenis onder alle omstandighede].
• gladius: swaard [tensy jy in die Middeleeue na swaardvis verwys]
• murus: muur, stadsmuur
• filius: seun
• timor: fear/dread;
• servus: slave or servant);
• equus: horse/steed
• nondum: nog nie
• dea: godin

Dan kry jy woorde wat jy in jou kop ten minste met mekaar kan assosieer:

• LAC: milk; milky juice of plants; spat/spawn (of oyster) [maak sin...]
• PECus = (diere)vee [PEC = vermoë]
• PECunia (soms ook PECus) = geld [PEC = vermoë]
• Flos = flower, blossom; youthful prime
• Video/videre/vidi/visus = see, look at; consider; (PASSIVE) seem, seem good, appear, be seen; [kyk (aktief) / (b)lyk (passief)]
• LAPIS: steen; mylpaal (milestone); juweel;

Dan kry jy woorde met uiters veelvuldige en uiteenlopende betekenisse:

• Laetitia: joy/happiness; source of joy/delight; fertility; fruitfulness; floridity;
• Caelum: heaven, sky, heavens; space; air, climate, weather; universe, world; Jehovah; [ek dag ons verwys na die lug/hemel! Dan weer: "hoe lyk die lug buite"? = hoe lyk die weer?]
• Manere: 1) flow, pour; be shed; be wet; spring; 2) remain, stay, abide; wait for; continue, endure, last; spend the night (sexual)
• Aperire: uncover, open, disclose; explain, recount; reveal; found; excavate; spread out.
• Ardere: be on fire; burn, blaze; flash; glow, sparkle; rage; be in a turmoil/love; ["brand", "gloei", "skitter", "blits" is nogal vrek baie verskillend!]

Maar dan kry jy woorde soos die adjektief bellum (van bellis) wat - pretty, handsome, charming, pleasant, agreeable, polite; nice, fine, excellent - beteken. En die selfstandige naamwoord bellum wat beteken: - war, warfare; battle, combat, fight; (at/in) (the) war(s); military force, arms

• En dan is daar woorde, soos error, wat vir "wander, go astray; make a mistake, err; vacillate;" in Afrikaans ook net een woord het: DWAAL.
• STATUA: "Standbeeld" en "Image". In Afrikaans: BEELD.
• DARE: give; dedicate; sell; pay; grant/bestow/impart/offer/lend; devote; allow; make; surrender/give over; send to die; ascribe/attribute; give birth/produce; utter. In Afrikaans: GEE = ook "send to die" - jou in die hand van die dood/vyand GEE.

PRESIES HOE LEER MENS AL HIERDIE WOORDE se betekenisse? Duits is vir die Germaanse volkies soos Latyn vir die Franse, Spaanse en Portugese ryke. Ek het by Aliwal gehoor 'n mens sny vir jouself flitskaartjies en leer jouself oor 'n naweek (as jy Afrikatale studeer). Maar Latyn lyk my het meer betekenisse as woorde.

Goed, laat ek dit so stel. Jy het tien teen een jou moedertaal, Frans, gebruik om Latyn te leer.

Maar hoe maak jy met Pools? Knip jy vir jou kaartjies uit en leer al die uitgange agterop, of lees jy pl:Zdrada klerków (La Trahison des Clercs) en probeer dit vir jou vertaalbaar maak? Suidpunt (kontak) 19:29, 16 Februarie 2016 (UTC)

Ek probeer meestal om logies te werk te gaan. Die vertrekpunt is die gesproke taal (wat moderne tale betref) en die aanleer van die kernwoordeskat. Ek hou byvoorbeeld van taalkundige werke soos Polish for Dummies.

Dit help ook om twee of drie tale gelyktydig te bestudeer - net soos Nederlands, Afrikaans en Duits nou verwant aan mekaar is, is daar 'n Slawiese kernwoordeskat wat deur die eeue heen nouliks verander het en deur alle moderne Slawiese tale meer of min gedeel word.

Die derde vertrekpunt is kultuur. Dit is verbasend hoe nou verweef die kulturele en handelslewe van Duitssprekende, Poolse en Tsjeggiese gebiede vroeër was.

Latyn het, net soos Slawiese tale, ontwikkel deur aanraking met ander beskawings, soos Etruskers en Grieke. So kon dit van 'n eenvoudige boere-idioom tot die taal van 'n wêreldryk groei wat hoogs verfynde literatuur opgelewer het.

En as jy die Duitse of Engelse woordeskat en grammatikale strukture noukeurig begin ondersoek, kom jy op talle woorde en uitdrukkings af wat oorspronklik nie in albei tale bestaan het nie, maar eers deur monnike (wat met vertaalwerk besig was) en klassisistiese geleerdes (wat Engels met 'n magdom Latynse uitdrukkings verfyn - of oordonder? - het) ingevoer is. Vergelyk Barmherzigkeit - barmhartigheid - misericordia, en jy sien hoe Oudhoogduits "deurspek" is met Latynse leenwoorde en -vertalings.

Latyn is, sover ek weet, ook nie heeltemal dood nie. Daar is Latynse tydskrifte waarin redakteurs Latynse neologismes vir moderne konsepte en tegnologie probeer ontwikkel (soos televisietoestel). Die Latynse Wikipedia bevat sekerlik mooie voorbeelde daarvan.

Wat ewe interessant is - moderne Romaanse tale weerspieël dikwels die etniese herkoms en sosiale status van hul eerste sprekers. So het (Noord-)Frans, die langue d'oïl (in teenstelling met die suidelike langue d'oc), die uitspraakgewoontes en aksente van Keltiese en Germaanse sprekers bewaar. Die woordeskat van Spaans bevat meer woorde uit klassieke Latyn wat deur vroeë Romeinse setlaars na Hispania saamgebring is, terwyl Frans blykbaar sterker beïnvloed is deur die volkstaal of Vulgêrlatyn. Vergelyk caput ("hoof", "kop" in klassieke Latyn → Spaans cabeza) met testis (die Vulgêrlatynse ekwivalent van Duits "Rübe", "Birne" vir "hoof") wat in moderne Frans as tête voortleef. Caput word egter ook voortgesit met chef.

--Voyageur (kontak) 20:07, 16 Februarie 2016 (UTC)

Baie dankie!

Ek kan my weer verkyk hoe die mensdom eintlik niks verander het nie. So is die tipiese rou graffiti wat ons op die mure in die hoerhuis van Lupanar in Pompeii vind, nl. hic eg(o) puellas multas futui [wat ek om Aliwal se oë te spaar nie hier sal vertaal nie], maar net weer tekenend wat ek nou die dag in 'n openbare toilet gesien het. O, tempora, o, mores!

Saterdag het ek by Quora afgekom op die vraag: "Is Afrikaans worth learning" waarop 'n Nguni-spreker eers 'n paar bevooroordeelde antwoorde gelewer het, voordat sy/hy tog erken dat Afrikaans akademiese en kultuurwaarde kan hê. Maar dit is nie nou ter sake nie.

Net daar val dit my skielik op: waarom leer ons tale in die eerste plek?

Om die inligting te kry wat ons andersins nie in 'n lingua franca sal kry nie. Ek bly byvoorbeeld in die Wes-Kaap, wat wissel tussen Mediterreens, halfwoestyn, "seetuine" (shrub) tot lowergroen woude naby George, Knysna en Plettenbergbaai.

As ek byvoorbeeld wil kyk hoe mense "oorleef" in die Mediterreense gebiede, kyk ek na Kalifornië en Australië (Engels), Marokko, ek kyk na Chili en Spanje (Spaans), Suid-Frankryk (Frans), Italië (Italiaans), Griekeland, Albanië (?), Turkye, tot in Israel. Israel het byvoorbeeld drupbesproeiing ontwikkel wat ons sedert die 1960's in Suid-Afrika al gebruik, veral in die wynlande. Maar sekerlik moet hierdie streke tog iets deel, want dikwels, afgesien van die soortgelyke plantegroei, sukkel jy om somers water te berg en op te vang weens die min reën. En om water suinig te gebruik. Wat het die Romeine byvoorbeeld gebruik? Was dit suksesvol?

So sit ek op tonne niefiksieboeke in Afrikaans wat ander mense seker nooit sal lees nie, bloot omdat dit nooit vertaal sal word nie.

Net so glo ek vas dat Latyn ook wel vir ons 'n wetenskaplike geskiedenis kan bied. As jy byvoorbeeld na die Engelse Wikipedia kyk, dan kry jy slegs die huidige inligting. Daar is nooit 'n tydlyn ter sprake, soos wat ek byvoorbeeld probeer wys met Latyn en Kaapse luiperd, nie. "Ou inligting" is steeds "nuttige inligting". Ek het gewys hoe die hele misverstand rondom die Kaapse luiperd ontstaan het - deur 'n enkele Amerikaanse navorser, met slegs 'n enkele sinnetjie. Ek het ook gewys waarom Latyn geleidelik uit die Suid-Afrikaanse onderwys gesypel het. Die kans is altyd daar dat iemand dieselfde deurgetrapte paadjie weer sal loop - met presies dieselfde gevolge. Suidpunt (kontak) 20:57, 16 Februarie 2016 (UTC)

Die dinamiese disintegrasie van beweerde etnies-religieuse "Reënboognasies" soos Sirië en die toename van etnies-kulturele-religieuse spanninge in Duitsland, Swede, ... maak van Afrikaans, nou dat die Europese Unie ook nog besig is om weens die rampspoedige en ekonomies-kultureel vernietigende immigrasie- en asielbeleid van bepaalde lidstate uit mekaar te val, sekerlik ook nog 'n interessante studie-objek. Nou dat steeds meer Joodse burgers uit Frankryk Londen as 'n toevlugsoord moet kies, sal ons onderhandelinge met Pole en Rusland oor stappe teen Berlyn en Parys moet oorweeg. --Voyageur (kontak) 21:24, 16 Februarie 2016 (UTC)

Gepraat van Londen, is dit so dat mens in die Verenigde Koninkryk ₤35 000,00 per jaar moet verdien, anders word mens gedeporteer? Gisteraand hoor ek dit op KykNet se nuusprogram [toe ek lus was vir my laataand-Rooibostee]; as dit wel so is, dan gaan hetsy Nieu-Seeland toegesak word met Suid-Afrikaners, of Suid-Korea, of enige ander plek waar Suid-Afrikaners sonder visas kan inkom [Israel ook?]. Die probleem is net: mense gaan waar die geld is. Suidpunt (kontak) 08:33, 17 Februarie 2016 (UTC)

Volgens die nuwe immigrasiebeleid sal nie-EU-migrante vanaf April 2016 ná vyf jaar se verblyf in die VK bewys moet lewer dat hulle 'n jaarlikse inkomste van £35 000 of meer het, anders moet hulle die land binne die volgende twaalf maande weer verlaat (met uitsondering van beroepe waar akute personeeltekorte bestaan). Die maatreël is daarop gemik om die jaarlikse net-migrasiesyfer uit nie-EU-lande tot 20 000 te beperk. Tot dusver kon immigrante ná vyf jaar se verblyf aansoek doen om 'n permanente verblyfpermit wat dan ook meestal aan hulle toegeken is. --Voyageur (kontak) 12:15, 17 Februarie 2016 (UTC)

Oor voorgeskrewe boeke

Hallo weer Voyageur

(Slegs bedoel as jy genoeg of baie tyd het)

Watter voorgeskrewe boek het jy nogal op lycée gehad in Latyn? Is dit maar die ou De Bello Gallico en miskien 'n gediggie van Vergilius?

Jy brand seker om te weet wat die onderwysers met ons vir 5 jaar lank op hoërskool aangevang het. Hier is die voorgeskrewe boeke wat ék gehad het. Ek sluit gedigte uit, juis omrede dit nogal talryk kan raak.

Afrikaans:

Graad 1-7 (1997-2003): GEEN. Dis reg, ZERO. NADA. ZILCH. Ek het reeds in Graad 6 en 7 gewonder wat fout is. Ons het eerder op die taalkunde en begripstoetse gefokus. Ons het ook 'n baie, baie snaakse skoolkurrikulum gevolg - ons het hordes niksseggende projekte en take gedoen, maar weinig leerwerk. Dit was 'n kurrikulum seker vir ADHD- en Ritalin-kinders bedoel, want die volgende filosofie is nougeset gevolg [gepryk op 'n plakkaat wat amper soos Kim Jong-un se gevreet jou stip dophou]: When I read it, I forget it. When I see it, I remember it. When I do it, I know it. Wag 'n bietjie - DIT IS CONFUCIUS! Nee, Benjamin Franklin. Nee... ooggg.... vergeet dit.

Graad 8 (2004): My kat word herfs - Barry Hough, Rekordtyd - 1:49,2 - Johan Volschenk [Genade, ek kan bôggerol van die inhoud onthou! Dit was in elk geval 'n vervelige boek].

Graad 9 (2005): Eenkantkind - Marita van der Vyver, Pendoring (Edms. Bpk.) (A.S. van Straten) [onseker hieroor].

Graad 10 (2006): Vaselinetjie (Anoeschka von Meck), humoristiese stukke uit Nou lieg jy mos Katriena! (Riana Scheepers), miskien Pendoring en Seun (A.S. van Straten) [onseker hieroor].

Graad 11-12 (2007-2008): Weerkaatsings (Eleanor Baker), Die Keiser (drama deur Bartho Smit), Voort met die spel (waar ek o.a. van die Teater van die Absurde geleer het) en Kringe in 'n Bos (Dalene Matthee) en 'n reeks werke uit Storiepalet (Jan B. Vermaak).

Vir 2008 se Afrikaanse matriekboeke verwys ek jou na bl. 17. In 2007 het baie van die onderwysers besluit om vooruit te begin werk. Ons het byvoorbeeld Die Keiser reeds in 2007 begin doen, aangesien Kringe in 'n Bos baie lank neem.

Slotsom: Die meeste voorgeskrewe boeke in Afrikaans was probleemboeke wat mens basies net sielkundig kon ontleed. Dit was seker veronderstel om by die leser empatie te kweek. Jy weet, daardie boeke wat die bakvissies sentimenteel laat oe! en ah! en ag shame! en die seuns net kotsmislik maak. My vaderland, ons het nooit één wetenskapsfiksieboek bespreek nie! Ook maar goed ek het daardie tyd 'n sielkundehandboek aangeskaf. Dit het baie gehelp.

Engels:

Graad 1-7 (1997-2003): GEEN. Sien bo.

Graad 8: (First Language, 2004): Good Night Mister Tom + Anne Frank (Goodrich, F. & Hackett, A).

Graad 9: (First Language, 2005): The Hobbit + Romeo & Juliet

Graad 10 (First Language, 2006): The Merchant of Venice [die einde van English First Language...]

Graad 10 (First Additional Language, 2006): The Suit (Can Themba) [ek kon sweer dit was daardie jaar]. = Het dit toevallig weer op universiteit gehad in 'n Eerstejaars-literatuurwetenskapmodule. En 4 Minute Mile deur Roger Bannister [kon nie daaroor liries raak nie]. Die res kan ek van die derde en vierde kwartaal niks onthou nie.

Graad 11 (First Additional, 2007): Animal Farm en die (Classic) kortverhale: Flowers for Algernon, The Speckled band, Power, The Most Dangerous Game, The monkey's paw. En skielik kom ek agter ons het nooit Drama gedoen nie!

Graad 12 (First Additional, 2008): Buckingham Palace / District 6 deur Richard Rive + Transitions: half a century of South African short stories: "Six Feet of the Country" (Nadine Gordimer); "Heaven is not Closed" (Bessie Head); "The Hajji" (Ahmed Essop); "A Trip to the Gifberge" (Zoe Wicomb); "Holding Back Midnight" (Maureen Isaacson). Ons het beslis nie "The Test" (Njabulo Ndebele) en "Journal of a Wall" (Ivan Vladislavic) gehad nie.

As ek nou na die Engels "First Language" van 2008 kyk (sien in hierdie omsendbrief), is ek goddank bly ek is as "First Additional"-leerling Things Fall Apart deur Chinua Achebe gespaar. Veral nie noudat PRAAG se satiriese ontleding in 2007 sommer namens my die boek in die asblik gegooi het nie. Hoewel ek die gedig "Dover Beach" in my eerstejaar op universiteit gehad het, is dit vir my opvallend hoeveel van hierdie voorgeskrewe gedigte vir 2008 ons reeds in 2006 mee behandel is (dit is nou voordat ek oorgeloop het "First Additional" toe...).

Soos jy sal agterkom is die Engelse voorgeskrewe boeke met verloop van jare baie meer polities ingesteld as die Afrikaanse boeke. En 'n mens vra jou af: "hoe is dit moontlik dat daar nie 'n culture clash ontstaan nie"?

Ek sal ook (bitter!) graag jou mening wil hoor wat jy as Europeër dink van ons (gewese) voorgeskrewe boeke op skool van "Vreemdetale", wat betref DUITS (derdetaal), FRANS (derdetaal) en veral LATYN (HIGHER GRADE tot 2007):

• WESTERN CAPE EDUCATION DEPARTMENT SENIOR PHASE AND SENIOR SECONDARY COURSES PROVISIONAL LISTS OF PRESCRIBED WORKS FOR LITERATURE STUDY 2004 GRADES 7, 8, 9, 11 AND 12
• WESTERN CAPE EDUCATION DEPARTMENT SENIOR PHASE AND SENIOR SECONDARY COURSES PROVISIONAL LISTS OF PRESCRIBED WORKS FOR LITERATURE STUDY 2006 GRADES 7, 8, 9, 11 AND 12
• WESTERN CAPE EDUCATION DEPARTMENT SENIOR PHASE AND SENIOR SECONDARY COURSES PROVISIONAL LISTS OF PRESCRIBED WORKS FOR LITERATURE STUDY 2007 GRADES 7, 8, 9, 11 AND 12

Sedert 2015: Die DBO het nie nuwe voorgeskrewe boeke vir graad 12-letterkunde vir enige amptelike taal op Huis-, Eerste en Tweede Addisionele Taalvlakke vir die Nasionale Senior Sertifikaat-eksamen in November/Desember 2016 en Februarie/Maart 2017 voorgeskryf nie. Hierdie status quo sal vir hierdie tydperkhandhaaf word. Skole word versoek om hul onderskeie voorgeskrewe tekste te bestudeer soos bepaal in lys ou omsendbriewe circa 2007-2015:

Dit is opvallend dat die uitreik van die voorgeskrewe werke vir Latyn in 2007 reeds gestop het - juis toe die nuwe kurrikulum in die jaar 2008 (my matriekjaar) in werking getree het. Ek twyfel of jy ooit weer iets van Latyn gaan hoor.

Terloops, net indien jy moet weet: ek is seker ek was altesaam deur 3-4 skoolkurrikulae in 12 jaar, soos die ministers gewissel het. Daarteenoor het ek slegs 1 kurrikulum op elke vlak op die universiteit beleef, wat toe reeds 7-10 jaar oud was! Daar was wel splinternuwe modules wat geskep is, maar dit was jou keuse of jy dit wou neem. Suidpunt (kontak) 16:24, 18 Februarie 2016 (UTC)

Ek dink ons was heelwat beter daaraan toe - daar was eintlik geen voorgeskrewe boeke nie (ten minste nie op departementele of skoolvlak nie). Onderwysers moes wél 'n bepaalde kurrikulum volg, maar hulle was tog meestal vry om self die werke te kies wat hulle dan saam met hul klasse behandel het. En ons kon ook altyd voorstelle maak.

Sover ek onthou, het ons De Bello Gallico werklik noukeurig bestudeer, net soos werke van Cicero, Petronius se Satyricon (Fellini se verfilming is een van diie grootste meesterwerke ooit!) en Ovidius (Ars Amatoria). Dan was daar tientalle briewe waarin welgestelde Romeine oor hul daaglikse lewe (in die stad of op die platteland in hul villa's), onthale en feesmale en ander dinge berig het. Dit was nooit vervelend nie - ons is vandag nog regtig mal oor alles wat Romeins of Kelties is... ;)

Naas vertaalwerk - die ou skrywers het natuurlik van retoriek en ingewikkelde sinsbou gehou waar jy altyd eers moet agterkom waaroor hulle skryf - "Wie doen of sê eintlik wat?" - het onderwysers alles gedoen om Latyn so aantreklik moontlik te maak. Soms het ons saam Latynse werke gekoop soos die gewilde Franse strokiesprent Asterix in Latyn.

In Engels en Duits het ons byna alles behandel - Britse, Noord-Amerikaanse, Switserse, Duitse literatuur... Ek onthou nog sleutelwerke soos Heinrich Böll se Die verlorene Ehre der Katharina Blum, J.D. Salinger se The Catcher in the Rye, Doris Lessing se Memoirs of a Survivor, Shakespeare (Macbeth was my gunsteling), Duitse dramakuns soos Georg Büchner... --Voyageur (kontak) 19:43, 18 Februarie 2016 (UTC)

Daar broei 'n onheilspellende storm aan die Suidpunt

Ek het dit net verwag. Nee, ek lieg: Ek het dit net geweet!! Total number of lines to be read in two years: between 761 and 768 lines (set passages) plus about 530 lines chosen at the educator’s own discretion as preparation for unseen translation : MY KWIT, HOE DE DUIWEL WIL JY, JOU SOTLIKE SUID-AFRIKANER, MET 'N DUITSER OF 'N FRANSMAN MET MEER "VLUGURE" OOR LATYN SAAMGESELS?!

Iets sê vir my ek moet uit dankbaarheid op my knieë gaan dat ek nie Latyn op skool gehad het nie. Gelukkig is ek nie so gepla oor my swak Engels nie, daarmee kan ek saamleef. Ek is ook dankbaar ek het in my honneursjaar gelag toe ek 'n "Classical Studies"-advertensie in my e-pos kry. GELUKKIG het ek 'n paar jaar gelede nie veel van Latyn of Grieks gedink nie. Want watter skade sou die universiteit nie my kop berokken het nie?

Die mens kry gewoonlik 'n geweldige illusie en rustigheid dat 'n onderwyser of lektor of dosent of professor die leerling alles leer wat daar te leer is. Ek weet nie hoe hierdie illusie enigsins moontlik is nie - want die handboeke word al hoe dunner [hoewel die inligting op Google al hoe meer word!], die skoolwerk en huiswerk word al hoe minder, die breindoodtake word meer, die taal word al hoe eenvoudiger, die kinders kla al hoe meer "dis te moeilik!"... Die onderwysers voer slegs meganies opdragte van hoofkantoor uit. Soos robotte.

Vir party leerlinge kom die ontnugtering na skool, wanneer hulle die eerste les op universiteit kry. Vir ander, soos ek, eers tydens sy nagraadse jare wanneer hy sy eie navorsing moet begin doen - en besef dat daar stringe drade steeds loshang. Hy bevraagteken die grade in sy hand. Dan raap, bedel, koop, hy alle handboeke en gidse wat doer tot in 1930 strek. En die res soek hy op Google. Dit is 'n leemtegevoel wat soos 'n siekte brand en net nie geblus kan word nie, want die vraag bly knaag: wat het hulle my NIE geleer NIE? Waarom het veral die ouer onderwysers ons verraai vir 'n paycheck as hulle van beter weet? Waarom nie skelm tog maar hier en daar 'n buite-kurrikulêre oefening gee nie? EK SOU, SWEERLIK EK SOU - OM MY EIE GEWETE TE SUS. Besef die onnies nie my mislukking vandag beïnvloed eendag hul eie staatspensioenfonds nie? Het hulle gewetens so afgestomp soos die nuutgeboude bruggens en geboue rondom hulle wat "onverklaarbaar" ineenstort? Weens swak vakmanskap en goedkoop sement?

Die ergste is, dit lyk my dit raak 'n universele brandpunt, want by Elsevier.nl kla die Hollanders steen en been dat dieselfde afwatering ook in Holland te vinde is. 'n Nasie wat tog bekend is vir hul "mierenneukery". Wie dryf hierdie afwatery dan? Sal ons dan eendag ons eie peperduur privaatuniversiteite moet oopmaak wat leerplanne aanbied wat selfs bo Oxford se gehalte uitstyg? Dit is die vrae wat deur my kop bly hamer.

Eers as jy besef jy weet niks - dan begin jy eintlik eers leer. Verkieslik 'n vak wat jy van geen kennis dra nie. Dit spoor jou aan om aan te hou met aanhou. Want daar is geen energie wat deur haat verlore gaan teenoor die onderwyser wat jou verraai het nie.

Baie, baie dankie vir jou eerlike antwoord, Voyageur. Ek sal later by Jcwf hoor hoe hy, as Hollander, sy Latyn opgedoen het. Suidpunt (kontak) 21:18, 18 Februarie 2016 (UTC)

Lees ek nou reg? Parallelle trek tussen Nederlandse en Britse skoolstelsel van weleer.

Ek haal aan, en dik aan:

Bij de invoering van de nl:Mammoetwet werd het aantal vakken voor het eindexamen sterk verminderd. Het examen vwo (verdere wetenskaplike opleiding) werd bijvoorbeeld beperkt tot 7 vakken, die oorspronkelijk veel dieper gingen dan de tot dan toe op bijvoorbeeld hbs of gymnasium gegeven vakken. Dit om de totale hoeveelheid leerstof min of meer gelijk te houden. Het examen voor de avondscholen deed het met een vak minder, daar werd het examen beperkt tot 6 vakken. Het examen werd op de avondscholen twee jaar eerder gehouden dan op de dagscholen. Omdat het voor leerlingen nu mogelijk was om zelf vakken te kiezen ontstond de term ‘pretpakket’, een (te licht bevonden) vakkenpakket zonder exacte vakken. Vóór de invoering van de Mammoetwet moest iemand die een gymnasium-β examen wilde afleggen examen doen in Grieks, Latijn, Frans, Duits, Engels en Nederlands (bestaande uit drie losse onderdelen mondelinge boekbespreking, schriftelijk opstel, schriftelijk samenvatting); Natuurkunde, Scheikunde, Biologie, Wiskunde (bestaande uit drie losse onderdelen analytische meetkunde, goniometrie en stereometrie) (een van deze vakken werd vrijgesteld door loting) Geschiedenis en aardrijkskunde waren geen eindexamenvakken, maar werden wel onderwezen tot de laatste klas. Het gevolg van deze aanpassingen was dat de rangen en standen in het onderwijs verdwenen. In de loop van de tijd werd er steeds geknutseld aan de inhoud van de pakketten, o.a. mede onder invloed van leerlingenstakingen, met als resultaat dat het niveau van het onderwijs, volgens menigeen, aanzienlijk daalde.

Met alle respek, Nederland het daarmee op 1 Augustus 1968 sy onderwysstelsel se standaard verlaag? Ek kan insien dat daar vakke en pakkette was waardeur die leerling kortpaaie kon kies... maar ek moet ook erken: die aantal vakke sou enige seun uitmoor voor hy nog aan vaderskap kon dink! Dat Latyn so lank kon hou tot 1968 is 'n raaisel, eintlik. Ja, 'n volle 13 jaar na Suid-Afrika.

Iets wat ek wel opmerk is dat Geskiedenis en Aardrykskunde wel in die Britse koloniale era in Suid-Afrika verpligtend was as matriekvakke, nie in Nederland nie. Oor die algemeen was die Suid-Afrikaanse matriekeksamen lyk my maar lig in vergelyking met Die Nacht der lebenden Toten in Nederland hierbo ...

Vreemdetale (buiten die Klassieke tale) was by die Britse matriekvakke nie eintlik noodsaaklik nie (behalwe miskien een). Dit was nou voor die nuwe verwikkelings in 1955. Oudgrieks was eers tydens die Intermediêre eksamen afgelê. Die Intermediêre eksamen was 'n oorgangseksamen: vir jare is die kind op skool feite ingeprop - nou moet hy/sy selfstandig en krities begin dink. Hierdie Intermediêre eksamen was dus 'n oorgangseksamen tussen skool en universiteit. Ek het reeds geskryf wat C.J. Langenhoven van Grieks gedink het (hy het dit gehaat). Langenhoven het Grieks geleer terwyl 'n vriendin vir hom die Engelse vertaling voorgelees het.

M.E.R. was in daardie opsig veel slimmer en wyser - sy het haar eie "tutor" bo in 'n solder (in die gebou wat deel van die Groote Kerk gevorm het) gehad - 'n gawe ou Engelsman, dr. Cameron, wat tog te bly was om te help. Dr. Cameron was begeesterd deur die Griekse poësie - Om vir die oubaas 'n stuk Griekse poësie in die hand te gee, was of jy heuning by 'n bynes neersit: hy kon dit net so min weerstaan. (My beskeie deel, 1972, bl. 75).

Vir haar Intermediêr (as onderwyseres) moes sy leer: Grieks, Latyn, Letterkunde, Engels en Nederlands, Fisika, Rekenkunde, Algebra, Meetkunde, Driehoeksmeetkunde, en Constitutional History.

Snaaks, ook by die matriekvakke was biologie nog nie ingesluit nie.

Maar, vir haar latere verpligte Grieks op universiteit, kom die skemer toe tog deur:

Geeneen van ons het Latyn en Grieks geleer gebruik nie; vir ons was hulle net werktuie wat ons min of meer kon aanmekaarsit, en as werktuie beskou, nie as middels om die gedagtes van die ou skrywers ons toe te eien nie - en hoe fyner die gedagte, hoe meer het die werktuig die aandag in beslag geneem. Dit het onse professore goed besef en het hulle ook maar bepaal tot die meganika van hulle vak - 'n dooierige ding om jaar uit en jaar in oor en oor te moet verduidelik! Geestelike voeding het ek altans nooit uit die klassieke tale gekry nie.

Nou wat dan van die Textus receptus (die Bybel)? Waarom kon hulle nie vir afwisseling 'n bietjie Koiné geoefen het nie? En al daardie Gnostiese tekste (nou gaan ek 'n bietjie te ver!) waaroor die Duitse historici, Carl Jung en self ons eie Thys Sadie in vervoering kon raak [en vir my vandag lagwekkend en skreeusnaaks is]? Hoe kan daar dan geen nut vir Grieks wees nie? Suidpunt (kontak) 21:35, 25 Februarie 2016 (UTC)

Geeneen van ons het Latyn en Grieks gebruik nie -- Ja dis waar, Suidpunt. Ek het nogtans sedert '69 die kop wat daardeur vervorm is baie gebruik. En ja ek het nog die ou stelsel oorleef. Jcwf (kontak) 21:56, 25 Februarie 2016 (UTC)

Wanneer kan ons 'n artikel van Jaap Folmer verwag? Google Scholar lewer nogal heelwat soekresultate onder die soekwoord "J C W Folmer"... Suidpunt (kontak) 12:38, 26 Februarie 2016 (UTC)

Miskien stel jy belang in die webtuiste van die Vereniging van Duitse Latyn- en Oudgrieks-onderwysers en -dosente: altphilologenverband.de. Hier kan jy ook hul tydskrif Forum Classicum as PDF-lêer aflaai. --Voyageur (kontak) 22:31, 25 Februarie 2016 (UTC)

Ag, baie dankie - want die webwerwe wat ek kry, gee jou 'n Schüler.

Ek dink ek is nou besig om jou te verveel [dis so goed iemand beskryf aan my oor hoe wonderlik Engels is: "het kan me niet schelen"]. Ek het wel nog 'n vragie vir jou as jy weer in Berlyn kom (of tans verkeer, of dalk 'n vriend daar het): is dit so dat Latyn op skole vervang is deur Russies tydens die DDR-bewind? En wat was nou eintlik die nut van de:Produktive Arbeit (DDR)? Vir my lyk dit na onwettige kinderarbeid (dis reg, ja, voer maar meer Sjinese produkte in en onderwerp nog 20 Sjinese kinders aan slawerny).

En is dit so dat die Duitse leerders in die 1980's op Saterdagoggende skoolgegaan het? Is dit steeds so?

Laat ek net eers verduidelik hoe dit vir my was in 1997-2008.

Vanaf 1997 tot 1998 is jy in Sub A en Sub B (Graad 1-2), dus: jy is 'n "kleintjie" en die skool begin vir jou 07:30 en eindig 12:45. Afhangend hoe druk die onderwysers mekaar in die personeelkamer beskinder (partykeer duur dit 1 uur lank), het jy een pouse van so 15-30 minute. Dan gaan jy huis of nasorgsentrum toe en drink jou sappies en eet jou kossies. Die skooldag is verby.

Vanaf 1999 tot 2008 (Graad 3-12) begin jou skool steeds 07:30 (party skole begin vroeër of later). Party pligsgetroue leerlinge soos ek staan 06:00 op of vroeër. Ander om 07:00/07:15, vertrek om 07:28 sonder om ontbyt te nuttig en skimp dan die hele dag oor hoe "honger" hulle is. Dan iewers om 10:00 / 10:30 is dit pouse. Dan teen 12:00 / 12:30 het jy weer pouse. En teen 13:50-14:00 jaag jy met brandende remmerke na waar jy wil wees. Enigiets om van die skoolreuk weg te kom. Ek dink die onderwysers is meer verheug as ons. Die skooldag is verby. Dan kan jy rustig op jou tyd jou huiswerk doen of waarvoor jy ook al lus is.

In die middae kan jy dus doen net wat jy wil. Saterdae is jy vry, behalwe as die skoolhoof jou begin afpers dat almal by die "interskole" sal wees. Praat van psigologiese oorlogvoering.

Deesdae hoor ek die skoolleerders gaan nou al tot 14:30 / 14:45 skool. Ek weet eerlikwaar nie hoekom nie, want hulle leer werklik niks meer as ons nie.

Hoe was julle skooldag? Moet tog nie vir my sê julle moes vanaf 08:00 tot 20:00 by die skool wees nie?

En dan nog 'n laaste opmerking:

"Geschichte des Lateinunterrichts im deutschen Raum" : Durch die nationalsozialistische Erziehung wurden die Alten Sprachen zunächst stark in Frage gestellt. - Huh?! Die Nazi's was dan juis behep met alles wat "UR" is, soos Sanskrit en alles wat Aries, Oudgrieks ens. was ... Eers later sou ek lees: Über die Zukunft der höheren Schule und des altsprachlichen Unterrichts herrschte Unsicherheit bis 1938. Ek wou nou net sê! Suidpunt (kontak) 12:38, 26 Februarie 2016 (UTC)

Produktive Arbeit: Skoolonderwys in die Duitse Demokratiese Republiek (DDR) het in baie opsigte verskil van westerse konsepte. Die vorming van omvattend opgeleide "sosialistiese persoonlikhede" is onder meer verwesenlik deur "politegniese onderwys" waarin die klemtoon op natuurwetenskappe en hul toepassing in die arbeidswêreld geval het. So is skoolvakke soos "Inleiding tot die sosialistiese produksiestelsel", "Tegniese tekene" en "Produktiewe werk" ingevoer om leerders so vroeg moontlik vertroud te maak met die beroepswêreld.

Taalonderwys in die DDR is sekerlik beïnvloed deur die politieke en ekonomiese bande met die Sowjetunie, praktiese behoeftes en - die tekort aan Frans-onderwysers... As skoolvak is Latyn nog tot in die 1960's aangebied deur Uitgebreide hoërskole (Erweiterte Oberschulen). Later het dit 'n fakultatiewe vak geword wat onder meer deur voornemende geneeskunde-studente gekies is wat kennis moes hê van Latynse vakterminologie. Ek gaan later nog meer besonderhede invoeg by die bestaande hoofstuk "Onderwys" in die DDR-artikel.

My skooldag was aangenaam (ons het van soggens 8 of 9 tot 2 of 3 nm skoolgegaan). --Voyageur (kontak) 09:03, 28 Februarie 2016 (UTC)

Baie dankie vir jou moeite! So, as kind van die DDR was jy nou eenmaal uitgeknip om deel die werkersklas te wees. Of jy dus nou 'n wurmgat uitgevind het wat jou na 2123 sou neem, skeel niemand nie. Dis net jammer, dis 'n vermorsing van talent.

My vrae aan jou sal ongelukkig minder raak, want ek is nou ook doenig by Quora.com WAAR ONS NIMLIKE JIMMY WALES UITHANG! Ek het nooit geweet hy't so 'n groot aanhang nie. Suidpunt (kontak) 19:37, 28 Februarie 2016 (UTC)

Gentrifikasie, en hoe presies ontstaan 'n krotbuurt in Berlyn?

Guten Morgen Berlin du kannst so hässlich sein...

Die sogenaamde "alternativer Subkultur" Mainzer Straße in Junie 1990. 'n Rotnes. 'n Misdaadhool. 'n Fase 5 Biohazard Zone.

Die lieflike nuwe Mainzer Straße na die volkome "sanitering" in die jaar 2006

Hallo weer - jy het verniet bly geraak. Ek is terug.

Hierdie keer wil ek weet wat OP AARDE in Berlyn aangaan. Die eerste keer toe ek jou Google-koördinate van 'n selfoonwinkelfoto nagespeur wat jy met jou Lumia geneem het, beland ek onder die inkopiesentrum in die snelbaan. Rondom my voel ek vervuil deur graffiti. Was dit maar 'n pragstuk van Sandro Botticelli - 'n lus vir die oog! Tik net in "Gentrifikation" en "Berlin" en die webwerf gentrima.lepus.uberspace.de spring voor jou op wat die vervalle toestand in Oos-Berlyn se oorgangsone karteer. Maar toe slaan ek 'n paar maande (eintlik 'n jaar!) terug se National Geographic oop, en ek dag: is dit werklik DUITSERS wat in Berlyn bly? Jy weet, Duitsers wat glo in funksionaliteit en dat alles seepglad moet verloop?

Want hier kry jy opskrifte soos:

"we don't want no yuppie flats, we are happy with our rats"

National Geographic belig (nee, verheerlik!) in volkleurfoto's die armoede in Berlyn. Daar is 'n absolute antagonisme jeens die "bose kapitaliste" wat vir die suiwer higiëne van die volkswelsyn die plek wil skoonmaak en vernuwe. Net om seker te maak die rykes voel skuldig, word 'n Barbieland-foto geplaas. http://ngm.nationalgeographic.com/2015/03/two-cities/ludwig-photography#/02-berlin-barbie-dreamhouse-670NEW.jpg , met bewoording soos:

Such transient uses of abused or abandoned city spaces are a global phenomenon. They’re everywhere in Berlin too, but the same actions have different meanings in different places. In Athens the enemy they’re addressing is a sense of failure and disillusion. In Berlin it’s the opposite, the threat that too much success will start to erode Berlin’s famous freedoms. Demonstrations are held there against the building of new apartment blocks. In parts of the city, such as Kreuzberg and, even more, Mitte, which were the great squat hangouts and art centers of the ’90s in the years after the Wall came down, the new problem is money. The power of capital, the gentrifying flood of new cash drawn to Berlin’s cool image, is what threatens to alter the precious, inclusive social fabric of the city.

So inklusief dat dit 'n gesondheidsgevaar, nee LEBENSGEFAHR moet raak?

Regtig, Voyageur, daar is geen rede waarom 'n buurt moet verval nie. Om drie redes:

1. My ouers het 'n woonstel aangeskaf. Met die kopie is ook die voormalige huurder se sigaretstompies, vet gespat teen die mure, ens. oorgeërf. Die kaste, vensterrame en lyste het die afgelope 30 jaar van die gebou se bestaan nie 'n druppel vernis gesien nie en is deur die son verbleik. Dit sê presies wat ek dink van die verhuurder en huurders. [Of dalk ek is te vol fiemies/stront (selfde betekenis, eersgenoemde is net uit Latyn, fimus)]. Toe ek en my pa die kasdeure afhaal en in die opsluitgarage gaan spuitvernis (met 'n kompressor), het heelwat van die inwoners verbygeloop en was tog te bly oor die nuwe kopers. Daar was geen haat teenoor ons omrede ons die plek skoner en netjieser maak [en die eiendomswaarde laat styg] nie. Juis nie. Die huurders is verheug dat die woonstel nou in die hande is van "rustiger" mense.

2. Vullis rondom 'n gebou is ALMAL se verantwoordelikheid. Armoede is geen rede om vuil of onsindelik te wees nie. Jy kan dus dink hoe vervies ek my vir die onwettige storting van Calitzdorp wat oop en bloot op Google Streetview te siene is. Veral nie as jy in Duitsland 'n maatskaplike welsynsnommer het nie. Maar hoe werk die vullisverwydering in Duitsland?

3. Waar is die munisipale wetgewing? Daar is hoeveel van ons bure wat soveel genot daaruit put om die ander by die munisipaliteit te gaan verkla as die boomlaning net 'n bietjie te dig groei. Suidpunt (kontak) 10:24, 2 Maart 2016 (UTC)

Vir Londenaars is Berlyn inderdaad op plekke 'n nagmerrie - Britte is dalk te behep met hul eiendomme, rooi dubbeldekbusse en netjiese openbare vervoerstasies. Maar ek het nooit so baie vuilheid en graffiti gesien soos in Berlyn nie. Anders as in die VK maak hulle daar nouliks gebruik van CCTV en word onwettige vullisstorters en graffiti-spuiters nie op die plek vasgevat en beboet nie. Dit geld natuurlik nie vir alle stadsdele nie. Openbare vervoermiddels word egter gereeld bespuit, net soos mense dikwels hul vullis en voedsel sommer weggooi.

Hersiklering van soliede afval is een van min terreine waar hulle wél 'n voorsprong het (al is baie Duitsers dikwels juis nie intelligent genoeg om verskillende soorte afval regtig van mekaar te skei nie en sou dit doeltreffender wees om afval meganies te sorteer). Vullisverwydering en hersiklering val in die verantwoordelikheid van munisipale en privaat ondernemings. Ek het 'n openbare hersikleringsterrein binne loopafstand van my woonstel waar ek van allerlei soorte vullis ontslae kan raak - meubels, elektronika, papier, glas... In Londen het distriksrade begin om inwoners met plakkate en baniere bewus te maak van hulpbronherwinning.

Vanuit 'n argitektoniese en stadbeplannersstandpunt verskil die moderne Berlyn merkbaar van die ou netjiese en elegante Elektropolis van die Keisertyd (wat natuurlik ook sy skadukante gehad het). Daar is geen egte krotbuurte nie - maar wél antisosiale gedrag van morbiede spulletjies... ;) Die huisbesetters van die 1980's was ook nie misdadigers nie, eerder sosiale, linkse en alternatiewe aktiviste.

Gentrifikasie het in Berlyn nog nie dieselfde vlakke bereik soos in Londen nie. Nogtans het internasionale beleggers lankal begin om in die plaaslike eiendomsmark te belê.

Ek het enkele tweedehandse boeke uit die 1980's en vroeë 1990's gekoop wat Wes- en Oos-Berlyn se morbiede plekke en ruïnes behandel. Die meeste van hulle het intussen verdwyn en plek gemaak vir nuwe strukture. Die boeiendste verhale is egter dié van mense wat in die oorblyfsels van die ou diplomatebuurt in Tiergarten gebly en hier 'n alternatiewe leefstyl in voormalige diplomatieke geboue gevolg het. Enkele ambassades is nie volledig in die oorlog vernietig nie. Die hele buurt is sedert die Duitse hereniging herbou en tans is die Suid-Afrikaanse en ander ambassades hier geleë. --Voyageur (kontak) 11:34, 2 Maart 2016 (UTC)

Dit val my nou by: Ek dink in Suid-Afrika kan sakelui ook hul belasting "wegwerk" deur geld te bestee op ondernemings [wat hul woonstelblokke insluit]. Ek weet nie of jy dit in Duitsland mag doen nie, want dan dink ek sou die buurte in 'n beter toestand gewees het - of... word die eiendomswaarde doelbewus met die aarde gelykgemaak en tot in die grond gedryf - €0,01? Maar terug in Suid-Afrika: dit is waarom die woonstelblok bokant ons so elke nou en dan, voor die afsluiting van die belastingjaar, skielik 'n nuwe laag verf kry. Of granietsteen op die voorstoep, (waarop die barbare hul hout kap, hoe dan anders?)

Dieselfde gebeur ook af en toe met ons "winkelsentrums" op die plattelandse dorpe wat aan die Kapenaars behoort: skielik kry die parkeerterrein ook 'n nuwe laag verf en teer.

Dit het egter ook sy nadele: daar sou 'n Pick 'n Pay by ons oopgemaak het. Ons het reeds 'n Superspar ('n tak van die Hollandse firma) en 'n Checkers, maar ons sê nooit "nee dankie!" vir iets nuuts nie. Geboue en huise (baie nog pas gerestoureer!) is opgekoop en die "aftakelingsproses" was in volle krag... en nou staan die murasies daar soos 'n seer oog langs die winkelsentrum. As iemand 'n gruwelrolprent wil gaan skiet, is hy welkom.

Kaap Agulhas Munisipaliteit beslaan omtrent 33 000 mense (2011). Ek weet self nie of ons genoeg voete of koopkrag het vir al die winkels nie. Buiten die lugmag en Denel Overberg Toetsbaan (nou al verengels na Test Range), die hordes munisipale werkers, die afgetrede ou tannies en ooms uit Transvaal (en die buiteland), en die boeregemeenskap is die koopkrag maar skraps. Daar was blykbaar "gerugte" in omloop dat die Overberg moontlik 'n kernkragsentrale sou kry. Meer voete = meer geleenthede vir sakebedrywe. Toe is daar 'n speek in die wiel gesteek, en nou sit ons met die gebakte pere. Suidpunt (kontak) 13:27, 2 Maart 2016 (UTC)

Waarom is Duitse proefskrifte en verhandelings te koop? Hoe lyk sake in Frankryk?

Hallo daar - ek dink dit raak jou ook, as jy nog 'n ekonomiestudent is.

In my wilde soektog met behulp van Google Scholar en Google Play, kom dit vir my al hoe meer voor asof 'n student in Duitsland vryelik kan kies wat hy met sy "Arbeit" wil doen. Veral by grin.com. In Suid-Afrika word jou proefskrif en verhandeling outomaties staatsbesit, of eerder - universiteitsbesit. Jy moet 'n goeie rede op swart en wit stel waarom jy dit nie wil doen nie, soos wanneer jou produk so goed is dat jy dit by 'n privaatuitgewer wil laat publiseer. Jy teken as't ware jou besitreg weg tydens jou aansoek. Dan word jou werk uiteindelik opgeneem by http://www.netd.ac.za/ . Hoewel dit natuurlik soms stadig kan gebeur, sodat jy elke liewe Suid-Afrikaanse universiteit se Repository moet deursif.

In die praktyk doen jy die wetenskap geen guns deur geldwaarde op jou werk te plaas nie, al betaal dit wel jou studieskuld af (as jy wel het). Dit beteken iemand soos ek moet R307,00 vir 'n Duitse verhandeling betaal wat ek bitter nodig het, omdat ons universiteite geen toegang tot Duitse staatsinstellings het nie, slegs die Anglo-Sakse universiteite wêreldwyd. Maar kom jy in Duitsland, met 'n beurs en al, so lyk dit my, gaan jy steeds met dieselfde probleem sit: of jy betaal of jy kry niks. Noodwendig sal dit dan ook so wees dat ek daardie verhandeling, teen my sin, moet oorslaan.

Natuurlik is daar Oostenrykse universiteite wat anders funksioneer.

Dalk is dit my onkunde wat praat, maar ek ondervind presies dieselfde moeite om Nederlandse proefskrifte en verhandelings in die hande te kry oor 'n onderwerp. Dit maak tog nie sin nie - Nederland is juis een van die Europese lande wat heelwat moeite doen om sy werke te digitaliseer en vryelik beskikbaar te maak.

Dit lyk egter vir my asof die Franse dieselfde dink as ek, en daarom lyk dit my ook asof die proefskrifte en verhandelings daar outomaties staatsbesit is. Is dit nie so nie? Ek speel nou raai-raai-speletjies. Suidpunt (kontak) 08:02, 4 Maart 2016 (UTC)

Ek is bewus van hierdie plekke: http://www.academicjoy.net/phdcandidate-Theses.html Suidpunt (kontak) 08:14, 4 Maart 2016 (UTC)

Die kopiereg vir proefskrifte en verhandelinge lê in Duitsland inderdaad altyd by die student. Daar word jaarliks sowat 240 000 akademiese tekste by tersiêre instellings ingedien. As 'n mens verkies om sy werk te publiseer, is daar byvoorbeeld 'n verskeidenheid agentskappe wat as uitgewerye fungeer en tussen 10 en 50 persent van die omset, wat daarmee behaal word, aan die outeur betaal. Die kopiereg lê dan steeds by die student. --Voyageur (kontak) 12:44, 6 Maart 2016 (UTC)

Omtrent neologismes en wisselgangers

Hallo Voyageur

Ek wil net hoor wat jy dink van my "reinventing the wheel".

Oor Shapeshifter / shapeshifters / shapeshifting: In Nederland en Afrikaans is ons bekend met gedaanteverwisselaar, die gedaanteverwisseling, gedaanteverwisselende (aard), bv. Deur 'n blitssnelle gedaanteverwisseling het die ou heks die vyand ontglip. In die Griekse mitologie kom tallose voorbeelde van gedaanteverandering voor.

Terwyl ek geen probleem het met "lang woorde" nie, aangesien ek mos baie Duitse woorde lees wat-veel-langer-geskryf-word-as-waarvan-mens-kan-droom, is daar diegene wat Engels om die een of ander rede as die goudstandaard stel. Dit is irriterend, maar wat kan jy nou maak as jy in 'n Afrikaanse jeugboek die Engelse woord aanhoudend teenkom? Ek klink al soos 'n ou tannie wat kla oor haar malvas wat nooit water kry nie, maar die hemel alleen weet waarom die Afrikaanse skrywers net Engelse woorde in hul boeke invoeg. Ek ken meer tale as Engels, dankie! Met die hoeveelheid Engelse woorde in Afrikaanse jeugboeke wonder ek werklik of dit nie eerder by die Engelse rak bemark moet word nie. Toe ek deur Dan Roodt se Moltrein aangeval word deur stringe Franse woorde en sinne was dit soos 10 000 pienk heliumballonne wat hemelwaarts opstyg. Dankie tog, darem iets anders.

Nou ja, jy slaan terug met 'n "nuwe uitvindsel".

Daar is vyf dinge van 'n neologisme (as dit dan uit Engels vertaal moet word):

1. Dit moet verbuigingsvriendelik wees

2. Dit moet verkieslik in hofstukke ook gebruik kan word, of gepas wees by 'n emotiewe saak.

3. Die hoeveelheid klankgrepe moet so kort moontlik wees, vergelyk rit-op-ne-mer (4), vs. e-vent-da-ta-re-cor-der (7). Daarom sal 'n "double adapter" nie eintlik byval vind in tweepuntaftakkontakdoos nie, maar dubbelpasstuk. Tensy jy met die eersgenoemde Afrikaanse uitvindsel wil spot.

4. Dit moet redelik bekend klink, soos ritopnemer wat van "vlugopnemer" afgelei is.

5. Daar kan klankverskynsels wees wat aantreklik klink. Die nadeel is egter dat, as jy na die tipiese Afrikaanse neologismes gaan kyk wat "geskep word", dan is dit gewoonlik allitererende drogwoorde wat veronderstel is om humoristies te wees. Sulke woorde kry nooit ingang in die taal nie, want jy kan nie sulke humorwoorde in hofstukke gebruik nie. Ek kyk sommer dadelik dan vandag se neologismes op RSG: faamvaandel (claim to fame), slot-en-sleutel (perfect match), boepieplastie (tummy tuck), spekdektomie (tummy tuck), blufbedryf (window dressing).

So nou het ek gedink aan:

1. wisselganger, die wisselgangers (meervoud), die wisselgang (proses), wisselgangende (aard)

2. Dit is 'n fiktiewe dier [geen hofstukke benodig nie], maar wat klink beter: (wys 'n vinger in vrees) - "Hy is 'n gedaanteverwisselaar!" [ehhh... jy kon netsowel sê: "O, hel: dis 'n tweegangboor-Radio-2000-diamond-edition-ice-cream-toaster!"] of "Hy's 'n wisselganger!" [klink beter]

3. Shape-shif-ter (3) vs. wis-sel-gang-er (4) vs. Duits Form-wand-ler (3) vs. ge-daan-te-ver-wis-se-laar (7) vs. Italiaans mu-ta-for-ma (4), Portugees trans-mor-fo (3). Maar die proses is wel korter "shape-shif-ting" (3) en wis-sel-gang (3).

4. Wisselganger en dubbelganger. Dubbelgangers word dikwels aan die geheimenis of verborgenis gekoppel, dikwels ook as voorbode en onheil. Wissel en ganger klink ook asof iemand in "die verbyloop" verwissel of verander. Daar is dus geen verwysing na "shape" of "form" nie.

5. Soos "Formwandler" is daar geen. Shape-shifter het natuurlik die sj-klank, en jy bondigheid kan gebruik word in: "He (Zeus) is a shape-shifting rapist", wat jy nie in ander tale kan doen sonder om dit laaaank uit te rek nie.

Nou goed, jy kan wel praat van 'n "wisselaar", maar dan dink jy outomaties aan 'n geld- en verkeerswisselaar. Of 'n masjien wat plate ruil. Suidpunt (kontak) 14:49, 8 Maart 2016 (UTC)

Dan nog iets: is dit so dat mense wat Frans ken baie maklik Italiaans kan lees? Dit klink vir my net te goed om waar te wees.Suidpunt (kontak) 15:11, 8 Maart 2016 (UTC)

In die Star Trek-heelal word daai gedaanteverwisselaars ook Changelings genoem. So kry ons dalk nog "veranderling". "Wisselganger" klink vir my mooi genoeg.

Die wedersydse verstaanbaarheid van Romaanse tale is beperk. Seker sal 'n mens sommige Italiaanse terme maklik kan lees, maar nie 'n hele teks nie. --Voyageur (kontak) 17:15, 8 Maart 2016 (UTC)

Johannesburg: Gesk. van onderwys

Wat is jou probleem met my bydrae tot hierdie afdeling? Groete, Hentie Hentie Joubert (kontak) 11:26, 9 Maart 2016 (UTC)

Ek het hoegenaamd geen probleem daarmee nie. Ek waardeer jou bydraes baie - hulle sal help om die inskrywing oor Johannesburg tot voorbladartikel uit te bou. Moenie jou veel daaraan steur dat bydraes hier dikwels geredigeer word nie. Dit is uitsluitlik ensiklopediese redigeerwerk waarmee ons die inhoud probeer verbeter. Vermeld enige probleme daarmee of besware gerus op die betrokke artikel se besprekingbladsy. Alle werk hier is spanwerk. Groete, --Voyageur (kontak) 13:12, 9 Maart 2016 (UTC)

Iets flippen snaaks tussen Google Play, Amazon en GoodReads opgemerk.

Hallo Voyageur.

Sover ek weet is Amazon en Google Play eintlik mededingers, is ek reg?

Nadat ek vanoggend gelees het Facebook like button may break law - German court, kom ek sedert eergister agter dat Amazon en Google Play onderskeidelik my data gebruik. As jy na Google Play gaan sien jy dat hy ook van GoodReads gebruik maak. GoodReads is 'n produk van Amazon (juis vir marknavorsing bedoel)! As jy na die sterstatus gaan kyk by Google Play, merk ek presies dieselfde kommentaar op wat jy by GoodReads sou kry. Amper asof jou menings gekopieer word (wat my aan die een kant belangrik laat voel, maar my ook krapperig laat jeuk).

Op al drie hierdie webwerwe gebruik ek presies dieselfde e-posadres. Toevallig op Facebook ook, maar dit beïnvloed nie die "voorgestelde boeke wat aan my bemark word nie" .

Dit pla my nie so erg nie, en die boeke wat aan my bemark word is goed, maar dit wil net vir my voorkom of Google en Amazon onder mekaar data deel. Aankope/Inkopies wat ek by Google gedoen het, word weerspieël in die "voorgestelde boeke" by Amazon, en vica versa. Moet ons bekommerd raak? Of moet ek net weer die voorwaardes gaan deurlees wat ek te gretig onderteken het?

Wat ek probeer sê: as jy geen Google-liefhebber is nie - jou inligting dwaal reeds by 'n derdeparty rond! Suidpunt (kontak) 08:35, 11 Maart 2016 (UTC)

Die antwoord lê waarskynlik êrens op jou rekenaar - webkoekies wat maklik gelees en ontleed kan word. Tik iets in 'n soekenjin in, en jou hele soektog word sigbaar vir belangstellende partye soos aanlynwinkels. Amazon bied byvoorbeeld blaaieruitbreidings aan wat outomaties die nuutste Amazon-prys vir 'n bepaalde item vermeld sodra jy inligting daaroor op die net probeer vind. --Voyageur (kontak) 08:09, 13 Maart 2016 (UTC)

Kontroleer asseblief die Duits

Ek wil groot asseblief onderstaande by Nederlandse grammatika toevoeg:

In die Standaardnederlands word 'n vergrotende trap (of ongelykheid) verwys na die woord dan. Na 'n gelykheid volg als, wat afwyk van Afrikaans. Vergelyk Duits, Afrikaans, Nederlands en Engels:

• (de) Johann ist größer als Peter
• (af) Johann is groter as Peter
• (nl) Johann is groter dan Peter (ongelykheid)
• (en) Johann is bigger than Peter (ongelykheid)

• (de) Er macht den ganzen Tag nichts anderes als schlafen.*
• (af) Hy doen die hele dag niks anders as slaap nie.
• (nl) Hij doet de hele dag niets anders dan slapen.
• (en) He does nothing else all day other than sleeping.

Na 'n gelykheid volg als

• (de) Sie ist genauso schön wie ich (es bin).* [Wenn aber ein Vergleich im Positiv (normale Form) vorliegt, wird "wie" eingesetzt. ("Er isst (genau-)so schnell WIE ich")]
• (af) Sy is net so mooi soos ek (is).* [Moeder, is dit nie Duits nie?!!!!]
• (nl) Zij is even mooi als ik (ben).
• (en) She is just as pretty as I (am).

Na 'n gelykheid binne 'n ongelykheid volg als. Byvoorbeeld:

• Piet is twee keer zo lang als Jan (gelykheid binne 'n ongelykheid);
• Sneeuwwitje is duizendmaal zo mooi als de boze heks (gelykheid binne 'n ongelykheid).

In sommige Nederlandse streke en dialekte word als in beide gevalle gebruik: "Hij is groter als ik". Hierdie gebruik word in Standaardnederlands as onjuis beskou. Dit behoort te wees: "Hij is groter dan ik". Suidpunt (kontak) 13:31, 15 Maart 2016 (UTC)

Gedoen. --Voyageur (kontak) 16:34, 15 Maart 2016 (UTC)

Baie dankie! Suidpunt (kontak) 18:45, 15 Maart 2016 (UTC)

Twee vrae vir eendag op 'n reëndag

Die volgende vrae is regtig nie dringend nie, net iets waaroor ek wonder.

1. Wat is daar in Frans, wat Frans uitsonderlik maak? Onlangs, tydens 'n navraag, skryf ek aan die HAT se outeur, en hy skryf terug aan my: ek hoef my nie veel te kwel oor Frans nie, die belangrikste werke oor die leksikografie is alles in Duits geskryf.

Dit het my laat wonder: wat is daar dan in arme Frans oor wat hierdie taal nog uitsonderlik maak? Disneyland Paris? Buiten die filosofie en tekste uit die verlede (wat vandag so goed soos Latyn is), wonder ek werklik watter vakgebied nog byna uitsluitlik in Frans aangebied word.

2. Wat het in Tsjeggië gebeur dat daar 'n effense "weerstand" teen Duits is, vergeleke met Pole? Ek bedoel, as mens kyk hoe Nederland en Denemarke in die verlede deur Duits beïnvloed is, versus Tsjeggië (wat nou nie so 'n "kultuurryk" land is soos bv. Frankryk in die verlede nie) - is daar heelwat vraagtekens wat bokant my kop ronddans. Nie alleen is die hoeveelheid Duitssprekendes besig om daar te daal nie, dit lyk ook nie of die Tsjegge eintlik in Duits geïnteresseer is nie. Ek het 'n vermoede daar het iets in Boheme gebeur, miskien 'n soort kultuursnobisme in die verlede; of, dit is die enigste plek op aarde waar die Duitsers wel hul kultuurstempeltjie (kultuurimperialisme) probeer afdruk het. In Jaap Steyn se boek, Tuiste in eie taal, was die Tsjegge vroeër ontmoedig om byvoorbeeld in Tsjeggies op kantoor of oor die telefoon te praat. Ek wil net hierdie saak uitpluis. Daar staan ook by Prager Deutsch: Unter den Tschechen begann sich im 19. Jahrhundert Widerstand gegen die erzwungene Zweisprachigkeit zu regen, bei der das Tschechische die klar benachteiligte Sprache war. (Dalk omdat Duits ook nou 'n minderheidstaal was?) Maar wat vir my vreemd is: waarom vandag nog Duits oor die hoof sien? Dit sou so goed wees soos Afrikaanse mense wat volstrek weier om Engels of Hollands te leer (lees, ten minste). Jy doen jouself 'n onreg aan. Suidpunt (kontak) 14:52, 27 Maart 2016 (UTC)

Gaan binnekort antwoord - ek's tans nog besig om lyke op Johannesburgse begraafplase te ekshumeer vir ensiklopediese regstellings en daarna my Pase-sjokoladepiesangkoek te verdelg... --Voyageur (kontak) 15:03, 27 Maart 2016 (UTC)

Geen haas nie (pardon the pun)? Jy kan dit maar Dinsdag of Vrydag ook beantwoord. Suidpunt (kontak) 15:10, 27 Maart 2016 (UTC)

Vooraf interessante materiaal van Radio Praha: Deutsch in Tschechien heute. --Voyageur (kontak) 17:40, 27 Maart 2016 (UTC)

1. Min studievelde buite die Romanistiek vereis dat jy Frans kan praat of lees, maar daar is bepaalde terreine in die beroepswêreld waar kennis van Frans verpligtend is. Die Kanadese staatsdiens ( ;) ); Die Verenigde Nasies; die Wêreldposunie; die diplomatieke diens; poste in die privaat en openbare sektor in lande wat noue betrekkinge met Frankryk of die Franssprekende wêreld handhaaf... Vir Suid-Afrika lyk die saak natuurlik anders.

2. Blykbaar is die aantal Tsjegge wat 'n tyd lank of permanent in die buiteland wil werk, laer as in Pole waar honderdduisende emigrante 'n betrekking in Wes-Europa aanvaar het. Histories was Tsjeggië en Morawië egter nouer verbonde met Duitssprekende gebiede, en alhoewel hulle nie deur totale taalassimilasie bedreig is nie (Duitssprekendes was altyd 'n minderheid), het Duits sekere funksies vervul wat van Tsjeggies in sommige opsigte 'n ondergeskikte taal gemaak het. Anders as in Pole, waar 'n relatief groot aantal Duitse emigrante hulle gevestig het en binne enkele geslagte volledig gepoloniseer is, was daar blykbaar min Duitssprekendes in Tsjeggië wat hulle by die meerderheid aangepas het. Die ekonomiese en politieke spilpunte was immers in naburige Duitssprekende gebiede geleë (Oostenryk, Wene), plaaslike elites was Duitssprekend of tweetalig. Ná die Tweede Wêreldoorlog het Russies enkele dekades lank die belangrikste vreemde taal geword, terwyl Duits - om politieke redes, veral as gevolg van die Nazi-beleid teenoor Tsjeggoslowakye - laer aansien geniet het. Die ou DDR het ook min bygedra tot die gewildheid van Duits.

Daar is mooi stories soos dié van Tsjeggiese dames wat - weens die onbevredigende aanbod van dameskoene in hul eie land - 'n bustoer na die sosialistiese broederland DDR onderneem het om daar iets moois te koop. Omdat skoene in die DDR dikwels ook skaars was, is hulle eintlik net aan DDR-burgers verkoop. Die dames was nou slim genoeg om tog skoene te koop en hul oues saam met die kwitansies weg te gooi. Ongelukkig was die Oos-Duitse grenswagters ewe slim en het, toe die dames weer tuis toe gery het, hul skoene gekontroleer - en gekonfiskeer. In ruil daarvoor het hulle aan die dames plastieksakke uitgereik wat hulle oor die voete kon trek... Ware vriendskap...!

3. Vandag is kennis van Duits wél nodig in die Tsjeggiese beroepswêreld aangesien Duitse ondernemings die belangrikste beleggers is, terwyl Tsjeggiese ondernemings nou op groot skaal goedere op die Duitse mark kan verkoop. --Voyageur (kontak) 09:49, 29 Maart 2016 (UTC)

Baie dankie vir jou insigryke antwoord: dit was werklik vir my vreemd dat Tsjeggië immers Duitsland se onmiddellike buurland is, maar amper die minste deur Duits geraak word.

Vroeër het jy geskryf van "geünifiseer" by een of ander kerk? Jy kan ook skryf (hou die werk soos dit reeds is, ek praat nou van die alledaagse geselstaal; voeg dus in jou persoonlike woordeskat net nog 'n vertaling by): die twee kerke het saamgesmelt. Ek praat uit eie ervaring.

Soos die AGS (Apostoliese Geloofsendingkerk) en PPK (Pinkster Protestante Kerk) dit probeer doen het waar ek bly. Vroeër was hierdie pinksterkerke (as kerkgroep) een, maar het weens politieke redes geskei. Die PPK het nou 'n probleem gehad om 'n lokaal te vind. Die AGS-predikant het weer gedink sy aantal lidmate begin krimp. Deur saam te smelt het na die ideale oplossing gelyk en die samesmelting is rypgedruk. Op hierdie manier sou die twee gemeentes hul name van die rolle kon skrap (lees: geld spaar) en 'n afsonderlike kerk begin.

Die gemeentelede het dit so aanvaar, maar die predikante het toe met mekaar begin meeding, want die getal lidmate by die bywoning (van wie ook al preek) was uiters opsigtelik. Op die ou end het die een predikant getoer en 'n huiskerk begin (wat van sy getroue lidmate saamgeneem het), terwyl die ander weens ander ongerymdhede die trekpas gekry het. Ek was van die begin af skepties: want het Nederland nie vir ons 'n waardevolle les geleer van samesmeltings nie?

Op die oomblik is die kerkgebou nou amptelik weer deel van die AGS, het 'n nuwe pastoor, en alles is weer so vreedsaam soos dit altyd was.

Ek kort nou jou hoërskool-Latyn. Daar is riviername in Schediasma de promontorio bonae spei eiusque tractus incolis Hottentottis Wilhelmi ten Rhyne Schediasma de promontorio bonae spei eiusque ejusqve tractus incolis Hottentottis accurante, brevesque notas addente Henr. Screta S. a Zavorziz. Scafusii: Meister, 1686, geskryf deur Wilhelm ten Rhyne.

Ek het gesoek na 'n vertaling, maar R. Ravenhart se boek gee net 'n paragrafie oor hom [seker omdat niemand meer Latyn verstaan nie].

Sal jy dit vir my kan vertaal:

Praeruptos atque nivale, qveis tota haec regio obvallatur, montes flumina, ut umbra corpus, seqvuantur. Praecipua sunt 1. Butyrosum [De Boter-Rivier], 2. Obscaenum [Kafferkuls rivier]. 3. Montanum [Berg rivier], qvod reliqvis manifestius e montibus scaturiat. 4. [Griekse naam], seu sine fine flumen [Rivier sonder eynde], ex montibus ortum, hactenus, qvousqve se extendat, ignotum. 5. Latum [Bree-river], ex adsitarum arborum ordine amoenissimum, minime profundum, 6. Paludosum [Moeras-rivier]. Hi, qvibus abunde irrigatur ille tractus, fluvii dulci & percocto latice suo pleriqve saltem saluberrimi sunt.

Waarom is hierdie paragraaf belangrik? Want BREE-RIVIER verskyn, soos ons in die alledaagse volksmond ook praat, en nie BREEDERIVIER, soos ons op skrif dit stel nie. Suidpunt (kontak) 15:17, 29 Maart 2016 (UTC)

Vertaling volg weer na die koek... ;) Die vakterm "geünieerd" het 'n dieper teologiese betekenis in Europa en verwys spesifiek na kerke waar twee strominge, byvoorbeeld Calvinisties en Luthers, saamgesmelt is, soos in die geval van die Evangeliese Kerk van Duitsland, 'n oorkoepelende liggaam vir sowel Gereformeerde asook Lutherse gemeentes. --Voyageur (kontak) 15:49, 29 Maart 2016 (UTC)

Vertaling à la Voyageur - een laat vyfuurkoffie, een aandete, twee glasies appelwyn later:

Die riviere se loop word bepaal deur die ruwe en sneeubedekte berge, wat van hierdie gebied 'n moeilik toeganklike bergstreek maak, en volg hulle soos 'n skadu die liggaam volg. Die belangrikste is: 1. Die Botterrivier. 2. Die Kafferkuilsrivier. 3. Die Bergrivier, wat meer sigbaar uit die berge ontspring as die ander (riviere). 4. Die Rivier sonder einde, wat in die berge ontspring en waarvan niemand tans weet waarheen presies dit vloei nie. 5. Die Breërivier wat die laagste watervlak van alle riviere het, met die aantreklikste bome langs sy oewer. 6. Die Moerasrivier. Hierdie is lieflike riviere, wat dié streek van 'n oorvloed water voorsien wat meestal, tenminste as dit verhit word, uiters gesond is.

...en nog 'n klein anekdote. Het ons nie onlangs oor die waarde van Latyn gesels nie? Tydens voorbereidings vir ons Wikipedia London Spring Break het ek op die volgende storie oor Jerusalem Tavern, 'n klein kroeg in 55 Britton Street EC1, afgekom:

Richard Hogarth (father of painter William Hogarth) once ran a tavern in the ruins of the Priory of St. John of Jerusalem. Customers were required to speak Latin; it may come to no surprise that it was a short-lived enterprise, no doubt one worthy of his son's satirical wit.

- Eugenia Bell: The Traditional Shops and Restaurants of London. New York, NY: The Little Bookroom 2010, bl. 227

Baie dankie! Die oerteks is tog so prosaïes en veralgemenend geskryf! "Dit volg hom soos 'n skadu"; "aantreklikste bome langs sy oewer": no shit, Watson - praat jy nou van die Bloekom- en Port Jacksonbome? Want dis al wat vandag daar staan. En, inderdaad - die Sonderendrivier loop die Breederivier binne naby Kam'Bati-rivieroord; 'n klipgooi vanaf die gehuggie Stormsvlei, soos Google Maps my wys, wat, ek glo, nie in 1686 bestaan het nie.

Ten minste weet ek nou hulle het dit nie geweet nie. En nou weet ons daar was 'n lewe voor indringerplante en bome afmaai (Die bosse het baie geel- en stinkhout aan die VOC gelewer vir waens en meubels.). Wanneer gaan mense tog leer - wat jy afkap, moet jy terugplant? Ek was verstom toe ek gister op Google Earth sien hoe Mali en Niger vanuit 'n woestyn geleidelik grasveld en uiteindelik 'n nat tropiese gebied word: dit het my laat wonder of massas bome nie dalk die verwoestyning kan keer nie. Suidpunt (kontak) 09:29, 30 Maart 2016 (UTC)

En jy is reg: die ekonomiese waarde van Latyn is NUL. Die opvoedkundige waarde [as jy jou foute uit die verlede wil spaar] is 100. Suidpunt (kontak) 09:36, 30 Maart 2016 (UTC)

'Skuus, ek moet dadelik 'n regstelling maak: Rowland Raven-Hart is in 1971 dood (hy is in 1899 gebore), toe Cape of Good Hope uitgegee is. Voor in die boek word aangegee: VOLUME 1. Ek het my vrek gesoek na Boekdeel 2. NIEMAND HET SY WERK VOORTGESIT NIE. Dit is so jammer. Die boek gee in Engels 'n vertaling van die oorspronklike Latynse, Hollandse en Franse werke weer.

Ek het toe wel 'n gaatjie vir Frans gekry - eintlik is dit so vanselfsprekend: Afrikakunde. Afrika is opgedeel in voormalige Franse en Engelse kolonies: ek vind dit elke keer snaaks as Suid-Afrikaners met groot trompetgeskal "die vreemde invaar", net om te terug te kom die mense verstaan ons nie, hulle verstaan nie Engels nie; ek moes eintlik Frans geleer het. DUH!Suidpunt (kontak) 07:29, 1 April 2016 (UTC)

Universiteite in München

Kan jy asb na die afdeling München#Universiteite kyk? Dit moet oorskryf of moontlik selfs verwyder word. Voorbaat dank. Frank (kontak) 18:58, 27 Maart 2016 (UTC)

Oor intensiewe vorme in Frans en die meeste Romaanse tale

Ek het redelik lank gaan soek in die Latynse tale (en selfs Engels), maar dit lyk nie asof intensiewe vorme baie in hierdie tale voorkom nie. Is dit maar 'n doodgewone kenmerk? Of moet ek aanhou soek?

In Nederlands het jy straatarm, maar vertaal jy dit na Engels, word dit 'n eenvoudige poverty-stricken en in Frans très pauvre (baie arm), hoewel die omskrywings wissel, byvoorbeeld:

• een straatarm land - un pays rongé par la misère ('n land wat gebuk gaan onder die ellende, letterlik: 'n land geknaag/geteister deur die ellende)

Dit wil my ook voorkom of die Engelse taal self nie te veel intensiewe vorme het nie.

• Raven black - noir corbeau
• Blood red - rouge sang
• Ice cold - glacial / glacée (ysig?)
• Rock hard - dure (hard, ook moeilik),
• Flaming hot - ardentes (brandend, vurig)
• Flaming red - rouge flamboyant
• Scarlet red - rouge écarlate

Ek neem aan net kleur word eintlik "beskrywend" gebruik?

Is die Franse/Latynse taal net nie daartoe in staat om intensiewe vorme op te lewer nie, of probeer die Franse/Latynse taal doelbewus so nugter moontlik wees? Of, word daar, as plaasvervanger, langer vergelykings gebruik, waar Afrikaans, Duits en Nederlands eenvoudig slegs een woord sou gebruik? Suidpunt (kontak) 14:20, 5 April 2016 (UTC)

Die probleem is dat Latyn en Frans, anders as Germaanse tale, nie maklik samestellings (dit wil sê twee bestanddele in een woord) kan vorm nie, maar eerder neig tot langer uitdrukkings en omskrywings wat dan natuurlik ook as intensiewe gekategoriseer kan word.--Voyageur (kontak) 14:31, 5 April 2016 (UTC)

Dankie, ek sal dit in gedagte hou met die Latyn. Dit is juis die vaste uitdrukkings wat moeilik bepaal word. Want, vra ek my, hoe kan mens seker wees daar is nie maar êrens 'n germanisme (verduitsing), hollandisme (vernederlandsing), afrikanerisme (verafrikaansing), anglisisme (verengelsing), gallisisme (verfransing), lykantropisme (mens weet nooit) wat die geskrewe Latyn insypel nie? En hoe weet jy wanneer so 'n uitdrukking as 'n "oordrywing" geld (intensiewe vorms is eintlik ook)? Dit laat my inderdaad ook wonder hoeveel Latynse spreekwoorde jy desjare uit jou kop moes leer! Suidpunt (kontak) 14:53, 5 April 2016 (UTC)

Ek weet min oor Middel-Latynse literatuur aangesien die skool- en akademiese opleiding hom meestal beperk tot klassieke Latyn. Moontlik het Middel-Latynse skrywers hul eie spreekwoorde gevorm. Ons moes gelukkig nooit klassieke spreekwoorde leer nie. Maar hulle kom, net soos allerlei grappies oor Romeinse geskiedenis en leefstyl, in die komiese Franse strokiesprentreeks Astérix voor. Daar is natuurlik ook vertalings in Latyn en 'n aantal Franse en Duitse dialekte. --Voyageur (kontak) 15:30, 5 April 2016 (UTC)

Weer oor taalaanleer(metodes)

Hallo Voyageur,

Weet jy, ek het nou al die vreemdste leermetodes raakgeloop.

Jy kry byvoorbeeld The Malki Method - jy leer die taal en frases aan deur soveel moontlik dit te hoor, na te aap, te praat en te herhaal. (Dus, hoe om papegaaistyl Arabies te leer). Dit is blitsvinnig, maar jy bly steeds ingeperk tot slegs hierdie frases!!!

Dan kry jy die Cortina Method, wat hoofsaaklik fokus op alles wat alledaags is, sodat jy lus is om die taal verder te leer. (Dus, jy gaan hoofsaaklik bly by gesprekke oor melk- en broodpryse). Hierdie boeke is perfek vir toere, maar beslis nie om akademiese doeleindes nie.

Dan kry jy ook die Berlitz Method wat 'n taalbad aanmoedig [jy word letterlik in die diepkant gegooi; dit is seker die beste keuse, maar nie altyd haalbaar as jy in 'n ver land bly nie].

En dan is daar die malletjies, soos Suidpunt, wat eers Duitse tekste vertaal, voordat hy enige Duits geleer het. Sulke mense beplaag gewoonlik die Voyageurs met allerhande vrae. As hulle maar net die logiese paaie wou volg...

En dan kry jy die res van ons wat maar doodgewoon ons besig hou met die logiese stap: gevorderde grammatika. Die mees gehate metode, maar die deeglikste metode.

Wat nou volg is geensins 'n Suidpunt-ontdekking nie, maar ek het nou heelwat taalgidse waarop ek my hande kon lê gaan ondersoek. Party taalboeke wat my pad kruis, soos Russies, sien baie elementêr daaruit, en/of die logiese leervolgorde is baie deurmekaar.

Ek postuleer die volgende leervolgorde:

• Uitspraak en skrif (want hoe anders gaan jy hardop lees wat daar geskryf staan?) .

• Selfstandige naamwoorde (etimologie kan help as jy heeltemal verlore in 'n taal voel en 'n eselsbrug soek)

Naamvalle, wat die "perspektief" van die naamwoord aandui.

Gender (dui meervoud, enkelvoud, verkleinwoord aan, wat jy noodwendig saam moet leer)

Lidwoord (is dit nou "die" boek, of "'n" boek?)

Byvoeglike naamwoord/Adjektief (om die naamwoord mee te beskryf) [trappe van vergelyking]

Voornaamwoord (wat besit aandui - sy boek, WIE se boek?).

• Werkwoorde (etimologie kan help as jy heeltemal verlore in 'n taal voel en 'n eselsbrug soek)

Vervoegings (tyd; dit leer die taalboekies jou selde!), dui passief/aktief in die sin aan, modus (bevelsin, stelsin, tussenwerpsel)

Bywoord (Adverb, beskryf die werkwoord) [trappe van vergelyking]

Hulpwerkwoorde

Nota: As jy Latyn leer, het jy pas die helfte van die taalgids deurgewerk.

• Los goedjies: deelwoorde, voorsetsels, voegwoorde [om die woorde te verbind]

Nou eers het jy genoeg boublokkies wat jy kan gebruik - Nou begin jou werk eintlik!:

• Sinsbou/"Sintaksis" (Subject, Object, Verb, ens.)
• Semantiek/"Betekenisleer" en kultuur (dit raak nou ekstra belangrik wat 'n spesifieke woord in watter sin beteken!)
• Ander afwykings (soos ou spreekwoorde, grammatika-afwykings...).

Nou eers kan jy werklik begin fokus op "geletterdheid".

Is daar iets wat ek dalk misgekyk het? Suidpunt (kontak) 14:59, 8 April 2016 (UTC)

Nee, dis die meesterplan - daar is geen beter metode nie. --Voyageur (kontak) 22:38, 8 April 2016 (UTC)

Dankie. Ek het werklik heelwat hierdie week uitgevind, behalwe bogenoemde leermetode:

1. Afrikaans se grammatika, vergeleke met Duits, Nederlands, Russies, Grieks, Hebreeus, Latyn, Frans, Deens, Esperanto en selfs Engels, ens. is belaglik eenvoudig! Dink aan al daardie tyd wat gespaar word met naamvalle wat 99,9% konstant bly, géén genders, die vervoeginge wat so te sê glad nie bestaan nie (behalwe die bloedweiniges as dit figuurlik bedoel word - nie eens Engels kan dit regkry nie), ens. En jy is pas deur die helfte van die handboek. Baie geluk.

Tog neem dit VIR DIE MOEDERTAALSPREKERS vir die een of ander rede 12 skooljare om Afrikaans ten volle onder die knie te kry (veronderstel). Iets sê vir my die skole mors onnodig tyd, of die lesse word onnodig lank uitgerek, of word per minuut nie produktief genoeg aangewend nie. Of word met stront opgestop: soos intensiewe vorme. Dit lyk vandag vir my so belaglik dat mens dit moet leer. Ek bedoel, LÉÉR?! Digterlike vryheid kan enige [Selfstandige naamwoord] + [byvoeglike naamwoord]/[bywoord] = intensiewe vorm. Regtig, ek kan "slangslim" en "luiperdvinnig" na willekeur gebruik soos ek wil en soos dit by die storie of teks (en karakter) pas.

Wat my verder 'n migraine en sesvoudige parastaltiese aambeie gee: die voorgeskrewe letterkunde (wat die meeste klastyd beslaan) word selde, indien ooit, logies behandel. As ek vandag deur my skoolnotas (maar ook dié van die 1920's-2000's) blaai, skrik ek my buite weste: soos Carl Jung se boeke word die arme kind met eensydige "feite" (ja, tussen aanhalingstekens) bestook met karige rotsvaste bewyse uit die teks.

Die kind aanvaar gelate en gedwee net eenvoudig die werk en die ENIGSTE, IN-KLIP-UITGEKAPTE interpretasie soos die Onbevlekte Ontvangenis (want die Departement is seker reg; ek leer net die werk om matriek klaar te maak) en leer die werk wat juffrou sê soos 'n papegaai (vra my, ek was daar - niemand in die klas durf die juffrou vra nie - want sy weet self nie).

En op universiteit vermoor ek amper die studente omdat hulle nie logies en helder kan dink nie. Daar sit jou kanker: BASIESE ONDERWYS SELF.

Miskien lyk dinge vir my net anders as mens (1) nou 'n nagraadse student is (2) ander, ingewikkelder tale aanpak. En wat daarvan as mens in jou matriekjaar met derdejaarslesse of selfs honneursjaarlesse in Afrikaans besig is? Ek sou dit verwelkom het! Of is die Departement bang die Afrikaanse leerlinge doen meer gevorderde werk as die Engelse klas [ja, gooi maar die samesweringsteorieë ook in die pot, dit smaak lekker]?

Ek sou wel meer klemlê op sinsbou (altyd 'n netelige kwessie), voorsetsels, semantiek (die wetenskap), vaste uitdrukkings EN LOGIKA/ WEERLEGGING VAN DROGREDENASIES. En daardie klomp taalkwessies en onsekerhede (soos erfgoed uit Nederlands wat nou eenmaal vasstaan in Afrikaans). Dus, die finale afronding.

Miskien dink ek te veel soos eerstewêreldlande, waar almal darem al op die een op ander wyse toegang het tot 'n woordeboek om 'n akroniem na te slaan, ens. Dan hoef jy nie die hele woordeboek in jou skoolhandboek afgedruk te hê en uit jou kop te leer nie. Inteendeel, jy gaan in elk geval nie almal uit jou kop leer nie - vra maar vir diegene wat blokkiesraaiselwoordeboeke koop... Vra my, wat nie die name van die helfte van die Hollandse volksvreemde verenigings ken nie.

2. Daar is geen kortpad nie.

3. Jy het dikwels veel meer bronne nodig as 'n eenvoudige taalboekie... Suidpunt (kontak) 19:40, 9 April 2016 (UTC)

Met betrekking tot 1. - Ek wonder net hoekom Afrikaans só 'n struikelblok is wanneer dit oor dié taal as onderrigmedium, sake- en ampstaal gaan. Hoe meer spelfoute ek in amptelike Engelse tekste raaksien (soos cemtries in Johannesburgse pdf-lêers), hoe meer bevraagteken ek ook die beleid om Engels as hoofkommunikasietaal in Suid-Afrika te bevorder. Die vraag is hoeveel Suid-Afrikaners eintlik tans nog in staat is om hul eie land of stad in 'n ensiklopediese artikel te beskryf. Ek verstaan wél dat min mense regtig lus is om ure voor 'n rekenaar deur te bring, brontekste te raadpleeg en keuses te maak oor watter feite belangrik en interessant kan wees vir lesers. Maar daar is tot op datum geen bevredigende Engelse Wikipedia-artikel oor Johannesburg, sy geskiedenis, argitektuur en ander onderwerpe nie, alhoewel 'n magdom monografieë en ander brontekste gepubliseer is (en steeds gepubliseer word). Nou goed, Jo'burgers word soms beskryf as materialisties, selfsugtig en neuroties (moontlik kom ons hier Kapenaars tegemoet wat hul opinie lug... oh ja, en ons weet nou hoekom Londen en Jo'burg 'n susterstad-ooreenkoms gesluit het, sal ons liewe Birminghamians en Glaswegians dan weer opmerk ;) )

Die taalkwessie bring ons nog by 'n ander interessante punt - die rol van immigrante in Suid-Afrika. Stel mense belang in Portugees, Grieks, Italiaans, Duits, Nederlands, Frans as hulle met nuwe landsburgers in aanraking kom? Omring deur honderdtalle veiligheidswagte, sou ek tydens 'n kleurryke Ethiopiese koffieseremonie in 'n luukse Art Déco-wolkekrabber-vertrek (Ansteys-gebou?) in Johannesburg se ou besigheidsdistrik graag meer daaroor probeer uitvind... --Voyageur (kontak) 09:14, 10 April 2016 (UTC)

"Materialisties, selfsugtig en neuroties" - My ma het juis in die 1970's in Senter-Johannesburg gewerk (as Bolandse meisie) en sou juis hierdie kenmerke toeskryf aan die stuurse Oos-Pretorianers (van daardie soort met die teepotlippe). Sy beskou die Johannesburgers van die 1970's juis as plat-op-die-aarde ("down to earth"). Ek (en sy) is egter nie so seker oor dié wat in Parktown gebly het nie...

Oor jou tweede vraag: Jong, dit is 'n goeie vraag. En tog nie so eenvoudig nie. In die 1980's het ene K.P. Prinsloo geskryf dat daar selde Afrikaanse taalskole is wat immigrante kan help om Afrikaans te leer. En tog weet ons van die Grieks-Afrikaanse woordeboek wat geskryf is om die integrasie te vergemaklik.

Jaap Steyn lig weer 'n ander tendens uit: As mens byvoorbeeld kyk na die Jode (as "onafhanklike" groep) in verskillende plekke ter wêreld, (buiten nou dié wat Ladino en Jiddisj praat, ens.) dan praat hulle die taal wat die magtigste lyk. In België was dit tussen Frans en "Vlaams" - toe die de facto landstaal Frans was, praat hulle Frans. Toe die taalwet afgekondig word dat Vlaandere nou amptelik "Vlaams" is, toe praat die Jode nie meer Frans nie, maar Nederlands. Die Jode in Nederland praat Nederlands, Herzl het in Duitsland in Duits geskryf - en ons weet ook van die Jode wat Russies geken het in die Sowjetera. So het jy in Suid-Afrika 'n interessante verskynsel hier in die Wes-Kaap gehad: in die Afrikaanse dorpe het die Jode hoofsaaklik (en aanvanklik) Afrikaans gepraat. Maar, deur die jare heen het baie heeltemal verengels, soos boeke uit die 1960's in Worcester toon. As jy vandag 'n Afrikaanssprekende Jood sou raakloop is jy besonder gelukkig; die meerderheid Sinagoges word in Engels aangebied.

So het jy ook die Grieke, Nederlanders, Duitsers ens. wat hoofsaaklik die onmiddellike taal van die omgewing aanleer wat hulle gebruik.

Nou, jou eintlike vraag. Die Afrikaner se ontvanklikheid van ander tale.

'n Baie interessante verhandeling (met die plasing nie beskikbaar nie, probeer weer later) is geskryf oor "Natalduits", of "Springbok-Duits" [wat ons gerus 'n artikel oor kan skryf]. Die Natal-Duitsers probeer hard om hul moedertaal te behou, en tog is die krake reeds daar. Dit kom wel vir my duidelik voor dat in die "Afrikaanse" noorde van Natal die Duitsers meer geneig is om hul Duits te behou, terwyl in die Engelse suide die krake heelwat groter is.

Ek dink, as mens nou volgens die Afrikaner se standpunt sou dink, sou die meerderheid Afrikaners natuurlik nie omgee as 'n Duitser of Fransman met hulle Afrikaans praat nie - maar hulle sou glad nie wil hê die Fransman of Duitser se kinders moet noodwendig "verafrikaans" nie. Nog minder "verengels": want ons het iemand nodig wat bv. Pools, Duits, Frans, Deens, ens. tot op moedertaalvlak ken om uitleg te gee aan 'n brief wat ons self nie kan lees nie. Jy kan altyd na oom Costa op die straathoek hardloop as jy 'n teks in bv. Grieks nie verstaan nie.

Aan die een kant sien die Duitser in Natal die "mindere waarde" (kwantitatief beskou) wat Afrikaans vervul as wetenskapstaal, terwyl die Afrikaner (oor die algemeen, behalwe die verkrampte rojaliste (wat Suid-Afrika steeds deel van die Britse Ryk wil sien)) op sy beurt 'n hoë dunk van die Duitsers het en baie sleg sal voel om ewe bot te sê: I don't speak German, nie eens We can speak English for the moment, while we learn each other's language (in skeef en krom Engels). Op sy beurt sal die Duitser nie omgee om Afrikaans te leer nie, hoewel ek 'n ouerige Duitse vrou van L'Agulhas met 'n skreeupienk Volla hoor sê het: sy praat nie veel Engels nie, want sy praat meestal net met Duitsers. By implikasie vind sy dit ook nie nodig om Afrikaans te leer nie.

Omdat die behoefte om na Engels oor te skakel as prestigetaal in die onmiddellike omgewing afwesig is, voel die Duitser veiliger om sy taal te behou:

The tendency in the Natal Midlands is to use English with all non-German (white) speakers, even with those English speakers who actually have a good command of German. Afrikaans speakers in Northern Natal, on the other hand, are more likely to have a conversation in German with German speakers, provided they have some proficiency in German.

...en...

The differences between the two regional clusters and also across the two German Lutheran synods are striking. While the communities in the Natal Midlands are increasingly faced with linguistically heterogenous congregations and a growing need to conduct services in English, the Northern Natal communities are not as hard pressed to provide church services in Afrikaans.

...en...

Of the four surveyed communities in Northern Natal, only Piet Retief offers a Sunday service in Afrikaans, albeit once a month only. In similar fashion to the Natal Midlands, Bible study groups and prayer groups are offered in both German and Afrikaans, though notably, it is not uncommon for Afrikaans speakers to attend the German-speaking groups. Confirmants’ classes tend to be held in German, though some code-switching to Afrikaans may be used to facilitate understanding.

...en...

Until recently, students at the Lüneburg Schule were punished if caught speaking Afrikaans on the school grounds. As mentioned above, the majority of students (about 70%) are German mother tongue speakers and German is thus often spoken during recess and playtime when the children interact freely with each other. The boarding hostels attached to both schools are run entirely in German; there, the use of German is compulsory for the Afrikaans-speaking children also staying at the hostels. They are encouraged as much as possible to use German, and acquire it quite rapidly.

...en...

As noted, in the Northern Natal communities Afrikaans language services are provided much less frequently.

...en...

Only 2.4% of exogamous marriages were between German and English speakers, while the incidence of marriages between German and Afrikaans speakers was, comparatively, much higher at 14.1%.

...en...

Exogamous marriages where the wife is the Afrikaans speaker are still more likely to involve families retaining German as home language.

...maar...

In cases where the husband is the Afrikaans speaker, this tends to involve a shift to Afrikaans as home language.

...En uiteindelik...

The question that arises is why the communities in Northern Natal are not undergoing shift to Afrikaans in the same way as the Natal Midlands communities are confronted with shift to English.

...Waarop geantwoord word:...

...is not only because of the linguistic similarities between the two language varieties – German and Afrikaans – which help language acquisition immensely, but also because of the cultural affinities (and ‘political consensus’) the Springbok-German speakers share with the rural Afrikaner farmers. The Springbok-Germans in Northern Natal tend to view themselves – and are seen by others – as more old-fashioned and conservative, reflecting also the strong influence of Afrikaner values, such as being family-oriented, conservative and dutiful.

...asook...

The English farmers – rooted in aristocracy (SIC!!!!) - is far removed from the peasant background of the Springbok-Germans, which are much closer in attitude, religion, culture and status to the Afrikaner farming community. In strong contrast to the English-speaking elite, the Afrikaner elite was much more supportive of German speakers generally, especially during and after the two worlds wars.

...en, ha-ha-ha...

It is thus not surprising that speakers frequently comment on how much easier it is for an Afrikaner to become integrated into the Springbok-German communities than for an English speaker.

Gaan jy egter na die Suide van Natal, kom die Duitser 'n Engelse wêreld teë wat veel "magtiger" as hy is. Dit is die prestigetaal, uit en gedaan. Nou kyk, nie alle Engelse is onsimpatiek of onverdraagsaam teenoor ander tale nie - in my eie kerk is daar Engelse wat met ons in foutlose Afrikaans praat - maar in sekere dele in Suid-Afrika dink ek het heelwat demone uit die hel ontsnap. Kom ek stel dit ligkens: jy voel ontuis as jy nie Engels praat nie. 'n Soort ontmoediging om nie-Engels te praat.

Verder het K.P. Prinsloo ook genoem dat die Afrikaanssprekende bevolking (by name die Afrikaner), dikwels ongemaklik gevoel het om met die immigrante te meng. Ten eerste ken hulle nie die taal nie, ten tweede ken hulle nie die kultuur nie. Ten derde was daar nie Internet nie. (Vandag het ek geen probleem met die Sjinese wat oorkant ons straat in die woonstelle bly nie). So waarheen gaan die immigrante dan? Eerstens na hul eie etniese groep. En hierdie etniese groep is dikwels te vinde in die woonbuurte waar Engelse immigrante bly.

Die Franse is vir my baie moeilik om 'n mening oor uit te spreek, juis omdat hulle baie eenkant leef. Van die ou studies toon dat hulle tydens die laat-1980's nie 'n hoë dunk van Afrikaans gehad het nie. Tog het ek 'n Fransman van die Franse akademie in Suid-Afrika Afrikaans hoor praat - met 'n sterk Franse aksent, maar die boodskap kom goed deur.

Gaan kyk jy na die Italiaanse artikel it:Italo-sudafricani, lei ek af dat die Italianers baie goed met die Boere/Afrikaner oor die weg gekom het. Trouens, my ma het ook vir 'n Italianer gewerk. Baie van die Italianers in die Wes-Kaap het ook heeltemal verafrikaans, of verengels. Dieselfde kan gesê word van die Grieke, die Russe, die Litouers, die Nederlanders, die Franse, die Sjinese (waaraan baie ook verafrikaans het), en vele meer.

Maar, as jy gaan kyk na party universiteite se webwerwe, soos die Universiteit van Kwazulu-Natal, dan sien jy dat daar weinig akademiese belangstelling in die Europese immigranttale is. Ek was histeries van angs toe ek lees by Unisa word Duits vanaf 2016 afgeskaf. Italiaans, Spaans en Russies is verlede jaar reeds afgeskaf ( http://www.unisa.ac.za/Default.asp?Cmd=ViewContent&ContentID=97376 ). My liewe Here (noodroep na Bo), hoe meer wil die staat ons nog van die buitewêreld afsonder?! Daardie Departemente staan al sedert die 1960's, ongeag hoeveel studente die vak geneem het. Ek bedoel - Duitsland is tog ons tweedesterkste vennoot! Nog al die jare - of daar min of geen leerders was nie. Net die Afrikatale, Sjinees en Frans en Portugees (laasgenoemde twee as Afrikatale), Arabies, Hebreeus en Oudgrieks en die Heilige English kan nou bly. Latyn is maar net daar vir die mooiheid as museumstuk. En Afrikaans as amptelike landstaal; maar Nederlands het ook nou finaal sy gat gesien.

Aan die ander kant: die de:Deutsche Schule Kapstadt se tuisblad sê sommer klaar hulle bied hoogstens toegang tot C1-sertifikate, of, vir die ware Duitse leerders, Abitur. My magtig, man: jy kort ten minste C2 om werklik/aggressief aan Duitse universiteite te studeer. C1 is net goed genoeg om vir 'n beurs in aanmerking te kom:

Ein besonderes Merkmal der DSK ist, dass unsere Schüler die Schule mit einem von zwei Doppelabschlüssen abschließen: Sie erwerben entweder … das National Senior Certificate (NSC, südafrikanischer Abschluss) und das Deutsche Sprachdiplom der Stufe B2/C1 oder den Kombinierten Abschluss mit NSC und Deutschem Internationalen Abitur.

Soveel meer rede vir my om my boekrak met Afrikatale, Franse en Engelse boeke totaal en al onder die stof en weeluise te vergeet. Laat die reënspinnekoppe daar nesmaak. Nee - dit sou 'n sonde wees; skenk dit dan maar eerder aan diegene wat dit benodig. Ek moet nou fokus op tale waaraan daar binnekort 'n gebrek gaan wees. Suidpunt (kontak) 18:25, 10 April 2016 (UTC)

Interessant, baie dankie! Hier's nog een interessante metode vir mense wat 'n vreemde taal aanleer - die "Tandem"-metode (tandempartners.org). Hier kan moedertaalsprekers, wat self 'n taal wil aanleer, iemand probeer vind wat juis dié taal magtig is - en jy kry jou eie perfekte taaldosent!

Ek stel tans baie belang in Johannesburg se historiese bevolkingsamestelling. Daar is blykbaar min bronne oor taal in dié verband - moontlik omdat die historiese stadsgebied 'n hoofsaaklik Engelssprekende omgewing was en is. Ongelukkig is byna al die "ex-pats", met wie ons persoonlik kennis kan maak, eintlik Brits of van Britse afkoms, met min of geen kennis van Afrikaans. So wag ons nog vir die egte stedelike Afrikaanse Jo'burger, moontlik een wat die 1960's, 1970's en 1980's daar beleef het.

Nog 'n interessante kwessie is die potensiaal van stedelike toerisme. Ek stem glad nie saam met beskrywings soos "Johannesburg het min besienswaardighede" nie. Maar solank as wat die stad nie heeltemal veilig is vir iemand wat net wil rondstap en foto's neem nie, sal ek sommer wegbly. Ek is werklik gaande oor die nuwe kuns- en argitektuurboek Up Up: Stories of Johannesburg's Highrises wat onlangs verskyn het.

"Materialisties, selfsugtig en neuroties" kan natuurlik ook vertaal word as "ons gaan eerder 'n winkelsentrum as 'n kerk toe" of so iets. Met twintig ton se tekstiele, vyfhonderd ton se boeke, ses rugsakke, vyf skootrekenaarsakke per toestel,... kwalifiseer ek maklik vir Goudstadse ereburgerskap. --Voyageur (kontak) 19:13, 10 April 2016 (UTC)

Ek sal jou hoogstens kan help met Benoni. Hierdie boek, Benoni:Plek van my smart (Januarie 1968, 313 p.) is deur Engelse geskryf, maar vertaal deur die dramaturg Bartho Smit. Dit is neutraal geskryf; ek het geen klagtes nie. Vir die Sjinese stel ek voor jy kyk na Die Einführung der Chinesenarbeit in Südafrika. Ons het trouens geen artikel oor "Sjinese in Suid-Afrika" nie.

Ek moet egter vir jou hierdie staaltjie oorskryf, want ek vind dit snaaks. Oor 'n nonchalante Fransman. Let wel: baie Sjinese mynwerkers was skollies wat uit Noord-Sjina vir goedkoop arbeid gaan haal is. Daar was egter die engele onder hulle, maar natuurlik staan die boosaards mos altyd uit:

Die Sjinese het nie geaarsel om mense om die lewe te bring as hulle op een van hulle wilde uittogte was nie. Een van hul slagoffers was George Lindsay wat in 1907 vermoor is in sy huis in die middel van die Benoni-nedersetting. George Mabley het vertel hoe sy gesin een nag wakkergeskrik het toe hul agterdeur uitmekaar gespaander het. Hul eerste gedagte was dat dit 'n aanval deur die Sjinese is. 'n Geweer is gereed gehou terwyl die deur versigtig oopgemaak is en die gesin angstig na buite geloer het - maar dit was maar net die melkkoei wat haar horings deur een van die panele van die deur gestamp het in 'n poging om skuiling teen 'n donderstorm te vind.

Die Sjinese het egter nie altyd die beste daarvan afgekom nie. Die mynwerkers het waaksaamheidsgroepe georganiseer wat gesinne wat aangeval word, te hulp kon snel. 'n Lid van een van die groepe, James Stevenson, het vertel hoe hulle een oggend, nadat hulle berig ontvang het dat die huis van 'n Fransman aangeval is, teen dagbreek vertrek het om te gaan vasstel hoeveel slagoffers die Sjinese agtergelaat het. Die Fransman en sy gesin het 'n ent van die Apex-myn af in 'n afgeleë huis gewoon. Stevenson het hom vantevore al gewaarsku teen die gevaar, maar die Franse mynwerker het skynbaar nie die waarskuwing begryp nie en met 'n grynslag sy skouers opgehaal.

'n Buitengewone gesig het op die manne gewag toe hulle by die Fransman se huis aankom. Op die stoep het 'n dooie Sjinees gelê wie se kop byna morsaf gekap was. Die groep het die Fransman wakker gemaak. Met 'n swaard in die hand het hy uiteindelik sy verskyning gemaak en aan die manne die volgende storie vertel. Hy was die afstammeling van 'n eens aristokratiese familie wat al sy geld verloor en so laag in die wêreld gedaal het dat hy verplig was om in 'n steenkoolmyn te gaan werk waar die werkers soos skuim behandel is. Toe hy hoor dat daar goud in Suid-Afrika ontgin word, het hy al sy besittings verkoop en twee kaartjies na Kaapstad gekoop. Al wat hy met hom saamgebring het, was 'n kavallerieswaard - die enigste aandenking aan die grootsheid van sy voorvaders. Hy het dit skerp gehou en voortdurend nog die klassieke houe geoefen deur kakiebossate af te kap en sonneblomkoppe te deurboor. Daardie vorige nag is hy gewek deur die stemme van 'n groep Sjinese op sy stoep. Vir hom was dit egter geen ramp nie - dit was die oomblik waarop hy 'n leeftyd lank gewag het.

Hy het opgestaan, sy broek aangetrek, die swaard uit die skede getrek, die deur oopgemaak en gewag.

Die leier van die bende het versigtig sy kop deur die deur gesteek en met een hou het die Fransman dit byna skoon van sy lyf afgekap. En toe, gedagtig aan hoe sy oupa met dieselfde swaard 'n kavallerie-aanval geloods het, het hy tussen die Sjinese ingespring en al die houe uitgevoer wat hy so lank geoefen het, hier 'n oor en daar 'n hand afgekap totdat die Sjinese in paniek die wyk geneem het. Hierna het hy teruggestap, die dooie Sjinees op die stoep uitgesleep, die deur gesluit, sy swaard skoongemaak en geolie, dit teruggesit in die skede aan die muur en toe gaan slaap. (bl. 40-41). Suidpunt (kontak) 19:56, 10 April 2016 (UTC)

Waar bly jy in Duitsland?

Voya, waar bly jy in Duitsland? Groete! Oesjaar (kontak) 19:45, 21 April 2016 (UTC)

Meestal Berlyn en omgewing, soms net buite Frankfurt. Soos my werk vereis. --Voyageur (kontak) 19:59, 21 April 2016 (UTC)

Enig kans dat ons kan ontmoet terwyl ek hier in Berlyn is? Oesjaar (kontak) 20:01, 21 April 2016 (UTC)

Ja, as ek tyd het, beslis! Laat weet wanneer jy Berlyn toe kom. --Voyageur (kontak) 20:21, 21 April 2016 (UTC)

Ek is hier, by die Wikipedia konferensie in Berlyn. Vlieg Sondagaand terug. Oesjaar (kontak) 14:08, 22 April 2016 (UTC)

Ek sal Sondag daar kan wees. Groete, --Voyageur (kontak) 15:40, 22 April 2016 (UTC)

Hallo Voyageur, ek is saam met Oesjaar by die Konferensie. Oesjaar en ek kon ons ontmoet by Askanischer Platz 3 12:00. Het jy tyd? Groete van Oesjaar en my. -- JCIV (Besprekings | Bydraes) 18:57, 23 April 2016 (UTC)

Dis in die haak - ek het slegs een St George's Day Pale Ale gedrink vandag en gaan môreoggend vroeg genoeg wakker word ;) . Laat net weet watter ontmoetplek julle gekies het - net buite by die ingang of êrens binne-in die gebou. Sien julle, --Voyageur (kontak) 21:19, 23 April 2016 (UTC)

Voya, JCIV gaan nie daar wees nie, hy is gisteraand terug huistoe. Kom in na die konferensie, it begin eers om 10:00 vanoggend met koffie! Jy is welkom! Middagete is om 13:00. Daar is nie te veel vir my om te doen nie! Ek wil jou graag ontmoet! Groete! Oesjaar (kontak) 06:36, 24 April 2016 (UTC)

Moet net nog 'n bietjie werk by die huis doen. Ek gaan teen 12:00 daar wees en probeer jou dan tussen al die konferensiegangers opspoor. Groete! --Voyageur (kontak) 07:09, 24 April 2016 (UTC)

Reg so! Ek sal by registrasie rondhang! Oesjaar (kontak) 07:12, 24 April 2016 (UTC)

Hoekoem gaan ek nie daar wees nie? Ek sien uit daarnaa! Groete. -- JCIV (Besprekings | Bydraes) 07:14, 24 April 2016 (UTC)

Kom jy weer kuier? Ongelooflik! Oesjaar (kontak) 07:51, 24 April 2016 (UTC)

Natuurlik, soos gister bespreek. Ek hou van julle. Groete. -- JCIV (Besprekings | Bydraes) 08:59, 24 April 2016 (UTC)

Hoeveel het jy nogal vir jou woordeboek betaal?

Ek is nou uiters nuuskierig wat jy nogal vir jou woordeboek betaal het.

Die 1983 herdruk (sagteband) wat ek destyds in Somerset Mall gekoop het by PNA was R384,99 (soos die plakker gemerk is op DOOMSDAY, 21/12/2012). Op daardie datum was die wisselkoers vir een Euro omtrent R11,2803483644. Die woordeboek sou jou dus omtrent €34,13 gekos het, sonder versendingskoste.

Ondertussen sien ek die prys by Pharos is... Dit is uit druk! Niks beskikbaar nie! Nie eens Takealot.com nie. Van Schaik het dit beskikbaar, maar bied geen prys aan... En Graffiti-boeke het hom ook vir R500,00. Dit sou jou vandag dus €29,4726 uit die saak jaag, sonder versendingskoste ingereken.

Nogal ironies!

Die oorspronklike 1983 maroenrooi hardeband een het, soos ek jou reeds gesê het, by die gierige ou vrou (met onvroulike baardhare) van die Mosselbaai-boekstalletjie R100,00 gekos. Suidpunt (kontak) 19:10, 8 Mei 2016 (UTC)

Die 2015-uitgawe van VVB Laufersweiler Verlag (as lisensienemer van Media 24 Boeke Bpk, die eienaars van Pharos) kos €39,80. --Voyageur (kontak) 19:17, 8 Mei 2016 (UTC)

Ek dink jy moet meer vir ons kom kuier. ;) Suidpunt (kontak) 19:20, 8 Mei 2016 (UTC)

Ja... Interessant genoeg is dit die eerste groot Afrikaanse woordeboek wat ooit in Duitsland gepubliseer is. Ek het my vergis - De Gruyter het nie die Trümpelmann/Erbe-woordeboek vrygestel nie - dit is altyd uit Suid-Afrika ingevoer. --Voyageur (kontak) 19:36, 8 Mei 2016 (UTC)

Huh?! Dit maak hoegenaamd nie vir my sin nie (gegewe die swak wisselkoers, al is die versendingskoste duur = hulle kan die hele Afrika opkoop), tensy die firma 'n groot vertroue in die mark het (d.w.s. dat meer Duitsers in Afrikaans belang sou stel). En, soos ek die Duitsers ken, maak hulle versigtige, berekende besluite.

Goed, jy koop 'n lisensie - maar vir daardie bedrag kon jy ook die wiele in Suid-Afrika laat sing het en in massas bokse laat vlieg het. Dan weer: Duitsland is gewoond aan groot oplae - wat die drukkoste verlaag - so, as 70 000+ eksemplare sou verkoop is dit hul wins (in Suid-Afrika sal jy dit nie sommer regkry nie, tensy dit vir die voorskryfmark bedoel is). Plus: tyd is nie 'n faktor nie, want dit word op eie bodem gedruk en bedryf (jy kan dus soveel druk soos jy wil). Naspers kon in daardie wins gedeel het (Media24 is 'n filiaal); maar hulle het nie. Suidpunt (kontak) 20:18, 8 Mei 2016 (UTC)

My laaste kommentaar vir die aand: Dit lyk my ek moet ook my eie Woordeboek op Wikipedia begin... Suidpunt (kontak) 20:18, 8 Mei 2016 (UTC)

Pools

Jy sê dit was 'n grammatikaboek? Het dit toevallig 'n naam gehad, of moet ek hom gaan soek?

Dan is daar nog een vraag waaraan ek nou dink. Ek het pas van 'n boekwinkel afgekom waar 'n Tsjeggiese leerboekie (Teach Yourself) te koop is. Voordat ek nou R60,00 uithaal en 'n effens inkbekrapte boekie gaan koop, wat is die aanvraag na hierdie taal? Dink jy dit sou wys wees?

Volgens Google Trends wys Internasionale soektogte dat Afrikaans (spoken language) 'n styging (wat geweldig rukkerig opskiet) toon. Die lande wat die grootste belangstelling toon is Suid-Afrika, Namibië, Botswana, Suriname, St. Helena, Nederland, België, Kenia, Nieu-Seeland en Nigerië.

Swahili toon 'n skielike opmars in Afrikalande, terwyl Dutch (spoken language) 'n duidelike afsterwe wêreldwyd toon [GLAD NIE GOEIE NUUS NIE!]. Duits (German (spoken language)) toon ook, vreemd genoeg, 'n geleidelike daling. Tsjeggies (Czech language (spoken language)) het aanvanklik 'n daling getoon, maar toon 'n geleidelike verbetering. Deens het 'n skielike opruk in 2006 getoon, maar toon ook nou 'n verdere daling. Pools het opgebou tot 100% in Maart 2009, en toon nou 'n daling, maar sy koppie tel liggies op. En Russies toon ook 'n toename.

Avril Lavigne se tyd is verby en The Rasmus is buitekant Finland morsdood. En natuurlik met Prince se dood is hy in April 2016 'n allesoorheersende 100%. Suidpunt (kontak) 10:31, 10 Mei 2016 (UTC)

Die artikelskrywer vermeld ongelukkig nie die naam van die grammatikaboek nie. Aangesien daar in die 1980's deur die betrokke departement in Pretoria nog Afrikaanse taallesse vir immigrante aangebied is, is dit moontlik bedoel en ontwerp as kursusmateriaal.

Tsjeggies word veral aangeleer deur voornemende toeriste, toerisme-deskundiges (Praag is een van die gewildste stedelike reisbestemmings in Europa), sakelui en geskiedkundiges. Daar is moontlik reuse-potensiaal vir vertalings van kinder- en jeugboeke - want hier het Tsjeggiese skrywers en uitgewerye steeds presteer met uiters fantasieryke werke. Ek onthou my pa het vir my 'n vertaalde Oostenrykse versameling van Tsjeggiese kinderverhale saamgebring. Dit was só modern, goed geskryf, met pragtige illustrasies en fotocollages wat as ware kunswerk beskou kan word. Was my gunsteling vir jare. Ek sou Tsjeggies steeds aanbeveel - klink mooi soos Pools en open die deure tot een van Europa se grootste beskawings. Probeer Golo Mann se biografie Wallenstein (meesterlike Duitse taalgebruik, al hou hy van erg lang sinne) kry of ander werke wat Tsjeggiese geskiedenis behandel. --Voyageur (kontak) 10:48, 10 Mei 2016 (UTC)

Pas gekoop en baie tevrede. Ek het juis 'n taal gesoek wat half 'n soort "intree"-Slawies is (nog sonder die Cyrillies). Min wetende watter geweldige dialekkontinuum Tsjeggies het! Gelukkig lyk Nederlands veel erger: 267 dialekte (of volgens dorpies, 613)! (Sonder Afrikaans, wat 4 dialekte in Suid-Afrika alleen het.) Suidpunt (kontak) 13:04, 10 Mei 2016 (UTC)

Help...

Hallo ek was besig om vir my 'n tabelletjie op te trek van Latyn, Engels, Duits, Nederlands, Afrikaans en die 7 naamvalle (insluitend ook die Lokatief)

Du hast einen Regenmantel an.

Wat sê dit vir ons: Jy het (hede, of tyd onbekend) 'n (voorwerp, akkusatief, enkelvoud, manlik) reënjas aan. Dit is eintlik nie nodig om die tyd te ken nie, want soos die spreker praat kan ons immers deur sy/haar oë sien.

Geen probleem. Maar nou het jy moeilikheid soos:

Lehrkraft zeigt den Umgang mit einem Kondom an einem Holzpenis (oder einer Banane).

Wat sê dit vir ons: Onderwyser (onderwerp) toon/wys (werkwoord, hede, of tyd onbekend) die (voorwerp, akkusatief, enkelvoud, manlik) omgang met 'n (Datief/Ablatief?, enkelvoud, manlik/neutraal) kondoom aan 'n (Datief/Ablatief?, enkelvoud, manlik) houtpenis; of 'n (Datief/Ablatief?, enkelvoud, vroulik) piesang.

Soos ek nou verstaan werk dit dus soos volg: Die onderwyser is die onderwerp. Die omgang is die voorwerp. Die Ablatief wys hoe (deur middel van wat?) hierdie "omgang" geïllustreer word. Ek het nou effens moeite met die laaste twee. Is die kondoom aan die foppenis nou 'n Datief? In Latyn merk ek op dat Duits “dem” (enkelvoud) en “den” (meervoud) gebruik by die Latynse Ablatief (7de naamval). Laasgenoemde dien weer in Latyn as plaasvervanger van die 8ste naamval (instrumentsnaamval), wat nog net in Sanskrit oorleef. Daarom is dit in Duits eintlik die Datief wat die werk doen van die Ablatief en Instrumentatief.

(Ek kon seker 'n smaakvoller voorbeeld gekies het, maar hierdie een illustreer die naamvalle die beste. Jammer as ek jou piesangboot-poeding bederf het.).

Maar dan het ek nog een probleem:

Ich muss eine Briefmarke auf den Brief kleben

Wat sê dit vir ons: Ek moet (hede, tyd onbekend) 'n (onderwerp, nominatief, enkelvoud, vroulik) seël op die (voorwerp, akkusatief, enkelvoud, manlik) brief plak.

Ek het nogal ietwat probleme tussen die Akkusatief (voorwerp-maak) en die Datief (aan wie?) en Ablatief (deur middel van wat?). Hier sou ek vir die een of ander rede (auf dem) gekies het, want jy plak tog die seël aan die brief. Of, moet jy eers die voorwerp soek voordat jy na Datief oorgaan? Soos in die geval bo met Umgang?

Ek weet jy is nie 'n tutor nie, maar as daar miskien 'n logiese verklaring hiervoor is, sal ek dit waardeer.

Im Juli 1941 richteten die holländischen Bischöfe sich in einem Brief an das Volk.

Wat sê dit vir ons:Die biskoppe het deur middel van 'n brief die volk toegespreek. Dit maak sin.

Ek hoop ek is op die regte spoor.Suidpunt (kontak) 15:03, 16 Mei 2016 (UTC)

---

Lehrkraft zeigt den Umgang mit einem Kondom an einem Holzpenis (oder einer Banane).

In Afrikaans: Die onderwyser wys hoe 'n kondoom gebruik word deur middel van 'n houtpenis. In Latyn kon ons wél van 'n ablativus instrumentalis gepraat het, maar hier is dit eerder 'n voorsetsel wat die Datief vereis. Die Duitse Wikipedia het 'n mooi artikel daaroor: Präposition. Daar is enkele voorsetsels wat - afhangende van die betekenis - Datief of Akkusatief vereis.

Ich muss eine Briefmarke auf den Brief kleben. Hier: Akkusatief + voorsetsel wat die Akkusatief vereis. Maar: Die Briefmarke klebt auf dem Brief. Hier vereis die voorsetsel auf die Datief.

Im Juli 1941 richteten die holländischen Bischöfe sich in einem Brief an das Volk. Jou vertaling is juis - die biskoppe het hulle tot die volk gewend.

--Voyageur (kontak) 16:16, 16 Mei 2016 (UTC)

Nóg 'n boeiende onderwerp: taalkontak tussen Fins-Oegriese en Baltiese tale waardeur lokale naamvalle soos die Illatief oorgeneem is in Litaus ('n sintetiese konstruksie wat in die bos in deur 'n uitgang aandui). Die Duitse Wikipedia het hier ook iets moois: Illativ. Hele gemeenskappe was blykbaar twee- of selfs drietalig. Dieselfde geld waarskynlik ook vir Germaans-Slawiese dorpsgemeenskappe in die tydperk van die weswaartse Slawiese migrasie.

Daar is uitstekende eentalige Finse taalleerboeke soos Suomea Suomeksi (Fins op Fins/Fins deur middel van Fins) wat met illustrasies en tabelle alle naamvalle maklik verduidelik. Ook weer 'n mooi taal vir US-studente wat nie tevrede wil wees met Afrikaans nie. Dié sal hulle doodmaak as dit by woordstamme kom. --Voyageur (kontak) 16:31, 16 Mei 2016 (UTC)

Baie dankie!

Hierdie naweek het ek deur heelwat ou skoolboeke gelees wat ons voorgangers moes leer. Om die minste te sê: dit is 'n doolhof. Vir mense soos ons wat darem nou 'n taal kan "opweeg" met tale soos Latyn (en in jou geval, ook Baltiese tale) se naamvalle, of Duits, kan die skoolboeke my glad nie help nie. Al herinner my moeder my gereeld: met daardie boeke het ons die land gebou. Trouens, die huidige skoolboeke het steeds nie verander nie. Jy moet dan maar noodgedwonge goed soos tyd (tenses) probeer meet met Engels.

Die naweek kom ek toe op hierdie suinige sinnetjies af iewers in 'n Studentegids (net dié wat in vetdruk gedruk is, die res probeer ek nog vir myself uitpluis). Dit dui op die vertalings tussen Engels en Afrikaans.

He is seen - (Hy word gesien)

• Verklaar: dit kan enige tyd wees in die hede, die saak is onafgehandel of afgehandel, hoe sal ons weet? En deur wie?
• Voorbeeld: "He is seen as the only realistic opponent to Vladimir Putin" - Hy word beskou as die enigste ware teenstander van Wladimir Poetin. (Maar deur wie?! Weasel word!)

He is being seen - (Hy word gesien)

• Verklaar: Op hierdie oomblik in die hede (Deur wie?)
• Voorbeeld: "He is being seen as one who has joined the ranks of the corrupt." "Hy word tans beskou..."

He was seen - (Hy is gesien)

• Verklaar: Dit kan enige tyd wees in die verlede (een maal, en nooit weer nie; maar nou weet ons daar is moontlik 'n derde party)
• Voorbeeld: "He was seen by Peter and then by the Twelve" - Hy is deur Petrus en toe deur die Twaalf Apostels gesien.
• Voorbeeld: "He was born" - Hy is gebore

He was being seen - (Hy is gesien)

• Verklaar: Op daardie oomblik in die verlede (iemand is besig met iets; op heter daad - zoom in op 14 Mei 2016 om 14 (uur):02 (minute):21 (sekondes):000 258 (mikrosekondes) 028 (nanosekondes))
• Voorbeeld: "At the time he was being seen by Dr Kaplan" - Op daardie stadium/tydstip is hy deur Dr. Kaplan behandel.

He has been seen - (Hy is gesien)

• Verklaar: iewers in die verlede, die saak is onafgehandel (dit kan wel weer gebeur - die klem word op die tydperk gelê)
• Voorbeeld: "He has been seen walking with head phones on this part of the path." - Hy is (iewers in die onlangse verlede) gesien met ...

He had been seen - (Hy was gesien)

• Verklaar: op daardie oomblik, die saak is afgehandel, voordat iets anders gebeur het (die ou het toe geloop, of iets anders het begin - Dat had ik al gezien (voordat jij het zag))
• Voorbeeld: Word soon spread that he had been seen in the city (aha... en wat gebeur toe?), so the police were alerted and many men of the city lay in wait all night at the city gate to...

Kan jy nou insien hoe onmoontlik dit is om tyd uit Afrikaans te vertaal? En tyd uit Engels in Afrikaans?

En dan begin jy Google.

Het my Gr. 5 (Standerd 3)-juffrou my desjare hierdie Duitse lys gewys wat Engelse 'tenses' behandel en waarvoor die Present Continuous, Present Perfect, ens. bedoel is, dan sou my skoolwerk anders daar uitgesien het.

Nou, as ék daarmee sukkel, is daar seker ook kinders en grootmense wat dit steeds nie kan kleinkry nie. Maar Saterdagmiddag het die hemelpoorte vir my (uiteindelik!) oopgegaan.

'n Saak is of

• afgehandel,
• of dit hang iewers in die lug (is nog besig),
• of dit is "tyd"-loos (sonder tydspesifikasie),
• of word deur 'n werkwoord met 'n voorwaarde (in Engels bv. if) aangedui (Conditional)
• of dit word so vereis deur 'n Subjunctive/Konjunktief/Aanvoegende wyse (waar die werkwoord 'n "moontlikheid" of "onsekerheid" of "wens" aandui of uitspreek)

By albei van bogenoemde punte is 'n saak of lydend of bedrywend (ek doen dit - dit word deur my gedoen)

En toe wonder ek, kan mens nie 'n lys soos hieronder by en:Pluperfect gebruik en elke liewe tydsvervoeging nou klinkklaar in Afrikaans nou klaarmaak nie. Hier is die voorbeeld van die plusquamperfekt / voltooide verlede tyd / Pluperfect

In Aktief (Van die passief is hierbo aangegee)

Engels	Duits	Nederlands	Latyn	Afrikaans
I had heard	ich hatte gehört	ik had gehoord	audiveram	ek het (dit reeds klaar-)gehoor
you had heard	du hattest gehört	jij had gehoord	audiverās	jy het (dit reeds klaar-)gehoor
he/she had heard	er/sie hatte gehört	hij/zij had gehoord	audiverat	hy/sy het (dit reeds klaar-)gehoor
you had heard (pl.)	ihr hattet gehört	jullie hadden gehoord	audiverātis	julle het (dit reeds klaar-)gehoor
they had heard	sie hatten gehört	zij hadden gehoord	audiverant	hulle het (dit reeds klaar-)gehoor

Op so 'n manier kan ons vertaling in en uit Afrikaans verbeter en bespoedig. Gratis.Suidpunt (kontak) 17:39, 16 Mei 2016 (UTC)

En dis waar ek vandag met my naamvalle begin het. Suidpunt (kontak) 17:42, 16 Mei 2016 (UTC)

En hier is my middag se probeerslag Suidpunt (kontak) 18:30, 16 Mei 2016 (UTC)

Vir julle aandag

Hallo Voyageur en Gebruiker:Jcwf

Ek was die naweek hard besig om min of meer 'n Rosettasteen uit te kap, deur reg te kry (?) wat die taalkundeprofessore lankal moes gedoen het: 'n vry en toeganklike omskakelingstabel van tyd te skep tussen Afrikaans, Duits, Nederlands en Engels. Frans het ek eers eenkant gelos: daar is net te veel "passé"-vorme wat ek nie sal ken of verstaan nie.

Ek het aanvanklik 'n praktiese vingeroefening (hierbo) probeer doen met die naamvalle, maar gou besef jy kan nie alles "maak pas" nie (daarvoor ly sekere naamwoorde sekere gebreke, en die lidwoorde dien as struikelblokke). Maar tyd is iets wat selde verander: hy het 'n hede, verlede en 'n toekoms. En vraagtekens wat daaroor hang.

Nou voor ek verder te veel uitbrei met die purper prosa: ek het sekere "probleme" opgemerk.

0. Ene D.J. Potgieter van 1942 het genoeg verstand van Nyan Cat in my kop geslaan dat ek opnuut besef het Afrikaans spruit uit Nederlands. Daarom sou Afrikaans steeds volgens die tydvorme van Nederlands ingedeel moes word. Geen probleem. So: die ou wat by de:Grammatik_des_Afrikaans#Perfekt geskryf het, Es gibt nur eine Vergangenheitsform, das Perfekt, strooi die saad van Satan.

In Afrikaans ken ons wel nog nie Present Progressive (Ek is besig om te eet), Past Progressive (Ek was besig om te eet), Pres. Int. (Ek eet wel), Past. Int (Ek het wel geëet) en al daardie "Continuous Tenses" nie ... maar daaroor kan ons later praat.

1. Ek het 'n probleem gehad om die Präteritum te isoleer. Dit wil my lyk of sekere Duitse volke dit nie aanvaar nie (soos Switserse Duitssprekendes), daarom het ek die Präteritum en Perfekt gesamentlik geakkommodeer by die "Onvoltooide verlede tyd".

Ja Duits is op weg Afrikaans na te volg en sy Präterit te verloor. Veral vorme soos du rettetest word eintlik nooit gebruik nie. In Beiere, Tirol überhaupt nie. In Nederlands is dit nog springlewend soos in Engels. Jcwf (kontak) 00:15, 23 Mei 2016 (UTC)

2. By Futur II, Voltooide teenwoordige toekomende tyd, Future perfect tense merk ek op dat Duits géén passief het nie - maar Afrikaans en Engels wel. Hoe is dit moontlik?

Ek dink dit bestaan in beginsel, maar Duits gebruik werden sowel vir futur as vir passief en om dit tweemaal in een sin te gebruik is 'n bietjie morsig. Jcwf (kontak) 00:15, 23 Mei 2016 (UTC)

3. Waarom is dit so verdomp moeilik om Nederlandse passiewe vorme in die hande te kry?

In elk geval, ek laat my Sandput in julle bekwame hande.

Jy wil seker weet watter bronne ek gebruik het? Barron's 1001 Pitfalls in English Grammar en Die-konjugation.de wat ook die passiv verskaf. Suidpunt (kontak) 18:23, 22 Mei 2016 (UTC)

Baie Nederlandse werkwoorde het eintlik net 'n derde persoon in die lydende vorm:

het wordt gegeten.

het werd gegeten.

het is gegeten.

het was gegeten.

het zal gegeten worden

het zou gegeten worden

het zal gegeten zijn

het zou gegeten zijn

Eten is daarom nie so'n goed voorbeeld nie. Opeten sou beter wees, alhoewel ook dit 'n bietjie gekunstel is om semantiese redes:

Ik word opgegeten door de muggen.

Daar is egter meestal wel 'n onpersoonlike passief, soos: er wordt gegeten Dit is ook waar vir inergatiewe ('intrasitiewe' wat met hebben vervoeg word) soos blaffen: er wordt geblaft.

Vir 'n beter voorbeeld van 'n transitief werkwoord sien "zien"

Jcwf (kontak) 00:20, 23 Mei 2016 (UTC)

Tyd in Frans (as jy tyd het)

Hallo Voyageur.

As jy weer tyd het (ek neem aan jy is deesdae baie besig), ek het op 'n "tyd" afgekom wat in die Germaanse tale onbekend is. Of, so dink ek. fr:Passé antérieur en français lewer geen Engelse, Duitse of Nederlandse weergawe op nie, maar wel in Aragonees, Italiaans en Spaans.

Ek het 'n tabelletjie met behulp van french.about.com probeer opstel. Dis wat ek kry:

Afrikaans en enkele tale

Afrikaans	Latyn	Frans	Italiaans	Engels	Duits
Onvoltooide teenwoordige tyd	praesens	présent	presente	Simple present tense	Präsens
Voltooide teenwoordige tyd	tempus praeteritum perfectum (Perfectum)	passé simple (literêr) Passé composé* (gewoon)	passato remoto (literêr) passato prossimo* (gewoon)	Present perfect	Perfekt
Onvoltooide verlede tyd	imperfectum	Passé simple (literêr) passé composé* (gewoon)	passato remoto (literêr) passato prossimo* (gewoon)	Simple past	Präteritum
Voltooide verlede tyd	plusquamperfectum	passé antérieur (literêr) plus-que-parfait (gewoon)	trapassato remoto (literêr) trapassato prossimo (gewoon)	Past Perfect	Plusquamperfekt
Onvoltooide teenwoordige toekomende tyd	futurum	futur simple	futuro semplice	Simple Future tense	Futur I
Voltooide teenwoordige toekomende tyd	futurum exactum	futur antérieur	futuro anteriore	Future perfect tense	Futur II

Wat Passé composé* betref is dit duidelik dat Frans hier met Afrikaans en Suid-Duits ooreenstem: daar is geen onderskeid tussen die present perfect en die simple past tense nie. En dit maak my sommer baie gelukkig. Dit behoort vir Franssprekendes minder moeite te besorg om Afrikaans te leer. In Afrikaans stem dit verder ooreen as Emphatic past (Ek het (wel) geëet - I did eat, vergelyk: Ek hét geëet! of (Maar,) ek het (dan / wel) geëet.)

Is dit korrek?Suidpunt (kontak) 13:00, 1 Junie 2016 (UTC)

Die passé composé (met être of avoir + werkwoord) word inderdaad gebruik vir handelinge wat in die verlede plaasgevind het, maar waarvan die uitwerkings nog steeds sigbaar is (byvoorbeeld as jy jou kamer opgeruim het). Net soos in Suid-Duitse dialekte en die algemene omgangstaal word voorkeur gegee aan die passé composé, terwyl die skryftaal moontlik om stylredes die passé simple vereis.

Die passé anterieur kom vandag nog nouliks voor en bly beperk tot geskrewe Frans. Jy gebruik dit om een handeling te beskryf wat net kort voor 'n ander plaasgevind het. Die tweede handeling vereis die gebruik van die passé simple. Toe (= kort nadat) ek my loteryprysgeld ontvang het (passé anterieur), het ek dadelik 'n Rolls-Royce-motor gekoop (passé simple). Dit kan maklik in Duits vertaal word as: Kaum hatte er seinen Lotteriegewinn erhalten, kaufte er sich auch schon einen Rolls-Royce. --Voyageur (kontak) 13:16, 1 Junie 2016 (UTC)

Wonderlik! Die Franse is in daardie opsig nogal pragmaties! "Soos u kan sien, meneer..." ;)

Omdat Afrikaans geen verskil in die voltooide teenwoordige tyd en onvoltooide verlede tyd ken nie, en nog minder 'n verskil tussen die "literêre" tyd én "gewone" tyd ken, is dit geen wonder daar is Walloniërs wat eerder Afrikaans wil leer as Nederlands nie. Jou laaste voorbeeld is nommerpas! Of (en effet), 'n mens sal hoegenaamd nie die verskil so duidelik agterkom nie. Suidpunt (kontak) 13:36, 1 Junie 2016 (UTC)

Het julle die Imparfait nie 'n bietjie vergeet nie? Jcwf (kontak) 15:26, 1 Junie 2016 (UTC)

Hmmmmm....

Afrikaans	Latyn	Frans	Italiaans	Engels	Duits
Onbekend	Onbekend	imparfait	imperfetto	past continuous (eintlik iets op sy eie)	Onbekend

Ek was besig om daaraan te dink... Suidpunt (kontak) 15:33, 1 Junie 2016 (UTC)

Hulp benodig met vertaling van Gotische Grammatik

Hallo Voyageur

Ek het toevallig opgemerk dat de:Gotische Grammatik nog nie 'n maatjie het nie (die Engelse een is vals), so toe vertaal ek binne twee dae 'n moontlike Afrikaanse vertaling. Die Duitse artikel is soos 'n wispelturige kind wat elke keer dieselfde woorde gebruik; daarom gebruik ek ook dieselfde woorde.

Ek trap klei met die volgende:

• Daar kom wel begrippe voor waarvoor ek geen Nederlandse of Engelse vertaling kon kry nie
• Daar is Duitse vertalings van Gotiese woorde waaroor ek onseker voel hoe om hulle in Afrikaans oor te sit
• Daar is een sin wat met my tabelle bots by Afrikaanse grammatika en ek probeer verklaar hoekom.

Kom ons begin sommer by laasgenoemde puntjie:

(de) Gotische Personalpronomen sind dadurch besonders sprachhistorisch interessant gewesen: So dienten Sie z. B. als Ansatzpunkt für den Beginn der Rekonstruktion einer indogermanischen Ursprache im 19. Jahrhundert.

Ek sien die woorde sind en gewesen en weet dit is die Perfekt of Voltooide teenwoordige tyd in die Zustandspassiv Indikativ. Gewesen sê vir my ons fokus op die resultaat, en dit is so, want: So dienten Sie z. B. als Ansatzpunkt für den Beginn der Rekonstruktion einer indogermanischen Ursprache im 19. Jahrhundert.

Maar ek kan nie skryf: "Gotiese persoonlike voornaamwoorde is daardeur besonder taalhistories gewees" nie. Of, miskien wel. Dit kan seker sin maak, maar dit maak nie vir my sin nie. Of, juis omdat ons geleer word om passiewe vorme te haat, kan ek dit nie skryf nie.

Toe sien ek my probleem raak: daar is geen transitiewe (oorganklike) werkwoord nie.

Daarom het ek vertaal:

(af) Die Gotiese persoonlike voornaamwoorde was daarom van besondere taalhistoriese belang: So dien hulle byvoorbeeld in die 19de eeu as beginpunt by die rekonstruksie van 'n Indogermaanse oertaal.

Die res van my reis deur Gotiese grammatika lewer 'n klomp woorde op wat ek met rooi gemerk het by Gebruiker:Suidpunt/Sandput.

Een is Konstellation. Toe ek hierdie woord laas gesien het, was ek besig om die veelwywer Carl Jung se boeke deur te blaai:

Wir wissen, dass die normale psychische Reihe sich entwickelt unter dem steten Einfluss unzähliger psychologischer Konstellationen, die uns in der Regel nicht bewusst sind.

Wat die ou toppie eintlik probeer sê is dat 'n kompleks opgebou is uit 'n klomp indrukke wat verstrooid (aha, hier is die regte woord) êrens in die psige lê, en sodra een van hierdie prikkels geraak (ge-trigger) word, dan vorm al hierdie prikkels 'n eenheid en skep 'n (moerse) psigologiese gevoel (of neurose, ens.).

Dit help egter nie ek gebruik die woord "gesternte" in die taalkunde nie. Kan jy miskien aan 'n sinoniem dink?

Dan het ek schwundstufigen Form en vollstufigen Form gelees waarvan daar geen Engelse of Nederlandse eweknie is nie. Wat op aarde is dit? Ek weet nie wat schwundstufe en vollstufe beteken nie.

Verder het ek groot probleme gehad met die verwoording van kurzsilbige: verwys "silbig" nou na lettergreep, of klankgreep?

Lettergreep bottel: bot-tel (vir papierwerk, as jy moet afkap met 'n afkappingsteken (Trennstrich)

Klankgreep bottel: bô-tel

Uiteindelik kies ek toe die langer woord: kortlettergrepige of kortlettergrepig. Suidpunt (kontak) 18:57, 9 Junie 2016 (UTC)

---

Post Scriptum: As jy jou Pools op die proef wil stel... ek sien daar is 'n de:Polnische Grammatik (140 K) wat wag vir jou vertaling!

Moenie kom kommer nie - 'n Vertaling van Lateinische Grammatik (132 K) is volgende op my lys... Suidpunt (kontak) 18:57, 9 Junie 2016 (UTC)

Schwundstufe kan vertaal word as nulgraad. Sien die Duitse artikel oor Ablaut - blykbaar verdwyn die ablaut-vokaal hier heeltemal (Vollstufe of volgraad verwys na gevalle waar die oorspronklike klinker wél uitgespreek word). Jou Afrikaanse vertaling met "van taalhistoriese belang" klink vir my selfs beter as die oorspronklike Duitse teks. Konstellation kan moontlik vertaal word as konteks of kontekssituasie. Kurzsilbig verwys na die uitspraak - daar is geen lang klinker in 'n lettergreep nie. Kortlettergrepig is 'n gepaste vertaling. --Voyageur (kontak) 22:22, 9 Junie 2016 (UTC)

Ag, dankie Voyageur! Dit is 'n groot probleem wat nou van my skouers af is.

Ek sal vir oulaas deur H.J.J.M. van der Merwe se boek gaan lees of ek nie miskien 'n vertaling kan kry vir sekere woorde (en daardie Anfang Vieler...) kan uitklaar nie.

Lekker dag,

Suidpunt (kontak) 10:07, 10 Junie 2016 (UTC)

Kwartierverlies = Ahnenverlust?

Gebruiker:Adriaan Joubert se stamboomnavorsing het my so geboei dat ek Handleiding vir genealogiese navorsing deurgeblaai het. As jy gaan kyk na kwartierverlies, sal jy sien ek het 'n paragraaf toegevoeg uit hierdie bron van Lombard.

Maar, een van die geskrewe stukke moet verkeerd wees - is kwartierherhaling heeltemal anders as kwartierverlies (volgens die NL.wikipedia het eergenoemde eerder met "ondertrouery" te make, terwyl laasgenoemde eerder te doen het met doodloopstrate (Nomen nescio), soos wanneer 'n vader en 'n moeder nie geregistreer is nie (onwettige huwelik))?

Iets wil nie rym nie: die Nederlandse Wikipedia (wat ek vertaal het 'n paar jaar terug) beskik oor geen bron nie. Toe gaan ek na http://www.dutchgenealogy.nl/kwartierverlies/ en daar skryf Yvette Hoitink ("a professional genealogist" vir 25 jaar lank - ek wil my nie skuldig maak aan "beroep op gesag" nie): The usual English translation is ‘pedigree collapse.’ Nou ja, gaan jy na die Engelse Wikipedia, kry jy die woorde de:Ahnenverlust. Is kwartierverlies dan werklik 'n nuutskepping in Nederlands met 'n afsonderlike betekenis?

By 'n universiteitswerf (https://www.ou.nl/Docs/Opener/CW/Stamboomonderzoek/04%20leereenheid%2001.pdf) staan daar: De ook wel gebruikte term ‘kwartierverlies’ is minder gelukkig, omdat van verlies van kwartieren (dus van voorouders) geen sprake is.

• As ons ondertrouery digitaal wil vaspen dan praat ons van KWARTIERVERLIES. hier, 1993.

• Dat is inderdaad het geval. Er moet een correctiefactor op toegepast worden. Die factor heet in de genealogie kwartierverlies. Er bestaat ook een negatiever woord voor: inteelt. Die treedt op als er tussen de beide leden van een ouderpaar familieverwantschap bestaat. hier, 2009.

• Men spreekt ook dikwijls van kwartierverlies, d.w.z. dat één of meer voorouders meermalen kunnen voorkomen in dezelfde kwartierstaat. hier, 1970.

• Dit verschijnsel heet kwartierverlies of, beter, kwartierherhaling. hier, 1988.

Daar is een boek wat direk uit Wikipedia aanhaal. Let wel, ek herhaal, DIE WIKIPEDIA-ARTIKEL BESKIK OOR GEEN BRON!

Iemand is doelbewus besig om op Wikipedia verkeerde inligting te saai. Ek stel voor ons versmelt kwartierverlies en kwartierherhaling en koppel dit aan die Duitse artikel.

Die Woordeboek der Nederlandse Taal lewer niks op nie en ook nie Van Dale nie.Suidpunt (kontak) 14:11, 11 Junie 2016 (UTC)

Die resultaat van kwartierverlies en kwartierherhaling blyk in elk geval dieselfde te wees. Genealogie as presiese wetenskap vereis kennis oor demografiese en historiese besonderhede. Enkele honderd jaar gelede het mense binne 'n betreklik klein raamwerk - hul eie dorpsgemeenskap, moontlik ook naburige gemeenskappe - geleef sodat relatief nou verwante persone met mekaar getrou het. Dan is daar 'n probleem met die rekords - net 'n sekere persentasie voorouers het gedokumenteerde spore gelaat. Hier begin dit al esoteries te word. Versmelting van die twee artikels is 'n goeie idee. --Voyageur (kontak) 22:35, 11 Junie 2016 (UTC)

Baie dankie, die saak is afgehandel. Suidpunt (kontak) 12:37, 12 Junie 2016 (UTC)

weesartikel

Hoekom? Die kookkunsverhaal is 'n kopie van 'n aparte artikel wat as weesartikel bestaan.... Sal ek die weesartikel dan maar skrap?

Jcwf (kontak) 22:25, 12 Junie 2016 (UTC)

Die skrywer het ongelukkig groot dele van MY HOOFSTUK gekopieer wat as samevatting en oorsig bedoel is. Die weesartikel mag bly, maar ek verwag dan meer as net oorgekopieerde inhoud. --Voyageur (kontak) 22:36, 12 Junie 2016 (UTC)

OK, ek probeer net wat weesbladsye 'n pa en na te gee om die inligtings wat toegankeliker te maak en het daarby daardie kopie gevind. Jy het reg: net oorgekopieerde goeters is nie voldoende nie. Jcwf (kontak) 23:28, 12 Junie 2016 (UTC)

Hallo Maatjie

Dit lyk my ek hoef nie 'n steek werk verder aan Afrikaanse grammatika te doen nie. Miskien wel in die taalvergelykende studie soos wat Gebruiker:JCIV voorheen gesuggereer het met Indo-Germaanse tale, maar nou ja... , maar...

• Van Schoor, J.L. 1983. Die grammatika van standaard-Afrikaans. 1983. Kaapstad: Lex Patria.
  • (Probleem? http://dspace.nwu.ac.za/handle/10394/15233 )

... Hierdie boek is effens dunner (459 bladsye, 1983) as my Grammatik der deutschen Sprache deur Schulz en Griesbach (475 bladsye, 1970).

As jy nog interessante bronne wil hê gaan gerus na http://collections.nwu.ac.za/dbtw-wpd/textbases/dbat.htm . Ek het voorheen die bron aan Gebruiker:Naudefj voorgestel, maar die adres het verander. (Ek het dit vandag opgemerk toe ek gesoek het na die koerantberig van die Portugees-Afrikaanse woordeboek.) Ek vind dit vreemd dat jy daardie webwerf nie kan fav/sterretjie/boekmerk nie. 'n Mens wonder hoekom.

By brontipe kies jy dan boeke, of woordeboeke, en gaan jou gang.

Suidpunt (kontak) 13:20, 15 Junie 2016 (UTC)

Baie dankie - ek het so pas die Afrikaanse grammatika afgelaai. --Voyageur (kontak) 20:49, 15 Junie 2016 (UTC)

Maroela Medium en jy!

Voya, ek het met Susan Lombaard geskakel, sy is die Redakteur van Maroela Medium, oor twee sake. Eerstens gaan sy kyk asof sy 'n HAT vir jou en JCIV elk kan kry en na julle stuur. Tweedens wil sy graag met julle per e-pos kommunikeer om 'n artikel te skryf oor julle as uitlanders wat so baie werk doen vir ons Wikipedia. Dit is as jy dit wil toelaat. Indien wel, stuur my jou e-pos adres asb. Groete! Oesjaar (kontak) 08:05, 22 Junie 2016 (UTC)

Hoe dink mens... modernisties?/stoïsyns?/wat-maak-regtig-saak?

Ek wou eintlik lankal vir jou oor hierdie vraag geskryf het, aangesien jy vir my na 'n praktiese mens lyk wat nie van frilletjies en fraaitjies hou nie, maar hierby bedoel ek iets meer... sosiologies.

Ek het onlangs in Calitzdorp vir my die boek (of doodsberig) Latin: or the empire of a sign (1999) by die dorpsmuseum gekoop, oorspronklik geskryf deur fr:Françoise Waquet, en trek nou by bl. 32 uit 274. Ek kon egter nie langer wag tot die gevolgtrekking nie en lees toe haar raad vooruit. Latyn se gloriejare is verby, maar - dit is beter dat 'n handjievol mense hierdie taal ken as derduisende wat reeds doodvertaalde werke wéér loop staan en vertaal(Latin will be saved not by making many study it badly, but by making a few study it well. In other words, the study of Latin should be reserved for professionals of humanist literary culture). En boonop van die leerlinge wéér Griekies en Romeintjies maak - heeltemal uit tred met tyd.

Hierdie boek het tot dusver meer vir my in 32 bladsye gesê as wat mens dink.

Wat vir my toenemend al hoe meer duidelik raak is die moeite wat mens het om giere, subkulture, mense wat in swembaddens vol Coke bad, YouTube-kommentaar, Twitter-kommentaar, Facebookkommentaar, grille, geite, modes, die nuutste Lamborghini (met nog 'n vreemder Italiaanse naam as die vorige; wie weet van die de:Lamborghini Centenario?), postmodernisme, geslagstudies, witheidstudies, advertensies, prulfeite, prulboeke, fiksie (!), sielkundepraatjies (al 500 invalshoeke en meer), swak beriggewing, teologiese spekulering (want: "ek was nie daar nie, daarom kan ek nie sê waarom God Esau gehaat het nie"; daarby berus ek), eensydige beriggewing, "relevansie" en tydvermorsing uit te suiwer vir werke wat werklik saak maak. Jy weet, afleiding. Ablenkung. (Furry-prentjies kan maar bly... hou asseblief net die sagte, week dele toe...)

Ek sê nie Latyn is nutteloos nie; dit was wel 'n bruikbare middel vir die humanisme (en inligting oor Goties wat deur 'n Fransman geskryf is). Opvallend het die Protestante lande juis ook aandag gegee aan Grieks en Hebreeus, maar nooit soveel meer aandag as met Latyn nie. Die broederliefde het skynbaar tot 'n val gekom na die Eerste Wêreldoorlog. Nadat Sowjet-Rusland Latyn reeds in 1920 geskrap het, volg die Weste in 1960. Om te dink in die jaar 1516 moes seuntjies na skole toe gaan wat slegs in Latyn gepraat, verduidelik ens. het. Jy is in Latyn geleer hoe om Duits, jou moedertaal, te praat. Hoe dom kan dit wees?

Maar die ironie is egter ook: toe Latyn as 'n modegier geskrap is (Latyn het geen taal bevoordeel of benadeel het nie), skep jy 'n probleem om 'n wêreldtaal (as lingua franca) tot stand te bring.

Frans loop amper dieselfde paadjie met Napoleon se seges: Frans word die prestigetaal in die verowerde lande. Maar sien finaal sy gat in die Tweede Wêreldoorlog, toe Amerika met nuwe tegnologie en ideale (wat vandag (voorspelbaar) sou eindig in 'n verbruikerskultus) die toon begin aangee. Soos ons weet voer ook hierdie groep sy eie modes en konsepte. En so wag ons op die volgende verandering...

Daar is twee maniere, wat albei nie ewe doeltreffend is nie.

1. Jy kan jou oë vir die wêreld sluit, voortstoom met waarvoor jy geroepe voel nadat jy logies elke liewe punt opgeweeg het. Die voordeel hieraan is eenvoudig: jy spaar ongelooflik baie tyd en energie en raak minder kwaad en lewe aansienlik heiliger. En jy weet jou lewe vervul sy taak. Jou stoïsynse lewe word beloon: jy hoef nie 'n TV-lisensie te betaal nie (en dus ook nie DStv nie), want jy het tien teen een lankal van die nuttelose kassie ontslae geraak. Toe ons by Calitzdorp was, het ons oornagplek by 'n spa geen TV gehad nie. My moeder beskou dit as "uiters primitief"; ek beskou dit as "ultrafuturistiesmodern"! As jy in Suid-Afrika bly, dan leer jy die woord "herhaal" uitermatig goed ken in elke mediavorm. Herhaling = verveling. Jy steek ook 'n lekker stokkie voor die universiteite wat nou in transnasionale maatskappye ontaard het: soos The University in Ruins dit reeds in 1997 stel. Al beteken dit ook mediahuise se aandele tuimel sonder jou geld en aandag... Die nadeel is egter dat jy uit 'n tydmasjien ontwaak as jou kredietkaart gesteel word - al het die Popular Mechanics (Suid-Afrikaanse uitgawe) jou reeds in 2006 gewaarsku teen identiteitsdiefstal en kaartkloning. En dat Google al jou inligting bewaar. Maak self die somme: ek was toe nog op hoërskool - niks het verander nie. Jy sal noodwendig ook nie die beste geselskap wees in 'n geselsgroepie nie.

1. Jy moet noodgedwonge Google Trends soos 'n besetene dophou. Jy moet soos 'n vrou op 'n dieet elke liewe koek in die bakkery proe. Jy kan mos nie 'n oordeel fel as jy nie ALLES probeer het nie... Die nadeel is egter: jou lewe lyk soos 'n Googleresultaat - oorlaai met irrelevante inligting wat nie werklik waarde aan jou lewe gee nie. Suidpunt (kontak) 19:43, 26 Junie 2016 (UTC)

Ek sou nie Latyn aanleer sonder om Romeinse geskiedenis, leefstyle, boukuns, literatuur en ander aspekte te bestudeer nie. Vandaar my belangstelling in nuwe invalshoeke op dié beskawing en sy (betreklik lang) tydperk soos in die artikel oor toerisme. Met ekonomie, argitektuur en ingenieurswese as vertrekpunt bly 'n omvattende ondersoek oor die tegnologiese ontwikkeling van Antieke Rome een van my gunsteling-stokperdjies. Ek het gelukkig 'n Amerikaanse boek met 'n reeks essays oor verskillende vorme van toerisme in hande gekry waarin een outeur lig gooi op Romeinse toerisme en sy kernkonsepte - iets wat historici nooit geskeel het nie.

Heel belangrik was die ewewig tussen negotium (tyd wat jy aan jou beroep of amp bestee) en otium (vryetydsbesteding, waarby vrye tyd steeds aan sinvolle, nuttige, opbouende bedrywighede gewy moet word). Om ons Wikipedia te redigeer en uit te brei, kwalifiseer volgens Romeinse standaarde as otium. Digters het hul werke as die vrugte van hul otium beskryf.

Wat trends betref, ek probeer om altyd my eie te skep en volg - dinge en stokperdjies wat my besig hou en genot en bevrediging skenk. Ek probeer altyd dinge soos ongewone boeke op te spoor. Die laaste weke was ek só mal oor polo-hemde dat ek nou 'n hele versameling in my klerekas het. Dié het al voor die nuwe trend-kopies uit sy nate gebars, maar wie gee om. Wél, ek het ook een peperduur hemp van Hugo Boss en een van Cerruti gekoop, maar die meeste ander was winskopies waarop ek toevallig afgekom het, is van unieke materiale vervaardig of het 'n klassieke, elegante styl en kleur. Soms spruit 'n klein Wikipedia-artikeltjie voort uit dié soort stokperdjies - so ook hierdie keer.

Dan weer is ek mal oor tegnologie wat unieke eienskappe het soos kamera's. Ek het al vroeër vanjaar 'n Sony-kamera gekoop met allerlei toebehore. Toe het ek op Panasonic se Lumix DMC-LF1 en 'n bespreking daarvan op The Inspired Eye afgekom. Eintlik is dit slegs 'n kompakte digitale kamera, maar dit beskik oor 'n magdom gesofistikeerde ekstra's. Dit is die besondere atmosfeer van klank en lig, klein besonderhede van voorwerpe en kleure wat dit aan video-opnames en foto's gee of beklemtoon wat my verbaas. Dis nie iets wat van die LF1 die beste kamera op aarde maak nie, net sy eie kenmerkende karakter. Ek hou ook baie van sy makro-potensiaal en probeer nou om plante af te neem.

So, ek is op my eie manier tegelykertyd stoïsyns (ek doen wat ek wil, en ek wy tyd daaraan) en modernisties. --Voyageur (kontak) 23:25, 27 Junie 2016 (UTC)

Dit klink vir my eerder hedonisties. My liewe Voyageur is 'n genieter!

Jy weet, nè? In 'n oomblik van swakheid gaan ek my nou aan die geldmag en materialisme oorgee [dit het my jare geneem om die verbruikerskultuur en selfsug af te leer, maar aai, die dier wil mos nie wyk nie].

Ek soek (vir my petite 26-jarige jonkheid en verveelde plattelandse omgewing, indien 'n limietlose swart debietkaart in my hand val):

En 'n hele ry palmbome

• Geen verdere fiksieboeke nie (ek het reeds te veel).
• 'n The Matrix kostüm
• 'n Nokia 8110 of Samsung SPH-N270 as versamelaarsitem. Verkieslik enige domfoon wat kuberkrakers se werk bemoeilik. Of, nee wag...
• 4 x GSMK Cryptophone, vervaardig in Duitsland. (Solank ons eie selfoontorings nog staan).
• En, wie ook al ons internetverbindings en onderseekabels afsny: Ek dink my eie kommunikasiesatelliet in die hemelruim is van besonderse belang. Suidpunt in die ruimte.
• Goth-stewels, verkieslik met 'n lekker hak,
• Vampierkostuum
• 'n Marmerblok, met Latynse ingriffelwerk of graffiti daarop, uit die Romeinse tydperk. Met die seën en kus van die Pous.
• Omdat GPS verlede jaar se kind is, koop ek vir my 'n tjopper/hefskroefvliegtuigie. 'n de:Bell 206. Met vlieënier. 200 km/h is seker vinnig genoeg (as jy soos die kraai kan vlieg...)
• 'n Tonnel deur elke Suid-Afrikaanse bergpas (met geld is enigiets moontlik). Maar dan weer - daarvoor het ek mos 'n helikopter...
• 'n 26-boekdeel Latyn-Afrikaans / Afrikaanse-Latynse woordeboeke. Met 'n oplaag van 5 000 000 kopieë. En daarmee ook 'n nuwe rekord vir Afrikaans en Latyn (en "kultuurimperialisme!") in Suid-Afrika.
• Hierdie R15,855 miljoen-huisie in Gansbaai. Maar aai, die kleur, die kleur. Geelgroen pas by alles. Grys is so doods.

Waaraan ek 'n ondergrondse wegkruipvertrek (saferoom) wil inrig.

En 'n hele laning palmbome. Koningspalms.

• 'n Swartluiperdwelpie (gewoonlik teen R25 000, maar inflasie en die wisselkoers kan dit opstoot na R50 000,00). Ek doen 'n goeie werk: ek verleng die lewe van 'n dier wat in die natuur nie eens 10 jaar sou haal nie.

En die gepaardgaande lewensversekering, lisensie, vleisvoorraadkamer, vleisvoorraad, dresseerlesse, en moontlike skadevergoeding vir rondloperhonde wat sonder my medewete omgebring word... Of tannie Minnie wat kla oor die sponsdoring op haar goedgemanikuurde grasperk...

• Ek het nie nodig dat iets na my vernoem word nie: baie sakebedrywe dra reeds die naam "Suidpunt".
• Aangesien die Midde-Ooste enige tyd ons oliekraantjie kan toedraai, belê ek nou reeds in 'n elektriese voertuig. En sonpanele en 'n windlaaier.

Plus omkoopgeld om die plaaslike omgewingsbewustes se monde te snoer teen my 3,0 MW-windlaaier (ten minste sal die skottelgoedwasser nou kan loop...) en die duisende seevoëls wat se lyke verwyder word.

• 'n Hele paar duisend Krugerrande...
• My gesig op die voorblad van die Time-tydskrif...
• Die res kan gaan aan liefdadigheid:

Waaronder 1 miljard bome in die Noord-Kaap.

Waaronder die Wikipedia Stigting.

En 15 Afrikaanse universiteite wêreldwyd befonds (interkontinentaal).

En vir my stewige aandele koop by Google. En Amazon. En 'n digitale boekekartel begin.

En die Rockefellers se huise opkoop en sloop. (Maar dan weer... ek het my lewe lief).

Met 'n bietjie grootheidswaansin kan ek die hele Afrika opkoop... maar ek wil nie met die wêreld se probleme oopgeskeep sit nie. Nee...

Ag, en omdat ek nie ingat is nie: 'n beskeie bedraggie aan my Wiki-maatjies.

Ek sidder wat jy met 'n limietlose debietkaart sal maak... Suidpunt (kontak) 15:14, 29 Junie 2016 (UTC)

Oor Brexit

Naas jou rede wat jy plaas oor Brexit (by Verenigde Koninkryk), wat veral die middelklas affekteer wat alles het om te verloor, het ek ander redes ook by Quora gevind wat wel nogal kan help (volgens enkele Britte):

• Die negering van demokrasie deur die EU, met verwysing na die konserwatiewe beweging (koalisievorming) in Oostenryk wat glad nie deur die EU aanvaar is nie. Juis omrede die konserwatiewes veld wen in Europa, moet dit as 'n stem gesien word wat baie krities begin staan teenoor foute van die EU-politici wat nie aangespreek/behandel/opgelos word nie.
• Die beskouing dat Duitsland al die geld opslurp en tot sy voordeel trek, terwyl weinig geld na die armer lande gaan. Die Griekse debacle word as 'n voorbeeld opgehou. (Dit het ook begin lyk, op kultuurvlak, asof die ryker kulture net ryker word en die armer kulture net armer).
• Die EU (of voorheen EEG) het nie werklik plaaslike ontwikkeling aangespreek (probeer aan die gang kry) nie. Of, indien wel, was dit lippetaal. Een voorbeeld was Cornwall, 'n brandarm deel van Engeland. Die EU het geld geskenk aan argitekte van Londen ens. om die bouwerk te begin van die Eden Project. Het die plaaslike mense daarby gebaat? Nee, want die hoeveelheid mense besoek nie winkels in Cornwall nie: ons almal weet handel is die belangrikste faktor om 'n gebied te ontwikkel. Die EU het uiters sentraliserend te werke gegaan. Vra jy my af wat vandag in Friesland aangaan, dan kan ek jou nie antwoord nie.
• Core left-wing policies include the renationalisation of privatised public services, industries and utilities; defending the right to asylum and opposing racist immigration controls; and democratic public ownership of banks and major companies. All of these policies go against EU treaties which is why I voted leave. Suidpunt (kontak) 12:07, 1 Julie 2016 (UTC)

My eie rede wat ek wil aanvoer:

• Dit wil my voorkom of die hele multikulti op 'n boggerop uitgedraai het. Die reënboogdroom heers in die 1990's wêreldwyd van diversiteit wat tot voordeel van die werkplek sal wees. Op plaaslike vlak in Brittanje het slegs die immigrante gebaat: hulle het Engels geleer. Die Pommies het egter vlot eentalig gebly. Brittanje wat werklik met die EU probeer integreer het? Nee? Volgens https://www.britishcouncil.org/sites/default/files/language_trends_survey_2016_0.pdf lyk die getalletjies baie interessant:

TABLE 1: RATES OF PARTICIPATION BY LANGUAGE, 2015 (2014 FIGURES IN BRACKETS)

Language Percentage of end of Key Stage 4 pupils taking the GCSE

• French - 25% (26%)
• Spanish - 14% (14%)
• German - 9% (9%)
• Italian - 1% (1%)
• Polish - 1% (1%)
• Urdu - 1% (1%)
• Other modern languages - 2% (2%)
• Latin - 1% (1%)

Volgens die verslaggie het veral die belangstelling in Spaans die afgelope paar jare omtrent gestyg. Frans het gesak, terwyl Duits veel meer gesak het. Die rede by laasgenoemde? Ons kan nie kundige onderwysers vind nie, sê die Engelse. Engeland, the centre of the universe, die kosmopolitiese Rome van die 3de millennium, kan nie die regte opgewasse Duitse onderwysers vind nie? Suidpunt (kontak) 12:07, 1 Julie 2016 (UTC)

Die Britse ekonomie belowe: I WILL ARISE - nadat Gove & die hele Brexshit-Co. uitgeskakel is

Ek is gelukkig ek het my twee gunsteling-begraafplase - die klein Bunhill Fields as rustige plek naby die City wanneer ek op pad is na Old Street, Oxford Street, Shoreditch, Muswell Hill, Islington of Heathrow - en Kensal Green (wanneer ek meer tyd het, met 'n rustige rit op die Bakerloo-moltreinroete) om oor dié soort politieke en ekonomiese kwessies te peins.

Aangesien die referendum voortgespruit het oor geskille in die Konserwatiewe Party oor die Britse Europa-beleid en die rivaliteit tussen twee hoërklas-oudstudente (David Cameron en Boris Johnson wat intussen albei self op die slagveld gebly het), is die hele Brexshit-ding nou die belagligste onsin wat kon gebeur. Behalwe vir die finansiële en politieke skade wat dit berokken het, sal dit juis die armes wat daarvoor gestem het in die volgende dekades nog armer maak. Dit was 'n emosionele stemmery oor iets wat nóg die Europese Unie nóg die Verenigde Koninkryk werklik kan bestuur en kontroleer - globalisering, liberalisering, markkragte.

Die oorsake vir die malaise van die Britse samelewing en ekonomie strek verder terug in die verlede, in die Victoriaanse en Edwardiaanse periode, toe die hoërklas 'n eerder parasitêre rol gespeel het en maklik deur die Duitse ingenieursklas uitgeskakel is. (Dit klink erg polemies en moet in uitgebreide artikels beskryf word, maar ek laat dit vir nou só staan).

Kort ná die Tweede Wêreldoorlog was die Britse ekonomie nog relatief sterk in baie opsigte. Ongelukkig het juis die Duitse Nasionaal-Sosialiste met hul oorlogsgedrewe modernisering ook 'n industriële basis geskep waarop Duitsland se naoorlogse Wirtschaftswunder kon opbou. Die Duitsers het 'n besondere ekonomiese model - bekend as sosiale markekonomie - ontwikkel waarin klein, middelgroot en internasionale ondernemings kon floreer.

In die VK is hele sektore soos die motorbedryf opgeoffer vir politieke eksperimente in 'n klasgebonde samelewing wat in vakbonde en werkgewers verdeel was.

En nou die belangrike punte wat van die QUORUM-skrywers werklik assholes maak:

ARM STREKE IN ENGELAND: Dit was nie die EU nie, maar Margaret Thatcher se beleid van "wegdoen met ou, nie-mededingende nywerhede" wat hele streke in die noorde ekonomies platgeslaan het - tot hede (en die situasie is op plekke weer besig om te versleg), terwyl die futuristiese hoof- en wêreldstad Londen soos 'n ruimtetuig bo alles sweef, losgekoppel van die res van die land (in waarheid het hier ook 'n ekonomiese drama afgespeel waartydens die nywerheidsektor met al sy werkgeleenthede verdwyn het). Die probleem is - die ou nywerheidsektore in Noord-Engeland (staal, mynbou...) is nooit stelselmatig vervang deur nuwe bedrywe nie. Die EU se streekfondse kán bydra tot 'n bepaalde gebied se ekonomiese ontwikkeling, maar die foute word tog gewoonlik plaaslik gemaak. Hoekom het arm Noord-Ierse en Skotse kiesers dit begryp en ander nie?

DEMOKRASIE: Dit is waar dat die Europese Kommissie hom soms soos 'n Europese regering gedra, maar ek sien geen enkele werklike voorbeeld waar EU-instellings demokratiese prosedures in lidstate sou ondermyn het nie. Die EU het lankal ook 'n Unie van Sosiale Standaarde geword wat die regte van werkers en ander maatskaplike groepe verskans en deur Europese Geregshowe beskerm.

DUITSLAND IS 'N NETTO-BYDRAER TOT ALLES: Daar is seker dinge wat dáár ook gekritiseer moet word, maar anders as Grieke en Britte het die Duitsers baie dekades gelede die industriële fondament gelê vir hul huidige buitengewoon sterk ekonomiese en politieke posisie. Hulle werk hard, betaal hul belasting en wag nie op ander om hulle uit 'n oënskynlik hopelose situasie te red. Die VK het tientalle miljarde se invoere uit Duitsland nodig - van motors tot kos.

DIE LEUENS VAN DIE BREXITEERS: Die EU en migrante moet die blaam dra (vir wat eintlik?). → Die EU en migrante het die VK nooit geregeer nie.

ONS KAN BUITE DIE EU WINSGEWENDE HANDEL MET INDIË, CHINA, DIE GEMENEBES DRYF: Ja, godverdomme, hoekom doen ons dit nie nou al nie? Omdat ons NIKS HET OM UIT TE VOER NIE. HULLE WAG NIE VIR ONS NIE. Ons het nie eers die spesialiste wat vryehandelooreenkomste kan beding nie - ons moet by Kanada om bystand vra.

GLOBALISERING: Dit behels dat werkplekke, spesialiste, hele sektore maklik en vinnig na ander wêrelddele met laer lone, salarisse en ander koste verskuif kan word. Net 'n gedeelte van die bevolking (hoogs opgeleide spesialiste) sal waarskynlik voordeel trek uit globalisering. En juis dié spesialiste sal moontlik beter vaar as hulle emigreer. Dieselfde geld vir Suid-Afrika: Die spesialiste kan hulle vestig waar hulle wil, die armes bly terug. Ekonomiese en politieke unies, soos NAFTA en die EU, is 'n soort teenmaatreël wat in elk geval kostebesparing en ander voordele vir lidstate meebring.

WAT DIE VK TANS HET: 'n Hoogs ontwikkelde dienstesektor, farmaseutiese ondernemings, bedrywe wat deur buitelandse beleggings aan die lewe gehou word soos die motorbedryf, onder andere. Die EU sal heel waarskynlik geen toegang tot sy markte verleen nie as die VK nie instem tot die vrye goedereverkeer, vrye verkeer van werksoekendes, ... nie. Iets waarteen die Brex-Shiteers nou juis gestem het. 'n REUSE TEKORT op die handelsrekening en begroting wat deur buitelandse beleggers gefinansier word. Stygende rentekoerse sal groot gevare inhou. 40 persent van alle landbouprodukte moet ingevoer word (en word duurder danksy die swakker Pond Sterling). Dan het Britse banke jare lank lenings aan die eiendomsbedryf goedgekeur, terwyl min belê is in infrastruktuur en die industriële en tegnologiese basis. Kyk net waar die VK in dié opsig geranglys word. Farage is geen ingenieur nie. Hy's 'n grootbek wat kan rook, niks meer.

OOR TAALONDERWYS: Diegene wat belang stel is al in die buiteland. Baie Britte is in Duitsland werksaam en leer die taal, waar en wanneer nodig, plaaslik aan.

And just for the fun of it... Aflewering 304 van Spitting Image (met PW Botha en 'n verslag oor die Britse motorbedryf): Spitting Image --Voyageur (kontak) 20:38, 1 Julie 2016 (UTC)

---

Dit moet vrek moeilik wees wie om voor te stem in Brittanje: aan die een kant verwelkom ek desentralisasie met ope arms (Arbeidersparty op die voorpunt), aan die anderkant het jy weer die Konserwatiewe party wat glo in vryehandel (waaroor mens lang polemiek kan voer, inderdaad). Maar almal het gemengde gevoelens oor verskillende wette: dit was in "Sherlock Holmes" se jare niks ongewoon om 'n bietjie onverdunde opium te snuif nie; vandag is die saak steeds nie uitgeklaar rondom dagga nie. My eie siening is: jy kan verdomp enige plant rook/gebruik met presies dieselfde, of erger, gevolge: soos die maanblom (moon flower). 10 mg is genoeg om jou graf toe te stuur. Maar dan het jy weer die waaksame (vigilante) groep: as jy toegee, gaan dit erger raak. Daar is o.a. geen maanblomkultuur nie, ens.

Maar terug by die ekonomie.

Dankie, ek het geweet 'n ekonoom sal die saak vir my beter kan uitpluis (veral omdat sy rondrits tussen Brittanje en Duitsland nou by die lughawe met 15 minute tot 1 dag vertraag gaan word...).

Sal jy asseblief vir my nog een gunsie doen? Verduidelik asseblief 'n ander saak vir my 'n bietjie beter. Verlede jaar, toe Suid-Afrika reeds 'n resessie begin beleef het, was daar hierdie een snotkop-ekonoom op kykNET se laataandnuusprogram wat gesê het: 'n Resessie is wanneer mense hulle geld vashou en nie wil belê of uitgee nie - daar is geld, maar mense is onwillig om dit uit te gee.

Ongelukkig sê my verstand vir my geld val nou ook nie uit die lug nie. Geld kry jy hetsy van ander mense (soos ons vriendelike beleggers uit die buiteland, soos Duitsers, Sjinese en Britte). Hulle is inderdaad ons grootste "geldskieters". Goed, hier kan die snotkop-ekonoom se woorde nog geld.

Maar dan: ook hulle, soos Suid-Afrikaners, gaan die een of ander manier geld by 'n bank léén. Uiteindelik is dit die banke wat besluit of hulle wil geld uitleen of nie. PLUS: as jou politici besluit om 'n kredietwet uit te vaardig in 2011, omrede sekere banke, vernaamlik ABSA, my moeder met telefoonoproepe bestook het om nog 'n kredietkaart af te smeer (nie om 'n onderneming te bou nie, maar suiwer om 'n verbruikerskultuur aan te help), dan kan jy mos verwag die wêreld moet een of ander tyd stilstaan. Kredietkaarte gaan gepaard met rente: die verbruiker beland daarmee net dieper in die skuld.

In Nederland het jy weer die geval gehad: belê op skuld. Baie dankie telebemarking. En dit is o.a. waarom Belge vandag meer geld in hul spaarrekeninge kan hê as Nederlanders self.

Nou kry ek sekere pamflette kort voor die munisipale verkiesing in ons posbus..., wat daarop neerkom: Stem vir ons: jy kan GRATIS elektrisiteit kry, jy hoef net 3 ure 'n week vrywillige gemeenskapsdiens te doen (uhm... Animal Farm?):

Throughout the spring and summer they worked a sixty-hour week, and in August Napoleon announced that there would be work on Sunday afternoons as well. This work was strictly voluntary, but any animal who absented himself from it would have his rations reduced by half.

My syferkop kan nie insien hoe mens gratis elektrisiteit kan kry, wat miljarde kos, as elkeen vir drie ure per week sy eie sypaadjie skoonmaak nie.

Maar, soos ek weet jy sal sê wanneer jy klaar die Ubuntu-party se handves gelees het (sien skakel): 'n bank is 'n noodsaaklike euwel. Ek stel dit reguit: ek vertrou geen bank nie. Toe African Bank uiteindelik gevou het (omdat hy net aanhou lenings uitdeel het, sonder terugbetalings van die leners) het die ander Suid-Afrikaanse banke elkeen hom in wese "opgekoop". Diegene by Absa, FNB, Standard Bank ens. het skielik op hul maandstate die heffings en skielike toename van bankkoste en "belasting" gesien en vrae begin vra: was dit toeval? Gelukkig het 'n privaatbank soos Capitec nie daardie fout gemaak nie. Ek het ook geen snaaksigheid op my Nedbankstaat gesien nie...

Die vraag begin dus ontstaan: is dit vir 'n bank 'n moontlikheid om 'n hele ekonomie tot stilstand te dwing? Of 'n hele volk leeg te suig? Skielik bevind ek my in The Architect se kamer saam met Neo in The Matrix:Reloaded en stel vrae en teenvrae.

• My teenvraag is weer: waarom sou 'n bank 'n ekonomie tot stilstand wil bring?
• Teenantwoord: gierigheid lei tot meer uitlening, wat lei tot banke soos Lehman Brothers se ondergang. Ander kere is dit wanbestuur, soos ons eie Saambou.
• Teenantwoord: politici kan wette plaas om die banke te muilband.
• Teenantwoord: dit sal die ekonomie verder laat stilstaan.
• Kommentaar: is dit nie die simpel mense se skuld wat 'n verbruikerskultuur omarm om 'n groter motor te besit nie? Moes dit nie eerder net gereserveer word vir die ontstaan van ondernemings nie?
• Teenkommentaar: kyk na die pryse op die winkelrakke - baie kan nie anders nie. Buitendien, dit is 'n kapitalistiese stelsel wat die ander mense tot armoede dwing.
• Kommentaar: so, jy sê eintlik vir my die "fiktiewe" geld in die bank kan op elke liewe manier by die mense uitkom: party glo in innovering, harde werk, die skep van produkte; die ander staan elke maand in toue voor die landdros en/of trek geld (maatskaplike toelae) met hul SASSA-kaarte by die kitsbank. Belastinggeld kom immers indirek van die banke af, wat loop via die leners, via die ondernemings, via die belasting, via die SASSA-kaart. Alles kom indirek van die bank af.
• Kommentaar: jy weet wat met Griekeland gebeur het, nè? Wie was hulle grootste bankiers?
• Teenkommentaar: "DUITSLAND IS 'N NETTO-BYDRAER TOT ALLES: Daar is seker dinge wat dáár ook gekritiseer moet word, maar anders as Grieke en Britte het die Duitsers baie dekades gelede die industriële fondament gelê vir hul huidige buitengewoon sterk ekonomiese en politieke posisie. Hulle werk hard, betaal hul belasting en wag nie op ander om hulle uit 'n oënskynlik hopelose situasie te red. Die VK het tientalle miljarde se invoere uit Duitsland nodig - van motors tot kos."
• Kommentaar: Jy het pas Voyageur se kommentaar gebruik - kopieregskending. Stel jy dus voor almal moet Duitsland se kultuur kry? Kom nou, nie eens Nederland kry dit reg nie. Jy het 'n nagmerrie van landswette wat alles verongeluk, die bevolkingstal is nie so groot nie, die sentrale ligging ontbreek dikwels, en andere geografiese voordele ook. Dit haal nie die bankprobleem weg nie.
• Teenkommentaar: Dan was dit seker die Griekse regering se eie skuld?
• Kommentaar: Die volk het ook nie "Nee, dankie!" gesê vir die maatskaplike toelaag op die neverpay-book nie? Hulle het seker daarop aangedring, geld val mos uit die lug uit? Daar word mos van hulle gesteel (dink visbak-mentaliteit) deur die bose kapitaliste (wat in der waarheid meer geld maak deur die wisselkoers as met die plaaslike bevolking se kleingeld).
• Kommentaar: sou die volk na sy leiers geluister het as hulle eerlik was?
• Teenkommentaar: kry mens iets soos 'n eerlike politikus?
• Kommentaar: staak jou retoriek. Suidpunt (kontak) 10:23, 2 Julie 2016 (UTC)

AW: Resessie, geld en banke

Ondanks die wiskundige basis van moderne ekonomiese wetenskap is daar "veranderlikes" soos vooruitskatting wat nie akkuraat bereken kan word nie, maar wat die ekonomiese aktiwiteite van huishoudings, ondernemings en die staatsektor grootliks beïnvloed. Negatiewe verwagtinge (of besigheidsentiment) word waar hoe meer huishoudings of ondernemings hulle koester. Jou eie ekonomiese besluite word beïnvloed deur die verwagte gedrag van ander. Behalwe vir die gewone sakesiklus wat kenmerkend is vir ontwikkelde ekonomieë is daar ook eksterne faktore waarmee rekening gehou moet word.

Risikobestuur - een van my gunstelingonderwerpe - maak deel uit van moderne bestuurspraktyke.

Voorbeeld 1: Suid-Afrika se ekonomiese potensiaal mag in die algemeen belowend wees, maar die land is polities só onstabiel dat beleggings 'n baie hoë risikowaarde het. As 'n onderneming hierdie risikowaarde vergelyk met dié van ander moontlike beleggings in lande met lae risikoprofiele, sal dit nie in SA belê nie. Die lae ekonomiese groeikoers is 'n regstreekse gevolg daarvan.

Voorbeeld 2: Jy is 'n beroepsoldaat met 'n relatief hoë inkomste en het so pas 'n nuwe motor gekoop sodat jy oor min kontant beskik. In 'n winkel kom jy op 'n winskopie af - 'n ultramoderne TV-toestel was R50 000 en word tans vir R35 000 verkoop. Jy besluit om krediet op te neem deur 'n afbetalingsooreenkoms aan te gaan. Die betrokke bank ontvang jou aansoekvorm en weier om jou krediet te gee. Jou risikoprofiel insinueer dat jy môre dood kan wees - jy is 'n soldaat.

Baie ekonomiese syfers - wisselkoerse, staatslenings en aandelepryse - weerspieël hierdie soort vooruitskattings en risikoprofiele. Wat Suid-Afrika betref, weet ons dat verbruikers geneig is om hulle tot krediet te wend om hul leefstyl te finansier. Tans is die risikowaardes blykbaar nog relatief laag. --Voyageur (kontak) 07:44, 3 Julie 2016 (UTC)

Recession, British style: Die koninklike Britse familie raak sy fortuin tydens 'n resessie kwyt en moet in 'n council flat hervestig word: Spitting Image. --Voyageur (kontak) 20:50, 3 Julie 2016 (UTC)

En deportering en defenestrering van Britse migrante in vasteland-EU. En die taning van Brits-Engels op die Europese vasteland... Maar, soos Humon sê, Nobody knows how to make history like England. Suidpunt (kontak) 11:49, 8 Julie 2016 (UTC)

Oor jou persoonlikheid

Hallo Voyageur

Ek gaan in jou persoon inklim.

Goed, jy weet teen hierdie tyd wat my siening van die sielkunde is. Maar tog kon ek my nie verhelp het om die Myer-Biggs-persoonlikheidstoets ('weer') te onderneem om te kyk wat hulle eintlik gorrel nie. Ek stel nogal belang wat jou 'persoonlikheid'/boksie is waarin hierdie stelsel jou wil pak. Die doel van die persoonlikheidstoets is, soos in die Scientologie, om 'jouself beter te leer ken' sodat jy 'gelukkiger' kan wees.

En waar ek my dubbelvou: jy mag nie eintlik antwoorde op 'neutraal' kies nie. Enige mens sal vir jou kan sê dit is onsin: deur vir elke vraag die 'goue middeweg' te kies, gaan jy 'n 'goue middewegmens' kry. 'n Mens kan sy persoonlikheid verander soos dit hom pas. Dikwels dwing jou omstandighede of jou werk jou om jou persoonlikheid aan te pas. Of jy ontdek 'n lewenswaarheid wat jou hele uitkyk oor die lewe verander. Om dus "die beste jy" te wil wees, is die grootste pot snert wat mens kan verorber.

Nou goed, my 'tipe' hou van alles wat logies is, vooruitskattend, berekenend, besuinigend, doeltreffend, bespiegelend, "been-there-done-that", daar is 500 000 keuses waarvan net een gekies kan word (of twee/meer, soos 'n melkskommel met kaasburger by 'n eetplek) of glad nie; maar dan sê die webwerwe ek het eintlik geen meegevoel of warmte teenoor ander nie en ek deel ook nie my gevoelens nie. Uit my kommentaar uit die verlede sal enige leser by af.wikipedia.org weet dit is natuurlik onsin, want ek hou van drukkies gee aan diegene wat dit werklik nodig het, en ek gooi gereeld my poppe uit die prêm in die Suid-Afrikaanse samelewing waar sagte woorde nie gehoor word nie. Behalwe as Nelson Mandela iets gesê het; en jy weet wat ek van karakters met charisma (INFJ, ENFP) dink wat net 'n woordjie spreek en alles val in plek! Aartsmanipuleerders en dom skare. Hoe onlogies! Veel erger is hierdie people's pleasers (ESFJ) - die meerderheid onder elke bevolking wêreldwyd! Dit is net vir my pateties - mense misbruik jou, praat agterna sleg van jou en dit maak jou gelukkig. En die heel, heel ergste groep waarmee jy oor die weg moet kom, is die leëkoppe van ESFP / "The Entertainer". Dis Vrydagaand, kom ons duik! Nog 'n rondte! Gou 'n selfie. (*Facepalm*).

En, inderdaad, ek is gaande oor die sogenaamde INFP-tipe (ja, Fox Mulder e.a.!), juis omdat hulle so onlogies is (vergeet tog van "opposites attract"). Dis reg, voer die drakies en seemeeue. Jy doen niemand skade nie.

Ek voel wel effens ongemaklik rondom kinders, want ek is bang ek beskadig hul jeugherinneringe as ek, bv. die waarheid begin praat. En: as volwassene weet jy, bv. daar is 7 000 tale, plus 100 kunstale wat geleer kan word, of, dat jy heeltemal niks hoef te leer nie. Of jy nou kies of nie kies nie, daar sal gevolge wees. En dit is maar watter tweede, derde, vierde... taal jy wil leer: wat nog te sê van wat jy vanaand op jou roosterbrood wil smeer? Hoe dra jy hierdie heelal van keuses aan 'n kind oor wat sukkel om sy skoenveters vas te maak?

Dit beteken egter nie ek kan nie saam met kinders op reënboë oor berge en dale gly, saam met die wolwe huil, deur riviere van heuning swem, onder 'n waterval van pienk ballonne op 'n eenhoring rondvlieg of wat ook al nie - ek is darem nie so 'n drup nie; die kind moet dan liewers die inisiatief neem. En ek sal nie aan hulle vertel Kersvader bestaan nie, diegene met genoeg verstand kan dit self uitwerk. En tog breek ek partymaal in 'n angssweet uit wat totaal onlogies is: netnou dink mense ek is 'n pedofiel. Maar eintlik weet ek nie wat om met 'n kind te gesels nie. Want om oor alledaagshede te gesels is tydmors. Die volgende tekenprent illustreer dit uitstekend: my persoonlikheidstipe wat dressering van troeteldiere betref. (En dit is so - ek wil nie 'n robot van 'n hond maak nie; 'n hond moet spontaan optree, maar tog weet wat om te doen in watter situasie. Die probleem is egter dat daar soveel keuses is waarmee jy 'n hond kan dresseer/programmeer, waarvan jy bewus is, dat jy die dier hierop attent moet maak.)

As ek na jou Wikipedia-kommentaar kyk en die feit dat jy ekonomie studeer het (...met die afwyking van polohemp-filie...) het ek 'n sterk vermoede wat jou persoonlikheidsgroep is. Ek dink ons albei behoort tot die "denker"-klas. Die vraag is net watter tipe jy is.

As jy moet weet: by my heel, heel eerste toets by https://www.16personalities.com/ was ek 'n dromerige INFP ("dromer"-klas). Elke agtereenvolgende toets daarna was ek 'n logiese INTJ ("denker"-klas), maak nie saak hoeveel jaar verloop het nie. Elke liewe keer.

Maar - dit is slegs 'n teorie sonder bewyse. 16 personalities.com kan my nie in 'n boksie druk watter persoonlikheid ek moet aanneem nie. Ek kan ietsie uit elkeen van die 16 persoonlikhede neem waarvan ek hou. Suidpunt (kontak) 11:14, 10 Julie 2016 (UTC)

Ek het vandag in die Protagonist - ENFJ-A-klas beland, al hou ek nie erg van dié soort persoonlikheidstoetse nie. Die resultaat verander daagliks of word reeds deur die vraestelling vooruit bepaal. My ekonomiese, literêre, kuns- en ontwerpgedrewe "persoonskarakter" vind sy teenstuk in 'n ewe sterk logies-wiskundige-tegnologiese faset. Ek kan byvoorbeeld meestal net musiekopnames geniet as dit deur gesofistikeerde toerusting weergegee word, maar weet genoeg oor die tegnologie dat ek nie noodsaaklik £/$ 500 vir 'n Denon Link-kabel sal opdok om die gewenste klankresultaat en -gehalte te behaal nie. Ek hou van die resensies op amazon.com met al die vreemde Star Trek-agtige gebeure in woonkamers en tuisteaters waar klante dié kabel blykbaar wél geïnstalleer het.

Ná twee verdere polo-hemp-winskopies is ek tans besig om 'n nuwe Blu-ray-transport in my tuisteater en netwerk in te skakel. Klink na 'n eenvoudige installasie, maar het, te midde van 'n kabel-chaos (bestaande SACD/DVD-A/CD-speler en nuwe universele speler met Denon Link en Pure Audio - dus twee keer HDMI en een digitale kloksein-kabel) en moeilikhede met die bisstroom (wat aanvanklik nie regtig geprosesseer is nie) en foutiewe dekodering, uiteindelik 'n uitdaging geword. Gisteraand kon ek vir die eerste keer die nagswart straatstene van Belfast en die subtiele tekstuur van 'n swart manspak op die TV-skerm bekyk (weer eens 'n toestel met sy eie besondere beeldkarakter) en na kristalhelder hoëresolusie-klank luister. Hemel op aarde!

--Voyageur (kontak) 13:23, 10 Julie 2016 (UTC)

Ek sal eerlik wees: ek het dié persoonlikheid vandag eers bestudeer. Ek ken hom glad nie. En net hier moet ek nou deduktief te werk gaan.

As Voyageur = ENFJ
Vind rede

1. Die webwerf kan Voyageur nie korrek plaas nie.

Baie van die stellings is so generies soos "Die Sterre Voorspel".

1. Ek sien jou eerlikwaar nie juis as 'n koorleier of sameroeper nie. Of bofbalbreier of rugbybreier nie. Nog minder as politikus (al het jy 'n gladde mond en skryfstyl, noem dit die diplomatieke Franse skooljare). Jy sal wel ander wil sien vooruitgaan (en seker maak dat daardie droom van jou vriend bewaarheid word), maar dit is tog die menslike ding om te doen! Niemand wil hê mense moet agteruitgaan nie.
2. People with the ENFJ personality type are passionate altruists, sometimes even to a fault, and they are unlikely to be afraid to take the slings and arrows while standing up for the people and ideas they believe in. - O, nee. Hier sal Voyageur byvoorbeeld geld aan 'n organisasie skenk tot op 'n punt en dan sy beursie toemaak. Hy wéét mense kan van hulpbronne misbruik maak, en lojaliteit van die mense vir wie jy in die bres tree is ewe vloeibaar en onbetroubaar. Bona fide se moer. Hy sal wil weet waarheen sy geld gaan: die Vigswesiesprojek... word dit nie gebruik om wapens aan te skaf nie? Voyageur sal iets nie blindelings aanpak nie. Ausgefuchs.
3. Having a preference for Intuition (N) over Observation (S) also means that careers demanding exceptional situational awareness, such as law enforcement, military service, and emergency response, will cause ENFJs to burn out quickly. While great at organizing willing parties and winning over skeptics, in dangerous situations ENFJs just won't be able to maintain the sort of focus on their immediate physical surroundings that they inevitably demand of themselves hour after hour, day after day. - En wat daarvan? Ek is 'n INTJ en ek voel dieselfde, net om 'n ander rede: ek werk nie vir die staat wat rigiede reëls aan my of ander voorskryf of afdwing nie, en ek is waaragtig misantropies in een opsig: as ek iemand se lewe gered het, sal dit daardie persoon 'n beter mens maak wat in 'n kroeggeveg betrokke geraak en met 'n bottel oor die kop geslaan is? Heel waarskynlik nie. Waarom dan my tyd mors?

2. Indien die webwerf korrek is:

1. Wel, jy is die 'protagonis' en die Oupa van die Afrikaanse Wikipedia en jy het inderdaad in die verlede heelwat aanvoerwerk gedoen, soos te sien in jou voorbladartikels en jou opstel aan Wikimania. Of dit jou nou die hoofkarakter van die Wikipedia-verhaal maak hang van jouself af. Jy kon natuurlik jou tyd by die Duitse Wikipedia deurgebring het; maar, jy het dit nie gedoen nie. Dit moet altruïsties wees... Daar is geen logiese verklaring waarom jy spesifiek tot die klein Afrikaanse Wikipedia wil bydra nie, behalwe dat jy dit wil sien groei, soos jy dit min of meer in 'n vorige gesprek gestel het. Nou ja, dit stem ook ooreen met die ENFJ: 'n katalisator vir ander se doelwitte. By my is die rede heel anders: As ons nie vandag iets aan die saak doen nie, sit ons môre (of vandag reeds) met 'n moerse probleem.
2. Ek het selde 'n pessimistiese/siniese trek van jou gesien - dalk was Voltaire jou voorouer.
3. Vir die een of ander rede dink ek jy sal ys aan 'n Eskimo kan verkoop. Noem dit 'n voorgevoel.
4. Jou woordkeuse is uiters vloeibaar en oorredend.
5. Jy kan maklik mense lees.
6. Noudat ek daaraan dink, jy en die Oracle van die Matrix het nogal dinge in gemeen. Have a cookie.

En daar moet ek my woorde sluk, want jou resultaat toon aan jy maak gebruik van charisma. Maar sê my, vorm bemarking dalk 'n groot deel van jou werk?

Die ironie is, miskien is my gesin net te voorspelbaar. My pa is weer 'n uitgeknipte ISTP. En die manier waarop hy omskryf word is verbasend nommerpas: nie veel gepla oor die toekoms nie, vat dinge soos dit kom, doen wat jou hand vind om te doen, leef in die hede, nie te veel inmeng met ander nie, nie veel gepla oor vriende nie... Suidpunt (kontak) 15:17, 10 Julie 2016 (UTC)

Soos ek al opgemerk het - heel waarskynlik sal die persoonlikheidstoets môre reeds weer 'n heel ander resultaat oplewer. Exceptional situational awareness - ek is sinies, sarkasties en koelbloedig genoeg om enigiemand, wat in 'n noodsituasie paniekerige gedrag toon (Kersfees-stampede op Oxfordstraat, aardbewing ruk my gunsteling-polo-hemp-boetiek), summier te skiet. As mens dít 'n quick burnout wil noem...

Bemarking ís inderdaad belangrik vir my, maar ek sou sê ek is eerder besig met die oplossing van tegniese probleme, beplanning en ander dinge. Daarbenewens werk ek op uiteenlopende terreine aangesien ek van afwisseling hou. Ek het die vryheid om alles te kan wees - byvoorbeeld 'n soort "koppelstuk" tussen 'n ingenieur en 'n klant, tussen 'n Amerikaanse onderneming wat in iets wil belê of 'n onderneming wil oorneem en sy Europese "teikens", of tussen 'n tegniese voorwerp en die gebruiker daarvan.

Charisma... Ja, nou en dan. Ek bly egter meestal in die agtergrond en handhaaf 'n baie lae profiel. Ek is aangewese op middel- en langtermynbetrekkinge en kan dus as die teenstuk van City of London-beleggingsagente beskou word wat noodgedronge moet lieg en bedrieg om suksesvol te kan wees, wetende dat hulle vir 'n klein meningsverskil of oortreding dadelik ontslaan kan word - en dus hoegenaamd nie omgee vir hul klante nie.

Om 'n klein projek soos die Afrikaanse Wikipedia te sien groei verskaf aan my meer tevredenheid as om by 'n superding soos die Engelse Wikipedia betrokke te raak. Die eersgenoemde kan maklik in 'n sekere rigting gestuur word wat ek as optimaal beskou, die laasgenoemde verkeer in sekere opsigte in 'n suboptimale toestand. Die eerste word onder-, die ander oorskat. Die Afrikaanse projek trek voordeel uit my voorliefde vir stabiele langtermynbetrekkinge in 'n dinamiese omgewing. --Voyageur (kontak) 17:30, 10 Julie 2016 (UTC)

Maroela Media

Voya, Cyril van Maroela Media probeer met jou kommunikeer. Sy e-pos adres is cyril@maroelamedia.co.za Stuur asb vir hom 'n e-pos! Groete! Oesjaar (kontak) 06:41, 12 Julie 2016 (UTC)

Voya, enige vordering? Groete! Oesjaar (kontak) 12:11, 15 Julie 2016 (UTC)

Ons 15de verjaarsdag partytjie.

Voya, sien asb. https://af.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Geselshoekie#Ons_Wikipedia_se_15de_verjaarsdag.21 Ek kort jou insae asb! Groete! Oesjaar (kontak) 10:04, 3 Augustus 2016 (UTC)

Dink jy die Suid-Afrikaanse akademie beleef tans 'n Edo-tydperk?

Hallo Voyageur. Ek weet jy is iewers daarbuite.

Ek soek asseblief jou rasionele en onafhanklike en objektiewe opinie.

Aangesien jy 'n betreklik besige man is, sal ek kort en kragtig wees, en 'n kort en kragtige antwoord vra. Ek het onlangs vir JCIV geskryf dat ek, as student van 'n korrespondensie-universiteit ("deur die pos leer"), skielik besef het hoeveel e-boeke ek by Cambridge, De Gruyter en ProjectMuse wettig kan plunder (genoeg om jou jaloers te maak). Daar is onder meer 'n boek oor die Romeinse invloed op Ierland. Die hoeveelheid boeke wat ek afgelaai het is seker meer werd as my gesamentlike studiegeld die afgelope paar jaar. Maar dit is nie waaroor ek skryf nie.

Soos ek deur die boeke sif, interesseer die boekekeuse van die universiteit my geweldig. Naas die ekokritiek (wat ek toevallig die nuttigste vind), feminisme en gender, "swart" onderwys (uit die VSA), slawerny, armoede, rassisme, swart identiteit, godsdiens, evolusie ens. uit dieselfde stal, kon ek niks in die geesteswetenskap vind wat werklik bruikbaar is of die wetenskap of die tegnokrate soos Gebruiker:Oesjaar aanvul nie. Ek wil selfs sê die geesteswetenskappe begin toenemend gerig word téén ons tegnokrate, of raak op sy beste "uit voeling" met die wetenskaplike ontwikkeling. ('n Afrikaanse boek wat die meeste juig oor die tegnologiese ontwikkeling, is Loeloeraai (1923/1924) deur C.J. Langenhoven. Maar, dit is seker vandag te antroposentries vir die groenes, hoewel die boek juis besoedeling ook aanspreek.) Hier en daar was daar gelukkig boeke oor bedreigde tale, 'n boek wat Jiddisj behandel, 'n boek hoe om jouself Swahili te leer (en oor die sinsbou van Arabies) en ook, die nuttigste nog, 'n boek oor Japannese taalbeleid (hulle het bykans geen). Ek vra myself af hoe enige van die eersgenoemde onderwerpe nuttig buite die universiteit kan wees. Maar met die lees van die Japannese taalbeleid het 'n nuwe insig my tussen die oë getref.

Jy het seker opgemerk dat ek onlangs begin het met die artikel, Duits as vreemdetaal. Toe ek van die Meiji-tydperk lees onder Japan, onthou ek skielik dat daar 'n tydperk was toe die Japannese keisers (of koning) geweldig gekant was teen enige Westerse invloed (maar vernaamlik die Christendom). Ook bekend as Sakoku. Die tegnologiese ontwikkeling in Japan het so te sê vanaf 24 Maart 1603 tot 3 Mei 1868 tot stilstand geruk. Weens die politieke woelinge het Japan uiteindelik die ancien régime omvergewerp. Die Japannese moes inderhaas alle tegnologiese ontwikkeling in elke taal aanleer: Engels, Duits, Frans en Russies (lyk dit vir jou of Suid-Afrika hierdie leergierigheid het?). Later sou Engels die vername taal word en later deur die staat veral hoog geag word, hoewel die sakelui vandag baie goed weet dat taaldiversiteit uiters belangrik is om nuwe kennis en vaardighede in te win, maar ook om Japannees as taalproduk te versprei. Hier sien ons 'n duidelike verskil tussen "staat en ideologie" en "sake en praktyk". Juis hieroor rig ek hierdie boodskap aan jou.

Toe ek onlangs in die halfjaarblad van my universiteit lees, raak die mense besete oor die "transformasie" wat tans by die universiteite plaasvind. Soos in die 1970's en 1980's juig hulle oor die wegdoen van Westerse denke, ten gunste van Afrikanisering op elke terrein. Hoewel ek doelbewus gesoek het vir die woord "White" en "Black", vind ek dit, soos te verwagte, nêrens nie. Dit skep mos die indruk van rasionaliteit. Maar ek weet van beter. Ek het in my boekesoektog met opset na boeke oor die tegnologiese en ekonomiese vooruitgang van Japan en Korea gesoek, maar kon absoluut niks opspoor nie. Hierdie lande is wel homogeen (wat natuurlik "onbruikbaar" is in die Suid-Afrikaanse hoedanigheid), maar oor die verwestering kon ek absoluut geen boek vind nie. Vergeleke met die geskiedenis van Japan, beleef die Suid-Afrikaanse akademie dan eintlik 'n uitgediende intellektuele anachronisme?

As ek net daaraan dink hoe baie ons by die Japannese kan leer. Vir die gemiddelde dosent aan die Suid-Afrikaanse universiteite is dit seker absolute waansin hoe Korea en Japan verwestering aangryp. Selfs meer seker dat in 'n land van 90 miljoen Japanneessprekendes daar 747 universiteite is waar 715 Engels, 610 Sjinees, 531 Frans, 528 Duits en 429 Koreaans en seker selfs Latyn aangebied word. Maar, soos die woude wat die Japannese in die verlede almal vir houthuise afgekap en die Japannese gou besef het die eiland en berge moet onmiddellik herbebos word om 'n ekonomiese krisis te voorkom, so het die Sakoku vir die Japannese 'n dure les geleer. Hoewel Japan 'n baie "kollektiewe" samelewing het (sodat sielkundiges eintlik onnodig is, want elke mens het sy verweefde familie, ooms en tantes wat na mekaar omsien), kry ek die indruk hulle is glad nie té staatsgebonde nie, maar eerder "gesins- of familiegebonde". Die staat het 'n groot invloed, ja, veral op skool, maar die werklikheid dwing hulle tot nuwe insigte: dat daar 'n lewe buitekant die staat is en wat die staat voorsê.

Kyk ek na die hoeveelheid Japannese wat Duits op universiteit of in hul private hoedanigheid leer, teenoor al die ander lande, dink ek beleef Suid-Afrika tans 'n Edo-tydperk waar die staat mense voorsê wat om te doen, terwyl die volke steeds gedienstig ja en amen sê en hul eie ondergang onbewustelik bewerkstellig. Suidpunt (kontak) 09:43, 25 Augustus 2016 (UTC)

Dit lyk vir my asof die Suid-Afrikaanse samelewing onder 'n minderwaardigheidsgevoel gebuk gaan wat uit die kontak met vreemde kulture voortspruit (kyk net hoe groot en duur die motors van ANC-invloedrykes moet wees) en wat mense met 'n doodeenvoudige oplossing probeer genees - 'n soort gemeenskaplike noemer of gebrekkige identiteit. In Ierland was Katolisisme 'n gemeenskaplike noemer wat as afgrensing teen Groot-Brittanje kon dien. In Japan was dit nasionale kultuur en homogeniteit (sonder nasionale eenheid) wat as afgrensing teen buitelandse invloede kon dien.

Iets soos 'n 'n Edo-typerk aan die Kaap? Ek sou sê - ja. In Suid-Afrika besef mense dat die vroeëre beleid van aparte etniese ontwikkeling nie die land se enigste vraagstuk was nie en dat die afskaffing daarvan nie sommer 'n samelewing laat ontstaan waarin elkeen sy materiële en sielkundige behoeftes kan bevredig nie. Van daar die nuwe fokus van Afrikanisering wat as 'n alternatief tot westerse individualisme voorgestel word. Vir diegene wat glad nie die luukse motors kan bekostig nie. --Voyageur (kontak) 11:00, 25 Augustus 2016 (UTC)

Dit herinner my aan die luukste Westwagen wat net die lede van die DDR-regering kon aankop, terwyl die volk net Trabi's en Wartburg's kon koop en 18 jaar daarop waag. Dis hartseer as jy baie jare lank moet waag voordat jou grootste wens vervul word, terwyl die opperste sirkel net met hul eie belangstellings besig is. Du kannst noch so hart arbeiten, du bist verdammt zum Warten! In Suid-Afrika is dit beslis nie anders nie. Groete. -- JCIV (Besprekings | Bydraes) 08:29, 26 Augustus 2016 (UTC)

Duitse ingenieursklas (of, ingenieursstand)

Hallo.

Nie so lank gelede nie het jy genoem:

Die oorsake vir die malaise van die Britse samelewing en ekonomie strek verder terug in die verlede, in die Victoriaanse en Edwardiaanse periode, toe die hoërklas 'n eerder parasitêre rol gespeel het en maklik deur die Duitse ingenieursklas uitgeskakel is. (Dit klink erg polemies en moet in uitgebreide artikels beskryf word, maar ek laat dit vir nou só staan).

Daar was egter ook die ... wel... de:Das Schweigen der Quandts? Maar hulle was eerder nyweraars as ingenieurs, so slaan daardie artikel maar oor.

As jy wil, sal jy asseblief 'n artikel skryf (miskien so vyf paragrawe) oor die Duitse ingenieursklas? Na aanleiding van vanoggend se radiogeselsprogram, PraatSaam op RSG, het ek skielik iets onthou. In die Latynonderrig-artikel het ek geskryf oor die Adel wat juis nie wou hê dat almal Latyn moes ken nie, want wie sou dan die werk doen? Dit herinner my deels baie aan die huidige Suid-Afrika (en Europa), waar almal wil graadvang, maar dikwels werke kies wat jou of 'n slaaf van die staat maak, of beroepe kies wat op retoriek staatmaak. Die res is prakties en onafhanklik ingesteld.

Weer haal ek aan:

Latyn is dikwels afgeraai by diegene uit die laer stande wat in elk geval nie genoeg geld gehad het om te gaan studeer nie. Voor die Nywerheidsomwenteling moes iemand tog op die plase gaan werk, weens die tekort aan masjinerie. Dit was ook onwenslik dat Jan Alleman Latyn moes leer: gewoonlik sou diegene uit die onderste stand van die samelewing dan nie hul moue wou oprol en handearbeid meer verrig nie; hul Latyn was egter dikwels ook nie so goed om as klerke aangestel te word nie. Daarom sou 'n toeloop van Latynstudente uitloop op 'n groot ronddwalende en werklose groep mense wat slegs 'n las vir die staat word. Dit sluit ook in: slawe, onderklasse en vroue. Op hierdie wyse is die grense tussen die Stande/Klas in Europa veilig in stand gehou.

Natuurlik het die groot vraag ontstaan wat dan die verandering gebring het. Want met hierdie stelsel waar slegs die geleerdes of opperklasse Latyn geken het (wat my laat dink aan die heersende Egiptenare in die jare van Moses wat alleen hiërogliewe geken het, asook die wetenskaplikes van die Nieubabiloniese ryk wat Akkadies geken het (teenoor die volke se Aramees as lingua franca - vergelyk Swahili onder Tanzanië se menigte volke, teenoor Duits of Engels)), sou die orde nooit verander het nie.

En die antwoord is voor die hand liggend:

1. Die uitvinders of ingenieurs.
2. Die byval wat die stuk tegnologie onder die publiek vind (koste, ens.).

Eers begin jy met tegnologie soos treine, maaimasjiene en stropers (meganisering) en uiteindelik beland die nou oorbodige plaasarbeiders op die treine stad toe. En dit is maar die beginpunt van die nywerheidsomwenteling wat deur die ingenieursklas aan die gang gesit is. As daar iemand was wat die vloek van die Adel kon breek, dan dink ek het die ingenieursklasse die grootste rol in die geskiedenis gespeel. Asook die gevolglike en sogenaamde Industriekultuur. Suidpunt (kontak) 18:24, 14 September 2016 (UTC)

Sal beslis daarna kyk. Ek het vandag vir eers tonne nuwe materiaal oor Ulster-Skotse ingenieurs en ander baanbrekers gekry. Volgende maand is ek weer vir 'n langer werksessie in Londen waar ek bronne kan raadpleeg. Groete uit Belfast en Our Wee Country --Voyageur (kontak) 19:54, 14 September 2016 (UTC)

Oor jou Duitse klasse in Frankryk.

Jammer, dit is weer ek. Oor my vordering by Duits as vreemdetaal.

Die goeie nuus: Ek het jaargang 2006 tot 2014 se Deutschunterricht im Südlichen Afrika-tydskrifte deurgewerk en sal binnekort 'n redelik volledige paar paragrawe toevoeg. Die agteruitgang van Duits in Suid-Afrika het uiteenlopende redes:

- Die skrap van Duits as universiteitstoelatingsvak (dit was vroeër OF Wiskunde OF 'n derdetaal - jy moes een van die twee, of albei hê; Frans was die ander opsie in Afrikaans; maar ongelukkig nie Latyn nie. Nederlands het natuurlik nie getel nie.)

- Die ivoortoring wat ondertussen by die geesteswetenskappe ontstaan het. Soos ook by die Afrikaanse Departemente landwyd (ja, ek weet van julle daarbuite wat lees en skuldig voel!) vra die studente immer meer hoe prakties die Grüne Kommunismus is wat ons op universiteite leer. Al waarin die studente (en ek dikwels ook) belangstel is: ek wil 'n kursus aflê, sodat ek genoeg kennis het om vir my 'n goeie werk los te slaan of my eie mee te begin. "Ek" gee nie 'n moer om wat die metafisiese eienskappe van die vrou van Afrika met haar uitstaantieties is nie; ek stel net belang in die grammatika. (Dit klink amper soos die Wolwe in The Jungle Book wat net die oerwoudwet in sy eenvoudigste vorm wil leer).

- Die universiteite het nie die vaagste benul hoe om iemand met 0-vlak kennis gelyktydig te akkommodeer met 'n postmatrikulant wat reeds vyf jaar (en B1-kennis) agter die blad het nie. En boonop verskil die skole ook:

Die Ogwini High School im Durbaner Township Umlazi ist die erste Township-Schule in Südafrika mit einem etablierten Deutschprogramm, die das DSD zunächst auf der Stufe B1 einführen möchte; Die 12klassige Wartburg-Kirchdorf-Schule in KwaZulu-Natal plant 2008 die Einführung des DSD C1: Von den über 400 Schülern lernt fast die Hälfte Deutsch, ein Fünftel stammt aus deutschsprachigen Elternhäusern. Die Schüler wünschen dringend Unterstützung bei der Einführung des Sprachdiploms, da dies ihre Berufs- und Ausbildungschancen deutlich erhöhen würde. Und weil sie als Muttersprachler das Zertifikat Deutsch des Goethe Instituts nicht ablegen können, ist gerade für diese Schülergruppe das DSD so wertvoll.

- Die stigma en vrees van Duits as 'n moeilike vak [wat baie slegs die eerstejaar neem en dan nooit weer nie; want jy kan nie intensiewe kursusse rypdruk nie - kyk maar wat het met Latyn gebeur; en ons mense het ook nie flukser geword nie...] tel nie in die vak se guns nie.

- Anne Baker het enkele jare voor die sluiting van die Duitse Departement aan die Universiteit van Johannesburg geskryf: Die Afrikaanssprekende studente maak dubbele foute wat sintaksis betref: nie alleen maak hulle hul skuldig aan Afrikanerismes nie, maar veral ook Anglisismes, soos "aan die einde van die dag". Die Engelse studente laat hulle nie deur Afrikaans (mis)lei nie. Die Zoeloe kan hom ook nie veel skeel oor Afrikaans nie (volgens Baker is Afrikaans steeds 'n "gestigmatiseerde" taal onder die Zoeloes); wat dus opval is hoe die Zoeloe woord-vir-woord die Engelse sinsbou oorskryf.

- Die voormalige Duitse klasse in Suid-Afrika het vernaamlik staatgemaak op vertaal en skryf (soos die Russe vandag ook Engels leer), pleks daarvan om die taal te leer PRAAT. Van die boeke se taalgebruik was reeds agterhaald teenoor die DACH-lande. Dis nog voordat ek die gebrekkige bronne inreken.

Soos jy kan sien gaan dit my nog 'n rukkie besig hou.

By jou wil ek graag 'n bietjie meer duidelikheid kry.

Ek lees:

Spricht man von Subsahara Afrika, so kann und muss man diese Großregion nach Ostafrika, südlichem Afrika und Westafrika unterscheiden. Alle drei Regionen weisen eine unterschiedliche Deutschhistorie auf: In den frankofonen Ländern Westafrikas wurde Deutsch in der Kolonialzeit eingeführt (vgl. Witte 2004:170) und nimmt im Unterschied zu Deutsch/Germanistik im südlichen und östlichen Afrika einen anderen Stellenwert ein (vgl. Böhm 2003:252ff./Altmayer 2010:86), und nicht selten wird in letzteren „ums Überleben [ge]kämpft“ (ebd.). In Ostafrika sind es kleine Programme, die auf die Einführung des Deutschunterrichts in Uganda in den 1960er Jahren und in Kenia in den 1980er Jahren folgten, um – wie auch im westlichen Afrika – Deutschlehrer/innen für die Schule auszubilden (vgl. Traoré 2004:12). Im südlichen Afrika, in den Ländern Südafrika und Namibia, handelt es sich im Unterschied dazu um Länder mit deutschen Minderheiten. In Namibia ist Deutsch heute eine der anerkannten Nationalsprachen, in Südafrika gehört Deutsch seit Ende der Apartheid zu den schützenswerten Minderheitssprachen (vgl. Laurien 2006:440/Maltzan 2009:206).

Mag ek dan, as ek dan nou reg lees, vra: wat doen die Franse dan reg wat die Engelse (en die Afrosaksers, hul opvolgers) verkeerd doen? 'n Mens sou juis verwag het dat die Franse hul nie veel aan Engels en Duits sou steur nie. JUIS DIE TEENDEEL IS WAAR. Dit kom uit die statistiek ook voor die Oud-Franse kolonies toon eerder 'n groei in die studente wat Duits leer, as wat dit die geval is met die voormalige Engelse kolonies.

- Is dit omdat die Franse tog nie so "eentalig" is soos wat die Engelse media dikwels ons probeer wysmaak nie? - Is dit omdat die Franse tog, onder die stereotipe "hautain beeld" tog hul perke van hul taal en ekonomie in die moderne eeu ken en geleenthede in Duitsland en Amerika eien en hul kinders die beste opvoeding moontlik probeer gee? - Was jou Duitse klasse in Frankryk gangbaar?

Ek probeer net binne die gemiddelde Fransman se kop inklim. Kyk, in die Engelsman se geval hoef hy nie veel moeite te doen nie. Die Duitser, Afrikaner en Hollander en Deen vertaal sommer self sy eie boek vir die "internasionale" mark. Party, soos Fransje van Riel, 'n gebore Hollander wat My life with leopards geskryf het en nou in die Kaap bly, skryf uit die staanspoor in Engels (ek vind dit natuurlik belaglik hoe die Afrikaners haar almal in Engels komplimenteer. As jy die verskil ken tussen Ze heeft en "Zij heeft" (albei 'sy het') en Ze hadden en "Zij hadden" (albei 'hulle het') kan ek nie probleme insien nie. Hallo!! Haar biografie pryk immers op die agterblad!).

Kan jy, wat jou hele skoolloopbaan tussen die escargot deurgebring het, asseblief vir my net die Franse ingesteldheid verduidelik. Suidpunt (kontak) 20:10, 15 September 2016 (UTC)

Ek het self nooit in Frankryk skoolgegaan nie, my kennis is dus tweedehands. Ek het in die afgelope weke verskeie kere met Franse gesels wat vlot Engels of Duits kon praat. Kennis van dié twee tale word blykbaar as lewensnoodsaaklik vir 'n verskeidenheid loopbane geag, maar help ook beslis as jy met vakansie gaan.

Die verskil lê in die geografiese nabyheid, die ekonomiese en politieke ingesteldheid (na DE en FR word dikwels, naas die Benelux-lande, as die historiese kernlande van die Europese Unie verwys) en die intensiteit van onderwys. Die geografiese nabyheid en ruim befondsing verseker dat baie jong Franse aan uitruilprogramme met Britse of Duitse skole kan deelneem en baie geesdriftig is om hul aktiewe taalkennis te verbreed. Voyageur (kontak) 21:08, 15 September 2016 (UTC)

Verbeeld ek my, of het die Engelse baie die Franse sinsbou (oorgeërf, by aangepas)?

Ek weet daar is hordes mense op Quora wat nie hiermee sal saamstem nie, maar...

Die gebruik van die kommas in die Franse taal word amper net so in Engels gebruik. Kom ons noem dit eerder die oordadige gebruik van parentese waarmee Duits en selfs Hollands lankal wegdoen. Van die ou Nederlandse vertalings uit Latyn sal jy nog dikwels sulke lang en lomp 36-woorde sinne opmerk. Heeltemal teen die Germaanse aard.

---

(Uit die oorspronklike boek in my boekery oorgetik): Les voiles du Chancellor sont alors orientées au plus près, et, à sept heures du soir, la dernière pointe sablonneuse de la côte est rangée par notre bâtiment, qui, tout dessus, se lance sur l'Atlantique.

(Uit vertaling op Wikisource): The sails are closely trimmed; the last sandy point is safely coasted, and at length, at seven o'clock in the evening, we are out free upon the wide Atlantic.

(Uit Zeno.org): Die Segel werden so dicht als möglich gegen den Wind gestellt, und um sieben Uhr Abends bleibt der letzte Ausläufer der Sandbänke hinter unserem Fahrzeuge zurück, das nun in den Atlantischen Ocean hinaussteuert. (Hier sou jy twee of drie sinne in Afrikaans moes skep).

---

(Uit die oorspronklike boek in my boekery oorgetik): Que Silas Huntly ait la réputation d'être un bon marin, qu'il sache parfaitement son métier, je n'y contredis pas; mais qui'l y ait en cet homme un caractère ferme, un énergie physique et morale à toute épreuve, non! cela n'es pas admissible.

(My letterlike vertaling): [That Silas Huntly has a reputation of being a good seaman (marin), who knows perfectly his duties, I cannot contradict that; but that he is a man of firm character, a physical and moral energy foolproof, No! that is not possible!]

(Uit vertaling op Wikisource): That he is a good seaman and thoroughly understands his duties I could not for a moment venture to deny; but that he is a man of resolute temperament, or that he possesses the amount of courage that would render him, physically or morally, capable of coping with any great emergency, I confess I cannot believe.

(Uit Zeno.org): Daß Silas Huntly das Aussehen eines guten Seemanns habe und in seinem Fache wohlunterrichtet sei, dem widerspreche ich nicht; daß in diesem Manne aber ein fester Charakter stecke, der unbeugsam jeder Prüfung entgegenträte, nein, das ist nicht möglich.

---

(Uit die oorspronklike boek in my boekery oorgetik): L'Atlantique n'es pas très tourmenté par le vent. Personne, à bord, que je sache, n'est plus incommodé ni par le roulis ni par le tangage du navire. D'ailleurs, aucun des passagers n'en est à sa première traversée, et tous sont plus ou moins familiarisés avec la mer.

(Uit die vertaling op Wikisource): The Atlantic is not visited by many gales, and I have every reason to believe that the rolling and pitching of the vessel no longer incommode any of the passengers, who are all more or less accustomed to the sea. (Duidelik verkort)

(Uit Zeno.org): Der Ocean ist vom Winde nur wenig bewegt. So viel ich weiß, wird Niemand an Bord von dem Schwanken und Stampfen des Schiffes besonders belästigt. Uebrigens befindet sich keiner der Passagiere auf der ersten Ueberfahrt und sind Alle mehr oder weniger mit dem Meere vertraut.

Hier kan ons duidelik opmerk hoe kort en bondig Duitse sinsbou is. Werkwoord aan die einde.

Of dink selfs aan die Frans-Engelse sinsbou wat ons so graag gebruik:

• Johanna Kakebenia Soutvis, gebore 1915 in Montagu, is 'n onderwyseres.

Dit moet eintlik van Germaanse aard wees:

• Johanna Kakebenia Soutvis is 'n onderwyseres wat in 1915 in Montagu gebore is.

Dit is een van die grootste vloeke van taalleer wat ek tans ondervind. As ek nou die vertaler was van L'Atlantique n'es pas très tourmenté par le vent, het mens nou eenmaal die vieslike neiging om dit verbatim te loop vertaal: Die Atlantiese oseaan is nie baie "getourment" deur die wind nie.

Soortgelyk kry jy ook in Engels die volgende Anglo-Gallies-konstruksie:

• Actually, as we shall see, the concept didn't get off the ground.

Party sal nou wragtig die sinne woord-vir-woord gaan vertaal:

• Eintlik, soos ons sal sien, het die konsep nie van die grond af gekom nie.*
• Eintlik, soos ons sal sien, kon die konsep nie van die grond af kom nie.*

Bogenoemde tendens skryf ek toe aan luiheid. Ek maak my dikwels daaraan skuldig. Ons het nooit op universiteit daarvan geleer nie, want vertaling is (doelbewus?) nou nie deel van die leerplan nie. Ook nie in die skoolleerplanne voor 1990 nie (met die uitsondering van die ryke lys Anglisismes en neologismes wat die bloedjies uit die hoof moes leer).

Die reëls wat ek nou neerpen is:

• Volg die sinsbou die STOMPI-reël?
• Hoeveel parenteses en stopsinne kan ons deurhaal? (byvoorbeeld: "soos ons sal sien", tensy jy nou werklik die leser moet betrek - soos te vinde by 'n kinderensiklopedie)
• Bly die oorspronklike boodskap behoue? Betekenis-vir-betekenisvertaling (dankie Gebruiker:EvZ)
• Is daar enige idiomatiese uitdrukkings in die Afrikaanse taal wat gebruik kan word met dieselfde trefkrag?
• Hoeveel lomp dat-konstruksies kan ons uit die taal weer?

... (tans bou ek my eie lys)

Dus:

• Die konsep was van die begin af doodgebore. (sou die konsep glad nie slaag nie).
• Die konsep wou aanvanklik nie vlot nie. (sou die konsep later wel slaag).

In die Oudengelse grammatika kom dit selfs meer na vore:

• Hēr Cynewulf benam Sigebryht his rīces ond Westseaxna wiotan for unryhtum dǣdum, būton Hamtūnscīre; ...
• (Literally) "Here Cynewulf deprived Sigebryht of his kingdom and West Saxons' counselors for unright deeds, except Hampshire"
• (translated) "Here Cynewulf and the West Saxon counselors deprived Sigebryht of his kingdom, other than Hampshire, for unjust actions"

Die Engelse Wikipedia stel dit egter duidelik (die Duitse Wikipedia het nog niks hieroor geskryf nie):

Note how the words ond Westseaxna wiotan "and the West Saxon counselors" (lit. "and (the) counselors of (the) West Saxons") have been extraposed from (moved out of) the compound subject they belong in, in a way that would be totally impossible in modern English. Case marking helps somewhat: wiotan "counselors" can be nominative or accusative but definitely not genitive, which is the case of rīces "kingdom" and the case governed by benam "deprived"; hence, Cynewulf can't possibly have deprived Sigebryht of the West Saxon counselors, as the order suggests.

Hoe sou jy die sin in Afrikaans vertaal het?

Hier is my poging:

• Op grond van (Weens) Sigebryht se wandade het Cynewulf en die Wes-Saksiese raad (hom van) sy ryk ontneem, maar nie Hampshire nie.
• Cynewulf en die Wes-Saksiese raad het Sigebryht weens sy wandade (hom van) sy ryk ontneem, maar nie Hampshire nie.

• Cynewulf het, behalwe vir (uitgesluit?) Hampshire, Sigebrycht van sy koninkryke en Wes-Saksiese rade( kanseliere?) ontneem, weens wandade.
• Cynewulf het, behalwe vir (uitgesluit?) Hampshire, Sigebrycht weens wandade van sy koninkryke en Wes-Saksiese rade( kanseliere?) ontneem.

Die laasgenoemde twee is my suster se handewerk. Ek het haar gevra hoe sy die teks sou vertaal het. By haar vertaling sien ek 'n Engelse sinsbou ("behalwe vir Hampshire", wat "Cynewulf het" opvolg (sy glo ook vas die "ond Westseaxna wiotan" het nie aan Cynewulf behoort nie, maar Sigebryht), maar ook chancellors wat met counselors verwar word). Suidpunt (kontak) 08:09, 22 September 2016 (UTC)

En sy had in een opsig gelyk: dit was nie sy raad nie. Die Wes-Saksiese raad was onafhanklik. Suidpunt (kontak) 09:16, 22 September 2016 (UTC)

Woordvolgorde speel slegs 'n ondergeskikte rol in sintetiese tale soos Oudengels, Latyn en Oudhoogduits - danksy die ingewikkelde grammatikale stelsel met naamvalle en uitgange was redenaars en skrywers in staat om hulle oor enige onderwerp op 'n meer genuanseerde wyse uit te laat. So word woordvolgorde en sinsbou vir beklemtoning aangepas. --Voyageur (kontak) 10:16, 22 September 2016 (UTC)

Was jy 'n bietjie weg?

Verbeel ek my of was jy 'n bietjie still die afgelope tyd? Groete! Oesjaar (kontak) 18:35, 22 November 2016 (UTC)

Ek het nuwe verantwoordelikhede aanvaar en die werklas het ál groter geword. Het nou net begin ontspan en my vakansie geniet. Ek is tans nog besig met voorbereidings - ek is van voorneme om tyd op die Noord-Ierse platteland en aan die kus deur te bring. Groete, --Voyageur (kontak) 19:59, 22 November 2016 (UTC)

Vrae

Kan ek jou twee vrae vra?

1. Wat is jou gunstelingsnitte van Blutengel? Ek merk jy het die artikel een jaar gelede geskryf. Ek het heel onskuldig "Uns gehört die Nacht" gesoek van ene Jennifer Rostock by Google Play (nadat ek 'n hele aand musiek geluister het op listenlive.eu). En toe kom ek op die gelyknamige vampierliedjie af... Jy het werklik buitenissige smaak, hoor... ;-)

2. Ek het vandag 'n paar Duitsers op 'n hoop gejaag. Die meerderheid is dit eens: hulle kan geensins enige sin daarin sien om enige ander Germaanse taal buiten Duits en Engels te leer nie. Die statistiek toon dit, die skoolleerplan toon dit, die Wikipediane erken dit skaamteloos. So as jy nie omgee nie, gaan ek jou vra: kan jy asseblief die volgorde van die Germaanse tale wat jy ken volgens jou daaglikse bruikbaarheid sorteer? Ek skat die volgende:

1. Engels gebruik jy seker elke dag van jou lewe in Londen en die Britse platteland.

Skots is blykbaar jou nuwe stokperdjie.

2. Duits gebruik jy beslis in jou werksomgewing en Berlyn.

3. Afrikaans skryf jy gereeld hier op Wikipedia.

4. Nederlands vermoed ek sal jy gereeld lees, hoewel ek dink jy meestal Nordiese tale lees: Noors eerste, Sweeds tweede, of vica versa.

-- Vriendelike groete, Suidpunt (kontak) 20:20, 17 Desember 2016 (UTC)

My gunstelingsnitte van Blutengel: Reich mir die Hand (ja, die vampierliedjie...); Kinder der Sterne (Blutengel & Meinhard); Sing; Kinder dieser Stadt; Lucifer.

Germaanse tale volgens my daaglikse bruikbaarheid:

1. Engels (werksomgewing, huistaal, media); Ulster-Skots (Noord-Ierse Engels is deurspek met Ulster-Skots)

2. Duits (werksomgewing)

3. Afrikaans

4. Nordiese tale

5. Nederlands

Danksy die toenemende gewildheid van Iers neem 'n Keltiese taal tans die tweede plek in wat daaglikse bruikbaarheid betref. Voyageur (kontak) 23:07, 18 Desember 2016 (UTC)

Oor die dankie van gisteraand...

Ek is verheug jy hou van Kanadese Frans. 'n Kort novelle van my onlangse taalekspedisies:

Op 26 Desember 2016 het ek my 75 oefeninge (Vlak 7 uit 25) wat ek met pen op papier neergeskryf het op die vloer neergegooi: ek is klaar met Deens by Duolingo. 'n Mens bereik 'n punt waar mens daadwerklik wonder: wat wil ek nou met hierdie taal maak? Ek weet jy het vir my Noors aangeraai (wat toevallig ook vir jou toegang gee tot Sweeds), maar in al hierdie tale beskik ek oor geen woordeboeke in my huis nie. Dit beteken: vaarwel aan "Ulv! dyret, myten, fremtiden" (2015). Die boeke van hierdie Nordiese tale is ook peperduur vergeleke met Duitse boeke op Google Play. In daardie opsig is Frans en Italiaans ook veel goedkoper.

Al my Russiese taalboeke en woordeboekie het ek vir die buurvrou hier oorkant gegee. Sy is 'n Afrikanervrou ('n jaar ouer as ek) wat met 'n Russiese man getroud is. (Ongelukkig sien ek het 'n paar boeke hier vergete gebly).

Ek het taalboeke, maar geen woordeboeke, van die volgende tale in my kamer: Wallies (Teach Yourself), Sweeds (Teach Yourself), Noors (Teach Yourself) (met die hap van 'n muis weg! - so het ek hom gekoop), Swahili, Suid-Sotho, Tsjeggies (Teach Yourself), Fanagolo, ens. Ek het ook Zoeloewoordeboeke en -taalboeke, maar daar is bykans geen letterkunde om te lees nie. Of, miskien moet ek zulu.news24.com probeer of iets. Mense sê Zoeloe het glo sekere eienskappe van Latyn. Die probleem is natuurlik die derduisende dialekte van Zoeloe wat nie deur die woordeboeke aangegee word nie. En die naaste radiostasie wat ek het is Umhlombu-FM, vir Xhosa-sprekers. En miskien SABC1...

Op Duolingo het ek ook gespeel met die Ierse taal - ek was gaande oor die V-S-O-struktuur, maar iewers gaan jy tog begin wonder: waarom leer ek hierdie taal nou weer? Waarom word "th" soos [x] uitgespreek? Watter boeke is daar in Iers om te koop? Watter leeslyste is daar? Sal Enya nie 'n veel groter impak met haar sangstem hê as ek met my paar Randjies nie?

Hierdie jaar het ek besluit om minder geld op boeke uit te gee. Hierdie jaar gaan ons werk met die bronne wat ons het.

Jy weet mos nou ek leer Duits en Latyn, so nou is daar die derde taal wat kort. Ek weet ons het die gesprek voorheen gehad, maar toe het ek gesê ek moet Frans leer. Toe het ek mos gevra tussen Russies, Deens en Latyn. Latyn het, soos jy nou kan sien, loshande gewen.

Die oorgrote meerderheid boeke wat ek in my versameling het wat onproduktief gaan bly as ek nie vinnig inspirasie vind nie, is dan die Franse boeke en woordeboeke. Die probleem wat ek die afgelope paar maande en selfs 1 Januarie 2017 nog ervaar het: Frans het nut, maar daar is iets in hom waarvan ek nie hou nie. Daar is 'n lesersweerstand. Ek het boeke oor Parys gelees, maar dit kon my allermins besiel. Teenoor Frans kom Italiaans te staan. Een van hierdie tale gaan my beslis help met Latyn, ek weet net nie watter een om te kies nie. Dit kos moeite om my gemotiveer te kry om Frans te leer.

Kyk, dit het alles te make met Freudse vrye assosiasies wat my positief omtrent iets stem of 'n geweldige afkeer daaraan gee.

Italiaans: Lemmetjiegroen, cappuccino, moderne silwerskoon kafees (met vlekkelose staalrelings), lieflike sonnige somers, asuurblou see, Lamborghini, Gucci, modehuise, Toskaanse villas, gratis-etes-as-jy-mooi-Italiaans-praat, ryk ou kultuurskatte soos Botticelli, Vivaldi, die gragte en kanale van Venesië, katatombes met Latynse geskrifte, ens. Om die waarheid te sê is Italië Europa se allemansvriend: hy is almal se vriend en niemand kan te lank vir hom kwaad bly nie. Ek kon tot dusver nie die snedigheid opmerk onder hierdie groep, wat mens in Noord-Europa (en onder die Franse) vind nie. Ek het ook al gelees hierdie mense sal met graagte jou help as jy hulle taal wil aanleer. Afgesien van die duiwemis en die kuns en marmer wat verbrokkel, is ek net bang Italiaans neuk my Latyn op, omrede die woorde soms baie naby aan mekaar lyk. Daar is wel uitsonderings. "Maiale" is byvoorbeeld die naam vir vark. Dit kos my 'n etimologieboek Google om so tussen die Italiaans deur agter te kom die vark was vroeër geoffer aan die natuurgodin "Maia" (dink Mei-maand), en so het die naam uit een dialek vas bly steek in die Standaardtaal. Daar is goeie Wikipedia-bladsye, soos it:Complementi in latino wat heel belowend lyk. Verder oorweeg ek Italiaans, omdat die Suid-Afrikaanse universiteit waar ek verbonde is/was, hierdie taal geskrap het. Ek neem sodoende wraak op die staat! En natuurlik is Italiaans een van die min Romaanse tale wat werklik naby aan foneties is. Nog iets: jy word in Europa deesdae ouderwets beskou as jy "die gewone tale" studeer: dit is nou Engels, Duits, Frans. Italiaans lyk vir my in hierdie geval die lekkerste keuse. Hulle films word ook oorgeklank en hul woordeskat toon baie wisselwerking met die Duitsers.

Al probleem: ek het eintlik een of twee groterige Engels/Italiaanse woordeboeke wat nie baie wyd strek nie. En 'n ou Langenscheidt Italiaanse woordeboekietjie wat my pa nog vir homself gekoop het toe 'n Italiaanse kollega saam met hom gewerk het. Dik grammatikaboeke het ek nie. Totius het glo Italiaans geleer net om Dante te verstaan - het Italiaans dan niks beters te bied nie?

Nou vir Frans.

Frans (soos uit 'n Paryse perspektief): Gay-kersiepienk, onbewoonde paleise, swart bitter koffie en croissants, grys weer, besoedelde riviere, Citroëns wat wegwaggel in die Paryse stegies, Louis Vuitton, gereserveerde Chateaux, mense-wat-jou-gesteurd-aankyk-as-jy-probeer-Frans-praat, straatkafees en die hele Parys wat smeek om Unilever Handy Andy, naakte beendere onder in Parys, mense wat ongemerk in die Seine of oop geute piepie of kots... (kyk, ek besef die mensdom is gesteld op sy vryheid, maar daar is darem perke). Sodra Frans 'n Franse vlaggie langsaan kry, dink ek aan Parys. En as ek aan Parys dink, dan wil ek ook oor 'n Paryse brugreling dubbelvou en in die Seine... my ontbytpap deel met die visse. Frans is nie meer 'n Europese taal nie, sy wetenskaplikheid begin agteruitboer vir Engels, ens., ens., ens.

Frans (soos uit 'n Suid-Afrikaanse perspektief): dit ruik na taalpolitiek: vanaf die verlering van Frans, tot die hernoeming van Boerse name na Franse plaasname, die verheerlikende Hugenotemonument deur die N.P., tot by Frans wat (as Afrikataal) by universiteite toegelaat word (deur die huidige regering), terwyl ander Europese tale geskrap word. Slaan oor, asseblief.

Frans (soos uit 'n Kanadese perspektief): Donkergroen, amper die kleur van denneboomblare. En die goddelike reuk van denne, wat hierdie keer nie uit my S. C. Johnson & Son Toilet Duck/Rest Room Rooster-skoonmaakbottel kom nie. Houthuise wat soos Wendyhouses lyk. Ou foto's van jagters met huislik warm beerpelse. Woude waarin die wolwe en weerwolwe kan rondbaljaar* sonder dat iemand hulle pla. Mense met 'n meer platterige aksent, maar bereidwilligheid om jou te help as jy Frans oefen, en verder - pionierskap, soos hul wetenskapsfiksie getuig - so verneem ek. Die res is hic sunt dracones. Ek weet niks van hierdie Franse volk af nie, maar ek hou sommer klaar van hierdie onbekende groepie mense. Ek sien 'n onmiddellike raakpunt.

[*Aai, en nou snik ek weer in my weemoed: in Deens is daar 'n verskil tussen spiller en lege: eersgenoemde is soos bordspeletjies, waar daar reëls is. Lege is om te speel sonder enige reëls, soos diere wat met mekaar spontaan speel en rondkerjakker.]

My assosiasies is dus gegrond op stereotipes.

Waarvan ek van Frans hou is sy wye verskeidenheid letterkunde (wat ook wetenskaplike tekste en amptelike verdrae insluit). Eintlik voor die 1930's, voordat Strukturalisme die Franse taal verongeluk het. Ek dink nie Italiaans staan so sterk, behalwe Umberto Eco se werke nie. Frans is ook in die vroeë stadia deur Germaans beïnvloed. En Nederlands/Vlaams is deur Frans beïnvloed.

Is daar ander redes waarom jy van Kanadese Frans hou? Dit mag my dalk motiveer om die Franse grammatikaboeke weer op te neem. Of, is Italiaans dalk beter? Suidpunt (kontak) 12:07, 11 Januarie 2017 (UTC)

Die hoofmotivering is noodsaaklikheid... ;) Die taal skep egter ook 'n sekere gemeenskapsgevoel. 'n Derde punt is die feit dat dit 'n variant van Frans is wat om historiese redes bevrore in tyd bly - met 'n uitspraak wat 300 tot 400 jaar gelede nog die norm in Frankryk was. --Voyageur (kontak) 17:58, 11 Januarie 2017 (UTC)

Oor Kanadese Frans: Is dit vir my noodsaaklik? Nee. Buitendien: dit is onmoontlik om te leer. Voyageur, jý moet 'n gebore Kanadese burger wees, dit is net onmoontlik! Waar anders moet jy die uitspraak leer? Beslis nie uit die woordeboeke nie - daardie fonetiese omskrywing is dan Ryksfrans! Imperiale Frans! Pink-Martini-se-Sympatique-of-je-ne-veux-pas-travailler-Frans. Verdomp, ek is sommer op die plek terug by Deens, ten minste is dit Germaanse woorde! Die helfte van die Kanadese woorde word dan ingesluk! Selfs die Duitsers wat Frans geleer het op skool se koppe begin draai - hulle kan geen woord uitmaak wat hierdie mense sê nie. Maar iets anders: ( http://making.duolingo.com/which-countries-study-which-languages-and-what-can-we-learn-from-it ) 'n Baie interessante stukkie statistiek by Duolingo. Rol af na Duits toe. Wat het jy nou weer vir my oor Persies gesê? Uh-huh. So kom dit stukke weer aan die lig. ;)

Kom ek stel dit so: As Afrika besluit hy hou van Frans en Spaans, dan sê ek liewer ta-ta en leer iets anders. Buitendien, wat de duiwel het Spaans om oor te spog behalwe groot bevolkingsgetalle? Hul tegnologiese ontwikkelings laat die Japannese en die Duitsers soos die ruimtewesens uit Erich von Däniken se oerruimtevaartteorieboeke lyk - en húlle die aanbidders van monoliete!

Wat vir my verder opval by Duolingo: Wes-Europa kon netsowel Amerika gewees het: as ons nie Engels leer nie, dan leer ons Spaans. Wat het tog van die Westerse individualisme geword? Die uitsondering is Denemarke wat 'n liefde vir Nederlands ontdek het. En waarom nie? Dis glad nie so sleg nie - Suidpunt trek nou weer by Vlak 8 in Deens. Oftewel, 123 oefeninge, of 40 geskrewe A4 bladsye later... En dit is vir my verstommend hoe baie Nederlands, Afrikaans met Deens ooreenstem. Die Nederduitsers het duidelik iets reg gedoen. Die Engelssprekendes verstaan glad nie "inde i" (binne-in, binnenin) soos ons dit verstaan nie - hy is binne-in die huis. Hy bevind hom dus in 'n geslote ruimte, of moeilik toeganklik van buite: Skoonma is binne-in die bottel, hoe gaan ons haar daar uitkry? Sinne soos 'Du er "nær ved" bondegårdene' is vir ons eenvoudig. Maar die Engelsman sien slegs "You are near the farms" en verstaan nie die rol van "ved" nie - maar ons kan sien: as naer verwys na na* en ved verwys na -by* , dan kry jy naby: "Jy is naby die plase". Woorde soos "omtrent" in Deens gil hul bestaan in jou rigting, selfs Hoogduits het dit nie. Suidpunt (kontak) 20:08, 19 Januarie 2017 (UTC)

In Kanada is albei uitspraakvariante aanvaarbaar - jy mag dus kies tussen Europese Standaardfrans en Quebec-Frans. Ek hou daarvan om na lewendige 17de eeuse Frans te luister, wel wetende dat Shakespeare se Engels ook merkbaar verskil het van die huidige uitspraak, soos in *learnéd waar die tweede "e" nog uitgespreek is.

Wat Engels betref, is daar steeds woorde soos "nearby" en "within". Konstruksies soos "farms nearby" en "nearby farms" wys watter sentrale rol woordvolgorde in Engelse grammatika speel. Dié soort variasie is dan weer onbekend in Duits of ander vastelandse Germaanse tale. Voyageur (kontak) 06:58, 20 Januarie 2017 (UTC)

Dorsal turret

Voya, het daardie slim woordeboek van jou woorde vir bogeneomde? Groete! Oesjaar (kontak) 20:28, 11 Januarie 2017 (UTC)

Dit moet 'n geskuttoring aan die agterkant of so iets wees. Groete, --Voyageur (kontak) 20:53, 11 Januarie 2017 (UTC)

Share your experience and feedback as a Wikimedian in this global survey

Hello! The Wikimedia Foundation is asking for your feedback in a survey. We want to know how well we are supporting your work on and off wiki, and how we can change or improve things in the future. The opinions you share will directly affect the current and future work of the Wikimedia Foundation. You have been randomly selected to take this survey as we would like to hear from your Wikimedia community. To say thank you for your time, we are giving away 20 Wikimedia T-shirts to randomly selected people who take the survey. The survey is available in various languages and will take between 20 and 40 minutes.

Take the survey now!

You can find more information about this project. This survey is hosted by a third-party service and governed by this privacy statement. Please visit our frequently asked questions page to find more information about this survey. If you need additional help, or if you wish to opt-out of future communications about this survey, send an email to surveys@wikimedia.org.

Thank you! --EGalvez (WMF) (talk) 21:41, 13 Januarie 2017 (UTC)

Voordat ek met Wikibooks begin...

Beste Voyageur

WikiBooks se "Hoe leer mens 'n ander taal aan?" kan amper begin.

Nog net 'n laaste paar vrae.

1. Oor die woordeskat van sekere digitale programme.

As jy 'n sekere taalprogram sou volg, soos Duolingo, waar jy na afloop van Vlak 25 die volgende aantal woordeskat bereik (Julie 2016):

• Spanish: 2 969
• French: 2 957
• German: 2 285
• Italian: 3 942
• Portuguese: 3 712

Let wel: Level 25 is 30 000 XP-punte of 3 000 vertaaloefeninge. Die gemiddelde vertaaloefening wissel tussen 8 tot 20 vertaalsinne per oefening (buiten die sinne wat jy nog moet herhaal as jy dit die eerste maal verkeerd gehad het).

Dink jy nie mens mors jou tyd met die derduisende vertaal-vertaal-vertaal nie? Ek bedoel, sover ek weet moet mens seker so 40 000 woorde ken om 'n koerantberig sonder moeite te lees? Ek kry die idee dit gaan vir my makliker wees om 'n woordeboek of roman nader te trek en elke dag nuwe woorde te stip. Soos mens ook deur boeke blaai, kan jy slegs die woorde "omkring" (nou nie letterlik nie) wat vir jou onbekend lyk.

Dit het 'n Engelse klasjuffrou ons in Graad 5 geleer: as jy klaar is met jou dag se werkies, gaan na die boekrak, trek vir jou 'n National Geographic of Country Life nader en bou sodoende jou woordeskat op.

Aan die ander kant weer het mense hier met lewende tale te doen: daar is altyd 'n moedertaalspreker wat met liefde ander mense se vrae beantwoord, veral wat grammatika betref.

2. Wanneer weet jy dit is nou die regte tyd om op te hou om 'n taal verder te leer?

Stop jy wanneer jy 'n taaloefeningboekie (soos Teach Yourself, X for Dummies) klaargemaak het? Soos as ek nou die Teach Yourself X van hoek tot kant sou deurgewerk het? Of moet jy vooraf weet wat presies jy met die betrokke taal wil maak, byvoorbeeld: OK, Tsjeggies wil ek net naamborde lees, Wallies sal ek moontlik moet lees en skryf, Sweedse suurkool is ek nou mee uitgekuier, hierdie stuk teks voor my in Middelegipties kort ek nog hierdie en daardie Lautzeichen (Phonogrammen), Bildzeichen (Ideogrammen) en Deutzeichen (Determinativen), Frans sal ek verkieslik net die woordeskat uit die 1600's tot 1930's goed moet ken, hierdie Iers gebruik my buurman, so ek beter so gou moontlik 'n alledaagse woordeskat ("Waar kry jy daardie polohempie?") ontwikkel?

3. Hoe sterk speel die rol van dialekte nog in Duitsland?

Dit is amper skrikwekkend soos mens die kommentaarblaaie by Englisch en Französisch op die Duitse Duolingo deurwerk, soos jy elke vertaalsin klaar vertaal het, jou antwoord gemerk is, en jy die sin agterna kan bespreek. Dit is duidelik nie alleen die buitelanders wat sukkel met Standaardduits nie, dit is die Duitsers self! Op elke antwoord wil elkeen sy Duitse dialekantwoord ('n vertaling uit Engels/Frans) ook aanvaar hê. Aan die een kant is dit gaaf, as mens nou die dialekte ook wil ken om Duits C2-vlak te bereik, aan die ander kant skep dit juis verwarring: wat is dan nou die korrekte Duits?! Suidpunt (kontak) 16:27, 26 Januarie 2017 (UTC)

4. Sou jy ooit 'n "taal" soos Middelnederlands, Oudengels, Gammelnorsk en Gammeldansk (gedenk da:Ivan Løveridder) leer?

Of dink jy dit is ook eintlik tydmors behalwe as jy nou in die Indogermanistiek belangstel? Etimologies gesproke skrik ek as ek http://middelaldertekster.dk/ivan-loeveridder/1 die teks vinnig deurkyk. Die ooreenkomste tussen Afrikaans/Nederlands is wel effens merkbaar met Middeldeense spelling, soos koningh magnus oc koningh artus (geen Kongen), ja selfs wijs pleks van vis.

Ek het vir my twee Middelnederlandse woordeboeke by archive.org afgelaai - maar weer moet ek my die vraag afvra. Daar is wel interessante woorde soos beddeganc vir "bedtyd" (slaaptyd) en bloemenhoet vir blommekrans (op dat hovet). Daar is ook die snaakse konsep van Bodenbroot (vergelyk Botenbrot) - waar aan die bode drie snye brood gegee word vir sy moeite met die oordrag van 'n boodskap, of die loon vir die bring van 'n goeie tyding. En die oulikste benaming vir 'n judicium castri - borchdinc: een terechtzitting voor de onderhoorigheid van een kasteel, of een burgervergadering, eene stedelijke terechtszitting. Ek kry in Duits die woord Burgding.

5. Het jy ooit daarin belang gestel om 'n dooie taal soos byvoorbeeld Kornies te laat herleef? Of verkies jy om 'n taal te leer met praktiese waarde? Suidpunt (kontak) 16:27, 26 Januarie 2017 (UTC)

1. Dit hang maar af van die leerder se persoonlike smaak.

2. Dit hang weer af van jou persoonlike behoeftes.

3. Dít is die groot verskil tussen ons Wikipedia-gesentreerde konsep van Afrikaans (daar is 'n Taalkommissie wat alles reël) en die Duitse (of Engelse) taalwerklikheid - Duits is, net soos Engels, 'n plurisentriese taal met 'n taalgebied wat oor landsgrense heen strek en 'n dialekkontinuüm met baie uiteenlopende variante van Duits behels. Histories kon daar voor die tyd van Luther se Bybelvertaling nie sprake wees van 'n standaardtaal nie. So het dialekte nog die rol van standaardtaal vervul. Interessant genoeg het dialekte in Suid-Duitsland, Switserland en Oostenryk tot vandag hul status as standaardomgangstaal behou; diglossie is dus 'n algemene verskynsel. Een van die deelstaat Baden-Württemberg se amptelike leuses vir nasionale toerisme-advertensies is dan ook Wir können alles - außer Hochdeutsch. In Switserland word die plaaslike Alemanniese dialek ook in formele gespreksituasies gebesig en bly Hoog- of Standaardduits beperk tot amptelike gebruik soos televisienuus en geskrewe taal. Frans- en Italiaanssprekende Switsers móét dus twee variante van Duits aanleer - die gesproke dialekvariant en die geskrewe standaardtaal.

Die plurisentriese karakter en die groot invloed wat dialekte op die woordeskat en uitspraak uitoefen beteken dat daar baie streeksgebonde sinonieme bestaan, vergelyk Sonnabend (oorspronklik oorheersend in Noord-Duitsland) en Samstag (oorspronklik oorwegend in Suid-Duitsland gebruik). Switserse en Oostenrykse Duits verskil dikwels merkbaar van Duitse Duits, selfs in sy geskrewe vorm. So is Oostenrykse spyskaarte en kookboeke haas onverstaanbaar as jy nie weet dat Tomate (tamatie) hier Paradeiser genoem word nie. "Korrekte" Duits bestaan nie; die "korrekte" gebruik hang af van die betrokke gebied/land. So is daar nie net een "rolletjie" in die Duitse taalgebied nie (al bestaan daar 'n woordeboekinskrywing soos Brötchen) - in Hamburg noem mens dit 'n Rundstück, in Berlyn Schrippe, in Suid-Duitsland Wecken, in Oostenryk Weckerl, Laibchen, Baunzerl, Bosniak en in Alemanniese Switserland Weggen, Weggli.

4. Ja, as jy kennis daarvan nodig het. Geskied- en taalkundiges sal baat daarby vind.

5. Ek hou daarvan om dooie tale te laat herleef. Voyageur (kontak) 15:47, 31 Januarie 2017 (UTC)

Iets wat my ook bekommer, eintlik dieselfde pyn gee as aambeie... Ek is sommer lus en skryf nog 'n PRAAG-artikel, want ek raak nou eers sommer goed die joos in. Afrikaans het geen rykmans- of snobdialek nie. Enige taal het 'n dialek wat geassosieer word met 'n lae klas, 'n middelklas, 'n standaard, en 'n superstandaard of die verhewe klas sprekers. Soos jy in Nederlands kry met Haags (en ook diegene wat die troonvolk of Adel na-aap), of die Queen se Engels, of diegene wat Europese Portugees of Europese Spaans as "verhoogde" standaard gebruik. Of diegene wat die Oostenrykse adel van die vervloeë jare na-aap. In Frankryk kan jy vandag nog die Adel se briefstyl na-aap en vir die Onsterflikes/Franse Akademie 'n middelvinger mee wys. Of, wat kan hoër as Frans wees? Latyn miskien?!

Enige taal toon stratifikasie. Eintlik wil ek die artikel Superstandaardafrikaans laat skrap, want om te glo 'n bietjie hier wegsnoei en daar byvoeg is Superstandaardafrikaans, is bullshit. 'n Dialek se hele vormstruktuur wyk opmerkend van die standaard af: skryfwyse, uitspraak, woordeskat, frases, sinsbou. As ek nie van beter geweet het nie, sou ek kon sweer die Afrikaners is 'n donnerse spul taalkommuniste: hierdie sogenaamde egalitarisme, wat as 'n deug aan ons voorgehou word (waar ek my dronkgat-tifushondmaatjie met 'n IK-van-zero versoenend in die bed al stomend mee moet omgaan as my gelyke), word ironies genoeg juis in "egalitaristiese" lande soos Nederland ondermyn. Wie moet ek bedank hiervoor? Die Nasionale Party wat almal in dieselfde kraal wou rondjaag? Nasionalisme? Die moderne, konserwatiewe, liberale en poststrukturalistiese professore wat lustig die speletjie saamgespeel het?

As jy gegoed en welopgevoed is, praat jy Standaardafrikaans, soos die Taalkommissie vasgestel - nes jy wat Voyageur is ook sê. Enigiets wat dus hiervan afwyk, is substandaard. Daar is niks wat hierdie standaard te bowe kan gaan nie. Dit wil my ook lyk asof die Afrikanergroep hulle tog so hard by hierdie eenvormige staat-Standaardafrikaans mee probeer assosieer en aanpas ('n staatsmasjien wat in elk geval fôkkôl voel vir die lot en openlik "deur hulle gesigte skyt"), dit is skoon lagwekkend. Daar word mos deur blanke akademici soos Wannie Carstens (ek weier om sy akademiese titels te erken of hierdie onmens as meneer aan te spreek) mos aangevoer die Afrikaner het Afrikaans mos van die Bruinmense gesteel. Dalk is hy reg - net jammer hyself kan nie eens Hollands in België praat waar hy so lekker rondrits nie. Gedwee skakel die arme man dan oor na Engels. Foei tog. Dit maak hom maar lekker ewe skuldig aan taaldiefstal van die Bruines, nè? Niks keer my dus nou meer nie, as om my rug op die Afrikaanse Akademie te draai, soos Maartin Luther in sy briewe skryf 'n formidable skeet in die duiwel se gesig te laat [sic, sic, sic!] en ek, die nimlike, as hochgeachtende, halbpseudodeutschischer Dialekt-IMPERATOR REX auf zu stehen! Standaardtale word in elk geval net in die staatsdiens gebruik. Ek is geen verwisselbare staatsbate nie. Ek is mos as vrye individu mos verhewe bo die standaard wat die staat stel...

Wat bedoel ek nou daarmee?

Hmmm... watter ander land naas Nederland (Mammoetwet), Swede (toevallig ook in 1968), Denemarke (ditto) en Noorweë (ditto) het in staatskole weggedoen met die "hoë" vakke wat slegs deur die "elite" en "skerpsinniges" bestudeer is - dis reg, Suid-Afrika. Niemand mag beter as ander wees nie, niemand mag sy droomvakke najaag nie, niemand mag bo die res van sy klasmaatjies uitstyg nie. Haai, en dit was boonop onse liewe Leipold Scholtz wat dit self gesê het - nie ek nie! Frankryk, Duitsland, Italië het hul ryk-arm-en slim/dom-afstande en Sie/Vous-afstand g'n niks afgeskaf nie. Hierdie ooglopende klasseverskil bied mense wel nog die geleentheid om "hogere of afwykende vakke" na te streef - teenoor Suid-Afrika waar in jou gemiddelde staatskool in die Wes-Kaap byvoorbeeld amper almal presies dieselfde kloonvakke aangebied word - asof almal presies ewe slim of ewe dom is of presies dieselfde belangstelling het. Dit is net die skerpsinniges wat onderdruk word om tog net die aanstoot te gee vir diegene wat minder skerpsinnig is OF EENVOUDIG ANDER BELANGSTELLINGS HET nie.

Maar nou ja, Mamma en Pappa kon my seker na 'n privaatskool gestuur het... waar ek steeds in matriek dieselfde standaardstaatseksamen sou moes aflê. Jy kan net nie wen nie!

Soortgelyk kan mens tans in Afrikaans slegs let op enigiets onder die standaardvlak. Jy kan net wegsak, terugsak, verloeder, versleg. Ek het 'n sepie soos 7de Laan ophou kyk die oomblik toe Madel Terblanche en Sandra Stutterheim as die superrykes, old money, en "Rykskanseliers" uit die statige wonings padgegee het. Dis baie lank terug, ek dink amper 10 jaar of selfs langer. Die Laan het daarna, in sy nivellerende poging om klasverskille in die sepie tussen karakters doelbewus te vernietig, uiters middelmatig geword met herhalende breindood temas soos drankmisbruik, dwelmmisbruik, die stereotipe karakters, die een wat met daai man se vrou hoer, ens., ens., ens. Want in enige sepie het jy roofdiere soos At Koster (Binnelanders) nodig wat die mense rondom hom vasvat wat nie sy hoë (werksverrigting)standaarde handhaaf of ewenaar nie. Al is hy self 'n opportunistiese bullebak en skelm. Dis ook geen wonder hierdie laasgenoemde Sepie palm elke jaar die toekennings in nie (daar is ook nie veel ander om van te kies nie!).

In Hindi is hulle tans besig om hul taal vryelik van Persiese woorde te weer deur van die "hogere taal" mildelik vir leenwoorde te gebruik - ek praat nou van Sanskrit. Urdu klou egter nog sterk aan Persies vas (en Persies was inderdaad weer 'n magtige taal uit die verlede vir hierdie sprekers). Wat doen Afrikaanssprekendes? Meeh...

Net nog iets: Skole soos Worcester Gimnasium, Paarl Gimnasium en Paul Roos Gimnasium moet asseblief vanaand nog hulle name laat verander - want nie een van hierdie staatskole bied meer Grieks of Latyn aan nie. Die name is hoogs misleidende staatsreklame. Suidpunt (kontak) 19:17, 31 Januarie 2017 (UTC)

Your feedback matters: Final reminder to take the global Wikimedia survey

(Sorry to write in English)

Hello! This is a final reminder that the Wikimedia Foundation survey will close on 28 February, 2017 (23:59 UTC). The survey is available in various languages and will take between 20 and 40 minutes. Take the survey now.

If you already took the survey - thank you! We won't bother you again.

About this survey: You can find more information about this project here or you can read the frequently asked questions. This survey is hosted by a third-party service and governed by this privacy statement. If you need additional help, or if you wish to opt-out of future communications about this survey, send an email through EmailUser function to User:EGalvez (WMF). About the Wikimedia Foundation: The Wikimedia Foundation supports you by working on the software and technology to keep the sites fast, secure, and accessible, as well as supports Wikimedia programs and initiatives to expand access and support free knowledge globally. Thank you! --EGalvez (WMF) (talk) 07:35, 23 Februarie 2017 (UTC)

Rondom die Middeleeue en vakbegrippe.

Goeiemiddag Voyageur (+GMT 2)

Jou artikels oor Oostenryk herinner my aan Die Werwölfe deur Christoph Hardebusch: die swier en hoogbloei van die 1800's en die opperkultuur aan die Franssprekende howe (à la mode) onder die adel. En natuurlik ons arme Italiaanse adelvriend Niccolo.

Ek dink ek kan nou uiteindelik die nut van Middelnederlands, Latyn, Frans, Duits en Nederlands begin insien. Waar dan anders as in die Mediëvistiek?

Eers 'n kort relaas:

Die Mediëvistiek (nog 'n woord wat die Woordeboek van die Afrikaanse Taal beslis nie ken nie...) was tot en met die vroeë 1980's 'n voorgraadse module. Hierdie vakrigting was vroeër 'n module as jy geskiedenis op universiteit sou onderneem. Terwyl die tradisionele Afrikaanssprekende universiteite alles in die stryd gewerp het juis om die Latynonderrig in die regte nie tot niet te sien gaan nie, was hul ironies genoeg die strydrosse wat die Mediëvistiek fyn en flenters vertrap het. Daardeur is die hele Europese geskiedenis, met sy foute en wyshede, van die tafel af gevee. En die tafel in die verterende vreugdevuur gegooi. Desjare was dit rasionalisering genoem. Dit was weliswaar die eerste treetjie na die "Africanizing"-beleid wat ons tans beleef, wat van die woord "universaliteit" aan 'n universiteit 'n bespotting maak.

Ek moet vir jou die saak uitwys: wat Afrikaanse boeke oor die Middeleeue betref, het ons werklik nie verder gevorder as Die Middeleeue deur G.N. van den Bergh (1983) nie. Hierdie boek is 500+ bladsye lank, en gaan van die mening uit die Middeleeue was nie so donker soos wat die gemiddelde Afrikaner hom daarmee wil voorstel nie. Deels word dit toegeskryf (dis nou volgens Van den Bergh) aan die Protestant wat hierdie tydperk hoofsaaklik as "Rooms" beskou: en alles wat daarmee sleg is. Afgesien van die verskillende hervormings wat juis in die daardie eeue al aan die broei was. Terwyl in die 1980's in Standerd 5 en 6 (laerskool en hoërskool) die Suid-Afrikaanse skoolleerplanne nog die Middeleeue betrek het (natuurlik baie knopiesop-dun), kan ek jou die versekering gee: dit was beslis nie deel van my skoolopvoeding (1997-2008) nie.

Wat Sabinet vir my wys, verbaas my nie. Daar is slegs een of twee vaktydskrifartikels rakende die Middeleeue, en hoofsaaklik in die 1980's. Afgesien van argitektuur, gaan dit maar weer oor die feministiese interpretasie van die kerkgeskiedenis. (Ja, gedenk tannie Christina Landman wat Latyn kan lees). En wat die koerantartikels betref: bykans almal gebruik die woord om "agterlikheid" van 'n saak of vraagstuk te benadruk.

Wat die Wes-Kaapse openbare biblioteekdiens betref, is daardie goeie boek van G.N. van den Bergh nêrens te vinde nie. "Rondom die Middeleeue" (1962) deur Marthinus Versfeld, is 'n klein boekietjie wat 'n effens sinkretistiese benadering het wat die Middeleeuse filosofie en godsdiens betref, meestal akademies van aard. Verder is enigiets wat jy oor die Middeleeue vandag wil weet via die biblioteek 99,99% in Engels geskrywe. In die 1980's was die hoeveelheid literatuur in die Suid-Afrikaanse biblioteke so min, Van den Bergh wou nie eens 'n bibliografie of leeslys in sy boek publiseer nie. Dit sou vrugteloos wees in sy oë.

Nou kyk, ek het nie beswaar teen Engelse werke nie. Ek het 'n beswaar teen die Afrikaanssprekendes wat slégs met 'n Engelse en Amerikaanse bril na die geskiedenis kyk. Wat die Franse, Nederlanders en Duitsers en veral die Italianers oor hierdie era te sê het, word eenvoudig verswyg.

Sover dit die WAT aangaan, kon ek so 500+ woorde vind waarin 'n aanhaling met die woord "Middeleeue" of "Middeleeuse" in voorkom. Hier kom ek iets agter: die vakwoorde is bykans almal uit Standaardnederlands ontleen. Al is dit ironies dat die woorde Oudengels en Middelengels in die WAT opgeteken is, maar nie Oudhoogduits (maar Middelhoogduits wel), Oudnederlands (maar Middelnederlands wel), of Middelfrans en Oudfrans nie.

Asof niemand ooit in "Oudhoogduits", "Oudnederlands", "Middelfrans" en "Oudfrans" of enige geskiedenis van hierdie eras belang sou stel nie...

Maar dit wil tog voorkom of Middeleeuse begrippe vir Afrikaans eintlik baie eenvoudig is. Nee, dis die boodskap wat ek uit die WAT kry: gebruik alle begrippe uit die Nederlandse woordeboeke. As jy nie weet nie, gebruik Nederlands. Jy kry wel woorde wat nie in die woordeboek voorkom nie, soos Zweihänder ("'n swaard wat met twee hande vasgehou moet word") en "Mordhau" (in die gevegskuns niks anders as 'n soort "moordhou"-tegniek met 'n swaard nie) wat ek by ene 0laffson se kunsgalery te lese (en te siene!) gekry het. Hier kan ons die oorspronklike name behou.

Of artikels oor die Middeleeue van geen nut is vir die tipiese Suid-Afrikaanse skoolkind nie - ek oorweeg dit tog om my eerder in die toekoms, naas die taal Latyn, my tog bietjie meer in hierdie tyd in te grawe. Dat daar op geen vlak, nóg akademiese nóg populêre vlak, aan hierdie dissipline nuwe lewe ingeblaas word nie, voorspel net moeilikheid. Suidpunt (kontak) 13:41, 23 Februarie 2017 (UTC)

Ek het ook al gewonder of Suid-Afrikaanse lesers baat sal vind by uitgebreide artikels oor Middeleeuse geskiedenis, literatuur, kultuur, kookkuns en argitektuur. Ek het tonne materiaal in my boekrakke wat van kasteelboukuns in Middeleeuse Kastilië tot hoofse kultuur in Duitssprekende lande, die Plantagenet-kronieke en Artus-epiek strek. Ons het al artikels soos die "Heilige Graal". Maar nou dat televisiereekse soos Game of Thrones 'n internasionale sukses geword het, is daar sekerlik mense wat 'n diep genot vind in dié tematiek.

My gunstelingwerke sluit Carolyne Larrington se Winter is Coming (oor die Middeleeuse wêreld en historiese wortels van Game of Thrones) en wyle Joachim Bumke se Höfische Kultur. Literatur und Gesellschaft im hohen Mittelalter in (sagteband, twee boekdele). Ons weet dat religiositeit 'n sentrale rol in die Middeleeuse leefwêreld gespeel het, soos versinnebeeld in die argitektuur van kloosters en katedrale. Maar dit is net een aspek. Ek weet nie waarin jy sou belangstel nie, maar interessant genoeg was daar in dié tyd al modeverskynsels wat binne enkele dekades vanuit Frankryk na die res van Europa versprei het - kleremodes, literatuur, kookkuns. Joachim Bumke ('n mediëvis en Germanist) gee 'n lewendige beskrywing van die alledaagse hoofse lewe van adellikes, hul feeste, hul modes, hul belangstelling in ridderlike literatuur en kookkuns. Dit is 'n heel ander wêreld, só boeiend, vreemd... Middeleeuse mense het byvoorbeeld nie soseer belang gestel in landskapstonele soos ons nie, maar was mal oor die sang van 'n nagtegaal. Adellike vroue dwarsoor Europa was gaande oor Artus-romans (hulle was geletterd - en heel waarskynlik de teikengehoor vir dié soort literatuur) - onderwerpe en motiewe uit hierdie ridderlike heldedigkuns is vir die dekorasie van kastele gebruik, kinders is na romanfigure vernoem. Adellike statusbewussyn was hoogs ontwikkel - boere is dikwels nie toegelaat om lang hare te dra nie omdat dié mode 'n adellike voorreg was. Daar was skoonheidsideale soos mooi bene - selfs geestelikes het soms hul bene vir die publiek getoon mits hulle mooi genoeg was...

En as jy belangstel in Wene - daar is een meesterlike dokumentêr en persoonlike reisverhaal op Youtube: Vienna - City of Dreams

--Voyageur (kontak) 22:53, 23 Februarie 2017 (UTC)

Ek stel in die volgende temas belang:

1. Tegnologie en kruiekennis - soos MS-DOS of Turbo Pascal vir die meeste van ons deesdae onverstaanbaar is (of geword het) sonder 'n handleiding, so stel ek die tegnologie van die Middeleeue ook voor - dit kan nog funksioneer, maar jy gaan nie noodwendig baie daarmee uitrig nie. Die kruiekennis is egter vandag nog ewe doeltreffend, solank dit nie op bygeloof geskoei is nie.

2. Taalverskuiwing en Taalimperialisme(en die gebrek daaraan). Nijmegen was byvoorbeeld deel van die ryk van Clovis I. Tog wil dit vir my voorkom of taal en dialekte nou nie juis 'n struikelblok vir hierdie mense was nie, of as dit so was, was dit nie heeltemal onoorkomlik nie. Want daar sou altyd 'n biskop gewees het wat die streeksdialekte en Latyn sou geken het. Of, taal was eenvoudig van mindere belang. Ek bedoel nou ook soos die hordes Duitsers, Swede en Dene hier aan die Kaap in die 17de en 18de eeu. Waar de duiwel het hulle nogal Hollands geleer? Ek is seker hulle het nie na 'n taalskool gegaan om 'n B2-sertifikaat van die Hollandse owerheid met luide toejuiging te verwerf nie, want sulke instansies was daar eenvoudig nie.

Tog vind jy in Vlaandere ou woordeboeke wat juis begin het om Frans-Vlaamse taalwisselwerking te vergemaklik.

Ek vind dit wel snaaks in een opsig. Hoewel die EU vandag dit moontlik maak vir 'n Hollander om na Duitsland veel makliker te verhuis, en vir die Franse na Duitsland en vica versa, gebeur dit nie. Jy onthou nog die muntesteekproef wat ek jou gevra het 'n jaar of wat terug?

Net so vind ek dit vreemd by die Middeleeue: hier het jy geen grense nie. Of, bykans geen grense nie. Jy het geen paspoorte nie. Jy het geen visum nodig nie. Jy het nie 'n X-bedrag in jou bankrekening nodig voordat die staat jou aanvaar nie. En tog het niemand in hul menigte oornag hul karige besittinkies gepak en die pad gekies na groener weivelde nie (dalk omdat dit orals dieselfde was? Ek weet darem nie). Net soos jy vandag nie mense almal uit Frankryk en Pole sien hol na Duitsland en Nederland nie. Ag, nou ja - kom ons wees eerlik - die hele Europa sit nog nie in Londen nie. En ons wonder hoekom. Og, ja - daar is altyd die onmoontlike landswette in elke streek...

3. Onderwys, die universiteitsleerplanne, die onderrigmetodes en die redes daaragter. Wie mag studente geword het? Diegene wat Latyn geken het. Wie of wat het bepaal wie Latyn mag studeer en wie nie? Dit weet ek nie. Seker diegene wat genoeg tyd gehad het om te leer. As die konings en feodale vorste in die laat 100's (800 n.C. en verder) self ook nie almal geletterd was nie, wat sou hulle dink van hul onderdane (soos kinders van plaasarbeiders) wat wel kon lees en skryf? Of was geletterdheid eintlik meer iets vir die dorpsvolk, soos sakemanne se kinders? Of het die kerk besluit wie onder sy lidmate geskik sou wees en hulle gewerf vir die universiteit?

Die voordeel van die Middeleeuse skole was die mondelingse vorm van taalaanleer. Op hierdie wyse moes jy heelwat feite uit die kop leer. Dink maar aan die Duitsonderrig oor die algemeen vir taalaanleerders wat deesdae baie "praat"-gerig is, terwyl in die laat-1800's tot 1950's dit baie grammatikagerig was. Aan die een kant kan ek die punt insien: jy sal tog met mense rondom jou moet praat. Dit dwing jou om soveel moontlik in te prop in 'n kort tydjie. Dieselfde kry mens hier in die Middeleeue: met Latyn. Hoofsaaklik omdat daar min papier was. En tog het niemand tot in die 1800's geweet wat 'n gerundium is en wat mens met hierdie "vreemde dingetjie" moet maak nie. Die nadeel is egter die fynere, gekunstelde nuanses wat mens eintlik net op papier kan leer wat verlore gaan.

4. Filosofieë wat vandag nog onbewustelik voortgesit word. Wisselbou is een daarvan, met sy drieslagstelsel.

En rondom studente-oproer wat eenvoudig aanvaar en selfs regverdig word, vind ons ook in die Middeleeue:

"Middeleeuse studente het as 'n groep harder gewerk en onder strenger tug gestaan as hul hedendaagse eweknieë, maar ook baie voorregte geniet. Hulle was nie aan siviele regsprosesse onderwerp nie, was vrygestel van militêre diensplig en belasting en het selfs 'n mate van beheer oor die doen en late van dosente uitgeoefen. Fisiese botsings tussen studente van verskillende nasionaliteite of tussen studente en dosente of burgery was nie buitengewoon nie en die burgerlike gesag moes dikwels ingryp om orde te herstel. Hul bevoorregte posisie het universiteite dikwels die beste daarvan laat afkom in botsings met die burgerlike gesagvoerders. Een gevolg hiervan was dat misdadigers dikwels in die Latynse kwartier byvoorbeeld in kerke geskuil het en hulle as studente voorgedoen het. Gevolglik is moord, ontug en roof as kenmerke van 'n studentegemeenskap aanvaar." - bl. 344. "Die Middeleeue", Pretoria:Butterworth, G.N. van den Bergh (1983).

Ongeag of hierdie mense volwassenes is, soos volwassenes behoort op te tree, ouer as 18 is, wetlik aanspreeklik is, het ons nog steeds in die media daardie "foei tog, hulle is maar net studente". Wat uit die Middeleeue dateer.

5. Die verstandhouding tussen die klasse. Hoe was die houding van die geestelikes (die geleerdes) teenoor die ridders? (Hierin stel ek eintlik belang - want albei is so te sê gelykes wat rang betref, en kon oor en weer gunsies aan mekaar bewys het). Was die snobisme veel minder as in die Victoriaanse tydperk, of selfs erger? Of het snobisme van plek tot plek verskil? Want ek dink nie die Hollanders was so "erg" op klas ingesteld soos byvoorbeeld die Franse en die Anglo-Franse howe nie, ek kan verkeerd wees. Of dalk het dit juis van burg tot burg verskil. Suidpunt (kontak) 08:34, 24 Februarie 2017 (UTC)

Nog iets... ek weet jy hang ewe veel in die antikwariate rond soos ek. Nou kyk, Londen en Brittanje is mos nou ook die een van die mees kosmopolitiese lande ter wêreld, maar dit is ook 'n baie "eentalige" land onder sy sprekers (net soos Japan)... hoeveel vreemdtalige boeke kom jy nogal teë tydens jou winkeltogte, en wat is nogal die meeste vreemde tale wat jy kry? By ons is dit duidelik eerstens boeke in Duits, dan Nederlands, met hier en daar 'n Franse boek in die minderheid, en so nou en dan 'n Sweedse boek wat jou kom groet. Die Franse leerboeke in Engels is egter verbysterend baie! Suidpunt (kontak) 09:08, 24 Februarie 2017 (UTC)

Antikwariate: My gunsteling-antikwariate in Londen is: Henry Pordes Books Ltd (Henry Pordes) en die hulporganisasie Oxfam se boekwinkels (hier kan mense boeke as donasies inlewer wat dan teen redelik lae pryse verkoop word - ek het hier al egte bibliofiele skatte en ander rariteite teëgekom! Daar is ook een boekwinkel in Berlyn waar ek gereeld boeke koop, met werke in Engels, Frans, Spaans, Russies, Pools, Sweeds, Deens en Nederlands; ek het ook al 'n Litaus-Duitse woordeboek daar ontdek): oxfam-org.uk. Jy kan self 'n soektog op dié webwerwe doen. Wat vreemdtalige werke in die Londense winkels betref, is daar meestal boeke in Frans, Duits, Spaans, Pools, Russies, Italiaans, af en toe ook Afrikaans te koop. En natuurlik al die Asiatiese tale. Die keuse weerspieël eintlik net die etniese samestelling van Londen se immigrante-gemeenskap. Daar is waarskynlik duisende buitelandse boeke oor enige onderwerp.

Die laaste keer het ek die Oxfam-boekwinkel in Hampstead (in rustige groen Noordwes-Londen) besoek. Met só baie miljoenêrs in die onmiddellike omgewing móét daar verstommende winskopies wees... ;) En ja, soms is daar werklik rariteite wat moontlik die koop- en reisgewoontes van welgesteldes weerspieël, boeke wat out of print is of ander interessante werke. Ek het byvoorbeeld 'n Britse boek oor argitektuur, kuns en literatuur in Buenos Aires vir £2.50 gekry.

Mobiliteit. Behalwe vir pelgrimstogte was die graad van mobiliteit in Middeleeuse samelewings redelik laag. Jou dorp en sy onmiddellike omgewing was die raamwerk vir jou hele lewe. So het mense hulself ook nie soseer as Britte of Franse of wat ook al beskou nie. En dan was daar instellings soos lyfeienskap in enige vorm - mense was dus ook regtelik gebonde aan hul plase. Stedelike nedersettings was 'n belangrike uitsondering; die ou Duitse spreekwoord Stadtluft macht frei verwys na die besondere voorregte van stadsbewoners. Die sogenaamde "Vrye Ryksstede" in die Heilige Romeinse Ryk was nie verantwoordelik aan enige plaaslike heerser nie, maar slegs aan die keiser.

Mobiliteit, handelsbande en taal: Koopliede was mobiel en heel waarskynlik ander tale magtig. Die bemannings van Nederlandse skepe is orals in Noord-Europa gewerf; wat Duitsland betref, was die meeste van hulle uit die noordelike landsdele afkomstig en as Platduitsspekers wél in staat om met Nederlanders te kommunikeer. Nederlanders en Skotte het handelsbande met Swede aangeknoop en was betrokke by die stigting van Gotenburg. Ek vermoed die Noord- en Oossee was, net soos die groot riviere (Ryn en Donau), belangrike internasionale verkeersare. Interessant genoeg is Amsterdam op lang, reguit boomstamme uit die Swartwoud gebou wat oor die Ryn vervoer is. Nederlandse argitekte en ingenieurs was dus goed ingelig oor die houtmark en potensiële leweransiers. Ook in die Litaus-Duitse Memelland het die inheemse bevolking danksy die houthandel met Rusland in aanraking met (Russiese) vreemdtaliges gekom; hulle het as Dzimken bekendgestaan.

Middeleeuse onderwerpe: Ek sal my bronne raadpleeg en hoop ek kan iets oor die bogenoemde onderwerpe bydra. --Voyageur (kontak) 22:37, 24 Februarie 2017 (UTC)

Ek het vergeet om baie dankie te sê. Ek't al die bladsye deurgewerk. Wow! Ek is verstom hoe baie Suid-Afrika se Latynse boeke by Oxfam ooreenstem: Hierdie einste woordeboek ( http://www.oxfam.org.uk/shop/books/languages/cassells-latin-dictionary-hd_100825785 ) van 1931 het ek teen R20,00 by Snuffels in Hermanus gekry. Baie diep in die rakke weggesteek. Goed, die gehalte is twee grade swakker, maar dit gaan tog oor die woordeskat binne-in. Ek het ook Kennedy's Revised Latin Primer. En vir die een of ander rede het ek ook hierdie Franse leerboekie in my besit.

'n Beter katalogus kon jy my nie gegee het nie. Nou kan ek lekker by Archive.org gaan rondsoek. En waarom daardie Latynse boeke nie uitverkoop word nie, soos Quintiliani Institutionis Oratoriae Liber XII, Sallust: Bellum Iugurthinum en Astronomia Instaurata, Libris Vi Comprehense, Qui De Revolutionibus Orbium Cickestuyn Ubscribuntur, weet ek werklik nie. Dit is versamelstukke!

Net een vraag wat jy moontlik kan vra volgende keer as jy veral by Henry Pordes 'n draai maak. Ek was by 'n antikwariaat in Hermanus. Toe die bedraggie nou so teen R600,00 vir al die boeke begin draai, moet ek 'n kwitansie kry, aangesien belasting gevra word vir boeke oor die R400,00. Hoe werk dit daar in Brittanje? Want ek kan (1) werklik nie insien waarom ek BTW (Belasting op Toegevoegde Waarde / Value Added Tax) moet betaal vir 'n produk wat twee, vier, agt, sestien keer op 'n winkelier se rak verskyn het nie. Dieselfde met gebruikte motors. Dieselfde met gebruikte klere. Ek kon (2) netsowel R300,00 uitgegee het, gaan roomys koop het, en weer R300,00 uitgegee het. Dit maak mos nie sin nie! Suidpunt (kontak) 10:58, 28 Februarie 2017 (UTC)

Is Suid-Afrika se BTW moontlik tegelykertyd 'n verkoopbelasting? In die VK word daar geen BTW op boeke, dagblaaie en ander publikasies gehef nie (HM Revenue & Customs - VAT rates on different goods and services, maar wél in Duitsland - 7% Mehrwertsteuer). E-boeke is 'n uitsondering - Britse BTW daarop is 20% (volgens die Europese Geregshof kwalifiseer die verkoop van e-boeke as digitale dienslewering en moet die volle BTW daarop gehef word). --Voyageur (kontak) 17:39, 28 Februarie 2017 (UTC)

Dit lyk my inderdaad na verkoopbelasting. As jou saak meer as R1 miljoen maak, moet alles BTW kry:

It is mandatory for a person to register for VAT if the taxable supplies made or to be made is, in excess of R1 million in any consecutive twelve month period.

A person may also choose to register voluntarily if the taxable supplies made, in the past period of twelve months, exceeded R50 000.

En weet jy wat is die ironie van die saak? Toeriste kan die BTW terugeis voordat hulle aanboord klim terug huis toe. Dit begin al meer vir my voordeliger lyk om 'n buitelander te wees. As mens werklik optel hoeveel voorregte mens kry vir die hoeveelheid wat mens insit... Suidpunt (kontak) 17:59, 28 Februarie 2017 (UTC)

Dieselfde geld egter ook vir Suid-Afrikaanse toeriste wat 'n besoek an EU-lidstate bring. --Voyageur (kontak) 18:12, 28 Februarie 2017 (UTC)

Inderdaad! Dankie! Suidpunt (kontak) 18:24, 28 Februarie 2017 (UTC)

'n Toekenning vir jou Voyageur!

Grootmeesterredakteur
(12 jaar, 76 000 wysigings)

• 12 jaar op ons Wiki op 24 Januarie. Baie geluk Voyageur!! --Aliwal2012 (kontak) 10:15, 11 Maart 2017 (UTC)
  • Dankie, Aliwal2012! Ek waardeer dit baie! --Voyageur (kontak) 23:01, 13 Maart 2017 (UTC)

Ek is 'n halwe Fascis, en jy?

Hallo Voyageur,

Ek het bietjie gewonder wat ek polities gesproke nou eintlik is. Gereeld hoor mens hoe die woorde van "kommie", "verregs" oor en weer geslinger word, maar self wonder mens waar jy in die politieke spektrum nou eintlik staan.

Ek het aanvanklik gewonder wat mens nou eintlik as "liberaal", "libertyn", "kommunis" of "konserwatiewe" sou indeel. Kyk, ek weet ons almal is vandag op die een of ander wyse liberaal. Selfs die "Conservative Party" word beskou as Neoliberaal. Selfs die BNP is meer na die sentrum gerig as die Conservative Party!

Stadig begin ek besef "verregse groepe" het NIKS met waardes en norme en rassesuperioriteit uit te waai nie, maar wie die sakebedrywe volmag gee om dwarsoor die wêreld te maak wat hulle wil. Jy kan jou dus onderwerp aan die pous, die voete sopnat soen van jou koning, jou onderwerp aan bloed en grond, dit bepaal niks wat jou siening oor die EKONOMIESE VRYHEID is nie. Ook nie hoeveel insae die staat op jou persoonlike lewe het nie. Om "Links" te wees, is dus juis nie om "Liberaal" te wees nie. Ons word elke dag in die Suid-Afrikaanse media dus waningelig.

Toe ek nou die toetsie gedoen het lyk my resultate so, rol tot onder. Nou op die oog af sou jy kon sê ek sou perfek (of halfhartig?) by die Hitler-Jugend ingepas het. Wat die ekonomiese sake betref, is ek net-net regs van die dwarslyn, selfs linkser as Hitler. Want ons uitsig oor ekonomiese sake stem amper 100% ooreen: die staat moenie die sakebedrywe heeltemal vrye teuels gee nie, juis omdat wins al is wat maatskappye dryf: dikwels ten koste van die mens, omgewing en moraliteit. Ons kies dus die goue middeweg: om die staat sterker te maak. Maar darem nou nie soos die Kommies wat sê die staat is belangriker as die individu nie. Maar ook nie soos die (Neo)liberalis wat sê die individu is belangriker as die staat nie.

Kyk mens egter na die Britse Partye is ek nader aan Sein Féinn en die Scottish National Party, twee sosialistiese groepe (terloops, waarom het Noord-Duitsland en Friesland altyd die neiging om vir die Sosialistiese Partye te stem, as ek mag vra?). Wil jy nou meer - volgens die toets sou ek eerder vir die Arbeidersparty stem in Brittanje as vir die Conservative Party! Ha! En ek dag dan ek sal juis die belasting probeer verlig...

En wat Duitsland betref: Ek is veel nader aan die SPD en National-Demokratische Partei.

Mag ek dus vra: wat is jou resultaat nogal by hierdie webwerf? Ek brand van nuuskierigheid. Ek skat jy sal 'n Libertyn wees (meer anarchisties van aard...). Die resultaat is vas aan die internetadres, soos jy by my eerste skakel sal sien. Suidpunt (kontak) 12:40, 17 Maart 2017 (UTC)

Ek kry hierdie resultaat by die politieke kompas: [1]. Ek is lankal oortuig dat die realiteit meer ingewikkeld is (al is ek moontlik 'n egte libertyn, het ek soms ook sterk monargistiese neigings). Wat politieke partye betref, is daar altyd linkse en regse vleuels, konserwatiewes en progressiewes binne dieselfde party. Die Sosiaal-Demokratiese Party van Duitsland het sy relatief linkse agenda reeds dekades lank laat vaar en steun ten volle die Duitse model van 'n sosiale markekonomie. So was dit die SPD onder kanselier Schröder wat sosiale uitgawes besnoei het. Die Britse Werkersparty (onder premier Blair) het die VSA tydens hul militêre veldtog in Irak gesteun. Die Britse konserwatiewes (onder premier Cameron) het huweliksregte aan pare van dieselfde geslag verleen.

In Suid- en Wes-Duitsland (en Oostenryk) is daar 'n lang tradisie van Rooms-Katolieke "versuiling" waaruit ook Rooms-Katolieke partye voortgespruit het. In die (oorwegend Protestantse) noorde het die Sosiaal-Demokrate tot die leidende volksparty ontwikkel. Maar hoe meer albei laers die goue politieke middelweg gevolg het, hoe meer het Sosiaal-Demokrate en Groenes ook sukses in die suide en Christelike Demokrate sukses in die noorde behaal. Daar was en is natuurlik ook steeds verskillende politieke neigings in stedelike en landelike gebiede.

--Voyageur (kontak) 18:54, 19 Maart 2017 (UTC)

Baie dankie vir jou moeite om die toets te doen. My bevinding was dus deels reg: Ek is verbaas dat jy nie in die "pers" area is nie. Jy bevind jou immers in die (of eerder, jou) geliefde Brittanje waar globalisering en handelsvryheid regoor die wêreld so te sê nog "onbeperk" was. Die geld gaan van een hand na die ander. Die skepe vaar by die vooruitstrewende Canary Wharf, Docklands, verby. Wat geen beperkinge stel hoeveel geld jy in of uit die land neem nie. Wat te hel soek jy daar in die linkerblok? ;)

En tog is jy reg: want ek kan my nie in my wildste drome indink hoe jy byvoorbeeld vir 'n party soos GroenLinks in Nederland sou stem nie - daardie klomp is so mal soos hase. Ek bedoel, hulle word beskou as 'n Libertynse groep, maar ontneem ander die vryheid om saans te vlieg (nagvlugte), om 130 km/h te ry, dwing kinders en onderwysers om van donker tot donker (07:00 tot 19:00; winter en somer!) in klaskamers te sit, maak mense postuum outomaties orgaanskenkers, postuleer skoolkafeterias mag slegs gesonde voedsel verkoop, en voer ook aan die besit van alkohol by kinders onder 18 moet strafbaar wees. En alle rekenaars in die staatsdiens moet vrye sagteware gebruik (teoreties pragtig, in die praktyk skryf masjinerie vir jou voor watter sagteware hulle gebruik!). En om die behuisingsprobleem te bekamp, mag diegene wat kamers deel 'n behuisingstoelaag kry.

Sover dit my kennis strek (ook oor die gebruik van alkohol): 'n Libertyn laat hom deur geen instansie of staat voorskryf nie. Hy kan koop wat hy wil, bly waar hy wil, verkoop aan wie hy wil, en wat onder die lakens gebeur is sy saak.Suidpunt (kontak) 13:05, 20 Maart 2017 (UTC)

Ek is nog steeds besig om Britse sendingwerk op die vasteland te doen so dat die inboorlinge daar in ons ryk kulturele en ander seëninge kan deel... (toe kry ek net so 'n grim op my gesig). Al meer kom ek onder die indruk dat die Verenigde Koninkryk, net soos die VSA, onder die wêreld se mees gereguleerde en gereglementeerde beskawings gereken moet word (en ek het eintlik niks daarteen nie, behalwe vir die hoë pryse wat ons vir wyn moet betaal). Dis immers die land van alomteenwoordige kringtelevisie (die rede hoekom Britse busse en treine altyd netjies lyk - in vergelyking met vastelandse graffiti-poop-dirt-and-rubbish-shitholes soos Berlyn). Waar jy (in groot stede) £500 boete opgelê word as jy in die publiek drink. En selfs op die platteland kos dit nog £100.

Canary Wharf... ag nee, soms hou ek daarvan, soms is dit 'n heel ander wêreld, 'n steriele omgewing en 'n hipermoderne Kanadese implantaat in 'n stad vol geskiedenis.

Die Britse sakewêreld en die City of London is net een aspek van die Britse realiteit. Al móét die beskaafde lady and gentleman 'n woning in die hoofstad hê of daar tenminste een keer per jaar kom inloer, het Belfast en Noord-Ierland 'n sterk gemeenskapsin wat 'n mens regtig laat tuis voel. Hier is taal, kultuur, etniese identiteit, godsdiens, stad en natuur, adel en werkersklas vir my só nou met mekaar verweef dat Engeland ook weer soos 'n heel ander wêreld lyk...--Voyageur (kontak) 20:18, 21 Maart 2017 (UTC)

Die prys van taal per reël

Ek het onlangs die Duitse "wetwerf" gaan besoek, en kom toe op die volgende pryslys af:

( https://www.gesetze-im-internet.de/akostv_2002/anlage_1.html )

520 Übersetzungen, die auf besonderen Antrag gefertigt werden

(§ 1 Konsulargesetz)

für jede Zeile des fremdsprachigen Textes einer Übersetzung oder Rohübersetzung (nicht überprüfte Übersetzung)

520.1 Sprachengruppe A - 1,80 EUR

520.2 Sprachengruppe B - 2,40 EUR

520.3 Sprachengruppe C - 3 EUR

520.4 Sprachengruppe D - 3,60 EUR

( https://www.gesetze-im-internet.de/akostv_2002/anlage_4.html )

In Groep A het jy nou: Afrikaans, Brasilianisch, Dänisch, Englisch, Französisch, Isländisch, Italienisch, Katalanisch, Letzeburgisch, Niederländisch, Norwegisch, Portugiesisch, Schwedisch.

In Groep D het jy: Arabisch, Birmanisch, Chinesisch, Hebräisch (Iwrith), Japanisch, Kambodschanisch (Khmer), Koreanisch, Laotisch and Thailändisch.

Ek wonder hoe hierdie prysberekening gemaak is. Dit lyk my kultuur en moeilikheidsgraad is betrek. Ek wonder nou net of ons hier vaskyk teen die minimum of die maksimumprys per reël wat vertaal word. Taalkundig is alle tale gelyk, maar sosiolinguïsties gesproke is nie alle tale op gelyke voet nie.

Vraag 1. Afrikaans is regtig nie moeilik vir 'n Duitser om te lees en vertaal nie. (Daar is natuurlik vertalers soos Stefanie Schäfer en Mirjam Pressler wat eers Nederlands geleer het; dikwels is dit twee vlieë met een klap.) Verder verstaan die Afrikaanse sprekers die Westerse kultuur. Maar Yslands kan jy wat kompleksiteit betref tog nie vergelyk met Afrikaans nie! Ek sou sê jy ontmoedig as't ware die sprekers van Duits om 'n moeilike taal soos Yslands aan te pak. Jy kan netsowel maar Frans en Engels en Sweeds leer. Ook het die wet nie na dialekte gekyk nie. Ook nie straattaal nie. Ook nie bendejargon nie. Vertalers wat opgelei is slegs in die Standaardtaal sit dus met 'n probleem. Dan: sou Latyn, wat beslis moeiliker as Afrikaans is, ook tot Groep A behoort, slegs omdat hy as "Westers" beskou word?

Vraag 2. Verder handel alles ook om vraag en aanbod. Hoeveel werd is die boek of teks vir die klant? Kom ons veronderstel 'n Godgegewe werk in Middeleeuse Latyn word skielik ontdek. Sê nou maar, dit handel oor kruiemedisyne oor kankergenesing. Vanselfsprekend wil almal die werk lees, hoewel geen vertaling beskikbaar is nie. Die boek mag in die openbare besit wees, maar dit is die onontsyferbare boodskap wat meer as goud werd is. Hoeveel sal so 'n vertaling werd wees?

Of, jy is in 'n oorlog met 'n land gewikkel. Nie so lank gelede nie was Duitsland teen die Sowjetunie. Elke krieseltjie inligting is opgeraap wat in die Russiese taal geskryf is. Hoeveel werd was Russies toe?

Vraag 3. Dan het ons nog die saak van hoeveel vertalers en potensiële vertalers in die land is. Ek kan nou vir jou sê: daar is hope mense in Duitsland wat tans Arabies magtig is. Gaan die aantal mense wat 'n taal ken nie juis die prys verlaag nie?

Vraag 4. En van hoeveel tekste in 'n taal praat ons nou van? Kornies is 'n Keltiese taal, wat tot Groep B hoort, maar die aantal tekste in Kornies is nul. Dan het jy Zoeloe, waar hier en daar 'n oorspronklike teksie te vinde is, maar nou behoort hy tot 'n hoër kategorie, bloot omdat die taal nie-Westers is.

Wat dink jy hiervan? Dink jy ons moet hierdie lys in gedagte hou vir die taalkeuse wat ons uitoefen? -- Suidpunt (kontak) 08:23, 25 Maart 2017 (UTC)

Sover ek weet mag amptelike dokumente net deur beëdigde vertalers vertaal word. Al is daar hope mense wat die betrokke taal magtig is, is daar moontlik nie baie vertalers wat beëdig is nie. In praktyk is die kennis van vakterminologie goud werd. Geneeskundige, argitektoniese, tegniese of regswetenskaplike tekste, om maar net enkele voorbeelde te noem, vereis besondere kennis, veral as daar geen vakwoordeboeke beskikbaar is nie. Ek sou dus eerder 'n bepaalde vakterminologie binne een van die mees gebruikte tale baasraak. --Voyageur (kontak) 23:29, 25 Maart 2017 (UTC)

Dankie. Ek dink jy is 100% reg. Jy het ook seker by Latynonderrig die volgende reël gelees:

Die regsgebied is eenvoudig te groot – Latyn sal moet plek maak vir ander vakke soos Europese tale, belasting- en patentereg, regsteorie, arbeidsreg, menseregte en die inheemse reg. Hierdie vakke het nie eens bestaan in die tyd toe Latyn verpligtend was nie.

Heel toevallig het ek 'n Bürgerliches Gesetzbuch (1974) in die boekrak hier reg bokant my rekenaarskerms. Natuurlik hopeloos verouderd. Die waarheid is: ek wonder werklik hoeveel van ons prokureurs ken die buitelandse regswese? Want hoe stel jy kontrakte op wat vir albei partye billik en wettig is? Soos Duits nou by die een na die ander universiteit groet, word 'n verdere leemte geskep by die internasionale betrekkinge. Dit geld natuurlik vir Franse wette, Hollandse wette, Deense wette, Japannese wette (waarvan die grondwet toevallig swaar gesteun het op die Bürgerliches Gesetzbuch). En, natuurlik, Sjinese wette. Suidpunt (kontak) 13:41, 26 Maart 2017 (UTC)

Die mees onlangse uitgawe van die BGB is aanlyn beskikbaar (BGB, belangrike wysigings word boaan vertoon). Waarskynlik is daar in Suid-Afrika spesialiste wat 'n akademiese opleiding in internasionale ekonomiese reg het. Handelsbetrekkinge met EU-lidstate word vergemaklik deur die Europese Ekonomiese Reg. 'n Inleiding tot Duitsland se ekonomiese reg is hier aflaaibaar: Humboldt-Universität zu Berlin - Einführung in das deutsche Wirtschaftsrecht. En daar is ook 'n inleiding tot die Europese Ekonomiese Reg (die leêr dateer van 2015, dit kan dalk ook al 'n bietjie verouderd wees: Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universität Bonn - Europäisches Wirtschaftsrecht mit Beihilfenrecht).

Ek het onlangs 'n interessante bydrae tot die geskiedenis van Latyn- en Oudgrieks-onderrig in 18de en 19de eeuse Berlyn in hande gekry. Blykbaar het akademici en studente Latyn hoofsaaklik aangeleer om debatte op retoriese vlak te kan voer (die onderwerpe was dikwels redelik banaal). Maar universiteite en gimnasiums was in dié tydperk nog geensins in staat om enige noemenswaardige agtergrondkennis van Romeinse geskiedenis en kultuur aan leerders en studente te verskaf nie. Hoe meer hoër onderwysgeleenthede uitgebrei is, hoe meer is Grieks- en Latynonderrig verdring. Die Nasionaalsosialistiese bewindhebbers het Latynonderrig tussen 1933 en 1945 verder ingeperk - dit het immers geblyk dat Altphilologen en al die ouers wat hul kinders Latyn en Grieks laat aanleer het allesbehalwe aanhangers van die NS-diktatuur was.

Ewe merkwaardig is die betekenisverskuiwing wat die Duitse term Humanismus oor die eeue ondergaan het. Was dit oorspronklik nog 'n sinoniem vir klassieke studies, word dit vandag oorwegend gebruik om na 'n nie-godsdienstige waardestelsel te verwys. --Voyageur (kontak) 14:29, 26 Maart 2017 (UTC)

Wel, soos ons vriend Desiderius Erasmus sommer die Griekse gode saam met God en engele laat wandel het, kan ek dit beslis glo.

Ek dink ek gaan nou die "Suid-Afrikaanse" afdeling van Latynonderrig tydelik stop. Die allerjongste syfers van die hoërskole in die Wes-Kaap is reeds beskikbaar, maar dit moet wag.

'n Naamlose redakteur van die Beeld het ook gepleit Latyn moet waai, ter bevordering van nasiebou (dit was nou in die 1980's). Teen die 2010's skryf FinWeek (die ekonomiese tydskrif) "ons het julle mos lankal gewaarsku, en nou sit ons met die gebakte pere" [my parafrasering]. Die artikels is iewers op my hardeskyf. Dit wys jou net - mens moet jou nooit deur politiek of koerante laat lei nie. Hierdie artikels sal ook eers moet wag.

Ek gaan nog in hierdie week die Duitse artikel de:Lateinunterricht begin vertaal. Eers Duitsland, dan Oostenryk. Hierdie lande het 'n baie lang geskiedenis wat Latyn betref, veral die voorbladartikel oor Oostenryk se de:Schulprogramm_(historisch) se rooster is vir my uiters insiggewend. Dalk vertaal ek hom ook nog. Hier sien ons kinders het tot Saterdagmiddae nog geleer. Daarna wil ek die Forum Classicum van die derde kwartaal 2016 indringend bespreek (my woorde vir "opsom"). Ek het vir die Duitsers gevra by die besprekingsblad om die nuwe gegewens by te werk, maar daar het dadels van gekom. Dit bespreek die jongste syfers en die getalafname (2013 was die 'n rekordoesjaar), asook die moontlike redes. Ek oorweeg ook 'n artikel oor Nederland en België - dit lyk vir my België het nog 'n sterker aanhang van Latyn, moontlik weens die sterk Rooms-Katolieke teenwoordigheid en miskien Franse element (tog, die Franse was die eerste wat nie gou genoeg van Latyn ontslae kon raak nie - want hul taal was immers dié wêreldtaal).Suidpunt (kontak) 17:44, 26 Maart 2017 (UTC)

Interessant genoeg stel ook leerders in die Verenigde Koninkryk weer belang in Latyn. Hulle praat immers 'n taal wat kunsmatig met duisende Latynse terme verryk is. Om nie eers te praat van eeue van Romeinse geskiedenis op Britse bodem nie. Independent, 18 Augustus 2014: Latin makes surprising comeback in state schools. Ek het nou ook 'n tweede bron vir my hoofstuk oor toerisme in antieke Rome gekry. Hier is die mees onlangse materiaal oor Latynonderrig in die VK: OCR GCSE (9-1) Latin --Voyageur (kontak) 19:13, 26 Maart 2017 (UTC)

Waarom is Duitsers so lief vir harde kontant (Bargeld)?

Hallo Voyageur

Gelukkig was ek nie vandag in die dorp nie, want ek weet soos gewoonlik wat op 'n mens sal wag teen "die einde van die maand". 'n Laaaang tou mense agter die kitsbank, vele mense wat SASSA-geld trek. En toe onthou ek iewers in my agterkop Duitsers is ook vir die een of ander duistere rede lief vir kontant. My vraag is: waarom dan? Dit maak net nie vir my sin nie.

Kyk, ek besef kontant kom goed te pas vir noodgeld. Soos R3 000,00 of so wat jy êrens vakuumverpak onder 'n baksteen in die toiletbak of visbak bêre (waar niemand mos sal soek nie...) vir noodgeld, maar! Waarom de duiwel so 'n obsessie met kontant?

• Is dit omdat kontant anoniem is? Dat niemand weet waar jy dit en dat gekoop het nie?
• Is dit miskien omdat kontant jou dwing om spaarsamig met geld om te gaan? As jy byvoorbeeld EUR500 het, kan jy nie iets koop van EUR600 nie.
• Of maak die banke dit ongunstig om geld weg te bêre? Soos Eurobank se rentekoers wat tans op 0% staan? Waarheen gaan Duitsers dan wat wel hul geld stil-stil wil belê? Koop hulle maar goudstawe?
• Is dit miskien uit vrees vir 'n Postapokalyptische Szene waar alle banke ineenstort?
• Of is Duitsers net baie tradisievas?

Ek was vroeër geweldig bang om met 'n kaart te betaal. En altyd maar kontant getrek. Hier is my perspektief:

Ek prop my besteegeld in 'n privaatbank. Elke maand betaal ek R5,50 administrasiegeld. By elke transaksie meer as R100,00 word 'n SMS ter waarde van R0,40 na my selfoon gestuur. Hoe meer verskillende transaksies oor die R100,00, hoe meer SMS'e kry jy, hoe meer SMS-geld moet jy betaal. Maar - die transaksie per debietkaart self is absoluut R0,00. Vir betalings oor die internet kos dit jou R1,50 per transaksie - of dit nou R100 of R1 miljoen is, dis om't ewe. Verder staan die rentekoers tans op 6,?% enkelvoudige rente per jaar - dit wil sê die rente-opbrengs is nogal laag (hoewel heelwat Europeërs hulle oogtande hiervoor sal gee). Jy moet dus kophou dat jy nie so min geld in die bank het dat jou administrasiegeld en SMS-geld jou lae rentegeldjies oorskadu nie. Jy moet dus tog 'n mate van dissipline handhaaf. Want dan begin jy geld verloor.

Maar nou - sou ek in die tou gaan staan en geld trek, lyk die saak so:

By PnP/Shoprite/Checkers/Boxer betaalpunte betaal jy R1,50 per onttrekking+SMS-geld, by die bank se kitsbank kos dit vir jou R6,00+SMS-geld. Ek kan maksimum R2 000 kontant per dag onttrek (hoewel ek dit natuurlik beperk het tot R1 000,00), terwyl my debietkaart tot R10 000 per dag kan oorbetaal - selfs by 'n enkele transaksie.

En dis hoe ek oor die saak voel:

• Ek voel kontant kan nie aangroei in jou beursie of onder jou matras nie; in die bankrekening kan dit wel deur rente. Inflasie is immers 'n werklikheid! Die geldwaarde van kontant verminder die oomblik sodra jy dit uit die bank trek. 'n Spaarvarkie het vir my nutteloos geword, tensy dit muntstukke is wat ek op die parkeerterrein optel. Om munte na die bank te neem is belaglik: Jy moet R1,90 vir R100 betaal wat jy wil deponeer. Dan bly ek maar eerder sonder munte, dankie.
• Niks is so irriterend soos iemand se hordes sente wat die wêreld vol rondspat nie. Of die klomp brons wat uitgekeer word en enetjie vir enetjie eers by die betaalpunt getel moet word nie. Geduld, Suidpunt, geduld.
• Daar is altyd 'n magdom kleingeld in my beursie en gewoonlik die muntstukke (met die minste waarde) wat nutteloos is. Was dit in die bank, pla dit my nie. Maar nou sit ek tans met 4 x 10c. Om mee te wat?
• Ten minste kan die kassiere nie vir jou die verkeerde kleingeld gee nie.
• Ek het nog nooit my debietkaart laat wegraak nie - wel twee R100-note. En ek ly nou nog aan selfverwyt.
• Kontant het geen baas nie - as dit wegraak of gesteel word, gaan jy dit nooit weer vind nie. By kaartdiefstal kan jy ten minste probeer om die kaart te versper.
• Dit is gevaarlik om met hope kontant in Suid-Afrika rond te loop. Ek dink in Duitsland ook.
• Jy weet presies waarheen al jou geld verdwyn het - want by jou bankrekening wys hulle gewoonlik by watter winkels jy oral gaan kuier het. Min mense het genoeg dissipline om self aan te teken hoeveel geld inkom en uitgaan.
• Ek vind dit onsinnig om geld te trek, om munte en note te kry, om iemand geld te gee, wat dit in elk geval weer bank toe gaan neem. Die koper en winkelier/dominee/diensteverskaffer verloor net op die koop toe.

Wat is jou ervaring in Engeland? Hou hulle nog daarvan om met munte te betaal?

PS. Ek werk nog aan daardie vertaling. Suidpunt (kontak) 13:52, 1 April 2017 (UTC)

Kontant is inderdaad anoniem. Daar is sekerlik geldwassers en terroriste wat voordeel kan en wil trek uit kontanttransaksies (om die rede sal 500 €-banknote in die nabye toekoms nie meer uitgereik word nie en kontanttransaksies moontlik tot maksimaal €5000 beperk word), maar ook 'n groot meerderheid van privaat verbruikers in Duitsland en Oostenryk wil juis nie hê dat banke of die staat insae kry in hul koopgewoontes. Dit beteken nie dat groter transaksies in winkels nie met debiet- of kredietkaarte betaal word nie. Europese debietkaartstelsels soos EC/Maestro, V Pay is gewild by verbruikers en kleinhandelaars - hulle word gratis uitgereik mits jy 'n bankrekening het, terwyl transaksiekoste vir die kleinhandel redelik laag is.

Nog enkele jare gelede was kredietkaarte redelik ongewild by Duitse kleinhandelaars vanweë die hoë koste wat daaraan verbonde is. Intussen is daar steeds meer winkels (insluitende afslagwinkels soos Aldi en Lidl) wat dit wél aanvaar.

In die Verenigde Koninkryk mag jy byna oral met kredietkaarte betaal. Anders as in Duitsland word byvoorbeeld in Londense busse geen kontant meer aanvaar nie en móét jy herlaaibare kaarte gebruik (soos TfL se Oystercard). As jy die kaart wil herlaai, is daar egter duisende winkels of TfL-se ticket machines waar jy met kontant of kaart mag betaal.

Noord-Iere en Skotte beland soms in 'n moeilikheid as hulle in Engelse winkels met Noord-Ierse of Skotse banknote wil betaal wat deur die Bank of Ireland, Danske Bank, First Trust Bank, Ulster Bank of Royal Bank of Scotland uitgereik is - soms weet die personeel nie eers dat ons hier in die noorde ons eie pondbanknote het nie! Hulle is nogtans, naas die Bank of England se Engelse banknote met die portret van die Koningin daarop, 'n wetlike betaalmiddel in die hele VK.

Die rampsalige Euro-projek sal mense se houding teenoor kontant ook beïnvloed. Ons ken almal die foto's van mense wat toustaan om hul kontant te onttrek voordat regerings bankrekeninge om een of ander rede bevries. In die welvarende Noordstate van die EU, waar privaat persone deur negatiewe rentekoerse en die oordrag van miljarde € aan Mediterreense lidstate met swak ekonomieë bedreig word, sal enige beleid om kontant af te skaf en deur digitale geld te vervang (soos destyds in Swede oorweeg word) teenkanting wek.

Die Europese Sentrale Bank (wat ná die VK se onttrekking en die geleidelike omskakeling van die oorspronklike gemeenskaplike EU-binnemark na 'n gemeenskaplike skuld- en sosiale unie sekerlik sy beleid sal verander om Duitsland en ander welvarende EU-ekonomieë vir Frankryk, Griekeland en ander lande se skuldlas te laat betaal) is nie in staat om negatiewe rente op geld af te dwing wat jy onder jou matras bêre nie, maar wél op digitale geld!

Transaksiekoste is tans nog redelik laag in Duitsland (ek betaal niks vir my privaat rekening nie mits ek maandeliks 'n bepaalde bedrag inbetaal, of dit nou my salaris of enige ander inkomste is, anders kos dit €9,90 per maand - alle ander transaksies is gratis). Die bank verdien sy geld met ander dienste soos geldwisseling en transaksies met fondse en aandele (my rekening met fondse/aandele kos €8 per kwartaal, plus administrasiegeld vir enige transaksie) of sakerekeninge.

Sommige banke in Beiere laat klante egter intussen betaal vir kitsbank-onttrekkings (35c per transaksie). Administrasiekoste is hoër in die VK (winkels soos supermarkte bied egter gratis onttrekkings aan - d.w.s. hulle dra die koste wat daaraan verbonde is) en ontsettend hoog in Switserland (waar huurders hul maandelikse huurgeld enkele jare gelede nog liewer by 'n poskantoor inbetaal het).

Voyageur (kontak) 14:10, 2 April 2017 (UTC)

Vir die een of ander rede begin ek al hoe meer besef Afrika is nie Europa nie. ;) Suidpunt (kontak) 10:07, 4 April 2017 (UTC)

Latynonderrig

Geskuif na Bespreking:Latynonderrig.

Omtrent Franse ouerbetrokkenheid by vakkeuses...

Geskuif na Bespreking:Latynonderrig.

Avranches

Voya, jy het die volgende sin in bogenoemde artikel gebruik: Ná die verbinding van Normandië met Frankryk in die jaar 1204 verhef die Franse koning Lodewyk IX Avranches tot 'n koninklike stad. Is dit reg? Lodewyk IX was eers in 1214 gebore volgens sy artikel. Help asb! Groete! Oesjaar (kontak) 15:51, 10 April 2017 (UTC)

Ek gaan dit herbewoord. Normandië het inderdaad in 1204 weer deel van Frankryk geword en is later deur Lodewyk IX tot koninklike stad verhef. --Voyageur (kontak) 20:56, 10 April 2017 (UTC)

Sweeds?

Hallo Voyageur.

Ek het 'n vragie.

Loon dit om Sweeds te leer? Kyk, ek wil nie Sweeds as net 'n vakansietaal gebruik nie - ek soek BRONNE binne die taal. Keiharde, bruikbare bronne. Vernaamlik dus as 'n leestaal.

By Gutefrage kry mens die antwoord: Wenn du deutsch sprichst und auch englisch ist es nicht soooooo schwer. Was ein bißchen tricky ist, ist die Aussprache, was die Grammatik angeht, fand ich es ein bißchen schwerer als englisch, aber leichter als französisch. Ansonsten bedeutet Sprachen lernen natürlich immer Arbeit.

Frans is heerlik om na te luister (aanvanklik het dit skreeulelik geklink, maar geleidelik het dit vir my begin mooier word), veral met Engelse onderskrifte (soos Le garde du Roi Lion - ek het al twee DVD's en wag nog vir "Defending the Pride Lands" om Suid-Afrika eendag binne te kom). Dit maak nie saak hoe hard ek Frans probeer verstaan met grammatikaboeke nie - sodra mense begin onderskei tussen "formele" en "informele" Frans, slaan ek soos 'n oester bottoe. Die spelling is 'n RAMP. En daardie derduisende vervoeginge, soos fr:Conjugaison des verbes du troisième groupe net om te vra of jy kan gaan piepie is vir my een te veel. Germaanse tale kan jy nog raai-raai-speletjies speel, en hierdie grammatika is effens eenvoudiger. En dan is ek ook veral bang Frans beïnvloed my Latyn nadelig.

Ek soek dus 'n taal wat darem nou nie so "radikaal verskil" soos Frans nie, maar darem nog genoeg bronne bied. Ek vind bogenoemde antwoord net waarna ek soek.

Ek het 'n Engelse leerboekie wat Sweeds uit 1950 nog aanbied (konserwatiewe taalgebruik van Sweeds is seker beter?), en dan het ek 'n Langenscheidts Taschenwörterbuch deur Dr. H Kornitzy. 5de druk (1965) van 1958 - ek verkies dit verreweg bo 'n Engels-Sweedse woordeboek. (SV-DE 555 bladsye + SV-DE 508 bladsye). Ek verwag natuurlik 'n totale afwyking van Deens. Met 'n oop gemoed betree ek die ander deel van die taalvasteland.

Ek gaan gou die voordele vergelyk:

• Deense boeke is vergeleke met Sweedse boeke vrekduur. Nee. Peperduur. Sweedse boeke is nou nie noodwendig so spotgoedkoop soos sekere Duitse boeke nie, maar die pryse vergelyk eintlik baie met dié van Afrikaanse boeke op eie bodem. Maar sekere akademiese werke in Duits (met die kenmerkende donkergroen buiteblad - De Gruyter) is ongoddelik duur.
• Dit wil vir my voorkom of Sweeds meer bronne in daardie taal beskikbaar het as Deens.
• Daar is boeke soos hierdie een deur Tore Janson wat vir my héél aanneemlik lyk (as ek met my passiewe bietjie Deense kennis daarna kyk). Dit is eintlik my vernaamste motivering om Sweeds te leer.
• Dit is redelik maklik om Sweedse boeke op die tweedehandse mark te kry, maar ook nou nie so maklik soos Frans en Duits nie. Dalk omdat die Swede meer hier in Suid-Afrika kom rondtoer. Ek het in my hele lewe slegs twee gedrukte Deense boeke bekom - een was 'n vertaling van 'n Sweedse boek, die ander een was 'n politikus se outobiografie.
• Daar is 'n sekere gebruiker op die Afrikaanse Wikipedia wat goed Sweeds ken, wat dalk 'n paar vertaalfoute van my in die toekoms kan uitwys. Toevallig is dit dieselfde een aan wie ek die vraag nou rig.

Nou vir die nadele:

• Ja, Sweeds klink soms musikaal - maar die mans ly duidelik aan testosteroongebrek (Es klingt schwul!).
• Ek het jou nog nooit 'n Sweedse bron sien aanhaal nie, moontlik omdat ek nie al jou artikels gelees het nie. Of, dalk het die taal niks om oor huis toe te skryf nie?
• Die Swede is besig om net soos die Dene, Nore en Hollanders al hulle akademiese bronne, so lyk dit my, te verengels. Of, is daar juis weerstand in daardie land? Of werk hulle met 'n "Ek skryf in Sweeds en Engels gelyk" soos die Franse nogal maak?
• Ek weet glad nie hoe vinnig Sweeds verander het nie.

Ek erken dus hiermee, soos ek aan Dr. Folmer geskryf het: Deens was eintlik tydmors. As ek Middelnederduits geleer het, wat sowel Nederlands as Deens gevoed het met woorde soos "omtrent", het ek veel verder gekom. Ek sit buitendien met 'n piepklein Engels-Deense Berlitzwoordeboekie wat my nêrens sal bring nie.

Miskien nog 'n vraag: kan ek unieke antwoorde en menings in die Sweedse taal verwag? Of moet ek maar eerder aanworstel met Frans, wat my veel meer sal bied? Suidpunt (kontak) 10:56, 21 April 2017 (UTC)

Sweeds is inderdaad 'n spesialisvak. Daar is sekerlik meer oorspronklike bronne in Sweeds beskikbaar as in enige ander Skandinawiese taal, net vanweë die groter aantal sprekers. Moontlik het jy dit al besoek, maar indien nie, bied die webtuiste van die Sweedse Kultuurraad 'n goeie oorsig oor nuwe boekvrystellings (www.kulturradet.se). Enkele jare gelede was daar selfs nog 'n Duitse aanlynwinkel in Beiere wat aan Sweedse media gewy was. Hulle het bedrywighede ongelukkig intussen gestaak. Waarop hulle kon staatmaak, was boeke wat oor Sweedse en Skandinawiese geskiedenis, geografie, taal en kultuur gegaan het, naas die vloed van goeie misdaad- en ander romans. En interessant genoeg is daar blykbaar genoeg Duitssprekendes wat Sweeds magtig is om só 'n winkel lewensvatbaar te maak.

Behalwe vir kulturele, historiese en Skandinawiese taalonderwerpe, ook in 'n wyer konteks (byvoorbeeld die geskiedenis van Oosseelande en Swede gedurende die Stormaktstiden tussen 1611 en 1718, toe die koninkryk met sy relatief klein bevolking as 'n grootmoondheid op die Europese politieke toneel opgetree het; of Noord-Europese studies, insluitende die Skandinawiese model van 'n welvaartstaat), is daar sekerlik ook ander publikasies wat ons belangstelling kan wek. Maar dit is veral die bogenoemde Noord-Europese en Oosseekonteks waarin ek Sweedse bronne sou raadpleeg.

Testosteroongebrek? Ek weet nie regtig watter aksent en melodie jy sou verwag nie...;) Vir my klink die Deense stød 'n bietjie vreemd... Dis 'n saak van persoonlike smaak.

Die neiging om akademiese studies en tekste toeganklik te maak vir buitelanders het ook in Swede sy tol geëis. Dit vergemaklik sake vir uitruilstudente. Ek weet nie regtig hoekom Europeërs tans so mal is oor die uitruil van voorgraadse studente nie. Ek persoonlik is tevrede met die aantal akademiese publikasies wat groter gehore wil bereik as net akademiese kringe.

Die slotsom? Ek sou jou aanraai om Sweeds aan te leer as jy tenminste ook 'n bietjie belangstel in die bogenoemde wyer konteks. Die Skandinawiese leefstyl (en alles wat daaruit voortspruit - argitektuur, ontwerp- en kookkuns) is dalk interessant genoeg vir Afrikaanse lesers - net soos die politieke verbintenis tussen Swede en Suid-Afrika (die ANC en die Sweedse anti-apartheidbeweging). 'n Magdom publikasies soos eersterangse misdaadromans wag daarop om in Afrikaans vertaal te word. --Voyageur (kontak) 12:58, 23 April 2017 (UTC)

---

Terwyl ek gewag het op jou antwoord het ek skielik besef: om Hollands te probeer praat en skryf om suiwer Afrikaans te leer praat en skryf het 'n onmoontlikheid geword. Te veel dinge het verander (tog help dit om die herkomsgeskiedenis van Afrikaanse sinsbou beter te begryp).

Ek luister De Leeuwkoning. En daar is pragtige skeppings, soos:

Everything is in a delicate balance.

Die delicate balance word: Alles verkeer in 'n "gevoelige evenwicht". En dit klink werklik mooi.

Maar die hele DVD wys ook op die veranderinge.

Die oomblik voordat Rafiki Simba ontmoet:

(nl) Gedane zaken nemen geen keer. (af) Gedane sake het geen keer.

Hoe op aarde "neem" na "het" verander het, weet ek nie.

Net mooi in die opvolgreeks, vrees Simba hy sal sy dogter kwijtraak. Ook hier merk mens in Afrikaans 'n "verenging" op. Daar is slegs een woord vir een geleentheid - en ook hier waar 'kwytraak' met "watter onsin raak jy nou weer kwyt?" gebruik word. Jy kan "goed" of "dinge" of "eienskappe" kwytraak (soos jou bossie sleutels), maar iemand/mense/persoonlikhede kan jy nie. In die HAT word geskryf "van 'n gas kwytraak", maar dit klink vir my onnatuurlik.

Net in een Youtube-video sien ons Afrikaans het of vas bly steek, of Afrikaans het in sy kern drasties verander.

Voorbeelde:

(nl) ...dat als hij de brul tot kwade zal gebruiken...

In Afrikaans sal dit altyd wees: ten kwade. Maar wel: in sy kwade bedoelings of "vir kwade doeleindes".

Ook die natuurlike sinsformulering sal mens heeltemal moet verander:

(nl) Het lijkt wel of hier nooit iemand is geweest.

(af) Dit lyk (as)of hier nog nooit iemand was nie.

En dit is maar net die begin.

Dan lees ek vandag in Hoe God verdween uit Jorwerd, bl. 103:

(nl) Dat is overal zo, de mensen slaan hun vleugels uit.

(af) Dit is orals so, mense sprei hulle vlerke (uit/oop).

(en) It is everywhere like that - people spread their wings.

Nadat ek my hierdie naweek nou goed met Nederlandse boeke moeggemaak het - is dit onwaarskynlik en vrugteloos om 'n gerekonstrueerde 18de-eeuse Nederlands te skep om suiwer Afrikaans te praat (of ten minste om Hollands van sy eie ondergang te red). Belgies en Hollands en vele dialekte kompeteer luidkeels teen mekaar - wat die gevaar skep van 'n nl:Tussentaal. Die skryfwyse van die Hollanders toentertyd was ook swak - eerder Latyn as Hollands: daar is gewoonlik 5 bysinne in een sin, wat dit absoluut onnatuurlik en onleesbaar raak. Bovendien is die Hollandse werkwoorde vreeslik onreëlmatig.

Ja, dit sou vir my mooier gewees het om van 'n logeerkamer te praat as 'n vrykamer of die uiters verbeeldinglose leenvertaling spaarkamer (spare room). Dit is maar van die mooiste woorde en sinne wat jy kry in Teach Yourself Dutch. Ek het juis 'n gedrukte kopie van Koolhoven in my boekery. Ek glo egter die vermenging tussen (Neder)-Duits en Nederlands in Afrikaans is ook gans te erg.

Kyk, ek besef vandag in watter mengelmoes Nederlands, Deens, Fries, Duits en Oudengels destyds met mekaar was. So het jy beammen in Fries. Dit beteken bome (lees ek vandag in 'n gedig in Hoe God verdween uit Jorwerd). Dieselfde woord "beam" kry jy in Engels, wat ook oorspronklik boom beteken het, maar later paal. In Duits is ons bekend met Baum en in Afrikaans en Nederlands met boom. Maar so was daar ook in Duits affoltra gehad, wat bloot beteken appelboom. En jou wragtig, in Middelnederlands het jy ook appeltere. Die Nordiese "tre(e)" was dus ook in Duits en Nederlands.

As jy ooit sou belangstel: boekmerk http://www.oldenglishtranslator.co.uk/index.htm . Dit is verstommend hoe maklik mens hordes Keltiese woorde, Nederduits, Fries, Deens en Nederlands in hierdie Oudengels sal herken. Soos circgang wat lankal uit die Engelse taal geweer is. Dit lyk asof Duits letterlik dwarsdeur die eeue vasgevries het met Kirchgang! Boonop is die betekenis presies dieselfde! Die mooiste Germaanse woorde vind jy op daardie webwerf. Magtig! Hier is Engels as Wes-Germaanse taal in sy volle glorie!

Nou terug by Sweeds.

Ek het oorspronklik Deens geleer omdat ek geglo het dit sal my help om Afrikaans beter te gebruik (die ander was 'n profesie uit 2011 waaroor ek liefs nie wil praat nie - ek dink die persoon het geyl; die ander was die gebrek aan woordeboeke - en Deens het net nader aan Nederlands gelyk). Soos voorruit (forrude) pleks van windskerm. Nou goed, Sweeds gebruik vindrutan (windruit) - en wat daarvan?

In Lanseloet van Denemerken vind jy die woorde:

O edel ridder, van prise goet

Nu en doet mi ghene dorperheit

Waarom sal en in Middelnederlands maar beteken het? In Deens kry jy "men" wat "maar" beteken. Het daar miskien brokstukke van Deens in Nederlands oorgebly? (M)en? Dit is een van die redes hoekom ek in Deens begin belangstel het. Dit is veel nader aan (Neder)duits en Nederlands geografies gesproke. Soos væggelus en weechluis/weegluis > weeluis. Nederlands het lankal aanbeweeg na die Duitse Bettwanze met bedwants. Dit kan jy ongelukkig nie met Sweeds doen nie - hoewel hulle ook deur Noordduits beïnvloed is, is hulle afstand ongelukkig net te ver. Tog sien mens ooreenkomste tussen pojke (SV), boy (EN) en boai en boaike in Fries en selfs Bua (waarskynlik uit die latynstammende Bursche) in Beiers. Dreng het jy in Oudnoors en Deens. Jonge en Junge in Nederlands-Duits. En dan ons eie Afrikaanse seun.

Net so lees ek in dieselfde boek (Lanseloet...) van baken in Middelnederlands - wat grens aan die die Engelse bacon. H.J.J.M. van der Merwe sê dis spek. Ja, spek! Repies spek.

Dan seldi segghen: "ic hebbe uus genoech

Sanderijn, ic ben uus nu sat

Ende van herten alsoe mat

Al haddic seven baken geheten."?

Vertaal in moderne Nederlands, klink dit so:

Dat moet ge zeggen, ik heb genoeg van u.

Sanderijn ik ben u nu zat.

En van hart ook wel

Al had ik 7 hammen gegeten ( https://www.scholieren.com/vertaling/22325 )

Is dit dus onsuiwer om van "bacon" in Afrikaans te praat? Maar is daar dan ooreenkomste in Deens of Sweeds? Dit lyk nie so nie - 'n mens sal nog moet grawe.

Hoe nader mens aan die moderne Deens beweeg, hoe onmoontliker raak dit om daardie "ou Deens" nog te herken. Veral ter vergelyking met Nederlands, Middelnederlands en Oudnederlands. Ewe veel soos die ongeskrewe Volkslatyn en Oudfrans. Jy probeer 'n verband raaksien, maar sonder sukses. Ek lees byvoorbeeld Nordmensch se de:Sydslesvigdansk, de:Angeldänisch en de:Københavnsk en begin al hoe meer insien: sekere woorde sal jammerlik nooit in der ewigheid neergepen word nie.

En, om myself te herhaal, terug by Sweeds.

Swede het 'n pragtige natuurskoon omring deur water (hoe verder mens van Stockholm en Malmö binneland toe gaan, hoe minder weet ek egter wat aangaan, behalwe SNEEU, SNEEU, SNEEU en takbokke), goeie musiek vir elke smaak, 'n groep mense wat darem nog die ou hogere kunste probeer aan die lewe hou (op een of ander wyse), 'n string Nobelpryswenners in die letterkunde (soos jy eintlik sê). Gelukkig is daar ook ons Afrikaanse Wikipedia-artikel.

Maar eintlik het hul onderwysgeskiedenis by Suid-Afrika afgesteek. Ek is ernstig. Dit is nou by die gegewens wat ek by die tweetalige www.scb.se kon wysraak. In die 1920's het die meisies daar eers skoolplig ontvang - in Suid-Afrika was dit in die Britste kolonie ten minste 20 jaar vroeër. Toe ek my moeder daarvan meedeel (ek was op soek wanneer hulle van Latyn ontslae geraak het - in presies dieselfde jaartal as die Nederlanders...) vra sy: "van watter land was hulle dan 'n kolonie (dat hulle so swaar moes leef)?" "Nee Ma, Swede was nog altyd Swede, behalwe dat die Dene hulle 'n rukkie regeer het".

Die mense was in elk geval so arm en afgeleë, baie kon eenvoudig nie skool toe gaan nie - die meerderheid was nog landbouers - en die nywerheidsomwenteling het daar nog nie eintlik posgevat nie. As die runeskrif nog tot in die 17de eeu in die mees afgesonderde wêreld gebruik is, skep dit die indruk van... agterlikheid. Of, volksvaste tradisie (verskoon tog die pleonasme)?

Soos in Nederland het hulle in die 20ste eeu ook 'n probleem gehad om die skoolstelsels te standaardiseer. En ook daar was 'n groot probleem met skole wat "beter onderrig" aanbied as ander. Presies net soos voor die Mammoetwet.

Wat kuns betref is ek meer van die Baroksoort. Om te kyk hoe "way over the top" jy kan gaan met jou vernuf. Jouself te buite gaan. Ek dink dit was C.M. van den Heever wat in Die Afrikaanse gedagte genoem het van wyse hoe die Katolieke volke so "begeesterd" kan raak en totaal kan oorgee aan die sinne. Enfin, hy was besiel deur die Vlaamse skryfstyl van die 1930's.

Dit kan nie meeding met die Barok nie

Ongelukkig kry jy die... tekeninge teen die Deense katedrale wat netsowel kindersketse kon wees, en die domkerke sou beter daarsonder wees. Die sketse is baie minimalisties, baie eenvoudig, nie ingekleur nie, nie kleurryk nie, nie afgewerk nie... ek dink 'n paar verdwaalde Franse toeriste sou op hul hakke terugdraai na die Notre-Dame-katedraal. Of, op sy beste - die Vatikaan self.

By Swede merk ek 'n heelwat groter afgerondheid op. 'n Slim spelery met pers ligkleure van loodvensters op die grys suile (ek hou daarvan!). Die ongelooflikste fyn gebrandskilderde glas Visby domkyrka lyk na 'n absolute belewenis. Dit is waarna ek soek.

Hul politiek en welvaartstaat skeel my min. Dit gaan maar net een of ander tyd die paadjie van Nederland van die laat-1990's loop. Been there, done that. Vreeslik oordadig vrygewig sedert 1970 (aan al wat leef en beef), totdat die wiele en pleister begin afval. Iewers is daar 'n ingeboude kodetjie wat die motortjie tot stilstand dwing.

Ek stel vernaamlik in taalkunde, taalgeskiedenis, wolfies (ja, en swartluiperds - maar dis meer vir Maleisië en Indonesië bestem) en volksmites belang. [Nogal 'n jammerte die argeologie gaan nie veel behalwe skeepswrakke oplewer nie - dis nou nie asof die Romeine hulle kom besoek het soos Holland en Duitsland nie.] En Latyn. En skoolstelsels. En die hogere kringe. Die adel. Die Boere-adel. Wat ek byvoorbeeld van die Deense Goue Eeu gesien het, laat my nogal lag as mens Denemarke se gloriejare met Nederland s'n vergelyk. En mens lag vir Nederland as jy Duitsland, Engeland, Spanje, Oostenryk en Frankryk s'n daarmee vergelyk. Is daar dan wel iets anders in Swede wat my sal interesseer? Hmmm.... miskien hulle oorklankings van Disney.

Kom ek stel dit so: Die Deense geskiedenis het my met 'n gesandstraalde bril na die Nordiese lande laat kyk. Ek hoop Swede het heelwat verrassings vir my te bied. Suidpunt (kontak) 19:38, 23 April 2017 (UTC)

Visby se domkerk het sy ontstaan aan Duitse Gotlandvaarders te danke - en daar kry ons weer die Oossee- en Hanse-konteks waarvan ek persoonlik baie hou. Tot op datum het ons net 'n artikel oor 'n Noors-Duitse ekwivalent, die Bergenvaarders. Die Britse gehalte-dagblad The Guardian is gaande oor hygge en lagom: Calm down trendspotters – ‘lagom’ is not the new hygge & The Nordic Guide to Living 10 Years Longer by Dr Bertil Marklund – digested read. --Voyageur (kontak) 21:37, 23 April 2017 (UTC)

Swede

Voyageur...

Ek het jou gesinstatistiek gelees. Mag ek vra presies waar jy aan die inligting kom? Dis nie dat ek nie die syfers vertrou nie - ek wil juis die stuk lees - as daar nie 'n betaalmuur in my pad staan nie. As dit in Sweeds geskryf is - soveel te beter. Dan nog iets: die (gebrek aan) huwelike self. Is dit 'n kultuurverskynsel, spulsheid, of ontmoedig die regering eenvoudig net tradisionele gesinne? Of, laat ek dit so stel - is die registrasie van 'n huwelik so vrywillig soos om 'n hondelisensie te betaal (jy hoef dit net te doen uit pligsbesef)?

Net nog een vraag. Volgens Klaus Vaqué is die Duitsers een van die konserwatiefste volke van Wes-Europa wat jy kan vind. Wel, dit is nie meer 1980 nie, so ek glo dit nie meer vir een enkele oomblik nie. Dan ontstaan die vraag: Watter volk het wel persentasiegewys die meeste kinders wat binne die huwelik gebore is? Dit wil sê: heteroseksueel, een man, een vrou - tot die dood ons skei. Volgens Eurostats is Griekeland, snaaks genoeg, een van die tradisioneelste wat jy kan kry. Dit moet 'n geweldige skande in daardie land wees om as "hoerkind" uitgekryt te word.

Swede s'n het gestabiliseer in die jaar 2000 en toe effens gedaal. En nou, volgens jou bydrae, weer skerp gestyg. Wat my opval is die seksuele revolusie in die 1960's wat Nederland aanvanklik glad nie geraak het nie [trouens, Nederland was een van die preutsste volke in die hele Europa!] maar eers teen 1990 werklik wel. Malta, 'n Katolieke land, se voorval is vir my ewe snaaks. Ysland s'n was al die jare hoog en was teen 2012 die hoogste in Europa - op 66,9%. Turkye s'n is vandag nog laag. Ultralaag - op 2,8%

---

Die ander onbekende Wiki's vergeleke met Afrikaans

Voor ek groet.

Daar is mos baie mense wat glo Afrikaans is mos net 'n dialek van Nederlands, korrek? En waarom mag mens nie daarmee saamstem nie? Dit is tog tegnies korrek.

Dit lyk my sedert gisteraand is Afrikaans beslis nie meer 'n dialek nie. Waarom sê ek so?

Ek het bietjie gaan rondkyk by Europese tale wat min of meer 10 miljoen tot 15 miljoen sprekers het. Aangesien Afrikaans dan kamstig 13 miljoen sekondêre en primêre taalgebruikers het. Ek het toe Beiers ( https://stats.wikimedia.org/EN/SummaryBAR.htm ) met sy 12 miljoen en Alemanniese Duits (https://stats.wikimedia.org/EN/SummaryALS.htm) met sy 10 miljoen taalgebruikers toe vergelyk met Afrikaans (https://stats.wikimedia.org/EN/SummaryAF.htm).

Kom ons vergelyk die groepe:

Bladtrekke (Maart 2017): Afrikaans - 2 195 741; Beiers - 407 842; Alemannies- 609 739; Nedersaksies - 300 949; Artikels: Afrikaans - 44,258; Beiers - 22 408; Alemannies - 22 694; Nedersaksies - 25 959 Baie aktiewe gebruikers: Afrikaans - 8; Beiers - 3; Alemannies - 7; Nedersaksies - 2.

Wat kom ek agter?

Onthou dat Europa meer rekenaars, beter internet, beter geriewe en beter boeke tot hul beskikking het. Die nadeel is egter dat die meeste Duitsers die Standaardduits voor skool al leer skryf, en dus of onwillig voel om in hul streekstaal te skryf, of kan hulself eenvoudig nie meer in die streekstaal uitdruk nie. Laastens is daar ook iets wat ons noem - nut, veral as jy jou inligting aan die wêreld wil oordra. Ek glo nie die Duitsers is skaam om hul moedertaal te praat nie; ek glo egter daar is net nie genoeg wil nie.

Ek het juis nie Seeus (220 000 sprekers), Fries (480 000), Wes-Vlaams (1 400 000), Noord-Fries (10 000), Saterland-Fries (1 000), Limburgs (1 300 000) of Pennsilvania German (250 000) of Ripuaries (900 000) vergelyk nie - juis omrede dit onbillik is. (Dit is natuurlik ook sonder om al die dialekte deur te gaan by Kategorie:Dialektologie_des_Deutschen. Genade, maar dis baie!)

Ek moet jou wel sê: Luxemburgs het byvoorbeeld 390 000 sprekers, maar 48 366 artikels en boonop 517 903 besoeke per maand. Luxemburgs is ook 'n amptelike taal.Suidpunt (kontak) 11:47, 25 April 2017 (UTC)

Die hoofstuk oor demografiese ontwikkeling is saamgestel uit volgende bron: www.schwedentor.de (nommer 11 in die verwysingslys). 'n Huweliksertifikaat sê niks oor die verhouding waarin 'n paar leef nie. Tienerswangerskappe is die enigste groot kopseer. Ek het op een onlangse statistiek afgekom wat die persentasie kinders aandui wat buite 'n huwelik gebore is: de.statista.com.

Dankie. So jy lees ook Statista? :) Ek het nou die dag afgekom op die aantal jagluiperds in die wêreld oor (slegs 7 100, waarvan 7 000 in Afrika, 2016); die 15% wat glo Latyn moet deur alle Duitse skoliere geleer word (net soos Russies); en die 22% wat ook Latyn geantwoord het op Welche Fremdsprache würden Sie gern perfekt beherrschen?. Dis 'n baie cool webwerf, net jammer dis bietjie duur.

Ek is ook verheug my statistiek by Duits as vreemdetaal klop met - Anzahl der Deutsch lernenden Personen in Ländern weltweit (TOP 15) im Jahr 2015. Die staafgrafiek illustreer die rangorde baie mooi. Nogal kostelik hoe Britte veral Duits leer, die tweede meeste ter wêreld naas Pole wat die eerste plek beklee, maar hoe die res van die Gemenebes hierdie taal versaak het.

Ek vind hierdie artikel van hulle, waarvoor jy boonop 'n premiumprys moet betaal, uiters belaglik: Top 10 schwedischsprachige Wikipedia-Seiten mit den meisten Aufrufen im Jahr 2015 (in 1.000). Asof ons nog nooit in ons lewe van https://tools.wmflabs.org/pageviews/ gehoor het nie! Dis belaglik. Absoluut belaglik! Ja wel, Sverige wen.

Ek weet nie so regtig of daar so iets soos 'n streekstaal bestaan nie aangesien dialekte van nedersetting tot nedersetting kan verskil. Ek is Switserse Duits redelik goed magtig (dit wil sê ek verstaan dit, al skroom ek om dit self te praat) en weet watter groot verskille daar bestaan tussen die dialekte van byvoorbeeld Zürich en Basel. Waarskynlik aanvaar sprekers dat Standaardduits die mees gebruikte geskrewe vorm van Duits is, terwyl hulle die gesproke dialek in byna alle sfere besig - let op die diglossie in Alemanniese Switserland wat sake bemoeilik vir nie-Duits/Alemanniessprekendes.. Dan is daar die gesegde wat beweer: 'n Standaardtaal is 'n dialek met 'n leër. As 'n hele politieke entiteit soos Luxemburg besluit om die plaaslike dialek tot staatstaal uit te bou (met Frans as tweede bestaande standaardtaal waaruit baie terme ontleen kan word), sal dit maklik gebeur. --Voyageur (kontak) 18:53, 25 April 2017 (UTC)

Net 390 000 mense. Hoe wil jy... die... (laat sak hand in ongeloof) - woordeboeke, vertalings, nommerplate, aktes! Yslanders sukkel netsoveel om die mas op te kom in hierdie groot wêreld wat deur ewe groot tale domineer word (hulle romans is wel gewild...). Die Yslanders moet 'n geweldige organisasievermoë hê - of dubbeld soveel leer as hul Duitse eweknieë. Ek weet regtig nie hoe daardie mense alles kan bybring nie. 390 000 mense (dis nou die Luxemburgers) wat kundiges van Hebreeus, Latyn, Russies, Nederlands, al daardie tale moet wees om dit in hul eie taal oor te dra. En dit is maar taal alleen! Daar mag miskien die barmhartige Samaritane soos ons Duitse, Franse en Hollandse vriende hier wees wat kom help om die Afrikaanse las te dra - maar ek het gesien hoe die bevolkingsdaling ons negatief beïnvloed het. Soos die kundiges uitsterf het ons geen opvolgers nie (en dit traak die Suid-Afrikaanse universiteite hoegenaamd nie!) - en om hierdie mense se skoene vol te staan moet jy twee mense se kundigheid hê. Nou wil 'n handjievol mense, 300 000 Luxemburgers, die werk van 80 miljoen Duitsers doen? Suiwer om politieke wil? Dis grootheidswaansin! Dis verregaande! (Ek neem aan hulle lees Franse boeke en kyk Duitse sepies?) Suidpunt (kontak) 19:52, 25 April 2017 (UTC)

Wat mondelinge kommunikasie betref, is die Groothertogdom eentalig Letzebuergesch. Sien hierdie interessante afhandeling: Die trilinguale Sprachsituation in Luxemburg heute. Frans dien sekerlik as amps- en akademiese taal (insoverre Luxemburgers met akademiese opleiding in België of Frankryk voortgaan). Net soos daar dagblaaie in Duits is. En inheemse televisieprogramme word in Letzebuergesch uitgesaai. --Voyageur (kontak) 20:06, 25 April 2017 (UTC)

Rondom die gebruik van "van", "se" en vasskryf om besitlikheid aan te dui.

Hallo Voyageur

Is daar 'n spesifieke taalwet in Duits wat miskien bepaal wanneer iets spesifiek "van" moet kry en wanneer nie? Dit lyk vir my asof elke taal sy eie gier kry - veral onder die Germaanse tale heers daar geen reëlmatigheid nie. Daar is blykbaar drie skryfwyses wat "besitlikheid" aandui. Gewoonlik lyk dit so:

1. Iets van Eienaam/Pleks

2. Eienaam/Plek se iets.

3. Eienaam/Pleks-iets.

Byvoorbeeld

1. Wet van Jante, Edik van _______

2. Jante se Wet (voel nie eintlik juis "Afrikaans" nie)

3. Janteloven (net soos jy informeel van "die Rookwet" en "die Mammoetwet" praat)

1. Tochter des Nordens (Dogter van die noorde), die titel van 'n roman geskryf deur Julia Kröhn

2. Nordens Tochter (Noorde se dogter)

3. Nordenstochter (Noordedogter)

1. Lelie van die dale

2. Bibron se erdslang

3. Bredasdorplelie (maar nie Bredasdorp-se-lelie of Lelie van Bredasdorp nie), Natalslang (Python natalensis)

1. Paleis van Westminster

2. Draculas Schloss

3. Buckingham-paleis, Gråsten-paleis

4. Schloss Gravenstein (sonder van)

In die Romaanse tale lyk my kry jy net twee:

1. Iets van eienaam/plek (X du/de/di Y)

2. Eienaam-gevolg-deur-adjektief (die Koning-leeuerig)

En seker die opvallendste in Duits is Der König der Löwen (dieselfde konstruksie nes Die Koning van die Jode) met die gevolglike Die Garde der Löwen (letterlik Die wag van die leeus), terwyl Nederlands, Sweeds, Deens en die res almal sê Die leeukoning en Die leeu(e)wag, net soos die Engelse The Lion King en The Lion Guard. Natuurlik is die Romaanse tale heel interessant. In Spaans kry jy De rey leon, in Frans kry jy wonderbaarlik ook Le Roi lion, wat almal letterlik beteken: "Die leeukoning". Ons kry dus ook die verlengde La Garde du Roi lion, wat eintlik gebou is op (Substantiv+(Substantiv+Adjektiv wat as een gesamentlike adjektief optree)) In hierdie geval spesifiek "Die wag van die leeukoning" (as dit die wagte van die leeus was, dan was dit seker "Die Garden der Löwen"?). Watter taalbou aap Duits dan nou na? Die opskrif kon netsowel Die Löwengarde geheet het? Of klink die langer titel eenvoudig net gewigtiger/imponerend?

In die Romaanse tale is dit (byna?) altyd naam=van=plek, byvoorbeeld Palazzo di Gråsten, Palacio de Buckingham, Palais de Buckingham. In Afrikaans, Nederlands en Duits is dit chaoties. Dit wil vir my voorkom indien die karakter belangrik is, word die eienaam altyd eerste gestel, byvoorbeeld Draculas Schloss - maar hoe verklaar mens dan die Buckingham-paleis? Jy het spesifiek Ley de Jante, Loi de Jante, ens. wat eintlik verstommend reëlmatig is.Suidpunt (kontak) 17:19, 28 April 2017 (UTC)

Von + eienaam word gebruik om

1. 'n eienaar aan te dui (Das ist das Buch von Stefanie.)

2. die herkoms van iemand of iets aan te dui (Thomas ist der Vater von Lena. Das ist das Bild von Goya. Mein Fernseher ist von Philips. Die Oostenrykse sanger Hubert von Goisern het sy geboortedorp as kunstenaarsnaam verkies.)

3. adellike afkoms aan te dui (die sogenaamde Adelsprädikat: Prinz von Preußen, Otto von Habsburg)

(vergelyk hierdie webtuiste: deutsch.info: "von" mit Eigennamen)

Die Löwen-konstruksie is blykbaar ietwat ingewikkelder. Der König der Löwen is moontlik 'n bietjie meer formeel as Der Löwenkönig. As jy die tweede konstruksie gebruik, is dit egter nie duidelik of jy van 'n mens of 'n dier praat nie. Sinonieme soos Der König der Preußen en Der Preußenkönig is minder problematies in dié opsig.

Die genitief-konstruksies is soms verpligtend, soms 'n stylvraag. Sover ek weet, is daar 'n roman (en verfilming) met die titel Schlafes Bruder (die skrywer bedoel hier die dood). Draculas Schloss is 'n meer formele sinoniem vir Das Schloss von Dracula (roman- en filmtitels behoort kort te wees...).

Name van kastele, slotte, kloosters en huise word gewoonlik volgens die reël kategorie + eienaam gevorm, met enkele uitsonderings (Burg Schreckenstein, Schloss Schönbrunn, Palais Schaumburg, Haus Sonnenschein). Andersom in Engels - hier kry ons Exeter House, Tintagel Castle.

Ek sal môre aand die Österreichisches Wörterbuch raadpleeg. Dit is interessant om te weet of daar afwykings in Oostenrykse Duits voorkom.

Addendum: Die Oostenrykse Woordeboek vermeld geen afwykende taalgebruik in Oostenryk nie. --Voyageur (kontak) 21:32, 28 April 2017 (UTC)

Jou wysigings aan De Goede Hoop Koshuis

Ek het dit ongedaan gemaak, want ek wil hê dat jy eers moet verduidelik waarom die artikel nie eers vir verwydering genomineer moet word en deur die proses moet gaan nie. Dit is nie vir my onmiddellik opvallend waarom die artikel spoedig verwyder moet word nie. 196.210.26.177 22:30, 1 Mei 2017 (UTC)

Dieselfde geld Wim de Villiers. 196.210.26.177 22:32, 1 Mei 2017 (UTC)

Gewone geriewe, geboue en personeel is ensiklopedies nie relevant nie, al verskyn hulle moontlik in die nuus. Die gebou het geen besondere argitektoniese of historiese waarde nie, terwyl 'n persoon nie sommer relevant word omdat hy 'n sekere pos beklee nie. Ek stem saam ons het hier meer moontlikhede en vryhede as mens binne die redaksie van 'n gedrukte ensiklopedie sal kan geniet. Maar die hoofkriterium is - sou 'n gesiene naslaanbron soos Encyclopædia Britannica 'n sodanige inskrywing bevat of nie? Dit maak nie sin om alledaagse inhoud van ander webtuistes hier te dupliseer nie terwyl ons belangrike ensiklopediese inhoud in Afrikaans kort. Artikels, wat soos nuusberigte of Facebook/LinkedIn-inskrywings of Yellow Pages-bladsye lyk, behoort geskrap te word. --Voyageur (kontak) 22:40, 1 Mei 2017 (UTC)

Beide die onderwerpe Wim de Villiers en De Goede Hoop Koshuis is kern onderwerpe van die huidige politieke landskap in Suid-Afrika. Dit is nie soos jy dit stel artikels oor "gewone geriewe, geboue en personeel" nie. En jy is verkeerd wanneer jy hierdie artikels met die Yellow Pages vergelyk. 196.210.26.177 23:00, 1 Mei 2017 (UTC)

Ek deel jou opinie oor Afrikaans as akademiese taal, maar ons moet hier by Wikipedia polities neutraal bly en mag nie alle nuus onmiddellik in pseudo-ensiklopediese inhoud omskep nie. Jy gee die kêrel daar net te veel aandag. Ek sou hom liewer doodswyg en duisend Afrikaanse artikels hier plaas wat meer akademiese inhoud bevat as wat dié kêrel binne honderd jaar sou kon produseer. Laat ons dan probeer om dié soort artikels binne 'n wyer konteks te plaas sodat oorsese lesers, wat Afrikaans magtig is, dit as nuttig kan ervaar. Die artikel oor die koshuis lees nog soos 'n advertensie. Wie bepaal of dit "hoë standaarde" handhaaf?

En hoe meer ek die nuus dophou en ontleed, hoe meer word ek oortuig dat buitelandse tegnokrate en vaklui, wat nooit in hul lewe polities gelaaide terme soos "transformasie" en "Christenwaardes" sou gebruik nie, vry van ideologiese bande is en maklik tussen verskillende Europese tale kan beweeg, die beste diens aan die Afrikaanse taalgemeenskap sal lewer. --Voyageur (kontak) 23:31, 1 Mei 2017 (UTC)

Jou 10 sent is moontlik 'n paar rand werd.

Hallo Voyageur

Ek was twee dae uitstedig. Ek is weer Hermanus toe en het op twee langnaweke se bomskade afgekom. Al die tweedehandse boekwinkels se woordeboeke is uitverkoop. My dag was ekstra moerig gemaak toe ek, met 'n op-en-wakker-sirkadiese ritme wat op 12:00 NM staan teen 08:40 VM (omdat ek reeds ontwaak het teen 04:29 VM), by die Hospieswinkel instap. Die deure staan wawyd oop, maar die mense kyk my snaaks aan asof ek van Mars af kom toe ek vrolik die voorportaal binnestap.

"Nee, meneer. Die winkel maak eers 09:00 oop."

"Mag ek nie eens rondkyk nie?"

Nee, die reëls van Parys geld: reëls is nou eenmaal reëls, en daardie reëls moet soos by die Departement van Binnelandse Sake stiptelik nagekom word. Die personeel het slegs die goed buitentoe gedra om die klante te lok. Ek dag ek is op Candid Camera. Dit gaan nou nog my verstand te bowe. Die Hospies is immers 'n liefdadigheidsorganisasie wat nie nee kan sê vir geld vir lydende kankerpasiënte nie. Watter verskil sou 20 minute nou gemaak het? Ewe moerig is ek na die Checkers-inkopiesentrum en dwaal deur Checkers. Ek sien The Lion Guard het selfs nou al 'n bordspeletjie vir driejariges en ouer, reg onder die Wikipedia-bordspel. So gaan 09:00 verby en ek betrag hoe die winkels traag om 09:15 oopgemaak word, hoewel die sake-ure duidelik sê: 09:00. Morrend stap ek verby: "Verdomp, julle kan almal vir my onthalwe toemaak."

Deur die loop van die dag het ek wel 'n versameling boeke bymekaargeskraap.

Terwyl ek stuksgewys 'n getekende boek uit oorlede Jan Rabie se privaatboekery (Afrikaans uit die vroeë tyd:Studies oor die Afrikaanse taal en literêre volkskultuur van voor 1875 deur J. du P. Scholtz), nog Italiaanse leerboeke, Umberto Eco in Hollands, nog Franse leerboeke (ek begin al meer van plan verander), nog twee Duitse leerboekies en Teach Yourself Gaelic die motor inlaai, begin ek al hoe meer skepties na Sweeds kyk.

Eintlik het Sweeds se aandele die vorige aand begin tuimel die oomblik toe ek na die resensie van van Latin deur Tore Janson gaan kyk het by Goodreads. Weer eens skitter die Skandinawiese volke in hul uitspattige middelmatigheid en onvermoë om deurgrondelik en sonder vooroordeel na die kern te kyk. Het hulle maar soos die Hollanders verskeie bronne gejukstaponeer en kritiese gevolgtrekkings gemaak, sou ek hierdie mense nog as fluks kon bestempel. Wat my seker heeltemal 'n gly in die taal gegee het was die Utmärkta artiklar. Elektrisiteit van Stockholm sou by die Duitse Wikipedia hoogstens as "leeswaardig" bestempel word. Maar toe ek Openbare toilette van Stockholm lees, boonop geskryf (of eerder, GEFOTOGRAFEER) deur 'n Duitser, wat reeds vir 'n rits soortgelyke foto-artikels pryse ingesamel het, dag ek met die presiese woorde van 'n boekverkoopster hier in my dorp: "Watse kak is dit dié? Verskoon my Frans." Dat die kleinhuisie al voorbladnuus haal spreek van kultuurarmoede. Of 'n wrang sin vir toilethumor.

Ek weet eerlikwaar nie wat presies na 1968 in Noord-Europa verkeerd gegaan het nie, maar die strewe na die onbereikbare hoogtes daar iewers in die heelal is klaarblyklik nie meer daar nie. Is dit die onbewustelike terughunkering na die antediluviale paradys van salige niksdoen? Of het die Swede net te prakties geword? Is dit die slimste Swede wat vir hul eie beswil Amerika toe getrek het? Kyk mens na Frans en Italiaans, merk ek juis die teendeel. Trouens, 'n artikel soos "Histoire de la Rhodésie du Sud" en "Histoire de la Bretagne" is héél bruikbaar. Miskien minder belangrik maar tog interessant is die "Chevaux légendaires du Pas-de-Calais" (Legendariese perd van Pas-de-Calais) en die "Cycle de vie du tigre" (Lewensiklus van die tier)*. En, my liewe hemel, die "Compagnie néerlandaise des Indes orientales"! Oui, oui.

• Skielik kom die liedjie weer in my kop op:

Ce soir on frappe, Ce soir on frappe

Cette fois nul ne nous échappe

Le Cycle de la Vie craindra notre attaque

Ce soir on frappe, ce soir on frappe

(Moet egter erken die Noch heute Nacht klink beter)

Ek het oorweeg om 'n artikel Wetenskapstaal te begin, maar dink dit is onnodig. Hier is 'n tabel uit 'n Kanadese vaktydskrif oor die belangrikste wetenskapstale. Ongelukkig wel uit 2008. Het ek voorheen hierdie artikel gelees, sou my dwalery nie nodig gewees het nie. Tabel 7 spel duidelik uit watter tale die meeste inligting skep.

Engels kom eerste, dan Duits, dan Spaans, dan Sjinees, dan Frans, dan Japannees, dan Italiaans, dan Russies, dan Portugees, dan Nederlands, dan Koreaans, dan Hindi, dan Arabies en laastens Bengali.

Nou goed, my Russiese boeke het ek vir my swanger buurvrou gegee, want ek wil graag hê haar kinders moet eendag haar man se taal kan praat en skryf. Spaans het ek geen eg aan nie, hoewel ek van 'n gebruiker weet, by name Katxis, wat in twee van my artikels wat ek begin het belangstel. Italiaans oorweeg ek wel, hoewel ek ook soos Jcwf agterkom die Amerikaanse en Engelse bronne beïnvloed hierdie taal nogal jammerlik toenemend baie (Zootropolis op DVD in Italiaans is egter nie sleg nie). Dit lyk egter nie asof die Italianers in veel ander tale as Engels belangstel nie - juis daarom moet ons spring. En gou.

Dit is glad nie te sê 'n klein taaltjie soos Afrikaans, of Sweeds, is waardeloos nie. Ek probeer waar moontlik ook Afrikaanse bronne gebruik.

Die vraag is dan tog of alle tersiêre onderwys moontlik liewer in Sjinees, Koreaans, Duits en Frans aangebied moet word omdat dié tale toegang tot tegnologiese leierskap en die wêreldmark bied.

Ek dink tog jy het 'n sin beet... Veral weens die huidige woordeboekgebrek en onkunde van ons landgenote, kan vertalings na Afrikaans op die Afrikaanse Wikipedia groot munt daaruit slaan. En die besoekergetalle opjaag. Suidpunt (kontak) 17:04, 4 Mei 2017 (UTC)

Openbare toilette... nou ja, miskien het die Swede al Londen besoek waar 1) die niksvermoedende toeris in die tronk kan beland as hy in die openbaar p..., ofskoon daar 2) 'n ernstige gebrek aan openbare toiletgeriewe is. Ok, daar is talle musea en ander instellings van nasionale belang met gratis toiletgeriewe, maar juis nie in die voorstede nie. Dit is weereens Belfast wat die voortou geneem het deur 1) die publiek van voldoende openbare toiletgeriewe te voorsien en 2) die publikasie van 'n gratis gids daaroor vir besoekers. Daar is egter ook toiletgeriewe van argitektoniese waarde soos Berlyn se Café Achteck-kleinhuisies wat wél die moeite werd is om 'n artikel daaroor te skryf.

Ek hoop dat Afrikaanssprekendes steeds belang stel in Afrikaanse publikasies. Dit lyk asof Afrikaanse boeke se markaandeel besig is om te groei (Litnet - Oorsig oor die Suid-Afrikaanse boekmark en Afrikaanse boeke). Dit maak sin om die Afrikaanse Wikipedia stelselmatig uit te brei. --Voyageur (kontak) 18:40, 4 Mei 2017 (UTC)

Die grootste probleem met die Afrikaanse letterkunde is sy gebrek om by die jonger groep van post-21+, manlik, studerend of reeds afgestudeer in die Afrikaanse letterkunde (wat elke liewe truuk in die boek ken), voosgelees aan elke genre, aanklank te vind. Slaan jy Afrikaanse boekklubs oop, popel die lot altyd oor dieselfde skrywers - wat in Die Burger, Rapport, resenseer of op Litnet as 'goed' voorgehou word. WAT VIR MY OM LOGIESE REDES HONDGOOR IS

Of, dit raak verdomp moeilik om vir iemand soos ek (wat vol fiemies is) te skryf wat:

1) postmodernisme waardeer in 'n parodiese opset: vraisemblance is meer as welkom. Dis vreeslik snaaks.

2) van argaïsmes en gevatte sarkasme op die gepaste tyd hou

3) van 'n besonder ingewikkelde maar logiese intrige en struktuur hou. Onthou, ons leef in die 2010's - die intrige mag soos 'n spinnerak lyk

4) boeke lees met karakters vir wie mens werklik kan omgee (tensy jy juis 'n magdom karakters gebruik om met die "literêre establishment" se "belangrike karakter" mee te spot - soos Deur na Nebula Nege dit wel doen)

5) taalgebruik geniet wat ander tale buiten Engels meng (soos "Moltrein" wat oorvloedig baie Frans gebruik)

6) iets min of meer soos Voyage au centre de la Terre waardeer, waar jy aan die beweeg is, avonture beleef, jou eindpunt bereik en terugkeer. Van die ouer boeke voor die 1900's is... soms te onrealisties geskryf. Te veel pratery, te min doen, te veel bespreek, te veel verduidelik vir die onnosele leser. Speel dus eerder op wat nie gesê word nie.

7) eintlik films soos "Atlantis" (2001) verkies. 'n Taalkundige, Milo, gaan op 'n mal ekspedisie, soos gereël deur sy oorlede vader se kollega. Uiteindelik kom hulle op die Atlantisinwoners af wie se beskawing eeuelank agteruitgaan, bloot omdat hulle verleer het hoe om te lees. Milo kan wel die tekste lees (The Shepherd's Journal), en duidelik kan jy sien hoe hierdie hele antieke kultuur stadig weer begin momentum kry. Ongelukkig is daar die skattejagters wat Milo se planne probeer kaap, wat vir verdere intrige sorg.

8) van stories hou met 'n sterk grondslag in 'n geskepte mitologie in die agtergrond. Soos die bovermelde fliek. Dit is 'n wêreld-in-die-kleine, met sy eie reëls, sy eie geskiedenis, sy eie taal, sy eie kultuur, sy eie denkwyse en taboes.

Eintlik het ek al die foute van die Afrikaanse letterkunde reeds opgesom by een enkele artikel by PRAAG. En nog een van die redes waarom ek die Afrikaanse letterkunde einde Maartmaand permanent vaarwel geroep het om ander tale te omarm. Tans beleef die Afrikaanse letterkunde 'n cul-de-sac. Dis nie eens vir oumense nie - hulle verdien beter.

En let ook op die kinderlike kommentaar op Litnet: "Wanneer vertaal julle 'n slag van die Skandinawiese meesters soos Nesbo, Nesser en Mankell - seker die beste wat daar in misdaadfiksie bestaan"?

1. Toevallig word die meeste werke in Afrikaans uit miskien Duits/Frans vertaal, maar die deurslag uit Engels. Maar geen ander Europese taal nie. Wonder niemand hoekom nie? Dalk omdat niemand Sweeds ken nie?

2. Sodra die kollig in die Engelse wêreld op enkele misdaadromans val (WANT KON DIE AFRIKAANSE LEESGROEP OOIT HUL EIE OORDEEL OOR BUITELANDSE BOEKE GEE?), is die werk reeds vertaal en reeds in die Suid-Afrikaanse mark beskikbaar. In Engels, raai. Om presies dieselfde redes wat ek by Lys van vertalings in Afrikaans gee.

3. Ek het Mankell in Duits gelees, net soos Larsson se drie boeke in Duits ook nog op my wag (maar wie het wie se werk gesteel?). Enige iemand met verstand kan later sien - OK, hierdie manier van dink en doen gaan gebruik word in elke boek. Die intrige is vir my net te yl. En gans te veel aangedikte erns. Ek sal eerder Pieter Aspe in Belgiese Nederlands lees wat spot met die Belgiese politiekery oor 'n Duvel - dit is ligte vermaak met heelwat sinies-grappige kommentaar sonder te veel bloed.

Kortom: die boek moet my nie probeer verras nie. Maar dit moet my begeester.

Maar, ja - ek het aanbeweeg van fiksie na niefiksie. Waarvan Wikipedia laasgenoemde se grootste genre is. Suidpunt (kontak) 20:19, 4 Mei 2017 (UTC)

luid== Oor die invloed op Gaelies van buite en die voordele van Brexit vir Frans en Duits. ==

Mon ami,

Watter uitwerking het die heilige dag van Patricius, wat vernaamlik in die Verenigde State van Amerika met die vierklawerblaar en groen koeldrank gevier word, op Iers en meer spesifiek Gaelies gehad? Nul?

Kyk, dit is 'n bewusmakingsveldtog in die kleine, "more Irish than the Irish themselves". Was dit net so onsuksesvol soos die Keltiese Bewussyn wat deur die Romantiek aangevuur is? Ironies genoeg skryf die Duitse Wikipedia die swaartepunt van die de:Keltomanie van die 18de en 19de eeu was in Frankryk - natuurlik om politieke redes.

Ek het in Teach yourself Gaelic begin lees (wat 'n helder en aantreklike voorblad!), veral omtrent die agtergrond. In die Skots-Gaeliese geval was die nederlaag van die Skotte toe hulle as arbeiders van die grond verjaag is deur die nuwe Landlords, toevallig ook in die 18de tot 19de jaarhonderd. Die Skotte het toe na Nova Scotia uitgewyk, Suid-Engeland en elders, waar hulle tog verengels het. 1993 was daar nog 'n skamele 70 000 Skots-Gaeliessprekendes oor. Tot dusver lyk dit nie asof daar enige opgang was nie.

Nou hoeveel Wikipedia-artikels, hoeveel Pond Sterling, hoeveel bevrugting van vroue deur gratis saadskenking, hoeveel oorredingsvermoë en hoeveel verkeerdvertaalde tatoeëermerke uit Amerikaans, wat vir die Skotse kultuur geen sin maak nie (dis verskriklik!) gaan dit nog kos om hierdie mense te oorreed om Gaelies as moedertaal aan te neem en te ontwikkel? Of, is die verdoemende woorde van die skrywer waar:

The “cool” factor comes in part from its rarity and double-edged romantic stereotypes of being ancient, natural, and poetic (obsolete, animalistic, and good for nothing but poetry).

En dan:

Endless free tattoo translation requests from English speakers are like death by a thousand papercuts. They suck up the energy and goodwill of an endangered language community and give nothing back.

Dit is ongelooflik. Ek wonder hoeveel mense loop met verkeerdvertaalde Afrikaanse tatoeëermerke in die Verenigde State rond. Is daar in Noord-Ierland waar jy tans is dan géén biblioteekboeke in Gaelies nie? Nie eens uit 1800 nie?

'n Verdere nabetragting:

Nog iets wat my etiesgewys nogal pla is die gee-en-neem. As mens byvoorbeeld 'n Franse artikel sou vertaal, skaad dit niemand nie. Die Franssprekendes is talryk genoeg, die ensiklopediese artikels strek oor 'n miljoen, en Afrikaans word ook sterker by die vertaling van die werk wat nie in Engels beskikbaar is nie. Niemand hoef Frans te leer as hulle Afrikaans is nie - die inligting is mos nou beskikbaar in Afrikaans. Selfs die Franse vertolking van Engelse bronne is uniek, en juis hierdie vertaling van hierdie unieke sienswyse strek tot Afrikaans se voordeel. Die belangstelling in Frans mag miskien geprikkel word vir slegs enkele Afrikaanssprekendes, maar dit is dit.

Tog sal die Franse belangstelling in Afrikaans miskien groter word, hoewel ek dit sterk betwyfel. Hoe vreemd, hier is 'n Germaanse taaltjie in Afrika wat in Frans belangstel (heel toevallig kon ons taal slegs die Afrika-bolaag bereik). Toevallig is dit eenvoudiger as Nederlands, beslis eenvoudiger as Duits. Miskien moet ek 'n bietjie daarna kyk. (Langenhoven, en JC Steyn sê ook - geen simpatie word gewek by sprekers van groter tale indien iemand hulle kultuur kopieer nie).

Met Gaelies voel ek amper soos die skattejagters, of die skatryk videospeletjiekarakter Lara Croft. Of Indiana Jones. Met een verskil: ek het 'n gewete en is onbewapen. So ek leer nou Gaelies, ek kom met geen Gaeliese spreker in aanraking nie - maar ek tap elke liewe druppel inligting uit hierdie taal. Ek plunder elke heilige artefak vir my museum. Het ek Gaelies verryk? Nee, ek het nie. As ek 'n woordeboek sou skryf, sou ek Gaelies verryk? Nou is die verantwoordelikheid in die Gaeliessprekendes se hande. Of hulle gaan hul woordeboeke gebruik en kyk wat Afrikaans geskryf het, of hulle bly daarsonder en vorder nêrens heen nie. Suidpunt (kontak) 08:23, 6 Mei 2017 (UTC)

---

Dink jy Brexit gaan die Franse en Duitse taal op die Europese vasteland nou positief beïnvloed, noudat Engels die hasepad gekies het? Of was die aptytwekker juis groot genoeg om Engels verder op die vasteland uit te brei? Suidpunt (kontak) 07:42, 6 Mei 2017 (UTC)

Ek is alweer ook besig op die vasteland met die smee van een of ander Brits-Oostenrykse komplot...

Wat Noord-Ierland (en in besonder) Belfast betref, floreer Iers. Die stadsregering staan simpatiek teenoor Iers. Die Belfast City Hall se LED-kersboodskap is tweetalig. Iers is 'n keusevak in skole, en daar is 'n hele stadsbuurt (die Gaeltacht Quarter rondom Falls Road en ander buurte in Wes-Belfast) waar mense dit sommer geniet om Ierse vlae te hys en met mekaar in Iers te praat. Die hele buurt is eintlik tweetalig. Busse in Belfast vermeld hul bestemmings in Wes-Belfast in beide Iers en Engels. Daar is nie net filiale van Britse en Ierse boekwinkelkettings met tonne se literatuur uit en oor Ierland nie, maar ook 'n uitsluitlik Ierse boekwinkel en restaurant met Ierse literatuur, musiek en kos (die Cultúrlann McAdam Ó Fiaich - ons Wikipedia noem dit reeds in die artikel oor Belfast) - en Noord-Ierland sit tans sonder regering omdat DUP (die Unionisteparty in die vorige koalisieregering) nog besware teen 'n Ierse taalwet wat Iers in Noord-Engeland gelyk sal stel aan Engels.

Die praktiese waarde daarvan - ek vermoed dit is veral 'n lewensgevoel, dit is jou identiteit. Die idee om Iers as algemene omgangstaal te herstel spruit voort uit dié houding, maar ons weet almal die Suide (of, the South, soos dit eufemisties genoem word...) is steeds oorwegend Engelssprekend, en die Iers, wat ons op skool aanleer, is 'n kunsmatige skryftaal wat weens die gebrek aan 'n algemene standaardtaal geskep moes word.

In Skotland sien jy meestal opskrifte in Skotse Gaelies, die res van die teks is steeds in Engels. Nog minder as in Ierland kan daar sprake wees van eentalige gemeenskappe. Nogtans toon statistieke 'n toename in die aantal sprekers. Dit is, net soos in Ierland, die vraag na identiteit wat gestel word.

Dieselfde geld, inteessant genoeg, vir Skots, die Germaanse sustertaal van Engels, wat in Noord-Ierland besig is om te herleef. Belfast was nogal 'n Skotse stad - jy hoor die Ierse aksent naas die Skotse, mense gebruik Skotse terme soos "wee" en "aye" in hul omgangstaal. Sowat 'n derde van die bevolking van Noord-Ierland is van Skotse afkoms.

Die EU se hoofsaaklike kommunikasie- en werktale sal moontlik inderdaad Frans en Duits wees, alhoewel daar (sover ek weet) byna alles in alle tale vertaal moet word (sommige tekste word ook in Iers gepubliseer). Soos ek in die dagblaaie kon lees, het M. Juncker enkele dae gelede 'n belangrike toespraak in Engels begin en daarna oorgeskakel na Frans. Die status van Engels op alle ander gebiede sal nie deur die Brexit-besluit geraak word nie. Dink maar aan die miljoene EU-burgers wat hulle in die Verenigde Koninkryk gevestig het en sekerlik Engels aangeleer het.

--Voyageur (kontak) 22:01, 6 Mei 2017 (UTC)

Dankie. Ek het natuurlik die vanselfsprekende vergeet: as mens boeke koop, dan floreer die taal ook.

Soos jy dit omskryf is daar 'n ruime denkverskil tussen die Republiek van Ierland en Noord-Ierland. Ek het maar aangeneem die een is net meer Protestants, en selfs méér Anglofilies as die Republiek. Want diegene wat die luidste oor die agteruitgang van Iers kla, is gewoonlik diegene uit die Republiek. As niemand kla nie, is daar mos geen fout nie; wat twee dinge kan beteken: of die groep is besig om te herstel, of hulle het reeds Engels geword en kan geen fout raaksien nie. In Suid-Afrika kla ons inderdaad die hardste oor die agteruitgang van Afrikaans, terwyl die saak in Namibië anders is. Suidpunt (kontak) 12:27, 7 Mei 2017 (UTC)

Ek het een belangrike aspek vergeet. In die Republiek was dit 'n owerheidsbesluit om Iers as eerste amptelike taal te erken (en te bevorder; 'n beleid wat op sigself nie sleg is nie), in Noord-Ierland het privaat mense en besighede die voortou geneem om Iers weer sy plek in die daaglikse lewe, die onderwys en die sakewêreld te gun.

Ek kry soms die indruk dat sommige Afrikaanses hul taal teenoor meer of min oningeligte buitelanders as iets eksoties en vriendeliks probeer beskryf, iets wat as 'n kuriositeit beskou mag word en gelykgestel mag word aan vroulike wesens met baard wat in Victoriaanse sirkusse as "wonderlike skepsels" vertoon is.

Ek vermoed dit is in waarheid die idee van 'n multi-etniese en veeltalige samelewing wat nou eindelik ook in Suid-Afrika dreig om agteruit te gaan. Europese kunsmatige veelvolkestate soos Joego-Slawië en die Sowjetunie het net soos Soedan verbrokkel omdat die eeue oue etniese, kulturele en godsdienstige grenslyne, wat dwars deur dié lande loop, na jare van doodswyg weer kop begin uitsteek het. Verdeling in eentalige kantonne of ander administratiewe, taalkundige en kultureel-godsdienstige eenhede is een denkbare oplossing vir die probleem. --Voyageur (kontak) 13:39, 7 Mei 2017 (UTC)

Ironies genoeg sing 'n "vrou met 'n baard" by 'n Eurovision-wedstryd. Verskoon my, maar is Europa 'n Victoriaanse sirkus?

Soos The Merovingian van The Matrix Reloaded begin ek nou eers van Frans hou, maar hy vloek net te veel daarin. Ek kan nou verstaan hoekom daar soveel vertalings uit Frans in Afrikaans is. Mens sien die lettertjies voor jou rondswem in 'n lugruimte, jy ontsyfer die bedoeling, die betekenis, en skryf die woorde in jou taal oor. Sonder enige Gallisisme. Op maat van Sympathique van Pink Martini. Geen vrees vir een of ander vreemde Germaanse taalgebruik of sinsbou om joune te beïnvloed nie. Ek is nog lank nie klaar nie, maar jy kan eendag kyk of my vertaling korrek is as ek wel klaar is. Magtig, ek hou van iets nuuts soos hierdie. Dit voel asof ek Benzin en Helium in die bloed het. My oomblik van blasé en verveeldheid is gelukkig nou weg - gelukkig is daar nog 7000 ander tale op die aarde oor. Gewoonlik is ek skaam om iets uit Engels, Duits of Deens/Sweeds en veral Nederlands eens te probeer vertaal - vir een of ander rede glo ek mos daar is altyd iemand in die gehoor wat altyd die oorspronklike weergawe eerder sal wil lees. Maar vreemd genoeg nie by die Romaanse tekste nie. Ek weet ook nie hoeveel artikels ons wel uit Frans vertaal het nie.

Afrikaans is in vele opsigte soos Yslands, Faroëes, Deens, Sweeds, Noors en tot 'n geringe mate Nederlands: jy kan niemand dwing om jou taal te leer nie. Want wat het jy miskien te bied? Insig, miskien. 'n Biblioteek vol boeke met datumstempels van meer as 5 jaar terug. 'n Portret waarop staan "Wat is 'n huis sonder 'n moeder?" Dit is nou nie soos Zootropolis of die meeste anime wat net meer "kawaii" in Japannees klink nie. Natuurlik is Afrikaans 'n pretpark vir taalkundiges in die Germanistiek, en 'n paar Russe, en Pole, en...

Daar is iets wat ek wel in Europa agterkom wat tot die Afrikaanssprekendes se voordeel strek: die Europeërs mag luidkeels onder dieselfde Blouvlag "Freude, schöner Götterfunken" (Deine Zauber binden wieder, was die Mode streng geteilt) by die poorte van Brandenburg sing, maar die helfte het nie die vaagste benul wat in die buurlande aangaan nie. Ek praat nou iets so "heimliks" soos "Het geheim van de blauwe broer" waarin nie eens gekyk word na Italië, Frankryk of Duitsland se Latynse leerplanne nie. Nou ja, dan vergelyk ons die werk sommer namens hulle. En (on)gelukkig, soos heelwat Duitsers erken het by Auskunft, leer die deursnit mens mos nie ander Germaanse taaltjies nie - Frans en Spaans en Russies het mos veel meer te bied. PAS MY GOED. Dit moet goor wees as iemand jou taal ken en jy nie syne nie.

Oor jou laaste paragraaf: Volgens Z.B. du Toit (1999) (Die nuwe toekoms) was die onderhandelings in die 1990's heeltemal uit voeling met die gees van nasionalisme wat wêreldwyd in die 1980's opgevlam het, met die afstigting van verskillende lande volgens volk, kultuur en taal. Tog vind ek daar is sekere "stamme" wat net beter met mekaar oor die weg kom as ander. Goed, soos ek in die verlede geskryf het: die Hollanders sal hul gragte toe_ _ _ _ as die grens tussen Duitsland en Nederland moet val. Die Dene sal sommer selfmoord pleeg.

Vrek, dis my koffietyd. Suidpunt (kontak) 15:01, 7 Mei 2017 (UTC)

My koffietyd is net verby... Die vrou met 'n baard? Dit is myns insiens 'n kunsvolle provokasie waar tradisionele geslagsrolle bevraagteken en omgekeer word. Kuns mag tog altyd ook 'n bietjie uitdagend wees. Dit is interessant wie hom daaraan steur en wie dit aanvaar soos dit is. Ek aanvaar dit só; trouens, as ek 'n Sondagspreek mag invoeg - ons eie geloof is gegrond op twee groot provokasies - dié van 'n Joodse ou met die naam Jesus van Nasaret en dié van uitdagende kêrels soos Luther en Calvyn. Ons hele Europese beskawing en meesterrol in die geskiedenis berus net op dít - provokasie, provokasie, provokasie. As bepaalde Russiese kêrels se p... begin krimp net omdat hulle 'n (manlike) vrou met 'n baard op hul televisieskerm raaksien, dan woon hulle anderkant die grens van die mees dinamiese samelewings in die menslike geskiedenis. Oeps, het Oostenryk se uitdagende kunslewe bygedra tot hulle krimpende geboortekoers? --Voyageur (kontak) 15:28, 7 Mei 2017 (UTC)

Outoritere vs. outokratiese

Hi Voyageur. Erdogan is 'n outokraat eerder as 'n outoritêr. Die Tweede Trek (kontak) 22:30, 7 Mei 2017 (UTC)

Baie dankie. Het dit so pas reggemaak. Jy is van harte welkom om enige bydrae/teks self te redigeer. --Voyageur (kontak) 22:34, 7 Mei 2017 (UTC)

Drie vrae

Hallo Voyageur, ek het drie vrae wat jy kan voltooi, as jy lus het.

1. Ad fundum

Soos ek deur die Duitse en Nederlandse Wikipedia blaai, vertaal die twee taalgroepe die gebruik baie letterlik. (1) Tot die bodem toe, (2) na die bron, na die oorsprong...

Maar waarom nie tot die droesem toe nie? "Die lydensbeker 'ad fundum' ledig" sou dan tog natuurliker klink in die Afrikaans-Nederlandse volksoor. (Droesem beteken natuurlik daardie (pulperige) afsaksel onder in die glas. Gewoonlik is dit juis die slegste deel wat vir laaste wag).

2. Hoe moet ons die Franse bearbei, Chapitre 1?

Uit die geskiedenis word die Franse betrokkenheid (as lesers) by die Afrikaanse Wikipedia seer duidelik. Ek glo nie so baie Afrikaanssprekendes sou almal oornag besluit het om sak en pak Nataniël se broersgesin en Marita van der Vyver in Provence se drumpel te kom deurtrap nie.

• 1 April 2016 tot 30 April 2016 lyk se besoekersamestelling so: Suid-Afrika is 40,8%, Verenigde State is 27,0%, Nederland is 7,4%, Duitsland is 4,6%, Frankryk is 3,9%.
• 1 Mei 2016 tot 31 Mei 2016 Suid-Afrika is hier 48,5%, gevolg deur die Verenigde State se 13,4%, dan China se 12,5%, Duitsland se 6,1% gevolg deur nog 4 lande, totdat jy Frankryk kry van 2,3%.
• 1 Junie 2016 tot 30 Junie 2016 - China het die grootste aandeel (iets is duidelik fout hier, of het die Sjinese Staat se versperringsbediener geblaas? Of het almal 'n skuiwergat uitgebuit?) van 29,7%, dan Suid-Afrika met 28,9%, Amerika met 21,5% en Duitsland se 8,2% en uiteindelik Frankryk met 2,7%.
• 1 Julie 2016 tot 31 Julie 2016 - die Franse lesers beslaan 5,7%, Duitsers 8,7%, Amerikaners 20,0% en Suid-Afrika 50,7%.
• 1 Augsuts 2016 tot 31 Augustus Frankryk staan op 2,7%, naas Kanada se 3,7%, Duitsland se 9,1%, Amerika se 15,1% en Suid-Afrika se 63,8%.
• 1 September 2016 tot 30 September 2016 was die Franse lesertal 61,4%, selfs meer as Suid-Afrika se 25,6%.
• 1 Oktober 2016 tot 31 Oktober 2016 was die Franse lesertal 66,4%, beduidend meer as Suid-Afrika se 17,3%. Ek glo dit moet 'n fout wees, maar dalk, net dalk...
• 1 Desember 2016 - 31 Desember 2016 was die leserstal 18,5%, bo Duitsland se 9,4%.
• 1 Januarie 2017 tot 31 Januarie 2017 toon Frankryk 8,0%, benede Duitsland se 8,7%.
• 1 Februarie 2017 tot 28 Februarie 2017 lyk so: Suid-Afrika is 56,2%, dan Duitsland met 11,8%, dan die Verenigde State met 10,1% en dan Frankryk se 5,6%.

Kom ons gebruik nou sommer Maart 2017 se bladtrekke van 2 195 741 as 'n gemiddelde. Die totaal is nie so buitensporig hoog soos in 2016 se jaareinde se kant toe nie. As ons veronderstel die Franse lesers is 5,6%, dan maal ons hom met hierdie getal: En kry 'n aandeel van omtrent 122 961 bladtrekke uit Frankryk. Deel ons dit nou deur 31, kry ons omtrent 3966 bladtrekke per dag. Deel ons dit nou deur 24 uur kry ons omtrent 165 bladtrekke per uur uit Frankryk. Of bykans 3 bladtrekke uit Frankryk per minuut.

Die Franse faktor lyk blywend. Die Amerikaners is die grootste groep ter wêreld (en die grootste groep internetmisbruikers ter wêreld), maar hul taalkundige vermoëns is maar prekêr. Dit bekommer my wel dat ons nog geen ander Duitser of Hollander of Belg kon werf om aan die Afrikaanse Wikipedia deel te neem nie. Die aantal Suid-Afrikaanse gebruikers neem wel stadig toe, wat verblydend is. Ons het wel Birdie, wat laas op 3 Mei bygedra het, en dit wil lyk asof hy 'n Franse agenda het: om die dorpies uit te brei.

Ironies genoeg kry mens onder die Duitsers blaaie soos hierdie: http://www.schottisch-gaelisch.de/phpBB2/viewtopic.php?t=1582. As ek nie van beter geweet het nie, kon ek sweer hulle praat 'n soort Latyn, want hoe natuurlik hierdie Duitsers Gaelies praat weet ek beslis nie! Die een blinde lei die ander die afgrond af...

3. Hoe vinnig verouder Frans?

Sal jy net gou 'n paar reëls deurkyk by Plan d’une Université pour le gouvernement de Russie/Faculté des arts. Diderot rig die (moerse lang!) briefie aan Katharina die Grote. Kom ons kyk na sy teenstellings:

OBJECTIONS. Voici les raisons de ceux qui s’obstinent à placer l’étude du grec et du latin à la tête de toute éducation publique ou particulière. 1° Il faut, disent-ils, appliquer à la science des mots l’âge où l’on a beaucoup de mémoire et peu de jugement. 2° Si l’étude des langues exige beaucoup de mémoire, elle l’étend encore en l’exerçant. 3° Les enfants ne sont guère capables d’une autre occupation.

Sal 'n Franssprekende hierdie woorde presies so vandag kan neerskryf? Of kan jy die krakies en plooie op die decoupage se vernis al raaksien?

Klein taaltjies is nogal geneig om vinniger te verander - met die uitsondering natuurlik as jy baie afgesonder van die wêreld leef - soos Ysland vir eeue was. Groter wiele draai stadiger as kleintjies. (As dit die geval is weet ek nie hoe Gaelies teen 2020 gaan lyk nie).

Dit is al vrae wat ek tans het. Suidpunt (kontak) 07:54, 9 Mei 2017 (UTC)

1. "Droesem" is myns insiens aanvaarbaar in 'n bepaalde konteks - dit is 'n redelik vrye vertaling.

2. Daar is min feite beskikbaar wat daardie belangstelling verklaar. Net soos in ander lande is daar ook in Frankryk 'n Frans-Suid-Afrikaanse Vereniging, die Association France–Afrique du Sud. Dat Afrikaans bo-op die lys van Wikipedia-projekte staan, wek sekerlik ook die nuuskierigheid van lesers. Die getal Franse burgers in Suid-Afrika - of beter, die getal van Franse burgers wat die moeite gedoen het om as kiesers te registreer, is 2182: lepetitjournal.com - PRESIDENTIELLE 2017 - Quels résultats au Cap pour le second tour ?

3. In 'n gepaste konteks sou dit vandag nog steeds 'n gepaste styl wees. Dit is immers kommunikasie tussen 'n wetenskaplike/skrywer en 'n tsarin wat albei 'n elegante en meer ingewikkelde diplomatieke Franse taalstyl gebruik wat nie so vinnig verander soos die omgangstaal nie. --Voyageur (kontak) 14:54, 9 Mei 2017 (UTC)

Baie dankie vir jou moeite. Ek is darem bly Frans verander so... stadig. Want o, droewe land - lees mens Nederlands van 2017 en lees jy Nederlands van 1950 merk jy onmiddellik heelwat verskille op. Dit is wat my ietwat huiwerig maak om lewendige tale te leer. En veral 'n "nuwe" taal soos Iwriet/Moderne Hebreeus en Indonesies. Die Sweeds-Duitse woordeboek op my tafel is verouderd - ek slaan nog die een Sweedse woord na, dan herlei dit my na 'n ander woord. Goed, dit is nie te sê Langenscheidt (1958) is 100% korrek nie, maar dit is ook nie te sê 'n taal soos Sweeds is nie sterk aan die verander nie.

Die een oomblik word 'n neologisme gemunt, die volgende oomblik verdwyn die woord permanent van die aardbol af. Afrikaans gaan deur 'n stadium van oorvereenvoudiging. Nou die dag skryf 'n leser hoe "proe" en "smaak" deesdae openlik in boeke uitgeruil en verwar word. Die Engels ken slegs een woord: taste, net soos "smaak" ook nou in die plek van "proe" begin gebruik word. Dit is verarming. Proe weet ons deel dieselfde verwantskap met "probeer", net soos jy in Duits Probe kry en ons ook "proef". Almal uit Latyn, elkeen met afsonderlike nuanses en betekenisse. Om kos dus te "smaak" sal nie dieselfde betekenis hê soos om kos te "proe" nie. Kos kan wel lekker smaak, jy het smaak, jy kan smart smaak (meer figuurlik bedoel) - maar dit het niks uit te waai met "probeer" nie. Ek noem dit luiheid. (Ek sal seker soos broodskrywers my hele dag voor 'n Afrikaanse en Nederlandse woordeboek en muwwe werke uit 1950 kan neerplak, maar selfs leksikograwe gryp die eerste beste woord om iets te sê.)

Ek moet ook my skuld daaraan erken. Koerante en tydskrifte is veronderstel om so eenvoudig te wees sodat 12-jariges of jonger daardie blaaie sal lees en koop. En nou doen ek presies dieselfde met 'n ensiklopedie: skryf sodat die volk sal verstaan. Met die uitsondering van literêre werke is daar nêrens waar jy bietjie 'verhewe' kan klink nie. Ek het my hand aan daardie Franse artikeltjie met 'n bietjie Google Translate en Linguee.fr gewaag, en nou sien ek eers hoe kinderlik ek dit vertaal het. En as jy verhewe wil klink, kan jy netsowel by die Nederlandse Wikipedia gaan bydra. Selfs die Duitse Wikipedia klink plek-plek volks.

Aan die ander kant sien ek duidelik hoe onderwerpe die taalgebruik bepaal. Die hond swaai die stert, nie die stert die hond nie. Om tiere se paargedrag te omskryf is heel eenvoudig (maar tog 'gevoelig'/'delikaat'). Om Latyn en Griekse taalkunde "volks" en toeganklik vir 12-jariges te maak is onmoontlik. Ek gebruik juis nou J.P.J. van Rensburg se 'n Eerste Griekse grammatika (1968) om tog bietjie meer "Afrikaanse" woorde te vind. Soos "tweevoud" pleks van "dualis", ens. Verbakomplex moet ek byvoorbeeld "saamgestelde werkwoord" maak, anders gaan die leser nie die vaagste benul hê waarvan ek praat nie. Of moet dit nou "veelvoudige werkwoord" wees (as simpleks dan "enkelvoud" beteken?)? En selfs dan nog moet mens voetnotas maak. 'Sametrekkingsteken' het gelukkig iewers in 'n aanhaling van 1950/1960 laas in die WAT saggies ingesluip, anders sou ek lank moes wonder of 'zamentrekkingsteken' korrek vertaal is. Suidpunt (kontak) 15:48, 9 Mei 2017 (UTC)

Rondom die lukrake algoritme omtrent die toebedeling van oorklankings op sekere lande se DVD's

Hallo Voyageur

Donderdagoggend sien ek by ons plaaslike Spar heelwat rolprent-DVD's wat teen R59,99 verkoop word. Ek kom op Gladiator af en sien daar staan duidelik Languages: English, French agterop. Dit was klaar vir my 'n wonderwerk, want gewoonlik staan op die buiteblad slegs "English". Dis eers as jy die verseëlde DVD gekoop en oopgemaak het dat die ekstra verrassings uitspring. Heel ingenome koop ek hierdie DVD.

Tuis kom ek tot my spyt agter daar is al wat taal is op die DVD, behalwe Frans. Ek weet dit is 'n fout van NEXT Entertainment (hoe sou Spar nou daarvoor kon pa-staan?), maar wat sou dit help om te kla: daar is vragte ondertitelings in al wat taal is. BEHALWE FRANS! Die klank is slegs in Engels, die magdom onderskrifte vergesel die klankbaan.

Dalk was dit 'n teken van BO dat ek eerder Frans moet los. Of, dalk is dit my onvermoë om die algoritme te verstaan.

Kyk, ek bly in Suid-Afrika. Ek deel presies dieselfde DVD Region 2 as Japan, die Midde-Ooste, Egipte, Groenland, Europa (ook die Verenigde Koninkryk), asook die Franse Grondgebied en eilande wêreldwyd. Met die uitsondering van Rusland, Wit-Rusland en die Oekraïne.

Ek kan dus nou nie lekker verstaan nie:

1) Waarom kan sekere tale nie almal gelyk pas op een DVD nie? Ek sit byvoorbeeld met Zootropolis in my rak, wat toevallig die titel is in Italiaans, Fins, Nederlands, Yslands, Tsjeggies, Turks, Deens, Sweeds en Noors. In Duits is dit Zoomania, en in Frans is dit Zootopie, so ek verwag hierdie tipe "titel" sal ander tale ekstra bykry in die afsonderlike lande. My verrassing was natuurlik toe ek Engels, Italiaans en Arabies op hierdie een enkele Suid-Afrikaanse DVD vind. Waar is dan al die ander tale heen? En wat op aarde soek Italiaans in Afrika? Waarom nie eerder Frans of Portugees saam met Arabies nie?

Mens moenie vir my sê: dis omdat daar geen plek op die DVD is nie. Ek het byvoorbeeld The Lion Guard: unleash the power met episodes wat altesaam 132 minute beslaan. In 8 tale oorgeklank. 132 minute x 8 tale op een DVD. So het ek ook The Lion Guard: The return of the roar van 40 minute lank in 7 tale op een DVD.

Ek kan jou verseker: tot op hede het ek nog nie 'n enkele Japannese oorklanking op DVD in Suid-Afrika gekry nie. Nie een nie.

2) Dit is ongelooflik hoe moeilik dit is om DVD's te kry met 'n Duitse oorklanking. Tot ek vandag die Wes-Kaapse biblioteekdiens begin inspan het. In my dorp het ons 'n biblioteek wat vier rolprente het met Duitse oorklanking (en onderskrifte):

• Indiana Jones and the raiders of the lost ark (ouderdomsbeperking van 16 in Duitsland (seker weens die Nazisimbole), Ouerbegeleiding elders)
• Indiana Jones and the temple of doom
• Indiana Jones and the lost crusade
• Forrest Gump

Vandag het ek per ongeluk 'n Indiana Jones-film (kingdom of the crystal skull) geleen wat NIE Duits op gehad het nie. Jy kry net Hongaars, Tsjeggies en Pools saam met Engels (Tsjeggies klink glad nie te brak nie). En 'n magdom ondertitelings. Waarom is Duits byvoorbeeld nie daarop nie?

Ander DVD's iewers op Suid-Afrikaanse bodem wat wel Duits bevat is glo Troy (met 'n Duitse regisseur genaamd Wolfgang Petersen), The Animatrix (Language: In English with German language option), Jurassic Park, Men in Black, The mask of Zorro, Robin Hood (met Ridley Scott as regisseur) en V for Vendetta. Ek is hard besig om 'n lysie op te stel van verskillende tale. En steeds loop mens die risiko!

Wat my veral opval is die mengelmoes van kleiner taaltjies soos Pools, Grieks, Hongaars en Tsjeggies, hier en daar Russies en Hindi (albei buite die DVD ZONE 2!) en Hebreeus, Litous en Yslands wat by die vreemdste plekke opduik. Ek het jou mos al vertel van The Lion King 3 wat o.a. Engels, Esties, Fins, Sweeds en Yslands op een DVD het. Net om in die volgende en vorige films heeltemal van te verskil. Alice in Wonderland met Johnny Depp is weer in Engels, Nederlands en Belgiese Nederlands.

Dit laat my inderdaad wonder of julle in die Verenigde Koninkryk presies dieselfde probleem het. Miskien het jy 'n film byderhand wat ek kan vergelyk met Suid-Afrika s'n. Gaan die Britse DVD's presies dieselfde soos Suid-Afrika s'n lyk? Gaan daar meer Persies op wees? Of gaan Suid-Afrikaanse maatskappye soos Ster-Kinekor, Nu-Metro en Next Entertainment besluit watter tale kom op watter DVD? En die groot vraag is: waarom doen die maatskappye dit?

Kyk, sekere video's is nie veronderstel om oorgeklank te word nie. Soos Passion of the Christ wat ek vandag lees is in rekonstrueerde Aramees, Latyn en Hebreeus gemeng in een klankbaan - met Engelse onderskrifte. So ook die Sweedse 'buitelandse rolprent' en Oscarwenner, Sa som i himmelen, wat ook net Engelse onderskrifte kry. Suidpunt (kontak) 19:07, 11 Mei 2017 (UTC)

Omrede Suid-Afrika en die VK dieselfde streekskode deel, is dit heel waarskynlik dat jullie dieselfde DVD-skywe met net Engels as taalkeuse kry soos Britse verbruikers. Daar is gewoonlik drie vervaardigers/leweransiers vir die produk. Ek vermoed die omslag was die verkeerde een. Vastelandse Europese uitgawes het dikwels naas die oorspronklike klankbaan nog die Duitse en ander klankbane daarop. Dit hang waarskynlik daarvan af wie die verspreider is (Franssprekende Afrika het 'n ander streekskode). Daar is DVD's wat ek twee keer moes koop - die eerste Duitse DVD met Johnny Depp se Die Neun Pforten, wat ek gekoop het, was afgemeng in Dolby Digital (Duits) 5.1 en Engels 2.0. Later is 'n tweede uitgawe vrygestel met Engels 5.1. Sug. Nou moet ek die Blu-ray kry sodat ek na die Engelse DTS-HD Master Audio-klanbaan kan luister. Sug...

Daar is rolprente soos Moonraker (een van my gunsteling-prente, nie net omdat ek weer eens as voorbeeld gedien het vir Bond se teenspeler nie) waar die Duitsers 'n meesterlike, meer lewendige klankbaan lewer - en heerlike grappe maak soos dié met Bond in 'n luukse woonstel in Rio de Janeiro met sy eie kroegmeisie - "Die Präsidentensuite, Mr Bond!" - "Ach, gut dass Sie das erwähnen, ich dachte schon, es wäre eine Sozialwohnung!". --Voyageur (kontak) 19:32, 11 Mei 2017 (UTC)

Hel! "Snobistiese Brit!"

Wat ek veral van die oorklankings hou is die duidelike ateljeestemme. Geen Amerikaners wat oor 'n afstand skril: "wat sê jy vir my?!", "hè?", "kan nie hoor nie?!", "ek weet waar jy bly!" of "you mothaf*kka!" ens. nie. Niemand gil of skree op mekaar soos net die barbaarse volk oorkant die Atlantiese Oseaan dit kan regkry nie. Nou moet jy "Gladiator" kyk met Hollandse onderskrifte. Die Engelssprekendes het mos nou een maal die neiging om draaie met hogere woorde te loop, en die Hollandse/Deense/Sweeds/Noorse/Yslandse ondertitels maak nou sommer die storie ook korter.

Veral die kinderprente met Amerikaanse aksente druk mos elke liewe woord geaffekteerd uit. Skoon asof hulle in die pynhuis (gymn) is. Die Duitse, Franse en Italiaanse oorklanking hou dit doodnatuurlik - so asof mens 'n koppie tee vashou terwyl jy praat - en tog kla die Duitsers daaroor. Ek vind dit 'n ruime VERBETERING!

Moonraker is by ons slegs in Engels, met ondertiteling in Deens, Engels, Fins, Grieks, Hindi, Noors, Nederlands en Sweeds. As jy nou self sou wou vergelyk met die naaste videowinkel. Blade runner (director's cut) is weer beskikbaar in Engels, Frans en Italiaans as klankkeuses. 19:55, 11 Mei 2017 (UTC)Suidpunt (kontak)

Meestal word die hele klankbaan in die Duitse ateljees nuut opgeneem - dit beteken dat ook gedeeltes in 'n ander, derde taal nuut oorklank moet word. As hulle geen moedertaalsprekers kan kry nie - soos die geval was by een Sweedse/Noorse/Deense/Duitse-koproduksie in die Kommissar Wallander-TV-reeks waar Litause onderhoude voorkom - moet hulle die oorspronklike klankbaan neem. So het dié gedeelte merkbaar slegte klankgehalte...

Ek was baie jare gelede betrokke by 'n oorklanking van 'n Amerikaanse prent wat in Suid-Afrika afspeel (ek het net ingespring vir iemand). Ons moes die Duitse oorklanksprekers - almal bekende Duitse akteurs en aktrises - enkele sinnetjies in Afrikaans aanleer wat in die prent voorgekom het. Hulle was egter nie in die manuskrip te vinde nie. So kon ons net luister en probeer uitvind wat hulle daar gesê het... Uiteindelik het ek twee polisiemanne (met moeilike teks) self oorgeklank... Ek het nooit gedurf om na die eindresultaat te luister nie.... --Voyageur (kontak) 20:02, 11 Mei 2017 (UTC)

Ek lees dit nou eers! In watter rolprent was dit? Sê asseblief! Of nee, jy gaan nie. Jy wil nie hê almal moet nou gaan kyk wie die Synchronsprechers was nie. Want dan is "Voyageur" se naam ontmasker.

Ek begin selfs wonder hoe op aarde word mens by so iets betrek! Dis nou nie asof jy 'n reklamebord langs die Autobahn opsit wat sê "gesoek - iemand wat Afrikaans kan praat" nie.

Jy moet dan liefs nie Knysna (2014) kyk nie. Ek was aan die skottelgoed afdroog toe ek die petalje op KykNet aanskou. Niks het my so laat bloos toe die "prinses" met 'n half-onsekere stem begin Duits praat nie. (Daardie tipiese fremdschämen waarvan JCBrand praat). Dit was oor iets onbeduidend. En die vissermankarakter, gespeel deur Neels van Jaarsveld, sê ewe droog: ek verstaan nie 'n woord wat jy sê nie. "Haai nee, magtig man!" sê ek toe. Dit verbaas my eintlik hoe gou mens iets gewoond kan raak. Deesdae as rolprente onderskrifte begin gooi wanneer Duits gepraat word, staar ek net na die plafon. Suidpunt (kontak) 08:18, 12 Mei 2017 (UTC)

Ek kan nie eers onthou watter rolprent dit was nie. Dit was in elk geval die ou goeie-swartes-word-terroriste-weens-die-bose-blankes-en-blaas-iets-op-wat-aan-Eskom-behoort-ding. Eintlik moet 'n mens regtig sleg voel as hy by so iets betrokke was. Miskien sal ek die volgende dae nog die titel kan opspoor. Ek word nêrens genoem nie - ek het immers net twee sinnetjies of so bygedra. En ek is net gevra omdat ons professionele netwerke al die verhoudings opbou wat mens nodig het. --Voyageur (kontak) 20:39, 13 Mei 2017 (UTC)

Het jy gehoor...

Hallo Voyageur

Ek het op 'n artikel afgekom van Tydskrif vir Geesteswetenskappe. As jy klaar my brief gelees het, sal jy waarskynlik weet van wie ons praat. Sover ek weet het jy laas nie mooi woorde oor hom gehad nie. Die navorsing is in 2013 gedoen, maar die artikel is eers in 2016 gepubliseer. Die respondente by 'n enquête was natuurlik almal diegene met internettoegang, en gewoonlik diegene wat by 'n spesifieke groep op Facebook mee "bevriend" is (die Taalkommissie). Die artikel is begin ter regverdiging vir die begin van die Virtuele Instituut vir Afrikaans. Slegs 319 respondente kon betrek word:

Afrikaanssprekende (80% se huistaal was Afrikaans), wit (70% wit, 20% bruin en 10% swart) mans en vrouens (50% elk) tussen die ouderdomme 15-62 jaar.

Die meerderheid respondente het hulself blank geag. Boonop nog onderwysers (25%), gevolg deur vertalers, proeflesers en/of subredakteur (24%), ander (20%), gevolg deur joernaliste, skrywers (12%), tersiêre studente (9%), afgetredenes (6%) en hoërskoolleerlinge (4%). Uit laerskoolleerlinge (Gr 1 tot 7) het niemand aangemeld nie (DUH! Lees niemand Facebook se reëls omtrent ouderdomsbeperking nie?!). Aan hulle is onder andere gevra of hulle bewus is van die Afrikaanse Wikipedia en Afrikaanse Wiktionary. 'n Skokkende aantal het nee gesê. Slegs een was bewus van die Afrikaanse Wiktionary. Almal sê egter dieselfde: as hulle iets wil weet, maak hulle gebruik van ons grootste bemarker: GOOGLE.

Onthou dat die deursnit van die steekproef 'n spul horingou onderwysers is wat die toekoms van môre in 'n handboek van 1926 probeer vind. Deur die bank FOSSIELWARE. Die demografie het soos volg gelyk:

14-18 jaar: 3%

19-29 jaar: 17%

30-39 jaar: 21%

40-49 jaar: 21%

50-65 jaar: 31%

65 jaar: 7%

Maar, die navorsers stel pertinent:

Soos in die geval van die Afrikaanse Wiktionary, het 'n groot deel van die respondente (36%) aangetoon dat hulle nie van die Afrikaanse Wikipedia bewus is nie [...]. Dit is wel belowend dat meer respondente van die Afrikaanse Wikipedia bewus is. Onses insiens suggereer dit dat die populariteit en gebruik van dienste soos die Afrikaanse Wiktionary én Wikipedia kan groei indien dit meer bekend word onder gebruikers, en indien die kwaliteit en reikwydte van sodanige dienste uitgebrei word.

Dit is ook opvallend dat baie respondente (39%) gewoon na antwoorde soek deur dit te google, met ander woorde sonder om van 'n spesifieke diensverskaffer of produk gebruik te maak. Hierdie gedrag is nie ongewoon of verassend (sic) nie en hou belofte in vir die uitbreiding van die Afrikaanse Wikipedia en Wiktionary, aangesien Google se algoritme soekresultate van hierdie platforms hoog lys.

27% het ook gevra vir "'n Meer uitgebreide weergawe van die Afrikaanse Wikipedia"

10% het gevra vir "’n Meer uitgebreide weergawe van die Afrikaanse Wiktionary"

Ook staan daar:

Bekendheid met en gebruik van Wikipedia: Die Engelse Wikipedia word meer deur die respondente gebruik (ook gemiddeld een of meer kere per week), maar gewoonlik nie vir skool- of werksdoeleindes nie. Die meeste van die respondente het aangedui dat hulle dit slegs gebruik as hulle interessante inligting op die internet wil vind en so gou as moontlik meer van die onderwerp te wete wil kom. Respondente het ook aangedui dat sou Wikipedia vir werks- of skooldoeleindes gebruik word, dit net die vertrekpunt van ʼn reeks soektogte op die internet is: Wikipedia word slegs deur hulle gebruik om verwysings na ander relevante webblaaie of soekterme te verkry. Die Afrikaanse Wikipedia word hoegenaamd nie deur die fokusgroep gebruik nie, en slegs een van die respondente het geweet dat ʼn Afrikaanse Wikipedia beskikbaar is. (skuinsskrif Suidpunt se beklemtoning).

Tough shit hoor, wat die onderwysers dink en die leerlinge dink toon duidelik 'n ander storie. Leerlinge is leerlinge: hulle wil die werk so gou as moontlik afgehandel kry om te gaan ontspan, speel, spuitverf, Retalin snuif of liefdadigheid verrig. Tieners is die een of ander rede ALTYD moeg wat huiswerk betref. Besoek net ons Topviews en jy sien duidelik die verskil oor die maande heen!

Dan in die gevolgtrekking:

Navorsing oor die omvang en kwaliteit van oopbrondomeinkennisbronne soos Wikipedia en Wiktionary sal ook belangrik was (sic), asook die moontlike verandering in eindgebruikers se persepsies oor dié hulpbronne. Ten tyde van hierdie marknavorsing het dit duidelik geblyk dat die Afrikaanse weergawes van hierdie bronne grootliks onbekend is; daarom het VivA besluit om verdere ontwikkeling van dié hulpbronne nie as eerste prioriteit te stel nie. Soos wat hierdie bronne egter groei, verander eindgebruikerpersepsies, en daar kan dus navorsing gedoen word oor moontlikhede om dié bronne outomaties uit te brei en verder bekend te stel.

Ons weet van die Suid-Afrikaanse Wikibestuur wat juis die universiteite post-2013 bestook het. En die referaat deur 'n Unisa-prof. en Oesjaar se geselsie oor RSG en op KykNET, en natuurlik ons afgevaardigdes in Duitsland en elders...

En ten spyte van al hierdie moeite het Google steeds die hef in die hand.

Interessant genoeg stel die meerderheid mense onder Respondente se verwagtinge oor outomatiese vertaalhulp:

Dit moet ten minste van Engels na Afrikaans kan vertaal. - 41%

Dit moet ten minste van Afrikaans na Engels kan vertaal. - 36%

[...]

Dit is noodsaaklik dat meerdere Suid-Afrikaanse tale (soos Xhosa of Tswana) deel moet wees van die vertaalhulp. - 33%

[...]

Dit is noodsaaklik dat meerdere Europese tale (soos Spaans of Frans) deel moet wees van die vertaalhulp - 21%.

Verskoon my, maar hoe klein is die wêreldjie waarin die respondente leef? Laasgenoemde is na my mening slegs sprekend van die onkundige publiek - as jy nie weet wat Frans en Spaans te bied het nie, waarom sal jy daarvoor vra? Wat kom eerste - die hoender of die eier? Of is dit net sprekend van die tipiese ouer garde wat meer geneig is om eentalig of net-net tweetalig te wees, net soos dit in Europa die geval is (behalwe natuurlik diegene wat daar in 'n gimnasium geboer het, soos ons eie Dutch Uncle, Jcwf)?

En nog 'n bondeltjie hout op ons vreugdevure:

Die respondente het verskillende menings oor die aanlyn AWS gehad. Die jonger garde het almal genoem dat hulle nie die AWS sal gebruik nie, selfs al is dit verniet. Die vermoede is dat die AWS nie so bekend en gesaghebbend onder jonger mense is nie, en/of dat hulle na meer inligting as slegs spellingleiding soek. Die ouer respondente het groot belangstelling in die aanlyn AWS getoon en was bereid om daarvoor te betaal – 'n eenmalige R100.00 aansluitingsfooi, of selfs R100.00 per jaar.

Ek sou so dink, ja! Elke vervoeging en verbuiging stip is tog punt nommer een. Om iets slegs in die nominatief te skryf is vir die jonges heeltemal nutteloos. Vir my ook. Vra maar diegene wat met Latyn of Gaelies moet voortsukkel. Mense wil ook weet waarom presies in die vergrotende trap iets abstrakter is vir abstrak, maar 'n ander swakker is vir swak. Onder andere... Hulle wil die woordherkoms weet. Gelukkig leer mense vinnig: niemand is sedert 1990 meer ingesteld op gesag nie, maar op nut en logika. Of, miskien nie - lees die volgende paragraaf.

Die skuite dobber in Struisbaai se hawe rond

En ongelukkig ook pret:

Vertroue in en voorstelle vir VivA: In die gesprek oor VivA is aangedui dat die woord “instituut” in VivA se naam uiters belangrik is, aangesien dit tot die gesaghebbendheid van VivA sal bydra. Daar is ook genoem dat die vertroue in VivA sal toeneem indien VivA deur sekere universiteite en maatskappye ondersteun word. Die jonger individue het daarop gewys dat die gebruik van VivA se webblad op 'n manier met pret moet verband hou; speletjies en veral vasvrae is goed ontvang as opsies wat gebruik kan word, terwyl die taalgebruik op die webblad maklik verstaanbare, alledaagse Afrikaans moet wees – nie hogere Afrikaans nie. 'n Idee wat baie goed ontvang is, is dié van ʼn blad waar mense voorstelle vir Afrikaanse sinonieme kan gee, of voorstelle vir Afrikaanse vertalings van nuwe Engelse woorde. Die voorstelle waarvan die meeste gebruikers hou, kan dan in 'n woordeboek opgeneem word.

Voyageur, as ek ooit getwyfel het oor die baanbrekerswerk in 'n vreemde taal, dan weet ek nou wat om te doen. Anders dink ek eerlikwaar gaan die bootjies vandag, môre en oormôre in Struisbaai se hawe bly ronddryf... Suidpunt (kontak) 14:52, 14 Mei 2017 (UTC)

Voor ek vergeet - nog statistiek uit die Enquête:

Gebruik van die Afrikaanse Wiktionary ("Hoe gereeld gebruik jy die Afrikaanse Wiktionary"):

Elke dag of byna elke dag - 1%

Enkele kere per week - 2%

Enkele kere per maand - 4%

Enkele kere per jaar - 4%

Ek het nie geweet daar bestaan 'n Afrikaanse Wiktionary nie - 63%

Nooit, ek gebruik 'n ander program - 22%

Onbekend - 3%.

Dan is ook gevra:

Redes waarom die Afrikaanse Wiktionary nie gebruik was nie (“Hoekom gebruik jy nie die Afrikaanse Wiktionary meer gereeld nie?”)

Ek het nie geweet daar bestaan 'n Afrikaanse Wiktionary nie - 51%

Dieselfde redes as hier bo - 25%

Ek gebruik ander elektroniese Afrikaanse woordeboeke - 14%

Ek vertrou nie die kwaliteit van die Afrikaanse Wiktionary nie - 5%

Wiktionary het te min Afrikaanse woorde - 3%

Ander redes - 2%

Gebruik van die Afrikaanse Wikipedia (“Hoe gereeld gebruik jy die Afrikaanse Wikipedia?”)

Elke dag of byna elke dag - 4%

Enkele kere per week - 9%

Enkele kere per maand - 16%

Enkele kere per jaar - 23%

Ek het nie geweet daar bestaan 'n Afrikaanse Wikipedia nie - 36%

Ander - 6%

Onbekend - 5%.

Onbekend is onbemind? Suidpunt (kontak) 16:04, 14 Mei 2017 (UTC)

Dankie, dit is interessante nuus. Ek wonder net hoekom mense nie ook die Afrikaanse weergawe van Google raadpleeg nie, anders sou hulle tog dikwels ook by ons Wikipedia uitkom. Hoe dit ook al sy, as die aantal Afrikaanse boekvrystellings werklik groei, soos elders vermeld word, is daar hoop dat Afrikaans se belangrikheid en gewildheid as skryf- en leestaal sal toeneem. --Voyageur (kontak) 16:07, 14 Mei 2017 (UTC)

Jou gebede is halfpad verhoor.

Lees asseblief die nuutste weergawe van Kaapse Bibliotekaris, bl. 12 tot 15. Daarin word van die nuutste syfers gegee. Marlene Malan het al in vaktydskrifte, DeKat en Taalgenoot geskryf. Ek waardeer haar werk die meeste. En tog - vergeleke met die boekverkoopsyfers in selfs 'n plekkie soos Denemarke en Swede het ons nog baie werk wat wag. Die ekonomiese ommeswaai is vernaamlik die rede vir die nuwe wending, ook danksy Brexit. Verder is die pers, radio (vernaamlik die staatskanaal Radio Sonder Grense), KykNET en selfs universiteite aggressiewe bemarkers. Dit is wat die Afrikaanse boeke betref.

En nie sonder rede nie, sê Dr. Nicol Stassen: As jy ’n uitgewer in Suid-Afrika is, moet jy vaklektuur publiseer — in Afrikaans. Die verkope van plaaslik gepubliseerde Afrikaanse vaklektuur oortref dié van Engels verreweg.

En tog! As jy kyk na die artikel oor vreemdtalige woordeboeke, word NIEFIKSIE UIT Afrikaans selde IN Engels of enige ander taal vertaal.

Neem asseblief kennis: Elke twee maande verskyn hierdie blad. Maart/Aprilmaand se blad word byvoorbeeld eers in Mei opgelaai. Die lys gaan jou nogal lank aan die lees hou... ( https://www.westerncape.gov.za/dept/cas/documents/mags/1539 )

En nou die groot kopseer: waar gaan pos mens nou hierdie inligting? Ek het reeds te veel geskryf by Lys van gedrukte Afrikaans-vreemdtalige woordeboeke en Lys van vertalings in Afrikaans...

Baie dankie vir die skakel. Afrikaans beur vorentoe! Ek wonder net of boekhandelaars nie bereid sal wees om belangrike fiksie- en nie-fiksie-titels op Amazon se Europese platforms te bemark nie (boeke word ingelewer by een van Amazon se verspreidingsentrums en deur Amazon verskeep sodra iemand dit bestel). Ek weet daar is een Oostenrykse boekwinkel wat die Österreichisches Wörterbuch op dié manier in Duitsland verkoop (anders kan jy dit glad nie daar in hande kry nie). Die mark is beslis nie groot nie, maar goeie fiksie, vakboeke en woordeboeke soos die HAT en Pharos sal deur gretige kopers opgeraap word.

Papier van 'n minderwaardige gehalte was en is 'n groot euwel wat Engelse sagteband-uitgawes betref. En selfs een of ander duur hardeband word as rough cut verkoop. Daar is hoop - ek kry nou steeds meer sagtebande met kunsdrukpapier of ten minste papier van hoë gehalte in hande... Nog 'n gebed is verhoor...

Wat die inligting oor Afrikaanse boekverkope betref - ek sou dit in die artikel oor Afrikaans en moontlik ook dié oor Suid-Afrika invoeg. --Voyageur (kontak) 22:16, 20 Mei 2017 (UTC)

Oor sekere e-taalgidse waaraan ek nou dink

Ek was gister uit die veld geslaan by Google Books. Die vorige aand was ek op soek na die beste pakket vir sekere tale. Italian All-in-One for Dummies kan jy die e-boek aflaai, maar ook terselfdertyd die gesprekke/voordrag afsonderlik gaan aflaai in MP3-formaat. Vir die boek alleen betaal jy R369,44, maar jy kry al die ses boeke in een pakket. Goodreads gee die boek 'n goeie resensie en Amazon ook. Party "For Dummies All-in-One", soos Frans, moet jy maar gaan soek na die CD-pakket, of rondsnuffel of die Franse klanksnitte nie êrens wegkruip nie.

Ek tik heel gelate nog Teach Yourself Gaelic, toe ek op Teach Yourself Complete Gaelic ebook + audio afkom. Omdat ek 'n Googlerekening het, maak ek van die "Leseprobe" gebruik, of dan "Voorskou"/"Preview".

Aan die een kant was ek aangenaam verras, aan die anderkant weer erg ontnugter.

Die verrassing: vroeër moes jy kassette en CD's in 'n pakket koop. Nou is dit nie meer nodig nie. Jy klik eenvoudig op die speelknoppie, en jy luister hoe die dialoog afspeel. Ek was so waansinnig geboei, ek het ook na Tsjeggies geluister, Sweeds, Yslands. En toe skraap ek al my moed bymekaar om die Afrikaans te luister.

Kom ek stel dit so: ek verstaan hoekom 'n gebruiker die boek 'n 1-ster gegee het. Dit was nie ek nie. As jy in Suid-Afrika is en verwag om jou Afrikaans te verbeter, gaan hierdie boek jou tien teen een nie help nie. Ek voel hoe my naels in die lessenaar inslaan soos ek daarna luister. Dit is regtig vir kleuters. Ek vermoed die boek hang grootliks af wie die skrywer is. Die eerste skrywer van die Teach Yourself-reeks was M.P.O. Burgers. Dit is 'n lywige boekie, vol grammatika, vol uitsonderings, vol draadwerk. 'n Doolhof vir 'n Engelssprekende. Jy het ook Helene van Schalkwyk gehad - hier was die aanslag meer rondom die alledaagse, maar moes weer aan grammatikalesse inboet. En nou het ons Lydia McDermot.

Ek skat die Swahili-e-boek aansienlik hoër. Hoekom? Ek het die oorspronklike teks van 1996 in Robertson nog teen R3,00 gekoop. Dit was 'n skoolboek uit Braeside School, Nairobi, Kenia. Toe ek nou die e-weergawe oopmaak is daar nie 'n enkele jota of tittel verander nie, behalwe natuurlik waar vroeër kassette gebruik was. Maar Joan Russell weet hoe om die aandag van haar lesers te boei. Die dialoë is so natuurlik - dit is nie soos die Sweedse boek waar mense rondom 'n maaltyd gesels nie, dit is ook nie soos die Gaeliese boek waar mense oor koeitjies en kalfies gesels by 'n lughawe nie. Ook nie soos Yslands waar hulle vra: "O, hy kom van Holland, kom jy ook van Holland? Nee, ek kom van Duitsland." En dit is nie so onsamehangend soos die Afrikaans nie. Die Swahiliboek beleef jy letterlik hoe die Britse toeriste (Alison en John) beweeg. Die Britse toeris praat haar Swahili met 'n aksent, die gasheer en gasvrou in die werklike stemtoon. Ek voel dit is eerlik.

Jy het

Mohamed: Hodi! (Kan ek maar binnekom? Mohamed, haar seun praat hier)

Mama Fatuma: Karibu! ("Kom binne!" Dit word slegs gebruik teenoor een mens. Die moeder kom buitentoe en sien daar is nog iemand) Karibuni! ("Kom binne"! Dit word weer gebruik teenoor twee of meer mense.)

Miskien is ek net bevooroordeeld omdat die Latinisering van Swahili nog redelik "vars" is en die uitspraak nog lettergetrou is (en omdat ek The Lion Guard se intro probeer ontsyfer; dit sou natuurlik aansienlik makliker wees om die Duitsers by die Swahili-Wikipedia te betrek wat in Tanzanië self bly. Die koorstemme wissel egter geweldig - soms word dit vorentoe gestoot, dan weer agtertoe. Ek hoop hulle weet hoe 3D-luidsprekers werk.). Hoe ouer 'n taal word, hoe meer geneig is die oorspronklike spelling om van die uitspraak af te wyk. Daar is ook nie so baie (indien enige) suigklanke (clicks) soos by Zoeloe nie. Die Zoeloepakket is deur vier gebruikers by Google "baie goed" resenseer. Ek het trouens by Bargain Books in Worcester gesien hoe die prys van die Teach Yourself CD-pakket van R450,00 met 'n pen saggies verander is na R750,00. Hierdie Zoeloeboek self kos oor die R480,00 by Google.

My grootste kritiek teen die hele Teach Yourself-reeks, met die uitsondering van die oer-oer-tekste uit 1950, is die gebrek aan grammatikalesse. Die meeste van daardie oerboeke kan jy vandag by Archive.org gaan aflaai. Ongelukkig het hulle daardie jare nie klank gehad nie, want wie is nou lus om langspeelplate met die boek te vergesel? Kassette het dit makliker gemaak, CD's ook.

Ek is veral vies oor die gebrek aan vervoeginge en verbuigings. Ek lees op hul webwerf 'n Teach Yourself Gothic is op pad in 2018. Gaan hulle nou wérklik die soek-werkwoord 44 maal vervoeg, soos Conradie dit stel wat ek in Gotiese grammatika aangehaal het? Dit is maar één werkwoord, waarvan baie vervoeginge vir ons in die Bybelvertaling en kommentaar deur Wulfila heeltemal onbekend is. Dan weer - ek het gesien hoe lywig Michael Coulson se Teach Yourself Sanskrit raak. 493 bladsye, 4 cm dik; dis iets om te aanskou.

Nou is my grootste kritiek die tekort aan aflaaibare klank by die lewende tale van die Teach Yourself-reeks. As jy byvoorbeeld na Osborne Quicklinks toe gaan, byvoorbeeld First thousand words in Italian, maak dit nie saak of jy die boek gekoop het of nie. Gestel jy kies bladsy 10 tot 11, gee hulle die Italiaanse woord en die Engelse vertaling. So kan jy ook die klank aflaai deur op die naam te regsklik. Jy kan met die koekiekrummels selfs teruggaan en kyk net watter tale wag op jou by Language Books: Arabies, Chinees, Engels, Frans, Duits, Hebreeus (my suster het vir my hierdie boek gekoop, dit is juis hoe ek hierdie webwerf ontdek het), Italiaans, Japannees, Pools, Portugees, Russies, Spaans. Kritiek? Wel, alles is natuurlik in die nominatief!

Ek hoort tot die tipe mense wat daarvan hou om nie van die eerstes te wees om hul bankkaart te hernieu nie, maar darem nou ook nie op die dag van die sperdatum, vyf minute voor toemaaktyd, nie. Of soos sekere leerlinge wat 'n haarkapper Sondagaande om 21:00 kom vergas met hul teenwoordigheid nie. Dit moet so... halfweg wees. Want in die verlede het ek baie keer vooruit gewerk, net om te hoor die planne het nou verander. En is ek nie sommer onlangs by 'n Hospieswinkel weggestuur omdat ek 20 minute te vroeg was nie?! Dit is die afdeling van "dinamies", naamlik rondneuk, waarvan ek nie hou nie. In ieder geval, ek kan nou al vir jou sê: daar gaan 'n tydperk kom wanneer hierdie onbekende webadresse van die klankgrepe gaan verander. Jy sal dus met 'n peperduur e-boek opgeskeep sit, maar sonder die klank. Ek het probeer - daar is nie 'n manier hoe die gewone gebruiker die klank kan aflaai nie. As mens dit kan regkry met die websnuffelaar se geskiedenisbank en Flash, kan dit miskien werk, ek sal moet kyk of dit kan. En weer moet ek my die vraag afvra: is ek bereid om R248,18 te betaal vir 'n gedrukte boek wat my R3,00 gekos het? Dieselfde moet ek my afvra oor Teach Yourself Czech (R60,00) en Teach Yourself Gaelic (R70,00). Hierdie boeke is almal afsonderlik verkoop.

Ek neem in elk geval aan jy verkies om tussen die mense te wees wie se taal jy aanleer met eerstehandse ervaring? Het jy ondervinding van ander taalpakkette wat wel vir jou uitsonderlik goed was? Dit sou gaaf wees om taalpakkette te hê van oor die 10 000 bladsye en 'n Gigabyte vol klankgrepe, en dan nog 24/7 bystand, dan nog 'n woordeboek van 2 000 bladsye weerskante, en 'n vervoegingsboekie wat elke liewe moontlike werkwoord uitspel. En 'n afsonderlike verbuigingsboekie wat al 3 000 000 naamwoorde verbuig. Maar dit hoort helaas nog in die feëwêreld. Suidpunt (kontak) 08:56, 17 Mei 2017 (UTC)

Die keuse is beperk tot die toeris wat die moeite doen om 'n basiese kennis van die taal van sy reisbestemming te verwerf en die sakevrou/-man wat sommer gou 'n geselsie met buitelandse sakevennote wil aanknoop. Ek hou persoonlik van die Duitse Kauderwelsch-reeks wat op toeriste gemik is (klein sagteband-taalgidse vir 'n groot verskeidenheid tale en dialekte, met 'n beknopte oorsig oor die klankstelsel, grammatika en skeldwoorde plus opsionele CD). Dit gee 'n eerste, goeie indruk van enige onbekende taal wat mens moontlik wil aanleer. --Voyageur (kontak) 14:58, 17 Mei 2017 (UTC)

Omtrent wisselkoerse

Hallo Voyageur

Ek het 'n Collins Unabridged Dictionary van sowel Duits as Frans in my boekrak, wat uit die ark kom: albei is die eerste uitgawes. Elkeen het ek teen R150,00 tweedehands gekoop. In ons biblioteek is die Franse uitgawe ook maar die 2de uitgawe - uit 1987, gedruk 1988. Ek het nie nodig om dadelik 'n nuwe een te koop nie, maar ek kyk veral na die 8ste uitgawe (Duits, 2013) en 10de uitgawe (Frans, 2016). Ek het opgemerk die Italiaanse weergawe (2013) is aansienlik duurder, hoewel hierdie woordeboek nie verder as die 3de uitgawe gevorder het nie; die bladsye is ook aansienlik minder. Die wisselwerking tussen Brittanje en ander lande is vir my uiters interessant.

Ek het orals rondgekyk en tot dusver lyk dit of takealot.com die goedkoopste is. By verskeie firmas het ek opgemerk dit is Jonathan Ball Uitgewers wat hierdie boeke invoer, 'n filiaal van Media24, 'n filiaal van Naspers.

Die veranderlikes van die prys het ek vasgestel: (1) Die prys (en afslag/korting/Rabatt) van die boek in die land van oorsprong, (2) die prys (en afslag/korting/Rabatt) van die plaaslike verskaffer en (3) die wisselkoerse. Uit hierdie drie is die wisselkoerse uiters wisselvallig.

Ek het aanvanklik gedink die boek is onderhewig aan die Dollarwisselkoers, totdat ek 'n grafiek begin optrek het van die boekprys (wat elke oggend aangepas word). Hierdie grafiek stem toe op 'n druppel water ooreen met die Britse Pond. Natuurlik wag ek vir die regte tyd om toe te slaan - wanneer die Pond op sy laagste is - dit is die ideaal, maar 'n waagstuk. Die Pond was ses jaar gelede op sy laagtepunt. Met Jacob Zuma se skielike wisseling van die minister van finansies op sy hoogste - rondom R23,00 per Pond. Ondertussen het die wisselkoers heelwat stoom afgeblaas. Tot die volgende faux pas.

Ek het bietjie begin rondkyk wat die wisselkoerse beïnvloed:

1). aanvra van geldeenheid

2). rentekoerse (wat invloed het op nommer 1)

3). politieke stabiliteit en beleggings, wat direk of indirek nommer 1 beïnvloed.

Ons rentekoerse is van die beste op die oomblik in die wêreld om geld in te spaar (vergeleke met Europa se 0% en minder) - as ons 'n herhaling van die 1980's gaan hê, gaan die rentekoerse net aanhou met styg, maak nie saak hoe die Reserwebank die rentekoers onveranderd probeer hou nie. Daar is eenvoudig te min spaarders en te veel onverskillige skuld - en die banke weet dit (tog lyk dit nie of African Bank 'n verskil aan die rentekoers gemaak het nie - die kommersiële banke het mos sy skuld ingesluk. So het byvoorbeeld Absa die bynaam "Gapsa" gekry (gaps = steel), aangesien sy kliënte skielik gelde moes betaal wat uit die niet op die maandstaat verskyn het). Jammer vir diegene wat in die skuld is. Om nou geld vanuit Londen na familie in Suid-Afrika oor te plaas is nie te sleg nie (ongeag die omskakelkoers). Ons politieke stabiliteit en beleggingsvermoë lyk "Europeesgesproke" maar goor, rommelstatus en al.

En tog wil dit vir my lyk of die oorplaas/oordrag van geld vanuit Brittanje na Suid-Afrika (aan familielede) teen maandeinde se kant (25ste-30/31ste) nie 'n duik maak nie. Jy vra immers Randwaarde aan, dan nie?

Dan wil ek ook seker maak oor een sakie. Hang die wisselkoers heeltemal af van die aanvraag na die geldeenheid Pond en Rand wêreldwyd, of slegs die bilaterale betrekkinge tussen die twee lande? Suidpunt (kontak) 08:11, 30 Mei 2017 (UTC)

Die wisselkoers hang af van die betrokke land (of geldeenheidsone) se handel met die hele wêreld. Duitsland is in dié opsig van besondere belang. Sy nasionale verbruik en beleggings is, in vergelyking met die res van die wêreld, relatief gesproke te laag, sy produktiwiteit hoog. Dus is dit in staat om groot hoeveelhede goedere uit te voer. 'n Sodanige handelsoorskot sou eintlik Duitsland se geldeenheid duurder maak omdat talle buitelandse invoeders vir Duitse goedere met Duitse geld moet betaal. Maar juis dít gebeur nie of nie in volle omvang nie omdat die land deel uitmaak van die Eurosone.

Twee ander belangrike faktore sal wisselkoerse ook beïnvloed - goederepryse en produktiwiteit, en spekulatiewe transaksies. Daagliks word buitelandse valuta ter waarde van meer as vier biljoen VS-$ (4 000 miljard) gehandel - meer as die wêreldhandel met reële goedere en dienste. Die Britse pond se wisselkoers word beslis beïnvloed deur die land se laer produktiwiteit (dit was die Arbeidersparty se beleid om ekonomiese groei deur middel van goedkoop mannekrag te bevorder en groot getalle EU- en oorsese immigrante te aanvaar), maar spekulasies rondom die land se toekomstige betrekkinge met die Europese Unie speel 'n groter rol.

Vervaardigers en uitvoerders van boeke of ander goedere is moontlik ook bereid om prysdiskriminasie op internasionale vlak toe te pas. Die term het geen negatiewe konnotasie nie - as jy leerders, bejaardes en gesinne 'n laer prys laat betaal, pas jy prysdiskriminasie toe. Op markte met 'n laer gemiddelde inkomste of sterker mededinging sal moontlik laer pryse gevra word (mits die betrokke produk nie heringevoer kan word na markte met die hoër standaardpryse nie). --Voyageur (kontak) 11:51, 30 Mei 2017 (UTC)

Dankie! Toe ek vandag hoor van nog 'n afgradering en beurtkrag hierdie winter, toe dink ek - nee, wat; die Pond gaan net duurder word. Toe word hulle sommer vanaand nog gekoop.

Iets wat ek altyd vergeet: hoe misleidend die wisselkoerse is. Kyk byvoorbeeld na jou Japannese Jen. Die Rand teenoor die Jen lyk mos so sterk. Dit wil amper lyk asof die ekonomie van Suid-Afrika veel beter is. Maar het jy gekyk wat kos hulle kruideniersware en woonstelhuur? Eina! Dieselfde met Noorweë en Denemarke - ag, kyk nou daar - 1 Rand is amper soveel soos 1 Kroon. Ga! En net daar loop mens jou vas. Want, so lees ek in die Weg! van 2008 (as ek nou nie aan kriptomnesie ly nie): dit kos R500 vir 'n eenrigtingroete deur 'n tonnel. Tolgeld. Duidelik het die Nore hul pryse bietjie Euro gemaak (hoewel ek sterk betwyfel of die Switserse tonnels so duur kan wees, moontlik omrede daar meer motors is wat daagliks deurreis as in Noorweë). Ek hoef jou ook nie in te lig oor die skrikwekkende e-boekpryse van Denemarke op Google Play nie. Goederepryse het jy beslis gelyk mee! In Suid-Afrika is/was sekere vrugte en groente steeds aansienlik goedkoper as in Europa, maar kultuurprodukte soos Afrikaanse leesboeke is amper Deense pryse, hoewel die e-boeke gewoonlik baie goedkoper is. Ek wil nie eers noem van gehalte kultuurprodukte soos GROOT woordeboeke nie.

Ek kom juis vanmiddag op 'n Italiaanse leesboek in my boekrak af wat uit Engels vertaal is. In 1998 het dit destyds 8.900 lire gekos. Dit was in Mei 1998 dus omtrent R26,00 werd. Ek kan jou verseker: in daardie jare was die deursnit Afrikaanse boek omtrent R50,00-R60,00, as dit nie reeds R70,00 tot R80,00 stuk was nie. 'n Boek soos Die groot gedagte het byvoorbeeld in 1998 so R69,95 gekos. Soos jy kan sien was die boek slapband en 333 bladsye lank. 'n Soortgelyke dik boek, Moltrein deur Dan Roodt wat privaat gedruk is, het weer R140,00 in 2004 gekos. Hierdie laasgenoemde prys is vandag so te sê standaard vir enige leesboek van 150 tot 300 of meer bladsye. Sonder enige afslag of prysdiskriminasie wie ook al jy is. Trouens, ek kan nie aan een kopie of winkel dink waar 'n studentekaart getoon moes word om afslag te kry nie. Dit bestaan eenvoudig net nie (Amazon.com gee wel afslagpryse aan studente.) Die rakprys is in Suid-Afrika die rakprys en basta. Dat die oorsese firmas wel afslag sal gee aan derdewêreldlande kan ek goed glo. Ek wonder nou net of Google Play dit ook doen...

'n Mens sien duidelik die koopkrag, maar ook produksie en produktiwiteit wat die rol speel van goederepryse. Suidpunt (kontak) 19:35, 30 Mei 2017 (UTC)

Ek glo ek het dit al êrens bo hier opgemerk - in EU-lidlande word die volle BTW op e-boeke gehef (dit is natuurlik net "dienste" wat verskaf word en geen kultuurgoedere nie! F.. hulle!). En uitgewery-roofridders het Amazon genoodsaak om pryse merkbaar te verhoog. Geen wonder die Britse e-boekmark het agteruitgegaan! Ook 'n bietjie vreemd is die (vaste rak-)pryse vir Duitse boeke in Oostenryk. Jy moet altyd enkele sent meer betaal as in Duitsland. Omgekeerd is die Oostenrykse boekpryse dieselfde in beide lande. Ek kon gelukkig nog enkele boekdele van Carl Ueberreuter-uitgewery se "Österreichische Geschichte" kry - dit was oorspronklik 'n hele hardeband-boekreeks wat in die laaste maande vir slegs €12.95 per boekdeel verkoop is. Die meeste boekdele is tans uit druk - ek moet nog die een oor Romeine op Oostenrykse bodem kry (Am Rande des Reiches). Weense boekwinkels, wees paraat! --Voyageur (kontak) 20:01, 30 Mei 2017 (UTC)

Rondom handelsbalanse en volhoubare ekonomiese ontwikkeling

Hallo Voyageur.

Ek moet toegee dat ons op hoërskool nooit uitvoerig oor handelsbalanse ingelig is nie.

Ek kan nie onthou of ek voorheen vir jou gevra het hieroor nie; ek kry niks in die argief nie.

Maar... As ek kyk na Duitsland se handelsbalans, Frankryk se handelsbalans, die Verenigde Koninkryk se handelsbalans en ook Suid-Afrika, dan is daar twee vrae wat by my opkom.

Ek sal graag jou mening hieroor wil hoor. Volgens Investopedia oor die vraag "Is a deficit in the balance of payments a bad thing?":

To see how this works, consider a scenario where Americans purchase $100 million worth of cars from German automakers, but Germans do not purchase anything from American businesses. Americans don't regularly hold euros, so the vast majority of those purchases are made in dollars. The Germans aren't using those dollars to purchase U.S goods in this scenario; they have no choice but to hold deposits in U.S. banks or make other dollar-based investments in the U.S. The current account shows a deficit with Germany of $100 million. That is balanced out by a surplus in the capital and financial accounts, where $100 million worth of payments are made from the Germans to individuals, businesses and banks in the U.S.

Kyk, die meeste mense wil graag die handelsbalans in die plus sien. Want as jou geld heeltyd besig is om uit die land te vloei, dan het jy 'n probleem. In Suid-Afrika se geval beleef ons tans 'n plus, vernaamlik omdat ons minder goedere invoer omrede die wisselkoers tans teen ons is.

Maar, as mens nou die aanhaling hierbo in ag neem, wil jy dus vir my sê Brittanje se handelsbalans konstant in die minus is bloot omdat sy geld hoofsaaklik in die Amerikaanse kluise gebêre is? Want met die Pond kan jy nie baie ver kom nie - in die 1950's kon jy nog na enkele kolonies gaan rondtoer het; maar nie vandag meer nie. As jy nog in Euroland is, kan jy orals rondtoer daarmee - Frankryk, Duitsland, Italië...

Of, kan ons eerlikwaar sê die Britte is nie 'n hoogs produserende land nie (wat my laat wonder watter teenmaatreëls daar is om wel meer geld in die plus te kry, sonder om soos tannie Maggie alles te privatiseer), of kan ons net sê die meeste besteding gaan dekadeslank in vernuwing en verruiming op eie bodem in? Suidpunt (kontak) 16:03, 1 Junie 2017 (UTC)

Die Verenigde Koninkryk se tekort op die lopende rekening was in die afgelope paar jare inderdaad hoog. Terwyl die inkomste uit beleggings in die buiteland gedaal het, het die binnelandse verbruik merkbaar gestyg. Dit beteken dat die VK se buitelandse skuldlas verder gaan styg en dat daar afwaartse druk op die Britse pond sal wees. Dit sal die handelstekort na verwagting verklein. Daar is natuurlik heelwat lande waar meer geld gespaar word as wat belê word; dié lande sal gretig wees om hul kapitaaloorskot in lande soos die VK te belê, byvoorbeeld deur eiendomme te koop.

Groot hoeveelhede kapitaal wat binnestroom, sterk ekonomiese groei en hoër lone en salarisse sal in elk geval die binnelandse verbruik en invoere merkbaar laat styg. (Die Britse ekonomie groei tans sterk - dieselfde geld ongelukkig nie vir gewone burgers se inkomste nie...). 'n Handelstekort is dikwels net die ander kant van 'n kapitaalbalans wat in die plus is. Voyageur se £££ stroom in Britse bankrekenings in... ;)

Die Britse nywerheidsbasis is heelwat kleiner as dié van Duitsland of Frankryk. 'n Hoë persentasie van die VK se bruto nasionale produk word in Londen en die suidooste van Engeland gegenereer waar die meeste ondernemings in die finansiële bedryf gesetel is. --Voyageur (kontak) 16:43, 1 Junie 2017 (UTC)

Dankie vir jou antwoorde hier en by die volgende.

By jou kommentaar wou ek eers onderaan toegevoeg het: "Jy kan seker jou gat skop dat jy nie in Bitcoin belê het nie. 'n Bietjie kuberterreur en Bitcoin se prys verhandel teen EUR1.999,00 per Bitcoineenheid oornag. As jy in 2013 2 000 eenhede gekoop het, en al hierdie geld vandag van die hand kon sit, kon jy vandag afgetree het iewers op 'n eiland in die Stille Oseaan."

Maar toe dink ek. Nee. Wat kan mens buitendien met virtuele geld maak? En selfs al sou jy dit omsit in kontant, wat maak jy dan daarmee? Dit is nou nie soos Krugerrande wat mens fisies kan voel nie. En selfs elke Bureau de Change weet wat goud is - en is daarvoor te vinde.

Maar niemand het ooit vir my gesê daar was in die verlede 'n de:Goldverbot in Amerika (1933) en Duitsland nie. Reken nou net: 'n Jood (Zelik Josefowitz) word in Amerika aangekeer omdat 310 kg goud sy eiendom is (sy goud was in Amerika, maar hyself was geen Amerikaanse burger nie). Dis darem sleg. Niks kan jou dus vrywaar teen 'n devaluerende geldstelsel nie. Jy is uitgelewer aan die regering. Probeer jy dus moeite doen om hierdie probleem van wegholinflasie voorsorg voor te tref, dan word hierdie hulpmiddel eenvoudig gekonfiskeer. Dis so onregverdig. Dit lyk soms vir my daar is niks in die lewe wat die regering nié kan onteien nie.

O, maar wat van edelstene? Edelstene se pryse wissel weer geweldig - kyk maar na die pragtige tanzanietsteenpryse wat soos dag by nag verskil. En boonop, ONLANGS NOG, volgens Zerohedge (die webwerf is ongelukkig vanaand af) moes die Grieke hul edelstene van X-aantal waarde opskryf. As jy in besit van goud was van meer as EUR30 000 moes jy dit ook opskryf.

Kyk, in die Middeleeue was Jode dikwels deur die koning van Spanje aangestel as sy raadgewers/belastinggaarders. Soos hierdie groep suksesvol geword en grond gekoop het, het dit baie keer gebeur dat die koning die Jode weer uit sy land gejaag en die grond gekonfiskeer het. Later het die Jode slimmer geword en in goud, edelstene en ander waardevolle goed belê wat draagbaar is.

Ongelukkig kan jy nie meer op 'n boot spring en weghol die diepsee in as die blok warm word nie. Daarvoor is daar deesdae valutabeheer.

In Suid-Afrika sal die regering waarskynlik eerste die myne nasionaliseer (veral soos die Leninistiese EFF dreig) - dan is die hele goudreserwe hulle s'n. Ons is darem nie goudarm Amerika en Duitsland nie. Wag, ek lieg! Die VSA, Sjina en Duitsland is dié lande met die meeste goudstawe in die wêreld wat opgepot is. Maar kyk na Zimbabwe - hul geldstelsel kon nie gered word met een van die grootste goudriwwe in die wêreld nie. Suidpunt (kontak) 20:11, 4 Junie 2017 (UTC)

My vertaling van Zuka Zama...

Hallo Voyageur.

Soos jy sal agterkom is ek nou redelik ernstig oor my Frans.

Ek het die lirieke van hierdie liedjie op Youtube bekom en wil net kyk of ek met die meeste vertolkings reg is. Sal jy asseblief daarna kyk, ek dink dit sal jou skaars 10 minute neem.

Franse oorklank	Suidpunt se letterlike vertaling	Voyageur se moontlike verbetering of kommentaar
Zuka zama zom zom zom (x2)	-	-
La vie est vraiment amusante	Die lewe is werklik pret(tig)
Une grande aventure passionnante	'n Groot spannende/boeiende avontuur
La vie est un tourbillon d'émotions	Die lewe is 'n kolk van emosies / gevoelens
N'aie peur de rien, fait le plongeon	Niks om voor bang te wees, waag (/maak) die sprong
Zuka zama zom zom zom (x2)	-	-
Bondis, bondis	Bons, bons / hop, hop / huppel, huppel / spring op, spring af
Souris, souris	Glimlag, glimlag
Va, va, va	Gaan, gaan, gaan! (go, go, go!)
Vole dans les airs comme l'abeille si légère	Vlieg (trek) deur die lug soos 'n by so lig
Zuka zama zom zom zom (x4)	-	-
La devise de ma vie la voici	Dit is my lewensmotto (letterlik: die motto van my lewe is dit)
Vive la pagaille, ignore les conflits	(deur?)leef die chaos, ignoreer / steur nie aan die botsings	Lank lewe die chaos
Si la vie te jour un mauvais tour	Die lewe keer op sy kop / die lewe loop snaakse (letterlik: stoute, ondeunde) draaie	As die lewe jou oorweldig / onderkry
Sois Zuka Zama, patte de velours	Wees Zuka Zama, pelspote*
Herhaling duur voort...

Laaste kommentaar.

Iemand soos Voyageur wat sy ore wegblaas met Blu-Ray se 1 GB data/sek sou teen hierdie tyd 'n aansienlike klanksensitiwiteit aangeleer het.

Soos die opduimpies toon is die Franse weergawe een van die gewildste oorgeklankte stukke. Pourquoi? Toe ek deur die DVD luister en in medias res oorskakel na Italiaans kom ek agter die koor (Zuka zama zom zom zom) se volume van die Franse weergawe is net effens sagter gemaak, presies soos by die oorspronklike Engelse weergawe. Die Franse weergawe is vir my egter 'n verbetering. Die ander tale s'n is opmerklik dowwer gemaak (en klink flou!). Ongelukkig Duits ook. Verder vereis hierdie teks 'n oop klinkereinde; geronde, lopende, golwende klankpatroon; soos Frans. Ek kan glad nie die ritme in die Duitse weergawe vind nie (en die irriterende Alle! kon gebly het).

By Banga der Weise klink die Frans (Bunga le sage) en Engels (Bunga the Wise) in my ore goor, genoeg vir 'n facepalm, maar Duits staan daar kop en skouers weer uit. Warum? Want Duits se klankpatroon is meer getand (soos 'n saag), met kort lettergrepe teen 'n moerse tempo en gespitste –t’s wat punt in die wind staan, wat pas by die ritme. Amper soos morsekode of masjiengeweer. Nederlands sou ook kon werk, as die klinkers nie so verdomp uitgerek was nie. Afrikaans sou hier geblom het.

Natuurlik is stemtoon uitsonderlik belangrik, hoewel die sanger in die rol van Banga/Bunga hier die konstante is.

Oor my vertaling hierbo:

Patte de velours is letterlik *pelspote, ek het dit net so gelaat. Ek vermoed dit is presies soos ons praat van „Sal jy vanmiddag met die vierpotiges gaan stap?“ In hierdie Afrikaanse sin bedoel dit spesifiek honde. In Le Garde du Roi Lion na alle soogdiere (of die groepie van Kion en kie). Suidpunt (kontak) 18:02, 4 Junie 2017 (UTC)

Probleem met Middeleeuse begrippe vir artikelname: Latyn, Frans, Middelnederlands of Duits?

Voyageur, ek het 'n probleem. Watter taal moet mens in Afrikaans gebruik vir 'n Middeleeuse begrip?

Ek wou eers die Nederlandse Wikipedia vra, maar ek dink hulle sal self nie weet nie.

Ek het reeds vantevore in jou gebruikerbespreking na judicium castri, borchdinc en Burgding verwys. Almal is absolute sinonieme. Voordat ek finaal afgesny was (dit is dus nou voltrek) het ek soveel moontlik Middeleeuse begrippe gaan rondsoek in die WAT. Die meeste is Neerlandismes. Maar dit sou tog nie pas om in die Afrikaanse Wikipedia byvoorbeeld borchdinc te gebruik as artikelnaam nie. Met die Mediëvistiekdepartement wat éérste by alle Afrikaanse universiteite gesluit het in die 1980's, is ek self in die war. Is die Latynse of Duitse benaming die beste. Dis net 'n voorbeeld.

Want so eenvoudig is dit ook nie om alles net uit die Nederlands te gaan ontleen nie.

Onlangs soek ek na die woord "burgen" in Nederlands, die meervoud van "burg". Ek het my misgis, dié woord bestaan nie - slegs burchten en burcht in die enkelvoud. Burg is vandag die ou Nederlandse spelling. (Gepraat van burcht - dit beteken ook die blyplek van 'n vos, ratel of bewer, iets wat heeltemal onbekend is in Afrikaans). In Afrikaans gebruik ons ook "burg" om na 'n gekastreerde mannetjiesvark (beer) te verwys - in Duits is dit Borg, Barch, Barg, Bark, Bork, Borsch, Kunze of Pölk, terwyl in Nederlands dit barg of borg is. Klinkerwisseling is duidelik sigbaar.

Motte castrale, oftewel "Houtheuweltoring"

Sekere woorde kon ek reeds in Die Middeleeue (1983) deur G.N. van den Bergh ontsyfer, nadat ek Castle deur Marc Morris (2003) begin lees het. Kastele was beslis nie 'n Engelse uitvindsel nie (ek ruk net gou die mat onder 'n paar Afrikaanssprekendes uit wat die teendeel glo) - inteendeel, 'n monnik het vreeslik te velde getrek teen hierdie uitlandse opeenstapeling van "earth" op Engelse grond. Skynbaar het Earl Godwin 'n paar Franse vriende gaan hulpvra, en dié het die vestings begin oprig. Die Franse motte is begin deur ridders wat orals kamp moes opslaan in Frankryk (ag, maar die res van die geskiedenis ken jy tog). Nou hierdie motte castrale word byvoorbeeld houtheuweltorings in G.N. van den Berg genoem, wat ek nie soseer verkeerd vind nie, hoewel heelwat detail weggelaat word - elke keer is 'n grag (met of sonder water) byvoorbeeld gegrawe om die invallers tydelik onder vas te keer, gewoonlik is heuwels ook geskep waarop hierdie torings moes staan. Heelwat later is ander geboue naas die "uitkyktoring"/"fort" opgerig. En uiteindelik is die strukture van steen gebou, ens. ens. ens.Suidpunt (kontak) 16:56, 5 Julie 2017 (UTC)

Ek vrees daar is geen algemene oplossing vir dié probleem nie - ons moet dit steeds binne die historiese, geografiese, kulturele en argitektoniese konteks bekyk en dan oorweeg watter terminologie van toepassing kan wees. Om verstaanbare redes is daar min of geen Afrikaanssprekende deskundiges vir gespesialiseerde dissiplines rondom Middeleeuse samelewings, boukuns en leefstyle - vandaar die gebrek aan 'n gevestigde vakterminologie. Ons is dus dikwels in dieselfde situasie soos Germane wat nie vertroud was met die titel en konsep van 'n Romeinse imperator of keiser nie en dan eenvoudig die heerser se naam aan Latyn ontleen het, dus keiser/Kaiser as regstreekse oorname, saam met die klassieke Latynse uitspraak van Caesar. Cerasum en kersie/Kirsche is 'n soortgelyke ontlening. In Slawiese tale is daar terme vir "koning" wat aan Carolus/Karel/Karl ontleen is.

Die eerste wegspringplek is die historiese en argitektoniese konteks. Ons het die Afrikaanse terme burg/vesting/kasteel/slot waarby die laasgenoemde nie meer die militêre of verdedigingsaspek dek nie. Die etimologie van burg kan berg ('n hoër geleë terrein wat maklik versterk en verdedig kon word) wees - of bêre, 'n soort skuilplek dus. Interessant genoeg het dit moontlik oorspronklik na antieke Romeinse versterkings of nedersettings verwys - Germane was immers nie verstedelik nie. Later is na Middeleeuse vestings/versterkings só verwys, en uiteindelik ook na stedelike nedersettings wat deur mure of versterkings teen aanvallers beskerm is. Soos die Afrikaanse -burg in Johannesburg. Slawiese tale het ooreenstemmende woordvorming: hrad/grad (burg) word deel van plekname.

In die meeste gevalle het argitektoniese ontwerpe en besonderhede vanuit die weste in ooswaartse en noordelike rigting versprei. As ons seker is oor dié konteks, maar nie dadelik 'n Afrikaanse vertaling kan opspoor nie, kan ons Franse, Engelse, Duitse en Nederlandse terme bekyk. Donjon of woontoring is alombekend in verskillende tale en word gebruik ter onderskeiding van ander versterkte woontorings wat in die stedelike konteks van Italië of Suid-Duitsland ontstaan het.

Burgding is beperk tot die Germaanse konteks - "ding", "ting" en "þing" verwys na vergaderings wat met regspraak of verwante gebiede soos politiek te doen het. Burg is, nadat Nederlands -cht in Afrikaans verander is na -g, die Afrikaanse term vir burcht. Burgding is dus 'n aanvaarbare en gebruiklike Afrikaanse betiteling.

Die hele saak word meer ingewikkeld as ons sekere godsdienstige ontwerpe en stylelemente moet bekyk - want dikwels het hulle - buite die suiwer argitektoniese sfeer - 'n simboliese aspek waarmee ons moontlik nie meer vertroud is nie, soos in die geval van rotundae of ronde kerkgeboue wat byvoorbeeld in Oostenryk en Boheme aangetref word, Hulle versinnebeeld volmaaktheid, moontlik selfs die "Hemelse Jerusalem". Die simboliese waarde strek verder. As ons nie vertroud is met maatskaplike norme van dié tyd, sy hele wêreldbeskouing nie, weet ons nie dat 'n heerser, wat geboue en hele stede laat oprig het, sy maatskaplike en godsdienstige funksie as bemiddelaar tussen God en sy onderdane moontlik laat vasskryf het in sekere argitektoniese vorme of geboue nie. Dié aspek raak nie soseer die keuse van vakterme nie, maar eerder die beskrywing daarvan en enige poging om dit in 'n historiese, kulturele of geografiese konteks te bespreek. --Voyageur (kontak) 17:57, 5 Julie 2017 (UTC)

Baie dankie. Ek sal ook as ek die dag klaar is met daardie 556-bladsy-boek 'n klein tabelletjie optrek van die voorgestelde terminologie. Maar eers moet daardie droewige Tochter des Nordens klaar, wat eintlik meer 'n meulsteen (of kwêende albatros) om die nek is. 'n Bulgaarse dametjie op Goodreads deel presies dieselfde sentiment (nie eens 'n Bulgaarse vertaling kan die boek red nie) - ek lees maar net om bietjie taalkennis op te doen. Want as twee voortvlugtende vroue vir twee maande lank met mekaar opgeskeep sit en nie een oor iets(!) kan lag nie - dan is selfmoord die beter uitweg. Ek dink dis hoog tyd dat ek my eie Afrikaanse fiksieboeke skryf, want wragtig, as die boeke nie soutloos sonder intrige is nie (eintlik is dit 'n motortjie wat al poef-poef-poef van punt A na punt B gekruie het, en die toeskouers klap hande toe die wiele op die eindstreep afval), is daar net geen humor ter sprake nie. Ek wil van daardie kartonmannetjie 'n amoreuse, hupse stoetbul en vernuftige, selfversekerde wysgeer maak. Gedrapeer in 'n donker enkellengte leerbaadjie gegord met rye op rye gespes. En stewels en Aviatorsonbril moet hy dra! Die wêreld moet 'n limonadeborrelende, ballonbesaaide karnavalsomerhemel geskets word. Geniet die somer in Europa - vandag en vannag is ons dorp toe onder die newel! Suidpunt (kontak) 20:12, 5 Julie 2017 (UTC)

Cité-Duits: 'n artikel werd?

Ek probeer nou potgooie van "De Taalstaat" van NPO Radio 1 inhaal. De Taalstaat van 18 Februarie 14:24 - 14:37 verwys na 'n artikel in nrc.nl genaamd Hoe net over de grens razendsnel een unieke taal ontstond. Hier is daar nou sprake van 'n taal wat ontstaan het uit Frans, Duits en Pools in 'n myndorpie in België. Dis amper 'n Europese Fanagalo. Suidpunt (kontak) 14:08, 20 Julie 2017 (UTC)

Hoekom nie? Al is die taal buite die Limburg feitlik onbekend. Voyageur (kontak) 15:52, 20 Julie 2017 (UTC)

Nieu-Seeland

Baie geluk! Hierdie artikel is as voorbladartikel aangewys Nieu-Seeland, ’n artikel waarby jy ’n groot bydrae gelewer het, is deur ’n gebruiker as ’n spogartikel geïdentifiseer en deur die gemeenskap tot voorbladartikel verkies. Dankie vir jou bydrae. Sien gerus Wikipedia:Voorbladartikel vir ons versameling spogartikels, of nomineer self ’n artikel vir voorbladstatus by Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad.

Goeienaand Voyageur, ek wil 'n GROOT dankie sê dat Nieu-Seeland nou op ons voorblad kan verskyn, danksy jou groot uitbreiding. Groete. SpesBona 19:34, 30 Julie 2017 (UTC)

Het Sweeds aansienlike wetenskaplike werke in die verlede opgelewer?

Hallo Voyageur.

Uit jou agtergrond van Sweeds, het die Sweedse taal aansienlike wetenskaplike werke in die verlede opgelewer waarvan jy weet? Ek praat nou van min of meer voor 1900 (tot 1700 en vroeër), aangesien die moderne blaaie niks meer te bied het nie. 'n Kanadese vaktydskrif uit die jaar 2008 toon tans Sweeds speel geen groot rol meer nie. Jammerlik, soos ek dit verstaan, het die Sweedse dogters in elk geval nie tot in die laat-1920's skoolplig gehad nie. Die meerderheid seuns moes ook hul skooldag dikwels afstaan deur op die plaas te gaan werk.

Tans kan my skitterende afwesigheid by Wikipedia toegeskryf word aan my Franse lesse op Duolingo en die ander boeke in my kamer (en daardie sesdelige stel WAT's met leeromtreksels wat ek teen R120,00 aangeskaf het (A-KOL); wat oorgenoeg Franse en Latynse woorde bied om uit te haal). Maar hoe meer ek hierdie taal (Frans) leer ken, hoe meer sien ek die Hollandse sinsbou daarin raak [Wat mens laat wonder wie het wie beïnvloed?]. Ag, Engels bied natuurlik 'n aansienlike voordeel [wat natuurlik ook sy Duitse sinsbou by Frans aangepas het], maar dit is veral die eenvoudige vrae wat vir my amper Vastelandsgermaans voorkom: Que lit-elle? ("Wat lees-sy?", teenoor: "What is she reading?"/"What does she read?"). Die vrae lees ek letterlik hardop in Afrikaans - en ek maak selde 'n fout. Italiaans het ek probeer, maar het vinnig 'n ontsaglike hoofpyn ontwikkel. Frans gee vir my geen kopseer nie - bes moontlik kan dit toegeskryf word aan daardie film noir 'Cybersix'-televisiereeks wat in Frans oorgeklank is (natuurlik is dit die newekarakter, 'n swartluiperd (vanaf aflewering 02), wat my hart weggesleep het die betonoerwoud in wat uitkyk oor die see). En Cosmo se "panthère de compagnie" uit Le Magicien (1997) ook. Net jammer die tweegesprekke is so - amper net soos Neo in La Matrice praat - enkele sarsies geweerskote. Seker maar 'n tydsgeesding uit die 1990's.

Maar terug by Sweeds. Ek het nou die dag gegoogle "So sterben sie allemal" om te toets of mens wel hierdie "uitdrukking" in Duits kan gebruik. Klaarblyklik kan jy. As jy in 1842 geleef het. Dit het my reguit na 'n Duitstalige vaktydskrif gestuur, op bl. 170. Maar slegs 'n bladsytjie boontoe, Allgemeines Repertorium der gesammten deutschen medizinisch-chirurgishen Journalistik. 13(16):169, het ek die interessantste chirurgieles in my lewe raakgelees: in 1842 het hulle reeds 'n gesofistikeerde metode uitgedink om 'n slymproppie deur te boor sodat 'n pasiënt beter kon urineer; hy het inderdaad voor die suksesvolle operasie ook 7 kinders verwek - hoewel hy telkens vir ejakulasie 10 minute moes wag voor hy hom onttrek het. Tog bly die hele aangeleentheid 'n mediese wonderwerk vir daardie jare.

Dit is sulke ou dokumentasie wat my belangstelling prikkel. Frans sal dit beslis hê (trouens, as mens ou Hollandse werke lees gaan jy jou voortdurend teen Franse en Latynse aanhalings vasloop).

In my soektog na wat met Latyn gebeur het, kom ek so by De Gruyter af op Languages of Science in the Eighteenth Century. As jy op Inhaltsverzeichnis klik kan jy moontlik die Volltext aflaai. Ek kon wel. Veral "From Latin and Swedish to Latin in Swedish. On the early modern emergence of a professional vernacular variety in Sweden" boei my. Ongelukkig lyk die gesamentlike werk amper te veel na 'n huldigingsbundel wat opgedra is aan Linnaeus. Suidpunt (kontak) 17:37, 3 Augustus 2017 (UTC)

Sover my kennis strek is 17de, 18de en 19de eeuse werke oor die beweerde Gotiese oorsprong van die Sweedse volk (Gotisisme) of Sweedse kultuur en geskiedenis in die algemeen wél die moeite werd om gelees te word. Anders is vroeë wetenskaplike literatuur in Sweeds dun gesaai. Voyageur (kontak) 18:05, 3 Augustus 2017 (UTC)

Baie dankie!Suidpunt (kontak) 18:16, 3 Augustus 2017 (UTC)